Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Uraz podudzia, częściowe zerwanie mięśnia brzuchatego łydki

Streszczenie

  • Definicja: Uraz mięśniowo-ścięgnisty mięśnia brzuchatego łydki, zwykle dotyczy przyśrodkowej głowy mięśnia w dole podkolanowym.
  • Epidemiologia: Częściej u sportowców rekreacyjnych w 4.–6. dekadzie życia.
  • Objawy: Nagłe „trzaskanie“ w tylnej części kolana podczas ruchu z następującą po nim opuchlizną, bólem i niemożnością obciążenia nogi.
  • Wyniki: Opuchlizna, wybroczyny i ew. wyczuwalny ubytek mięśnia.
  • Diagnostyka: Badanie ultrasonograficzne, RM w przypadku wątpliwości diagnostycznych.
  • Leczenie: Terapia zachowawcza z odpoczynkiem, lodem, uciskiem i uniesieniem (zasada PECH) w fazie ostrej i ew. NLPZ Późniejszy program rehabilitacji ze stopniowym zwiększaniem obciążenia.

Informacje ogólne

Definicja

  • Uraz mięśniowo-ścięgnisty mięśnia brzuchatego łydki, zwykle dotyczy przyśrodkowej głowy mięśnia w dole podkolanowym.
  •  „Noga tenisisty“: ogólny termin określający ostry ból łydki1

Częstość występowania

  • Najczęściej wśród sportowców rekreacyjnych w 4.–6. dekadzie życia2.
  • Mężczyźni chorują częściej niż kobiety3.
  • Głowa przyśrodkowa jest najczęściej uszkadzaną częścią mięśnia brzuchatego łydki4.

Etiologia i patogeneza

Anatomia

  • Anatomia według Coffey et al.3
  • Mięsień brzuchaty łydki jest najbardziej powierzchownym mięśniem łydki i kształtującym ją.
  • Głowy przyśrodkowa i boczna wyrastają z odpowiednich kłykci kości udowej.
  • Poszczególne włókna wychodzą również z torebki stawowej stawu kolanowego.
  • Wspólne wejście ze ścięgnem mięśnia płaszczkowatego (M.soleus) jako ścięgna Achillesa w kości piętowej
    • Razem te dwa mięśnie znane są jako mięsień trójgłowy łydki.
  • Mięsień brzuchaty łydki składa się głównie z „szybkokurczliwych“ („białych“) włókien mięśniowych, podczas gdy mięsień płaszczkowaty składa się z „wolnokurczliwych“ („czerwonych“) włókien mięśniowych.
    • Mięsień brzuchaty łydki inicjuje szybkie, silne ruchy, takie jak skakanie i bieganie.
    • Mięsień płaszczkowaty jest bardziej odpowiedzialny za długotrwałe, powolne ruchy.
  • Unerwienie przez nerw piszczelowy (N. tibialis)
  • Główna funkcja: zgięcie podeszwowe stopy

Mechanizm powstawania urazu

  • Zwykle poprzez wymuszone zgięcie grzbietowe stopy z wyprostowanym stawem kolanowym1
    • zazwyczaj ruch startowy lub początek sprintu
    • Możliwe jest (częściowe) zerwanie spowodowane nagłym napięciem białych włókien mięśniowych mięśnia brzuchatego łydki.
  •  Zerwania opisywano również przy przedłużonym, wyraźnym zgięciu podeszwowym.
    • np. podczas modlitwy na klęczkach5 lub chodzenia przez kilka godzin w niewygodnych butach na wysokim obcasie4

czynniki predysponujące

  • Nieodpowiednio wytrenowane osoby, które ćwiczą na przykład tylko w weekendy („niedzielni sportowcy“)2.
  • Sporty z nagłymi ruchami (skoki, sprinty) i dynamicznymi zmianami kierunku3
  • Zmęczenie mięśni spowodowane aktywnością fizyczną ze stopą zgiętą podeszwowo przez ponad 4 godziny4
  • Niewystarczająca rozgrzewka mięśni łydek
  • Wcześniejsze urazy mięśni
    • Zwłókniała tkanka bliznowata jest podatna na nowe urazy.

