Czym jest zapalenie najądrzy?
Zapalenie najądrzy to stan zapalny tego męskiego narządu płciowego, który przylega do jądra. Najczęściej jest wywołany przez bakterie i rozwija się stopniowo.
Typowe objawy obejmują ból, zaczerwienienie oraz obrzęk moszny, który narasta w ciągu kilku dni. Ból może promieniować do podbrzusza. Zwykle towarzyszy mu gorączka, która może dochodzić nawet do 40°C. W niektórych przypadkach pojawia się także pieczenie podczas oddawania moczu, częstsza potrzeba oddawania moczu oraz wydzielina z cewki moczowej.
Zapalenie najądrzy najczęściej dotyka młodych, aktywnych seksualnie mężczyzn, ponieważ jednym z najczęstszych powodów tej choroby są infekcje przenoszone drogą płciową. Jednak także starsi mężczyźni, zwłaszcza ci z problemami urologicznymi, mogą cierpieć na tę dolegliwość.
Przyczyny
Zapalenie najądrzy najczęściej wywołane jest zakażeniem bakteryjnym. Bakterie odpowiedzialne za infekcje pęcherza moczowego lub dróg moczowych mogą przedostać się do najądrzy, prowadząc do stanu zapalnego. Często zapalenie najądrzy jest komplikacją chorób przenoszonych drogą płciową, szczególnie związanych z zakażeniem chlamydią lub gonokokami (rzeżączką).
U starszych pacjentów zapalenie najądrzy może wystąpić jako następstwo zabiegów medycznych, takich jak operacje, cewnikowanie czy różne badania urologiczne, zwłaszcza gdy podczas tych procedur rozwija się infekcja.
W przypadku dzieci zapalenie najądrzy może wystąpić po infekcji wirusowej, takiej jak świnka. Istnieją również przypadki, w których do zapalenia dochodzi 2–3 dni po urazie okolic narządów płciowych. Prowadzi to do przejściowego obrzęku i stanu zapalnego najądrzy.
Rozpoznanie
Diagnoza zapalenia najądrzy opiera się na typowych objawach w wywiadzie chorobowym oraz ustaleniach uzyskanych podczas badania fizykalnego. Lekarz, poprzez palpację moszny, może odróżnić obrzęk najądrzy od obrzęku jądra, co jest istotne w kontekście zapalenia jąder.
Podczas badania lekarz może również zlecić analizę moczu w celu wykrycia chorób przenoszonych drogą płciową oraz zakażeń układu moczowego. W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie wymazu z cewki moczowej.
Badania dodatkowe, zwłaszcza ultrasonograficzne, mogą być wskazane, jeśli diagnoza jest niepewna lub leczenie nie działa zgodnie z planem.
Leczenie
W większości przypadków zapalenie najądrzy spowodowane jest infekcją bakteryjną, co wymaga rozpoczęcia leczenia antybiotykami. W fazie ostrej, pacjentom zaleca się odpoczynek w łóżku oraz uniesienie jądra, co pomaga w zmniejszeniu dolegliwości. W przypadku silnego bólu można stosować leki przeciwbólowe, a chłodzące okłady mogą przynieść dodatkową ulgę.
W niektórych sytuacjach hospitalizacja może być konieczna, zwłaszcza jeśli objawy są ciężkie lub występują powikłania.
Jeśli przyczyną zapalenia są infekcje przenoszone drogą płciową, ważne jest, aby partner seksualny również przeszedł badania. Kontrolapo leczeniu powinna być przeprowadzona około miesiąca po zakończeniu leczenia, aby upewnić się, że infekcja została całkowicie wyleczona.
W celu profilaktyki infekcji przenoszonych drogą płciową zaleca się stosowanie prezerwatyw, które mogą skutecznie zmniejszyć ryzyko zakażeń.
Rokowanie
Zapalenie najądrzy rzadko prowadzi do powikłań, a leczenie zwykle okazuje się skuteczne. Przy odpowiednio dobranej antybiotykoterapii objawy ustępują szybko, jednak może minąć kilka tygodni, zanim obrzęk moszny całkowicie ustąpi. Należy pamiętać, że niepełne lub niewłaściwe leczenie może wpłynąć na płodność, prowadząc do zmniejszenia zdolności do posiadania dzieci. Właściwe zdiagnozowanie i leczenie choroby są kluczowe dla uniknięcia długoterminowych skutków zdrowotnych.
Dodatkowe informacje
- Zakażenie chlamydiami
- Rzeżączka
- Antybiotykoterapia
- Cystoskopia
- USG nerek i dróg moczowych
- RTG nerek i dróg moczowych
- Zapalenie najądrzy – Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Tomasz Tomasik (recenzent)
- Marcin Major (recenzent)
- Martina Bujard (recenzent/redaktor)
- Natalie Anasiewicz (recenzent/redaktor)