Co to jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych?
Do 30% pacjentów może doświadczyć utraty słuchu po bakteryjnym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, od lekkiego ubytku słuchu do głuchoty.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to zapalenie błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych może być spowodowane przez bakterie, wirusy, grzyby lub pasożyty. Zakażenie wirusowe jest najczęstszą przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Rzadziej niż zakażenia wywołane przez inne patogeny prowadzi ono do trwałych uszkodzeń, takich jak utrata słuchu.
Ponieważ zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest chorobą zagrażającą życiu, w przypadku podejrzenia przyczyny bakteryjnej pacjenci są leczeni silnymi antybiotykami. Podobnie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, także niektóre antybiotyki mogą powodować uszkodzenie słuchu. Leki te nazywane są ototoksycznymi — uszkadzają ucho wewnętrzne. Jednak antybiotyki powszechnie podawane dorosłym pacjentom z podejrzeniem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych nie są ototoksyczne.
Uszkodzenie słuchu
Reakcja zapalna, która ma miejsce na oponach mózgowo-rdzeniowych w odpowiedzi na inwazję bakterii lub innych patogenów, może rozprzestrzeniać się na otaczające struktury i prowadzić do czasowego lub trwałego uszkodzenia. Strukturą najczęściej atakowaną przez zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest ślimak ucha. Jest to część ucha wewnętrznego, w której znajdują się delikatne komórki rzęsate, odpowiedzialne za odbiór dźwięku poprzez przekształcanie go w sygnały elektryczne. Jeśli komórki rzęsate ulegną uszkodzeniu, dochodzi do utraty słuchu. Inną możliwą przyczyną utraty słuchu w wyniku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jest uszkodzenie nerwu słuchowego, który ma kontakt z komórkami rzęsatymi i przekazuje impulsy elektryczne do mózgu.
Dzieci z ubytkiem słuchu po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych są w grupie zwiększonego ryzyka nadmiernego tworzenia się nowych struktur kostnych w ślimaku (kostnienia), w tygodniach i miesiącach po ostrej chorobie. Może to pogorszyć ubytek słuchu, czyniąc go trudniejszym lub mniej skutecznym w leczeniu.
Oprócz utraty słuchu, uszkodzenie ucha wewnętrznego może prowadzić również do zaburzeń równowagi, zawrotów głowy lub szumów usznych.
Szybkie leczenie pomaga
Wczesne leczenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych może zapobiec lub zmniejszyć utratę słuchu. Jeśli doszło do upośledzenia słuchu, zwykle jest to zauważalne w pierwszych dniach choroby. Im bardziej dotkliwy jest ubytek słuchu na początku, tym większe prawdopodobieństwo trwałej utraty słuchu. W trakcie leczenia przeprowadza się kilka badań słuchu, ponieważ zaburzenia słuchu mogą pojawić się również po pewnym czasie. W przypadku trwałego upośledzenia słuchu, w gabinecie laryngologicznym można przeprowadzić dalsze badania w celu ustalenia konieczności zastosowania aparatu słuchowego lub protezy słuchowej (Implant ślimakowy). Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci w młodym wieku, aby ich rozwój był jak najbardziej nieograniczony.
Dodatkowe informacje
- Zakaźne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wywołane przez meningokoki
- Zakaźne meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych — informacje dla rodziców
- Zakaźne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, osoby bliskiego kontaktu
- Późne skutki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych — Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Marleen Mayer, lekarz, Mannheim
- Lek. Kalina van der Bend, recenzent