ICD-10

  • S86.1 Uraz innego mięśnia (mięśni) i ścięgna (ścięgien) tylnej grupy mięśni podudzia

diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Odpowiedni mechanizm urazu i oznaki urazu w USG

rozpoznaniach różnicowych

wywiadzie lekarskim

  • Nagłe „trzaskanie“ w tylnej części kolana podczas ruchu z następującą po nim opuchlizną, bólem i niemożnością obciążenia nogi1.

Badanie fizykalne

  • Oględziny
    • asymetryczna opuchlizna podudzia  
    • wybroczyny, często sięgające kostki lub stopy
  • Palpacja
    • ogniskowy ból uciskowy i stwardnienie w obszarze urazu
    • przy dużym zerwaniu wyczuwalny ubytek mięśnia
  • Próba prowokacji
    • Głównie rozproszony ból w proksymalnej części podudzia spowodowany zgięciem grzbietowym i podeszwowym kostki z oporem
    • Chodzenie na palcach jest zwykle możliwe wyłącznie w ograniczonym zakresie.

Badanie uzupełniające

Badania dodatkowe

  • Badanie ultrasonograficzne4
    • obrazowanie z wyboru u pacjentów z ostrym bólem łydki 
      • wykluczenie ZŻG możliwe w ramach tego samego badania
    • uwaga: W ciągu pierwszych 48 godzin po urazie uszkodzenie mięśnia jest często pomijane, ponieważ krwiak jest normoechogeniczny w stosunku do mięśnia.
      • zwykle demaskowanie po 72 godzinach (krwiak staje się płynny i hipoechogeniczny)
  • MRI
    • obrazowanie o maksymalnej czułości i swoistości2,6
    • Jednak do wstępnej oceny zaleca się sonografię, ponieważ jest ona dostępna szybciej i jest znacznie tańsza2.

Wskazania do skierowania

  • W razie wątpliwości co do rozpoznania

leczenie

Cele terapii

  • Łagodzenie bólu
  • Przywracanie czynności

Ogólne informacje o leczeniu

Terapia zachowawcza

  • leczenie doraźne
    • (R — Rest, I — Ice, C — Compression, E — Elevation, PECH), czyli odpoczynek, lód, kompresja, uniesienie
      • Pończochy uciskowe o ucisku 20–30 mmHg zmniejszają powstawanie krwiaków, a tym samym przyspieszają proces gojenia7.
  • Uniesienie pięty w celu zmniejszenia (bolesnego) zgięcia grzbietowego2-3
  • Ew. urządzenia wspomagające chodzenie z podporą na przedramieniu 
  • Profilaktyka przeciwzakrzepowa przy odciążających kulach z podporą na przedramieniu? 
    • Nie ma istotnej różnicy w liczbie objawowych zakrzepów z wstrzyknięciami heparyny lub bez nich u pacjentów z gipsem na kończynie dolnej lub po operacji artroskopowej na kończynie dolnej.
    • rozważyć tylko w przypadku bardzo wysokiego indywidualnego ryzyka zakrzepicy (np. stan po zatorowości tętnicy płucnej)
      • w tym przypadku indywidualne doradztwo w zakresie zalet i wad leczenia farmakologicznego oraz wspólne podejmowanie decyzji
  • NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne)
    • oprócz analgezji również redukcja skostnień heterotopowych2

rehabilitacja

  • Coffey et. al. – przykładowy program rehabilitacji3
  • Tak długo, jak obecna jest opuchlizna i krwiak
    • stosowanie pończoch uciskowych i chłodzenie kilka razy dziennie
  • Jak tylko pacjent będzie wolny od bólu
    • unoszenie łydek („Heel Rise“), zarówno ze zgiętymi, jak i wyprostowanymi kolanami
    • cel: 3 x 15 powtórzeń bez bólu
  • Jak tylko powyższy cel dotyczący unoszenia łydek zostanie osiągnięty.
    • zacząć od lekkich ćwiczeń biegowych
    • Intensywność (prędkość i czas trwania) należy zwiększać niezbyt szybko, ale w rytmie tygodniowym.
  • Jak tylko 30 minut biegu bez bólu będzie możliwe.
    • powrót do treningu sportowego

