Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Bezobjawowa bakteriuria w ciąży

Streszczenie

  • Definicja:Bakteriuria (≥ 105  bakterii/ml) u kobiet w ciąży bez klinicznych objawów zakażenia układu moczowego.
  • Częstość występowania:Występuje u 4–7% kobiet w ciąży.
  • Objawy:Przebieg bezobjawowy.
  • Wyniki:  Brak wyników badań przedmiotowych.
  • Diagnostyka:Analiza moczu z posiewem. Nie zaleca się badań przesiewowych w przypadku ciąż niskiego ryzyka.
  • Terapia:Brak. Leczenie antybiotykami nie jest rutynowo zalecane.

Informacje ogólne

Definicja

  • Bezobjawowa bakteriuria (ABU) jest wynikiem badania mikrobiologicznego bez objawów klinicznych.
    • Posiew moczu z > 105 bakteriami/ml moczu tego samego drobnoustroju w 2 kolejnych próbkach
  • Jest to zatem kwestia kolonizacji bakterii; gdy wystąpią objawy (np. dyzuria) jest to infekcja.
  • Leczenie antybiotykami bezobjawowego bakteriomoczu nie jest ogólnie zalecane.

Częstość występowania

  • Chorobowośćbezobjawowej bakteriurii
    • 5–6% u aktywnych seksualnie kobiet w wieku 20–40 lat
  • Częstość występowania bezobjawowej bakteriurii u kobiet w ciąży
    • Częstość występowania koreluje z czasem trwania ciąży.
    • Pierwsza kolonizacja występuje najczęściej między 9. a 17. tygodniem ciąży.
    • Chorobowość 4–7%

Etiologia i patogeneza

  • Bakterie uropatogenne z flory jelitowej pacjenta przedostają się do pęcherza moczowego lub miedniczek nerkowych.
  • Spektrum patogenów w sektorze podstawowej opieki zdrowotnej w niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych nabytych przez społeczność:
    • escherichia coli (zdecydowanie najczęściej), a następnie
    • enterokoki
    • proteus spp.
    • gronkowce
    • klebsiella pneumoniae

Czynniki predysponujące

  • Częstość występowania zależy od następujących czynników:1-2
    • wiek
    • płeć
    • aktywność seksualna
    • cechy anatomiczne
    • wcześniejsze choroby (np. cukrzyca
    • infekcje dróg moczowych w wywiadzie
  • Tendencja do wzrastania zarodka i urostazy w czasie ciąży
    • zmniejszone napięcie mięśni cewki moczowej3
    • Macica naciska moczowód do tylnej ściany brzucha.
    • Prowadzi to do częstszego występowania odmiedniczkowego zapalenia nerek u kobiet w ciąży3

ICD-10

  • R82.7 Nieprawidłowe wyniki mikrobiologicznego badania moczu (w tym dodatnie posiewy)
  • O23 Zakażenia układu moczowo-płciowego w ciąży
    • O23.0 Zakażenia nerek w ciąży
    • O23.1 Zakażenia pęcherza moczowego w ciąży
    • O23.2 Zakażenia cewki moczowej w ciąży
    • O23.3 Zakażenia innych części dróg moczowych w ciąży

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Brak rutynowego posiewu moczu u bezobjawowych pacjentów z cewnikami założonymi na stałe lub bez nich
  • posiew moczu
    • Wykrycie >105 bakterii/ml w 2 kolejnych posiewach moczu ze środkowego strumienia u bezobjawowej kobiety w ciąży
    • Pojedyncza próbka z moczu o średnim strumieniu wykrywa 80% wszystkich ABU, podczas gdy metoda dwóch próbek wykrywa 95% ABU.

Wywiad lekarski

  • Brak dolegliwości związanych z układem moczowym.

Badanie fizykalne

  • Nietypowe wyniki badania przedmiotowego

Badanie uzupełniające w gabinecie lekarza rodzinnego

  • posiew moczu
    • jedyna wiarygodna metoda wykrywania bezobjawowej bakteriurii u kobiet w ciąży.4-5
  • Testy paskowe do badania moczu
    • Samodzielne stosowanie nie jest zalecane, ponieważ czułość nie jest wystarczająca.

Badania przesiewowe

  • Brak regularnych badań moczu w kierunku bezobjawowej bakteriurii u wszystkich kobiet w ciąży
  • Badanie próbki moczu ze środkowego strumienia co 4 tygodnie na obecność białka i cukru
  • Badanie bakteriologiczne tylko w przypadku szczególnych ustaleń (np. w przypadku wyraźnych objawów, nawracających zakażeń układu moczowego w wywiadzie lekarskim, stanu po porodzie przedwczesnym, zwiększonego ryzyka zakażeń układu moczowego)
  • Nie ma dowodów na szkodliwość bezobjawowej bakteriurii dla dziecka.
  • Badanie moczu (zwłaszcza posiew moczu) może być zasadne u pacjentek z grupy ryzyka.
  • W praktyce testy paskowe moczu mają jedynie niską czułość (14–50%) w przypadku bezobjawowej bakteriurii.
    • Nie zaleca się ich stosowania w populacji o niskiej chorobowości.

U specjalisty

  • Ogólnie nie jest wymagana w przypadku bezobjawowej bakteriurii

Wskazania do skierowania

Leczenie

Ogólne informacje o leczeniu

  • W ciążach niskiego ryzyka antybiotykoterapia nie jest zalecana.
  • Nie ma to wpływu na zalecenia dotyczące leczenia kolonizacji paciorkowcami grupy B.
    • Ponieważ mogą one powodować sepsę noworodków, nadal zaleca się profilaktyczne leczenie antybiotykami (zwykle penicyliną G).
    • Patrz artykuł Paciorkowce z grupy B w ciąży.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania

  • Bezobjawowa bakteriuria u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko zakażenia układu moczowego (zapalenie pęcherza moczowego, odmiedniczkowe zapalenie nerek).
    • Spektrum patogenów i wskaźniki oporności są podobne jak u nieciężarnych kobiet w okresie premenopauzalnym.
  • Możliwy związek zakażeń układu moczowego ze zwiększoną częstością występowania:
  • Nie ma dowodów na szkodliwość bezobjawowej bakteriurii dla dziecka lub korzyści z profilaktycznego leczenia antybiotykami.
  • Zalecenia te nie pozostają bez kontrowersji – wytyczne Europejskiego Stowarzyszenia Urologii (EAU) z 2017 r. nadal zalecają badania przesiewowe i leczenie.6

Dalsze postępowanie

  • Monitorowanie skuteczności terapii za pomocą posiewu moczu po antybiotykoterapii u kobiety w ciąży

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Leitlinien

  • European Association of Urology (EAU): EAU Guidelines on Urological Infections. Update 03/2017. www.uroweb.org

Literatur

  1. Nicolle LE. Asymptomatic bacteriuria: when to screen and when to treat. Infect Dis Clin North Am 2003; 17: 367-94. PubMed
  2. Smaill FM, Vazquez JC. Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 8. Art. No.: CD000490. DOI: 10.1002/14651858.CD000490.pub3 DOI
  3. MacLean AB. Urinary tract infection in pregnancy. Int J Antimicrob Agents 2001; 17: 273-6. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  4. McNair RD, MacDonald SR, Dooley SL, Peterson LR. Evaluation of the centrifuged and Gram-stained smear, urinalysis, and reagent strip testing to detect asymptomatic bacteriuria in obstetric patients. Am J Obstet Gynecol 2000; 182: 1076 - 9. PubMed
  5. Bachman JW, Heise RH, Naessens JM, Timmerman MG. A study of various tests to detect asymptomatic urinary tract infections in an obstetric population. JAMA 1993; 270: 1971-4. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. European Association of Urology (EAU): EAU Guidelines on Urological Infections. Update 03/2017. www.uroweb.org uroweb.org

Autor*innen

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Allgemeinmedizin, Frankfurt
  • Jonas Klaus, Arzt, Freiburg im Breisgau
  • Klaus Gebhardt, Arzt für Allgemeinmedizin, Bremen (Review)
O23; O230; O231; O232; O233; R827
Asymptomatisk bakteriuri; bakteriuri; symptomfri bakteriuri; asymptomatisk bakteriuri hos gravide; Asymptomatische Bakteriurie in der Schwangerschaft
Bakteriuria bezobjawowa; Ciąża; Kobiety w ciąży; Pyelonephritis; Ryzyko odmiedniczkowego zapalenia nerek; E. coli; Escherichia coli; Zakażenie dróg moczowych; Zakażenie dróg moczowych; ZUM; Bakterie; Wydalanie bakterii; Bakteriuria; Badania przesiewowe; bezobjawowe; bezobjawowa bakteriuria; ABU; ABU w ciąży; Zarazki uropatogenne; Wnikanie patogenów drogą wstępującą
Bezobjawowa bakteriuria w ciąży
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Bakteriuria (≥ 105  bakterii/ml) u kobiet w ciąży bez klinicznych objawów zakażenia układu moczowego. Częstość występowania:Występuje u 4–7% kobiet w ciąży.
Położnictwo
Bezobjawowa bakteriuria u ciężarnych
/link/d2f34c31e1bf4b6890f2e23175ce4e03.aspx
/link/d2f34c31e1bf4b6890f2e23175ce4e03.aspx
bezobjawowa-bakteriuria-u-ciezarnych
SiteDisease
Bezobjawowa bakteriuria u ciężarnych
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl