Ukierunkowane badanie fizykalne i związane z nim czynności, obejmujące również kręgosłup szyjny, należy przeprowadzić u wszystkich pacjentów, którzy
uczestniczyli w wypadku samochodowym
doświadczyli ciężkiego upadku
uczestniczyli w wypadku z utratą przytomności lub
przeszli uraz wysokoeenergetyczny
Zakres i skutki
Złamania kręgosłupa szyjnego stanowią około połowy wszystkich złamań kręgosłupa.
U 50% pacjentów ze złamaniami kręgosłupa szyjnego występują zespoły rdzeniowe lub korzeniowe.
U pacjentów nieprzytomnych zawsze podejrzewa się uszkodzenie rdzenia i/lub korzeni nerwowych, do momentu innego rozpoznania.
Pięć kryteriów według badania NEXUS, przy braku których (tj. jeśli żadne kryterium nie jest spełnione) uraz kręgosłupa szyjnego jest mało prawdopodobny:
Zaopatrzenie pacjenta na miejscu wypadku (przygotowanie do transportu)
Zapewnienie oddychania i krążenia ma najwyższy priorytet i musi być przeprowadzane równolegle ze stabilizacją złamania kręgosłupa szyjnego.
Kręgosłup szyjny należy unieruchomić podczas sprawnych i ostrożnych czynności pierwszej pomocy przed rozpoczęciem właściwej akcji ratunkowej. Wyjątek stanowi konieczność przeprowadzenia natychmiastowej akcji ratunkowej (np. przy zagrożeniu pożarem/wybuchem).
Zwróć uwagę na inne zmiany, które mogą być obecne.
U około 5% pacjentów ze złamaniem kręgosłupa szyjnego występuje również złamanie innej części kręgosłupa.
Pacjentów z ubytkami neurologicznymi i podejrzeniem urazu kręgosłupa należy przetransportować w pierwszej kolejności do odpowiedniego ośrodka urazowego.
W uszkodzeniach powyżej kręgu C6 upośledzone jest również oddychanie przeponowe.
Niedotlenienie może pogłębić uszkodzenie rdzenia kręgowego.
Dostarczyć 100% tlenu przy natężeniu przepływu 10 l/min.
Zadbać o drożność dróg oddechowych.
Dopływ powietrza do jamy nosowo-gardłowej lub intubacja nie są dozwolone przy podejrzeniu pęknięcia podstawy czaszki.
Jeśli konieczna jest intubacja, należy unikać rozciągania szyi.
Zapewnienie krążenia
Uszkodzenie rdzeniowe kręgosłupa szyjnego prowadzi do zmniejszenia napięcia współczulnego.
Prowadzi to do wstrząsu neurogennego ze spadkiem ciśnienia tętniczego, bradykardią i ciepłymi kończynami, w przeciwieństwie do wstrząsu hipowolemicznego, który charakteryzuje się obniżonym ciśnieniem tętniczym, tachykardią i zimnymi kończynami.
Utrzymywać ciśnienie skurczowe powyżej 90 mmHg.
W niedociśnieniu podawać leki o działaniu inotropowym i płyny.
W bradykardii stosować atropinę.
Pozycja ciała i zmiany pozycji
Położyć pacjenta płasko na plecach, z głową wzdłuż osi ciała.
Jeśli pacjent musi być ułożony w pozycji bocznej, np. aby mógł zwymiotować, należy podeprzeć głowę tak, aby jej oś podłużna była w pozycji wzdłuż ciała.
W przenoszenie pacjenta z podejrzeniem niestabilnego złamania kręgosłupa szyjnego z jednego łóżka na drugie musi być zaangażowane kilka osób.
Jedna osoba stoi u wezgłowia łóżka i przytrzymuje głowę wzdłuż osi ciała, podczas gdy pozostałe osoby przeciągają lub przenoszą poszkodowanego na drugie łóżko.
Sposób postępowania należy omówić wcześniej; osoba trzymająca głowę udziela instrukcji podczas zmiany pozycji.
Aby zapobiec przemieszczaniu się głowy względem ciała, zaleca się trzymanie poszkodowanego za ramiona po obu stronach i oparcie głowy na przedramionach.
Najbardziej praktycznym sposobem zmiany pozycji pacjenta jest użycie przesuwanego materaca.
Jeśli konieczne jest ułożenie pacjenta w pozycji bocznej, pozycję głowy zabezpiecza się mocnym uchwytem wokół tyłu głowy pacjenta.
Sztywny kołnierz szyjny (Stiffneck)
Jeżeli nie wykonano tego wcześniej na miejscu wypadku, po przybyciu do szpitala zakłada się pacjentowi sztywny kołnierz szyjny.
Kołnierz szyjny musi być dostosowany do wymiarów pacjenta.
Najpierw umieszcza się ostrożnie tylną część pod szyją, następnie łączy się z nią przednią część. Patrz także instrukcja użycia kołnierza szyjnego.
Jako przyrząd pomocniczy można po obu stronach położyć woreczki z piaskiem, ale same nie są wystarczające.
Zasadne jest również ułożenie pacjenta na materacu próżniowym.
Miękkie podparcie szyi jest bezzasadne w przypadku złamań kręgosłupa.
Wywiad lekarski
Wywiad lekarski ma duże znaczenie i należy uzyskać następujące informacje:
uraz powstały w wyniku oddziaływania dużego przyspieszenia
upadek z dużej wysokości
wpływ alkoholu/narkotyków
Uraz czaszkowo-mózgowy i urazy twarzy uznaje się za czynniki ryzyka wystąpienia urazu kręgosłupa szyjnego.
Badanie przedmiotowe
W sali reanimacyjnej ogromne znaczenie ma badanie przedmiotowe pod kątem urazów kręgosłupa i należy je wykonać.
oględziny
stłuczenia i krwiaki
palpacja
przemieszczenie lub nieprawidłowe położenie szeregu wyrostków kolczystych i wgniecenia w uszkodzonych segmentach
ból spowodowany uciskiem, dystrakcją lub ruchem, a także wymuszone nieprawidłowe ustawienia
zgłaszanie bólu głowy i tułowia
badanie motoryki i czucia
Badania obrazowe
Uraz kręgosłupa należy wyjaśnić za pomocą diagnostyki obrazowej po ustabilizowaniu krążenia i przed przeniesieniem na oddział intensywnej terapii.
W ramach diagnostyki w sali reanimacyjnej należy wyjaśnić stan kręgosłupa, pod warunkiem, że pacjent jest krążeniowo stabilny i w zależności od wyposażenia szpitala przyjmującego: Najlepiej za pomocą wielowarstwowej spiralnej tomografii komputerowej.
Należy jednak wykonać co najmniej zdjęcia rentgenowskie kręgosłupa szyjnego w dwóch płaszczyznach oraz zdjęcie zęba w kręgu obrotowym.
Prześwietlenie rentgenowskie
Sprawdzenie, czy
występuje ucisk trzonów kręgów
tylne krawędzie trzonów kręgów są wyrównane
pozycja stawów międzykręgowych jest prawidłowa
występuje nieprawidłowe rozejście się wyrostków kolczystych
przestrzenie międzykręgowe są normalnej szerokości
widać wszystkie 7 kręgów
Jeśli np. z powodu krótkiej szyi nie jest możliwe dostrzeżenie dolnych kręgów, należy wykonać dodatkowe zdjęcie, aby uwidocznić te kręgi, najlepiej za pomocą tomografii komputerowej.
Obszary, które na konwencjonalnym zdjęciu rentgenowskim wykazują cechy patologii, są podejrzane i niemożliwe do oceny, powinny zostać dodatkowo zbadane techniką tomografii komputerowej.
TK
przeprowadzenie dodatkowego badania TK w razie potrzeby1
Badanie TK kręgosłupa szyjnego należy wykonać w następujących przypadkach:
przy widocznym na zdjęciu rentgenowskim złamaniu
przy bliskim pewności podejrzeniu złamania
u pacjentów z wielokrotnymi urazami
u pacjentów z urazami wysokoenergetycznymi
RM
Rezonans magnetyczny jest rzadko wskazany w początkowej fazie.
Leczenie
Należy jak najszybciej operować niestabilne urazy kręgosłupa z potwierdzonymi lub podejrzewanymi deficytami neurologicznymi lub z wadliwymi ustawieniami ciała, w których deficytom neurologicznym można prawdopodobnie zapobiec lub je złagodzić poprzez nastawienie, dekompresję i stabilizację („chirurgia jednego dnia”).
Stabilne urazy kręgosłupa bez urazów neurologicznych należy leczyć zachowawczo.
Podstawowe metody chirurgiczne to:
orteza typu Halo
jeżeli przeciwwskazania przemawiają przeciwko koniecznej, ostatecznej, wewnętrznej osteosyntezie i
jeśli miękkie podparcie kręgosłupa szyjnego nie jest wystarczające do tymczasowej stabilizacji
metoda stabilizacji brzusznej
szczególnie w przypadku złamań ze zwichnięciem C3–C7
powikłań
Doświadczenie wskazuje, że pogorszenie stanu neurologicznego po przyjęciu do szpitala jest rzadkie.
Kliniczny stopień uszkodzenia rdzenia może nasilić się w ciągu kilku godzin po wypadku.
Wynika to głównie z chorób naczyniowych, niedotlenienia i uwalniania substancji neurotoksycznych.
Źródła
Literatur
Hadley MN, Walters BC, Grabb PA et al. Guidelines for the management of acute cervical and spinal cord injuries. Neurosurgery 2002;50(suppl 3);S2-S199. www.cns.org
Autoren
Sandra Krüger, Dr. med. Fachärztin für Orthopädie, Berlin
postępowanie w przypadku podejrzenia złamania szyi Złamanie szyi, podejrzenie pierwsza pomoc przy podejrzeniu złamania kręgosłupa szyjnego Złamanie kręgosłupa szyjnego, pierwsza pomoc
Ukierunkowane badanie fizykalne i związane z nim czynności, obejmujące również kręgosłup szyjny, należy przeprowadzić u wszystkich pacjentów, którzy
uczestniczyli w wypadku samochodowym
doświadczyli ciężkiego upadku
uczestniczyli w wypadku z utratą przytomności lub
przeszli uraz wysokoeenergetyczny
Pierwsza pomoc/Nagłe wypadki
Uraz kręgosłupa, leczenie doraźne
/link/0dc0438763954e9a84d06e5becf90705.aspx
/link/0dc0438763954e9a84d06e5becf90705.aspx
uraz-kregoslupa-leczenie-dorazne
SiteDisease
Uraz kręgosłupa, leczenie doraźne
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)