Profilaktyka

  • Regularna aktywność fizyczna
  • Rozgrzewka oraz ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie łydek
  • Odpowiednie buty 
    • unikać twardych podeszew i wysokich obcasów

Przebieg, powikłania i rokowanie

przebieg

  • Całkowite wyleczenie z maksymalną zdolnością do obciążania po 3–4 miesiącach3

powikłań

rokowania

  • Doskonałe rokowanie, jeśli przestrzegane są powyższe zalecenia2

informacje dla pacjentów

O czym należy poinformować pacjenta?

  • Powolne, stopniowe zwiększanie obciążenia, aby zapobiec ponownemu zerwaniu.
  • Regularne ćwiczenia rozciągające i ekscentryczne ćwiczenia wzmacniające mięśnie łydek, nawet po wyleczeniu urazu
    • Unikanie tworzenia się skróconej tkanki bliznowatej

Quellen

Literatur

  1. Harwin JR, Richardson ML. “Tennis leg”: gastrocnemius injury is a far more common cause than plantaris rupture. Radiology Case Reports 2017; 12(1): 120-23. www.sciencedirect.com
  2. Saglimbeni AJ. Medial gastrocnemius strain. Medscape, last updated Mar 30, 2018. emedicine.medscape.com
  3. Coffey R, Khan YS. Gastrocnemius Rupture. StatPearls 2021. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. van Lengevelde K, Spinnato P, Carpenzano M, et al. Spontaneous bilateral medial head of gastrocnemius muscle rupture. BMJ Case Rep 2019; 12(3): e229252. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Yilmaz C, Orgenc Y, Ergenc R, et al. Rupture of the medial gastrocnemius muscle during namaz praying: an unusual cause of tennis leg. Comput Med Imaging Graph 2008; 32(8): 728-31. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Koulouris G, Ting AY, Jhamb A, Connell D, Kavanagh EC. Magnetic resonance imaging findings of injuries to the calf muscle complex. Skeletal Radiol. 2007 Oct. 36(10):921-7. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Fields KB, Rigby MD. Muscular Calf Injuries in Runners. Curr Sports Med Rep 2016; 15(5): 320-4. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Tao L, Jun H, Muliang D, Deye S, Jiangdong N. Acute Compartment Syndrome after Gastrocnemius Rupture (Tennis Leg) in a Nonathlete without Trauma. J Foot Ankle Surg. 2014 Nov 27. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autor*innen

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Frankfurt a. M.
S861
leggskade tykkleggskade tennislegg gastrocnemiusskade gastroknemius vadskada tennisvad vadskada, partiell gastrocneumiusruptur gastrocnemiusskada gastrocnemius underbenskada, delvis gastroknemiusruptur Gastroknemiusruptur
Uraz mięśnia brzuchatego łydki Przyśrodkowa głowa mięśnia brzuchatego łydki Naderwanie mięśnia brzuchatego łydki RICE Uszkodzenie mięśni podudzia Uszkodzenie ścięgna podudzia Uraz mięśni łydki Ból łydki
Uraz podudzia, częściowe zerwanie mięśnia brzuchatego łydki
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Uraz mięśniowo-ścięgnisty mięśnia brzuchatego łydki, zwykle dotyczy przyśrodkowej głowy mięśnia w dole podkolanowym. Epidemiologia: Częściej u sportowców rekreacyjnych w 4.–6. dekadzie życia.
Fizjoterapia/Medycyna sportowa
Naderwanie mięśnia brzuchatego łydki
/link/483b4c93ddc34979b89948f69dd57029.aspx
/link/483b4c93ddc34979b89948f69dd57029.aspx
naderwanie-miesnia-brzuchatego-lydki
SiteDisease
Naderwanie mięśnia brzuchatego łydki
K.Reinhardt@gesinform.de
Kanders@nhi.Reinhardt@gesinform.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl