MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Ginekologia
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Problemy menstruacyjne
  6. Zbyt długa i zbyt obfita miesi...

Zbyt długie i zbyt obfite miesiączki (menorrhagia)

Jest to krwawienie, które występuje regularnie i w normalnych odstępach czasu, ale trwa dłużej niż 8 dni, często wiąże się ze zwiększoną utratą krwi (ponad 80 ml na miesiączkę).
Last published: 18.01.2024  |  Last revised: 29.03.2021  |  Last updated: 12.04.2021
:    : 
: 0
  • Menorrhagia
  • Zbyt obfite miesiączki
  • Krwawienie owulacyjne
  • Obfite krwawienie miesiączkowe
  • Skłonność do krwawień
  • Koagulopatia
  • Zespół von Willebranda
  • Mięśniaki macicy
  • Wkładki wewnątrzmaciczne
  • Wkładka wewnątrzmaciczna miedziana
  • Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna
  • Meno-metrorrhagia
  • Nadmierne miesiączkowanie
  • Krwawienie bezowulacyjne

Czym jest przedłużająca się lub wzmożona miesiączka?

W terminologii medycznej zbyt obfite i zbyt długie krwawienie miesiączkowe nazywane jest menorrhagią.

Definiuje się je jako krwawienie występujące w regularnych, normalnych odstępach czasu, które jednak trwa dłużej (ponad 8 dni) i często wiąże się ze zwiększoną utratą krwi wynoszącą ponad 80 ml na miesiąc.

Jeśli czas trwania miesiączki jest prawidłowy, a jedynie krwawienie jest znacznie bardziej obfite, nazywa się to hipermenorrhoea.

Co może być przyczyną menorrhagii lub hipermenorrhoea?

Często nawet po wnikliwym badaniu nie można wyjaśnić przyczyny. W wielu przypadkach podstawowa skłonność do krwawień prowadzi do zwiększonego krwawienia miesiączkowego.

  • U młodych dziewcząt
    • Przyczyny hormonalne występują najczęściej w ciągu pierwszych 1-2 lat po pierwszym krwawieniu miesiączkowym.
    • Jeśli występuje skłonność do obfitych krwawień, przyczyną może być zespół Willebranda.
  • U kobiet po 30. roku życia
    • Mięśniaki (łagodne guzy mięśniowe) w macicy są częstą przyczyną.
    • Wkładka wewnątrzmaciczna stosowana do antykoncepcji może powodować obfitsze krwawienia.
  • W okresie menopauzy
    • W tym czasie częste są również zaburzenia krwawienia pochodzenia hormonalnego.
    • Częstą przyczyną są mięśniaki (łagodne guzy mięśniowe) w macicy, które również mogą prowadzić do obfitszych krwawień. Jeśli krwawienie jest dość regularne, rak jest mało prawdopodobny.

Co może być przyczyną?

Najczęstsze przyczyny

  • Nieszkodliwe zaburzenia hormonalne
    • Są powszechne u młodych dziewcząt.
    • Zwiększone i nieregularne krwawienia mogą również występować u kobiet na krótko przed lub w trakcie menopauzy (38–50 lat).
  • Mięśniaki macicy
    • Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem, ale z reguły mięśniaki macicy występują rzadziej po menopauzie lub ich wzrost ustaje.
    • Mięśniaki są łagodne i zazwyczaj nie powodują żadnych objawów. Często są wykrywane przez przypadek.
    • Możliwe objawy to zwiększone i częste krwawienie miesiączkowe, ból miesiączkowy, uczucie ucisku, trudności z oddawaniem moczu i trudności z wypróżnianiem.
  • Wkładka domaciczna (spirala)
    • Powszechnie stosowana miedziana wkładka domaciczna zwykle prowadzi do nieco obfitszych krwawień miesiączkowych, które jednak z czasem ustępują.
    • Wkładki hormonalne z kolei prowadzą do zmniejszenia krwawienia. W niektórych przypadkach miesiączka nie występuje w ogóle.
  • Zespół policystycznych jajników
  • Endometrioza
    • Szczególnie endometrioza w ścianie macicy (tzw. adenomioza) może prowadzić do bolesnych, obfitych i długich krwawień miesiączkowych.
  • Ogólnie zwiększona skłonność do krwawień
    • Obfite krwawienie menstruacyjne może wystąpić w młodym wieku.
    • Istnieją również inne oznaki zwiększonej skłonności do krwawień, takie jak siniaki, krwawienia skórne i krwawienia z nosa.
    • Leki rozrzedzające krew, takie jak kwas acetylosalicylowy, mogą prowadzić do zwiększonej skłonności do krwawień.

Rzadkie przyczyny

  • Rak macicy (rak endometrium)
    • Może powodować krwawienie i upławy u kobiet po menopauzie. U kobiet przed menopauzą nieregularne krwawienia i ból występują w późniejszych stadiach.
  • Nadczynność tarczycy (hipertyreoza)
    • Typowe objawy to kołatanie serca, zmęczenie, nerwowość, drżenie, utrata masy ciała przy normalnym apetycie, zwiększona potliwość, nietolerancja ciepła, a w niektórych przypadkach zwiększone krwawienie miesiączkowe.
  • Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza)
    • Typowe objawy to zmęczenie, ospałość, nietolerancja zimna, bóle mięśni, zwiększona potrzeba snu, przyrost masy ciała (zwykle umiarkowany), zaparcia, zawroty głowy, sucha skóra, wypadanie włosów, zmieniony głos. W niektórych przypadkach występuje również zwiększone krwawienie miesiączkowe.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

Krwawienie po menopauzie zawsze powinno być jak najszybciej skonsultowane z lekarzem, podobnie jak krwawienie miesiączkowe utrzymujące się przez dłuższy czas.

Jak postępuje lekarz?

Historia choroby – lekarz może zadać następujące pytania:

  • Z jakimi objawami wiąże się miesiączka?
    • Teraz w porównaniu z okresem wcześniejszym?
    • Czas trwania i odstępy czasu?
  • Ilość?
    • Czy podpaska/tampon przecieka?
    • Jak często trzeba zmieniać podpaski/tampony?
    • Czy podpaskę/tampon trzeba zmieniać w nocy?
    • Czy występują skrzepy krwi?
  • Czy miesiączki są bolesne?
  • Czy krwawienie występuje po stosunku płciowym?
  • Czy stosowana jest wkładka domaciczna?
  • Czy przyjmowane są inne środki antykoncepcyjne lub leki?
  • Czy są jakieś inne objawy?
  • Czy występują inne choroby przewlekłe?
  • Czy ma Pani poza tym skłonność do krwawień?
    • Krwawienia z nosa? Siniaki na skórze?
  • Czy u krewnych występują przypadki zwiększonej skłonności do krwawień? (dotyczy wszystkich form krwawienia)

Badania dodatkowe

Z reguły lekarz przeprowadza badanie ginekologiczne macicy i jajników. Jeśli do tej pory nie zostały wykonane, pobiera się wymazy komórkowe z szyjki macicy (cytologię) lub z macicy, jeśli to konieczne.

W przypadku podejrzenia innej choroby podstawowej może być wymagane bardziej kompleksowe badanie. Wykonuje się szereg badań krwi, między innymi w celu sprawdzenia stężenia hemoglobiny i żelaza, ponieważ duża utrata krwi często prowadzi do niedokrwistości (anemii). Jeśli podejrzewa się inną chorobę podstawową, można wykonać szerzej zakrojone badania krwi.

Badanie ultrasonograficzne może wykazać mięśniaki i inne zmiany w macicy.

Skierowanie do specjalisty

W przypadku zaburzeń krwawienia miesiączkowego lekrz wystawia skierowanie do poradni ginekologicznej. Jeśli diagnoza nie będzie jednoznaczna, zostaną przeprowadzone dalsze badania.

Leczenie

Przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego należy wykluczyć choroby podstawowe. Jeśli występuje niedokrwistość (anemia) należy zadbać o wystarczające spożycie żelaza, w razie potrzeby poprzez jego suplementację.

Zaburzenia miesiączkowania mogą być leczone poprzez podawanie hormonów. Odpowiednie do tego są doustne środki antykoncepcyjne („pigułki“), hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna lub terapia progestagenowa od 5. do 26. dnia cyklu (alternatywnie od 16. do 25. dnia cyklu).

Alternatywnie, zbyt obfite krwawienie miesiączkowe można leczyć kwasem traneksamowym. Lek przyjmuje się przez 3-5 dni, gdy tylko rozpocznie się obfite krwawienie. Dzięki temu zmniejsza się objętość traconej krwi.

Jeśli leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne, u starszych kobiet, które nie chcą już mieć dzieci, można rozważyć zabieg chirurgiczny, taki jak usunięcie macicy (histerektomia) lub błony śluzowej macicy (ablacja endometrium).

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
  • Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
  • Julia Trifyllis, dr n. med., specjalista w dziedzinie ginekologii i położnictwa, Münster/W.

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Nieprawidłowe krwawienie z macicy. References are shown below.

  1. Munro MG, Critchley HOD, Fraser IS et al. The two FIGO systems for normal and abnormal uterine bleeding symptoms and classification of causes of abnormal uterine bleeding in the reproductive years: 2018 revisions. Int J Gynecol Obstet 2018; 143: 393-408. pmid:30198563 PubMed
  2. Fraser IS, Critchley HO, Broder M, Munro MG. The FIGO recommendations on terminologies and definitions for normal and abnormal uterine bleeding. Semin Reprod Med. 2011 Sep;29(5):383-90. doi: 10.1055/s-0031-1287662. Epub 2011 Nov 7. PMID: 22065325. PubMed
  3. Davis E, Sparzak PB. Abnormal Uterine Bleeding (Dysfunctional Uterine Bleeding). StatPearls Internet. Treasure Island (FL). Last update 2019 Aug 2. Cited 2019 Dec 17. PMID: 30422508 PubMed
  4. Gupta J, Sood A, Chodankar R. Abnormal Uterine Bleeding. BMJ Best Practice. Last reviewed: 23 Nov 2020; last updated: 31 Mar 2020. bestpractice.bmj.com
  5. Knol HM, Mulder AB, Bogchelman DH et al. The prevalence of underlying bleeding disorders in patients with heavy menstrual bleeding with and without gynecologic abnormalities. Am J Obstet Gynecol. 2013;209:202.e1-7. PMID: 23727521. PubMed
  6. Jacobson AE, Vesely SK, Koch T, et al. Patterns of von Willebrand Disease Screening in Girls and Adolescents With Heavy Menstrual Bleeding. Obstet Gynecol 2018. pmid:29742662 PubMed
  7. Warner PE, Critchley HO, Lumsden MA, Campbell-Brown M, Douglas A, Murray GD. Menorrhagia I: measured blood loss, clinical features, and outcome in women with heavy periods: a survey with follow-up data. Am J Obstet Gynecol 2004; 190: 1216-23. PubMed
  8. National Institute for Health and Care Excellence. Heavy menstrual bleeding: assessment and management. NICE guideline NG88. Published date: March 2018 Last updated: November 2018. Cited Dec 2019. www.nice.org.uk
  9. Wouk N, Helton M. Abnormal Uterine Bleeding in Premenopausal Women. Am Fam Phys 2019; 99: 435-43. pmid:30932448 PubMed
  10. Roberts TE, Tsourapas A, Middleton LJ, et al. Hysterectomy, endometrial ablation, and levonorgestrel releasing intrauterine system (Mirena) for treatment of heavy menstrual bleeding: cost effectiveness analysis. BMJ 2011; 342: D2202. BMJ (DOI)
  11. Lethaby A, Wise MR, Weterings MAJ et al. Combined hormonal contraceptives for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2019, Issue 2. Art. No.: CD000154. DOI: 10.1002/14651858.CD000154.pub3. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Bofill Rodriguez M, Lethaby A, Low C, Cameron IT. Cyclical progestogens for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2019, Issue 8. Art. No.: CD001016. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Heliovaara-Peippo S, Hurskainen R, Teperi J, et al. Quality of life and costs of levonorgestrel-releasing intrauterine system or hysterectomy in the treatment of menorrhagia: a 10-year randomized controlled trial. Am J Obstet Gynecol 2013 Dec;209(6):535.e1-535.e14. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Bofill Rodriguez M, Lethaby A, Jordan V. Progestogen-releasing intrauterine systems for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Jun 12;6:CD002126. www.cochranelibrary.com
  15. Kaunitz AM, Bissonnette F, Monteiro I, et al. Levonorgestrel-releasing intrauterine system or medroxyprogesterone for heavy menstrual bleeding: a randomized controlled trial. Obstet Gynecol 2010; 116: 625-32. PubMed
  16. Gupta J, Kai J, Middleton L, et al. Levonorgestrel intrauterine system versus medical therapy for menorrhagia. N Engl J Med 2013; 368: 128-37. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Bryant‐Smith AC, Lethaby A, Farquhar C, Hickey M. Antifibrinolytics for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 4. Art. No.: CD000249. DOI: 10.1002/14651858.CD000249.pub2. The Cochrane Library
  18. Bofill Rodriguez M, Lethaby A, Farquhar C. Non‐steroidal anti‐inflammatory drugs for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2019, Issue 9. Art. No.: CD000400. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  19. Kuppermann M, Varner RE, Summitt RL, et al. Effect of hysterectomy vs medical treatment on health-related quality of life and sexual functioning. The medicine or surgery (Ms) randomized trial. JAMA 2004; 291:1447-455. Journal of the American Medical Association
  20. Bofill Rodriguez M, Lethaby A, Grigore M, Brown J, Hickey M, Farquhar C. Endometrial resection and ablation techniques for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2019, Issue 1. Art. No.: CD001501. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  21. Sowter MC, Lethaby A, Singla AA. Pre-operative endometrial thinning agents before endometrial destruction for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database Syst Rev, 15 Nov 2013. CD010241.pub2 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  22. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. National evidence-based clinical guidelines: the management of menorrhagia in secondary care. Accessed January 23, 2007, at: http://www.rcog.org.uk/index/asp?PageID=692.
  23. Sambrook AM, Elders A, Cooper KG. Microwave endometrial ablation versus thermal balloon endometrial ablation (MEATBall): 5-year follow up of a randomised controlled trial. BJOG 2014. pmid: 24506529 PubMed
  24. Fergusson RJ, Lethaby A, Shepperd S, Farquhar C. Endometrial resection and ablation versus hysterectomy for heavy menstrual bleeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 11. Art. No.: CD000329.pub2. The Cochrane Library
  25. Middleton LJ, Champaneria R, Daniels JP, et al. Hysterectomi, endometrial destruction, and levonorgestrel releasing intrauterine system (Mirena) for heavy menstrual bleeding: systematic review and meta-analysis of data from individual patients. BMJ 2010; 341: c3771. pmid: 20713583 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov