Regional content

Content

Informacje ogólne

Definicja

• Zoonoza spowodowana zakażeniem pierwotniakami z rodzaju Babesia podobnymi do malarii
• Pierwotniaki atakują czerwone krwinki i powodują hemolizę oraz objawy grypopodobne.
• Kleszcze są wektorem, jednak zakażenie można przenieść również poprzez transfuzję krwi.
• Poza tym brak bezpośredniego przenoszenia z człowieka na człowieka

Częstość występowania

• Babeszjoza jest bardzo rzadka w Europie.
• Częstość występowania wzrasta w Stanach Zjednoczonych. W latach 2005–2007 w stanie Nowy Jork odnotowano 600 przypadków.
• Spośród ponad 100 rodzajów Babesia tylko kilka rodzajów pierwotniaków wywołuje chorobę u ludzi.
  • Babesia divergens
    • bydło jako rezerwuar, zwłaszcza w Europie (Francja, WNP, Irlandia, ale także wiele innych krajów, np. Kalifornia i Meksyk)
    • W ciągu ostatnich 40 lat opisano około 30 przypadków tej choroby u ludzi.
    • Choroby o ciężkim przebiegu są powszechne.
  • Babesia microti
    • rezerwuar to głównie myszy i inne małe gryzonie żyjące w USA
    • Choroba endemicznie występuje w północnej części USA i istniej tam obowiązek jej zgłaszania na szczeblu federalnym.
    • Na niektórych obszarach Nowej Anglii zakażenie B. microti jest tak powszechne jak borelioza¹.
    • W Stanach Zjednoczonych w latach 1979–2009 zarejestrowano 159 przypadków chorób wskutek transfuzji — większość z nich w ciągu ostatnich 10 lat².
    • Przebieg choroby może być różny — od łagodnego do ciężkiego.
  • Babesia duncani
    • Mniej powszechna; została zidentyfikowana jako rzadka przyczyna babeszjozy przenoszonej podczas transfuzji².
  • Babesia bovis
    • występowanie w Europie

Etiologia i patogeneza

• Babesia divergens
  • Jest przenoszona z bydła przez kleszcza Ixodes ricinus.
• Babesia microti
  • Jest przenoszona z gryzoni głównie przez kleszcze Ixodes scapularis.
• Brak przenoszenia między ludźmi
• Pasożyty rozmnażają się w erytrocytach; zakażenie prowadzi do typowej niedokrwistości hemolitycznej i objawów grypopodobnych.
• Możliwe jest współzakażenie bakterią Borrelia i Ehrlichia.

Czynniki predysponujące

• Najcięższe przypadki babeszjozy występują u pacjentów po splenektomii lub u pacjentów z układem immunologicznym osłabionym z innych przyczyn.
• Transmisja podczas przetoczenia krwi

ICD-10

• B60.0 Babeszjoza

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Chorobę rozpoznaje się po wykryciu pasożytów za pomocą bezpośredniej mikroskopii wymazu z barwieniem metodą Giemsy (niegęsta kropla).
  • Konieczne może być powtarzanie wymazów przez kilka dni.
• Na obszarach endemicznych stosuje się techniki PCR.

Diagnostyka różnicowa

• Malaria

Wywiad lekarski

• Okres wylęgania wynosi od 1 do 4 tygodni (czasami dłużej).
• Objawy są zróżnicowane, od przebiegu bezobjawowego do ciężkiej choroby.
• Objawy przypominają malarię i obejmują dreszcze oraz epizody wysokiej gorączki, bóle mięśni i niedokrwistość hemolityczną.
  • To rozpoznanie podejrzewa się u pacjentów z objawami podobnymi do malarii, którzy nie podróżowali do krajów tropikalnych.
• Objawy mogą być łagodniejsze i przypominać grypę przy niskiej parazytemii.
• Wysoka śmiertelność wśród pacjentów w stanie po splenektomii

Badanie przedmiotowe

• Ew. gorączka, dreszcze, uderzenia gorąca i bóle mięśni

Badanie uzupełniające

• Mikroskopia kropli krwi (gęsta kropla zabarwiona barwnikiem metodą Giemsy) 
• PCR 
• Samo badanie serologiczne nie pozwala na rozpoznanie choroby, ale może pomóc w ocenie, czy zakażenie jest aktywne, czy też pacjent je niedawno przeszedł.
• Wartość Hb, wskaźniki krwi i LD w celu wykrycia hemolizy

Wskazania do hospitalizacji

• W przypadku podejrzenia choroby

Terapia

Informacje ogólne

• Terapia skojarzona lekami przeciwmalarycznymi i antybiotykami
• Wskazane może być wymienne przetoczenie krwi.

Leczenie farmakologiczne

• W łagodnych przypadkach objawowe
• Jeśli objawy są wyraźne, należy wypróbować klindamycynę i chininę, pentamidynę i kotrimoksazol lub azytromycynę i atowakwon.
• Ew. wymienne przetoczenie krwi w przypadku stanu po splenektomii i w przypadku wysokiej parazytemii

Zapobieganie

• Podczas przebywania w miejscach występowania kleszczy należy zasłaniać ciało, zakrywając skórę długimi spodniami lub wysokimi butami.
• Chroniący przed komarami preparat w sprayu do skóry i odzieży zmniejsza liczbę przyczepiających się kleszczy.
• Środek odstraszający owady na odzieży, np. permetryna, również zapobiega ukąszeniom kleszczy.
• W przypadku ukąszenia kleszcza
  • Kleszcze należy usuwać ze skóry natychmiast po ich wykryciu, najlepiej w ciągu 24 godzin.
  • Kleszcza wyciąga się w prostej linii palcem lub pęsetą.
• Nie ma testów, które można by wykorzystać do badania dawców krwi pod kątem tej choroby.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

• Choroba trwa zwykle od 1 do 2 tygodni, ale zmęczenie może utrzymywać się miesiącami.
• U około połowy zakażonych dzieci i 1/4 zakażonych dorosłych nie występują żadne objawy.
• Największe ryzyko ciężkiego przebiegu i powikłań istnieje w przypadku wcześniejszego osłabienia układu immunologicznego.
• Jeśli choroba nie jest odpowiednio leczona, zakażenie może trwać ponad rok.

Powikłania

• Najczęstszymi powikłaniami są zespół ostrej niewydolności oddechowej (acute respiratory distress syndrome — A.R.D.S.) u dorosłych lub zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (disseminated intravascular coagulation — DIC).
• Możliwa jest również niewydolność wątroby, niewydolność serca i niewydolność nerek.
• Odnotowano również przypadki śmiertelne³.

Rokowanie

• Rokowanie jest zwykle dobre, ale u pacjentów po splenektomii lub pacjentów z osłabionym układem immunologicznym z innych przyczyn choroba może być śmiertelna.

Obowiązek zgłaszania

•  

Informacje dla pacjentów

O czym należy poinformować pacjentów?

• Zapobieganie ukąszeniom kleszczy

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Babeszjoza
• Jak zapobiegać ukąszeniom kleszczy