Bulimia

Streszczenie

  • Definicja: Nawracające epizody przejadania się (co najmniej 2 x w tygodniu w ciągu 3 miesięcy), podczas których duże ilości pokarmów są spożywane w krótkim czasie, z towarzyszącą uporczywą koncentracją na jedzeniu oraz uczuciem przymusu jedzenia.
  • Częstość występowania: Duża ilość niezgłoszonych przypadków, szacunkowe występowanie 1-4% populacji, częściej u kobiet. 
  • Objawy: Po napadach objadania się następują zachowania kompensacyjne w postaci wymiotów, prowokowania wydalania stolca, okresów głodówki, ekstremalnej aktywności fizycznej lub przyjmowania leków (przeczyszczających, obniżających łaknienie, moczopędnych i tyroksyny) w celu ponownej utraty masy ciała.
  • Badanie fizykalne: Wymioty mogą powodować uszkodzenie zębów, błony śluzowej jamy ustnej i przełyku oraz gruczołów ślinowych. Częste objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak zaparcia, wzdęcia, ból w nadbrzuszu. Ew. modzele na palcu lub grzbiecie dłoni po częstym wywoływaniu wymiotów. Zaburzenia równowagi elektrolitowej, takie jak hipokaliemia lub hiponatremia. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Zwykle masa ciała jest prawidłowa, ale u niektórych pacjentów stwierdza się niedowagę (niedożywienie) lub nadwagę.
  • Diagnostyka: Szczegółowy wywiad lekarski, w miarę możliwości z wywiadem zebranym od osób trzecich i testami psychometrycznymi, badanie lekarskie obejmujące jamę ustną i brzuch, badania laboratoryjne, EKG.
  • Leczenie: Terapią z wyboru jest terapia poznawczo-behawioralna, ew. w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi (SSRI). Leczenie powikłań, takich jak zaburzenia równowagi elektrolitowej, wodnej i kwasowo-zasadowej, uszkodzenia zębów i błon śluzowych.

Informacje ogólne

Definicja

Według DSM-5 (w skrócie)1

  • Żarłoczność psychiczną należy rozpoznać, jeśli spełnione są następujące kryteria:
    • A. Powtarzające się epizody objadania się. Napad charakteryzuje się następującymi dwiema cechami:
      1. Spożycie pewnej ilości pokarmów w danym okresie czasu, przy czym ta ilość pokarmów jest znacznie większa niż ilość, którą większość ludzi zjadłaby w porównywalnym okresie czasu w porównywalnych warunkach.
      2. Uczucie utraty kontroli nad zachowaniami żywieniowymi podczas epizodu. 
    • B. Powtarzające się zachowania kompensacyjne w celu przeciwdziałania przyrostowi masy ciała. 
    • C. Napady objadania się i niewłaściwe działania kompensacyjne występują ≥1 raz w tygodniu przez okres 3 miesięcy.
    • D. Sylwetka i masa ciała mają nadmierny wpływ na samoocenę.
    • E. Zaburzenie nie występuje wyłącznie w przebiegu epizodów jadłowstrętu psychicznego.

Według ICD-10

  • Żarłoczność psychiczna charakteryzuje się powtarzającymi się napadami silnego głodu i przesadnym zaabsorbowaniem kontrolą masy ciała.
  • Prowadzi to do schematu zachowania polegającego na objadaniu się i następowaym prowokowaniu wymiotów, wydalania stolca lub stosowaniu środków przeczyszczających, moczopednych lub obniżających łaknienie.
  • Wiele cech psychicznych tego zaburzenia jest podobnych do cech jadłowstrętu psychicznego — przesadna troska o kształt i masę ciała.
  • Powtarzające się wymioty mogą prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej i powikłań somatycznych.
  • W wywiadzie lekarskim często można stwierdzić wcześniejszy epizod jadłowstrętu psychicznego z przerwą od kilku miesięcy do kilku lat.

Stopień nasilenia

  • Nasilenie dolegliwości jest bardzo zróżnicowane.
  • Zdecydowana większość osób z zaburzeniami odżywiania uczęszcza do szkoły lub chodzi do pracy.
  • U większości pacjentów stwierdza się prawidłową masę ciała.

Częstość występowania

  • Chorobowość u dorosłych
    • ok. 0,3% kobiet i ok. 0,1% mężczyzn
    • brak systematycznych badań dotyczących współczynnika chorobowości u dzieci i młodzieży
    • prawdopodobnie duża liczba niezgłoszonych przypadków
  • Płeć i wiek
    • około 75–95% pacjentów stanowią kobiety
    • Większość z nich to osoby dorosłe, a średni wiek zachorowania wynosi około 19 lat.
  • Korzystanie z pomocy terapeutycznej
    • Wielu chorych nie szuka pomocy terapeutycznej.
    • Poważne problemy występują średnio przez okres 4–5 lat, zanim dana osoba zwróci się o pomoc.

Etiologia i patogeneza

  • Sekcję opracowano na podstawie tego źródła literaturowego.2
  • Wzajemne oddziaływanie czynników biopsychospołecznych, w tym:
    • dysfunkcyjne relacje rodzinne
    • niska samoocena
    • wyraźna potrzeba kontroli
    • uwarunkowania genetyczne.
  • Istnieje wiele podobieństw do jadłowstrętu psychicznego.
    • Jadłowstręt psychiczny może prowadzić do bulimii i odwrotnie.
  • Psychologiczne i neurofizjologiczne podobieństwa do uzależnień
    • Powszechne są uzależnienia od substancji psychoaktywnych.

Czynniki predysponujące

Czynniki indywidualne

Czynniki rodzinne2

Różnice w stosunku do jadłowstrętu psychicznego2

  • Przy bulimii
    • większa impulsywność i niestabilność emocjonalna
    • bardziej wyraźne zachowania autodestrukcyjne
    • częstsze uzależnienia od substancji psychoaktywnych.
  • Inne czynniki, które występują częściej w bulimii niż w anoreksji: 
    • nadwaga (u pacjentów i ich rodziców)
    • wahania nastroju, niska samoocena, perfekcjonizm
    • wykorzystywanie seksualne i znęcanie się fizyczne
    • społeczne i rodzinne oczekiwania określonego wzorca wyglądu zewnętrznego i masy ciała
    • przedwczesne dojrzewanie płciowe (związane z wczesnym początkiem bulimii).

ICD-10

  • F50 Zaburzenia odżywiania
    • F50.2 Żarłoczność psychiczna
    • F50.3 Żarłoczność psychiczna atypowa
    • F50.4 Przejadanie się związane z innymi czynnikami psychologicznymi.

Diagnostyka

  • Zaburzenie może być trudna do rozpoznania, ponieważ wielu pacjentów nie chce przyznać się do objadania się i zachowań kompensacyjnych.2

Kryteria diagnostyczne 

  • Kryteria zgodnie z DSM-5 i ICD-10, zobacz sekcja Definicja.

Wczesne wykrywanie

  • W celu wczesnego wykrycia, w ramach podstawowej opieki zdrowotnej należy zadawać konkretne i dostosowane do wieku pytania dotyczące zachowań żywieniowych i przebiegu masy ciała.
  • Jeśli istnieją odpowiednie wskazania, należy rozważyć możliwość wystąpienia zaburzeń odżywiania, określić wzrost i masę ciała oraz zadać pytania przesiewowe (np. z testu zaburzeń odżywiania SCOFF) w celu zidentyfikowania podejrzanych przypadków.
  • Szczególną uwagę należy zwrócić na następujące grupy osób:
    • z niską masą ciała lub poważną utratą masy ciała
    • z nadwagą, otyłością i/lub ze znacznym przyrostem masy ciała
    • z brakiem miesiączki lub niepłodnością
    • z uszkodzeniami zębów
    • zgłaszające się z obawami dotyczącymi swojej masy ciała przy obiektywnie stwierdzonej prawidłowej masie ciała
    • z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, których nie można jednoznacznie przypisać innej przyczynie medycznej.
    • dzieci i młodzież z opóźnieniem wzrostu
    • pracujące w branży rozrywkowej, modowej lub spożywczej
    • sportowcy wyczynowi
    • Dzieci i młodzież, których rodzice są zaniepokojeni ich masą ciała i zachowaniami żywieniowymi.

Różicowanie

  • Zaburzenie z napadami objadania się (BED)
    • kryterium rozgraniczenia: niewłaściwe działania kompensacyjne
      • regularnie stosowane w leczeniu żarłoczności psychicznej
      • Przy BED są stosowane mało systematycznie lub wcale.
  • Jadłowstręt psychiczny (AN)
    • kryterium rozgraniczenia: masa ciała
      • W przypadku napadów objadania się z nieodpowiednimi działaniami kompensacyjnymi i równoczesną znaczną niedowagą należy postawić rozpoznanie AN.
  • Częścią obrazu klinicznego są zaburzenia somatyczne żołądka lub przełyku, wymioty.
  • Zaburzenie osobowości
    • np. zaburzenie osobowości chwiejnej emocjonalnie typu osobowości z pogranicza (border line)
      • Napadowe objadanie się może również występować w ramach impulsywnego, potencjalnie autodestrukcyjnego zachowania.
      • Typowa dla zaburzenia osobowości typu border line jest wyraźna niestabilność w relacjach interpersonalnych, obrazu siebie i regulacji afektu.
      • Wyraźne problemy z obrazem ciała wskazują na zaburzenia odżywiania i nie są głównymi objawami zaburzeń osobowości.
    • Jeżeli spełnione są kryteria dla obu zaburzeń, zasadne są oba rozpoznania.
  • Depresja
    • cechy wspólne
      • Zwiększony apetyt i napady znacznego głodu mogą wystąpić podczas epizodu depresji i są nietypowymi cechami zaburzenia depresyjnego.
    • kryteria rozgraniczające
      • W depresji nie występują działania kompensacyjne.
      • W depresji nie ma nadmiernego wartościowania budowy i masy ciała typowego dla bulimii i związanego z tym obniżenia samooceny.
    • Jeżeli spełnione są kryteria dla obu rozpoznań, powinny zostać postawione oba.
  • Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.
  • Schizofrenia z nieprawidłowymi zachowaniami żywieniowymi.

Wywiad lekarski

Przeprowadzenie wywiadu lekarskiego

  • Decydujące znaczenie ma wywiad z osobami trzecimi.
    • Ponieważ zaburzone zachowania żywieniowe są często ukrywane przez osoby chore i często brak jest obiektywnego wglądu w zaburzenie, decydujące informacje można uzyskać jedynie za pomocą wywiadu zebranego od osób trzecich.
      • Jednak w przypadku młodocianych zaangażowanie osób trzecich, zazwyczaj opiekunów prawnych, wymaga wyraźnej zgody pacjenta.
  • Cele w zakresie masy ciała
    • Masa ciała, do której dążą osoby z bulimią, jest zazwyczaj o około 10 kg niższa od prawidłowej dla wieku. Ekstremalnie niska docelowa masa ciała, jak w przypadku anoreksji jest raczej nietypowa.
  • Zespół oczyszczania (purging disorder)
    • Pacjenci zwykle stosują jedną lub więcej z poniższych metod, aby zapobiec przyrostowi masy ciała:
      • samodzielne wywoływanie wymiotów
      • okresy postu
      • ekstremalna aktywność fizyczna.
  • Nadużywanie środków przeczyszczających
    • Regularne stosowanie środków przeczyszczających może wskazywać na bulimię.
    • Na bezpośrednie pytanie, wielu pacjentów potwierdza wymioty po jedzeniu lub stosowanie środków przeczyszczających.
  • Zniekształcone postrzeganie siebie
    • pogarda dla siebie jako wyróżniająca się cecha
    • Osoby chore postrzegają siebie i swoje ciało zupełnie inaczej, niż postrzega ich otoczenie.
  • Towarzyszące objawy somatyczne
    • na przykład zawroty głowy, letarg, zaburzenia snu, bóle brzucha i zaburzenia trawienia
    • Często występują zaburzenia miesiączkowania (nieregularne miesiączki).

Cechy napadów objadania się

  • Podczas napadu objadania się, osoba traci kontrolę nad sytuacją. Wielu pacjentów opisuje ogromny apetyt na jedzenie jako czynnik wyzwalający.
  • Duże ilości pokarmu są połykane i zwracane.
  • Napady objadania się mogą występować zarówno od jednego do kilku razy dziennie, jak i raz na dwa tygodnie.
  • Napad może trwać od kilku minut do kilku godzin.

Stan psychiczny

  • Napad objadania się mogą wywołać lęk i/lub wewnętrzny niepokój/napięcie.
  • Wielu pacjentów doświadcza uczucia ulgi lub satysfakcji po napadzie objadania się, a szczególnie bezpośrednio po nim.
  • Następnie pojawia się poczucie winy i wstydu.
  • Często występuje depresja.

Warunki społeczne

  • Ze względu na wysokie wydatki na żywność mogą pojawić się problemy finansowe.
  • Identyfikacja wcześniejszych zaburzeń i urazów w dzieciństwie i okresie dojrzewania, a także rozwój psychomotoryczny i psychospołeczny są ważne dla terapii i dalszego postępowania.

Czynniki obciążające

SCOFF — test zaburzeń odżywiania

  • Kwestionariusz SCOFF (scoff = pożerać) jest narzędziem przesiewowym do identyfikacji możliwych zachowań związanych z zaburzeniami odżywiania.
  • Kwestionariusz składa się z pięciu pytań, które charakteryzują podstawowe objawy anoreksji i bulimii.
  • Pytania SCOFF:
  1. Czy wymiotujesz (do you make yourself Sick), gdy czujesz się niekomfortowo „z pełnym brzuchem”?
  2. Czy martwisz się, ponieważ czasami nie możesz przestać jeść (lost Control)?
  3. Czy schudłeś(-aś) w ostatnim czasie ponad 6 kg (One stone) w ciągu 3 miesięcy?
  4. Czy uważasz, że jesteś zbyt gruby(-a) (Fat), podczas gdy inni uważają, że jesteś zbyt szczupły(-a)?
  5. Czy uważasz, że jedzenie (Food) ma duży wpływ na Twoje życie?

Badanie przedmiotowe

  • Ze względu na możliwe powikłania konieczne jest szczegółowe badanie przedmiotowe.

Antropometria

Ogólne badanie lekarskie

  • Osłuchiwanie klatki piersiowej.
  • Palpacja brzucha, objawy żołądkowo-jelitowe, np.:
    • rozdęty brzuch
    • zmieniona perystaltyka jelit
    • zaparcia
    • bóle w nadbrzuszu
    • rzadko ostry brzuch przy ekstremalnym powiększeniu żołądka.
  • Kontrola jamy ustnej
    • wyraźna próchnica zębów; możliwe przyczyny:
      • uszkodzenie szkliwa spowodowane działaniem kwasu żołądkowego przy częstych wymiotach
      • nadmierne spożycie słodkich pokarmów w ramach objadania się
      • Post zwiększa stężenie fosforanów w ślinie i sprzyja tworzeniu się płytki nazębnej.
      • Zmniejszona produkcja śliny spowodowana lekami moczopędnymi lub przeczyszczającymi może prowadzić do kserostomii.
      • celowo nieleczona próchnica, np. w celu utrudnienia jedzenia
      • fobia stomatologiczna
      • zapalenie dziąseł i przyzębia spowodowane niedożywieniem lub nieprawidłowym żywieniem
    • błona śluzowa jamy ustnej i gruczoły ślinowe — konsekwencje częstych wymiotów:
      • nadżerki błony śluzowej
      • powiększenie ślinianek przyusznych i ślinianek u nasady języka
  • Powierzchnia skóry (objaw Russella: modzele na palcu lub grzbiecie dłoni po częstym wywoływaniu wymiotów).
  • W razie potrzeby badanie neurologiczne.

Badania uzupełniające

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • Różnicowanie diagnostyczne od innych zaburzeń odżywiania i innych zaburzeń psychicznych (wczesne włączenie psychoterapii medycznej lub psychologicznej lub psychoterapii dzieci i młodzieży)
  • Bulimia wymaga psychoterapii swoistej dla zaburzenia.
    • Jeśli to możliwe, powinna być ona prowadzona w warunkach ambulatoryjnych przez psychoterapeutę z doświadczeniem w leczeniu osób z zaburzeniami odżywiania.
  • W razie leczenie towarzyszących zaburzeń:
    • endokrynologiczno-metabolicznych
    • kardiologicznych (np. echokardiografia)
    • laryngologicznych (gardło, nos, uszy)
  • Współpraca z dietetykiem, który ma doświadczenie w pracy z osobami z bulimią i ściśle współpracuje z prowadzącymi leczenie psychoterapeutami.
  • Regularne konsultacje stomatologiczne w celu wyjaśnienia, leczenia i monitorowania późniejszego przebiegu uszkodzeń szkliwa zębów i przyzębia (zobacz również sekcja Badanie przedmiotowe).
  • Pacjentom należy zaoferować leczenie na wczesnym etapie, aby zapobiec przejściu bulimii w stan przewlekły.
  • Należy pamiętać, że niektórzy pacjenci mają ambiwalentny stosunek do zmiany swoich zachowań żywieniowych i dlatego muszą być aktywnie motywowane do leczenia.
  • Osoby z bulimią powinny być w miarę możliwości leczone ambulatoryjnie.
    • Jednak w pewnych okolicznościach opcją może być również leczenie szpitalne lub na oddziale pobytu dziennego (zob. poniżej).

Wskazania do hospitalizacji

  • Leczenie szpitalne lub na oddziale pobytu dziennego, jeśli nie ma możliwości szybkiego leczenia ambulatoryjnego lub jeśli spełnione są następujące kryteria wskazań:
    • Psychiczne lub fizyczne zaburzenia współistniejące, które są wskazaniem do leczenia szpitalnego lub na oddziale pobytu dziennego (np. skłonności samobójcze, nieodpowiednio kontrolowana cukrzyca, poważne samookaleczenia, uzależnienie od narkotyków lub alkoholu).
    • znaczące objawy bulimii (w tym znacznie zaburzone zachowania żywieniowe, zaburzenia równowagi elektrolitowej)
    • powikłania ciąży związane z zaburzeniami odżywiania
    • niewystarczająca skuteczność terapii ambulatoryjnej
    • okoliczności uniemożliwiające terapię w środowisku danej osoby.

Leczenia

Psychoterapia

  • Terapia indywidualna, grupowa lub rodzinna.
  • W leczeniu bulimii najlepiej udokumentowana jest skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej (CBT).3
    • w razie potrzeby również jako program samokontroli oparty na CBT („kierowana samopomoc”)
    • porównywalnie skuteczna: psychoterapia interpersonalna
    • lub alternatywnie, np. na życzenie pacjenta: psychoterapia oparta na psychologii głębi.

Ruch i odprężenie

  • Następujące procedury fizjoterapeutyczne, również w połączeniu, wydają się mieć korzystny wpływ na zachowania żywieniowe i parametry związane z jakością życia4:
    • aerobowe ćwiczenia fizyczne, trening siłowy
    • ćwiczenia relaksacyjne, ćwiczenia świadomości ciała, joga
    • masaż

Leczenie farmakologiczne

Leki przeciwdepresyjne

  • Dorośli z bulimią mogą być jednocześnie z psychoterapią leczeni lekami przeciwdepresyjnymi.
  • Objadanie się i wymioty można ograniczyć, stosując fluoksetynę (SSRI).
    • próba leczenia trwająca co najmniej 4 tygodnie
    • Wykazano, że fluoksetyna w dawce 60 mg na dobę jest skuteczniejsza niż w dawce 20 mg na dobę.
  • U dzieci sama bulimia nie powinna być wskazaniem do terapii przeciwdepresyjnej.
    • Leki przeciwdepresyjne mogą być wskazane u dzieci (w wieku 12–18 lat), jeśli jednocześnie występuje umiarkowana lub ciężka depresja.5
    • Dobranie dawki przez specjalistę w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Zaburzenia elektrolitowe

  • Hipokaliemia
    • regularna kontrola potasu
    • EKG z wynikiem badania rytmu
    • wyrównanie poprzez doustne przyjmowanie potasu aż do unormowania jego poziomu.
  • Hiponatremia
    • możliwe przyczyny: polidypsja, zespół SIADH
    • przy polidypsji: dążenie do normalizacji spożycia wody
    • przy SIADH
      • ograniczenie spożycia płynów jako podstawowe postępowanie
      • ostrożne zwiększanie stężenia sodu tylko po obliczeniu stosunku elektrolitów w moczu do elektrolitów w osoczu i całkowitej ilości wody w organizmie, możliwie w warunkach szpitalnych (więcej informacji, zobacz artykuł Hiponatremia).

Postępowanie terapeutyczne przy innych powikłaniach

  • Uszkodzenie zębów
  • Zapalenie ślinianki
    • stymulacja produkcji śliny za pomocą tabletek do ssania albo gumy do żucia
    • Chłodne okłady mają działanie odkażające i łagodzące ból.
    • ew. masaż gruczołu.
  • Refluks żołądkowo-przełykowy
    • leki zobojętniające sok żołądkowy, blokery receptorów H2 lub inhibitory pompy protonowej
    • Dokładniejsze informacje zobacz artykuł Choroba refluksowa przełyku.
  • Zaparcia
    • ogólne wskazówki dotyczące odżywiania i wypróżnień
    • laktuloza
    • przy zaburzeniach wypróżniania lewatywa lub czopki (np. z bisakodylem)
  • Obrzęki kończyn dolnych
    • przy prawidłowym lub wysokim stężeniu sodu w surowicy: dieta o niskiej zawartości soli
    • przy polidypsji: normalizacja spożycia płynów
    • uniesienie kończyn dolnych
    • ew. leki moczopędne (uwaga: niebezpieczne interakcje w przypadku nadużywania innych leków moczopędnych, np. hiperkaliemia!)
  • Wapń
  • Suplementacja innych składników odżywczych

Zalecenia dla pacjentów

  • Dla wybranych osób z bulimią skuteczną opcją leczenia są walidowane, oparte na CBT programy samopomocy pod nadzorem.
  • Zapobieganie uszkodzeniom zębów wskutek częstych wymiotów
    • Najskuteczniejszą profilaktyką jest powstrzymanie się od wymiotów.
    • Dopóki cel ten nie zostanie osiągnięty w ramach psychoterapii, obowiązują następujące zalecenia stomatologiczne:
      • Ponieważ szkliwo zębów jest szczególnie wrażliwe przy niskich wartościach pH, nie należy myć zębów bezpośrednio po wymiotach, a jedynie dokładnie przepłukać usta wodą.
      • Przydatne jest również płukanie jamy ustnej środkami neutralizującymi kwasy, takimi jak soda oczyszczona lub leki zobojętniające kwas żołądkowy rozpuszczone w wodzie.
      • Płyny do płukania jamy ustnej, lakiery i pasty do zębów zawierające fluor zapobiegawczo zwiększają odporność szkliwa zębów.

Profilaktyka

Podstawowe zasady

  • Wzmocnienie umiejętności życiowych młodych ludzi.
  • Wspieranie poczucia własnej wartości.
  • Krytyczne podejście do mediów i promowanego w nich ideału piękna.
  • Nauka radzenia sobie z uczuciami.
  • Rozwój pozytywnego stosunku do własnego ciała.

Dostosowana dieta i aktywność fizyczna

  • Jeśli dieta jest konieczna do zmniejszenia masy ciała u młodych kobiet, należy ją stosować ostrożnie. „Normalna dieta” może łatwo wymknąć się spod kontroli i przyczynić się do rozwoju zaburzeń odżywiania. To samo dotyczy aktywności fizycznej (więcej informacji można znaleźć w artykule Aktywność fizyczna a zdrowie psychiczne).

Przebieg, powikłania i rokowanie

  • O ile nie wskazano inaczej, sekcję oparto na tym źródle.2

Przebieg

  • Epizodyczne, powtarzające się nawroty.
  • U osób, u których wcześniej stwierdzono jadłowstręt psychiczny, mogą pojawić się dolegliwości charakterystyczne dla bulimii.

Powikłania

Jama ustna

  • Ból gardła.
  • Utrata szkliwa, szczególnie po wewnętrznej stronie przednich zębów.
  • Nasilone występowanie próchnicy.
  • Zapalenie ślinianki: zwykle bezbolesny obrzęk ślinianek spowodowany częstymi wymiotami.

Przewód pokarmowy

Zaburzenia elektrolitowe

  • Mogą wystąpić poważne zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej.
    • hiponatremia z rozcieńczenia spowodowana zespołem nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH, zespół Schwartza-Barttera)
      • Wydaje się występować częściej w anoreksji.
      • możliwe działanie leków (np. leków przeciwdepresyjnych)
    • utrata sodu spowodowana nadmiernym spożyciem płynów
    • niedobór wapnia spowodowany dietą.
  • Może występować zasadowica metaboliczna, np. z powodu:
    • utraty kwasu przy częstych wymiotach
    • nadużywania diuretyków (hipochloremiczna zasadowica metaboliczna).
  • Ostra biegunka spowodowana stosowaniem środków przeczyszczających może prowadzić do hiperchloremicznej kwasicy metabolicznej.
  • Hipokaliemia może prowadzić do arytmii serca.
    • Normotensyjna zasadowica hipokaliemiczna często występuje u pacjentów, którzy dużo wymiotują i często przyjmują leki moczopędne i/lub przeczyszczające.
    • Utrata płynów prowadzi do hiperaldosteronizmu i może powodować obrzęki.

Zaburzenia endokrynologiczne

Zaburzenia neurologiczne, nerwowo-mięśniowe

Zaburzenia psychiczne

Rokowanie

  • Rokowanie jest korzystne, jeśli przebieg zaburzenia jest krótki, a pacjent jest młody w momencie wystąpienia dolegliwości i jeśli w rodzinie nie występowało uzależnienie od alkoholu.
  • Terapia poprawia rokowanie. Zaobserwowano również samoistne poprawy.
  • Gorsze rokowanie: przy jednoczesnym nadużywaniu narkotyków lub nadużywaniu alkoholu, próbie samobójczej, długotrwałej depresji, nadwadze, otyłości rodziców i zaburzeniach osobowości.
  • Wielu pacjentów jest w stanie uczestniczych w zajeciach szkolnych i obowiązkach zawodowych.

Dalsze postępowanie

  • Długotrwała i regularna kontrola przebiegu przez psychoterapeutę prowadzącego leczenie
  • Regularne kontrolne badania lekarskie2
    • pomiar masy ciała, stan odżywienia
    • elektrolity i, w razie potrzeby, inne parametry laboratoryjne (patrz wyżej)
    • ciśnienie tętnicze
    • EKG
    • ew. ferrytyna

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Medibas

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Eating Disorders Victoria. Classifying eating disorders - DSM-5. Abbotsford Vic, 25.11.2016. www.eatingdisorders.org.au
  2. Safer DL. Bulimia nervosa. BMJ Best Practice. Last reviewed: 5 Aug 2023, last updated: 16 May 2023. bestpractice.bmj.com
  3. Poulsen S, Lunn S, Daniel SI, et al. A randomized controlled trial of psychoanalytic psychotherapy or cognitive-behavioral therapy for bulimia nervosa. Am J Psychiatry. 2014 Jan 1;171(1):109-16. PMID: 24275909. PubMed
  4. Machado GC, Ferreira ML. Physiotherapy improves eating disorders and quality of life in bulimia and anorexia nervosa. Br J Sports Med 2014; 48: 1519-20. PubMed
  5. NICE guidance. Depression in children and young people: identification and management. Published: 25 June 2019 www.nice.org.uk

Autorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
  • Thomas M. Heim, Dr. med., Wissenschaftsjournalist, Freibur

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit