Definicja: Kwasica oddechowa charakteryzuje się spadkiem wartości pH z pierwotnym wzrostem ciśnienia cząstkowego CO2. W zależności od choroby podstawowej może występować postać ostra lub przewlekła.
Częstość występowania: Przewlekła kwasica oddechowa występuje najczęściej u pacjentów z ciężką przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP).
Objawy: W ostrej kwasicy oddechowej duszność, ból głowy, splątanie; w przewlekłej kwasicy zmniejszona wydajność, zmęczenie, zaburzenia koncentracji.
Diagnostyka: Gazometria krwi tętniczej: wartość pH ≤7,35, pCO2 >>45 mmHg. Tylko niewielki wzrost wodorowęglanów w ostrej kwasicy; kompensacyjny wzrost wodorowęglanów w przewlekłej kwasicy.
Leczenie: Leczenie choroby podstawowej. Wentylacja nieinwazyjna, w razie potrzeby również intubacja i wentylacja mechaniczna.
informacje ogólne
Definicja
Spadek wartości pH spowodowany wzrostem ciśnienia cząstkowego CO2 (pCO2) w wyniku wydychania zbyt małej ilości CO2 w stosunku do wytwarzania1
Obraz kliniczny kwasicy oddechowej w gazometrii: wartość pH ≤7,35, pCO2 >45 mmHg
Zaburzenia oddechowe charakteryzują się pierwotnymi zmianami ciśnienia cząstkowego CO2, a zaburzenia metaboliczne pierwotnymi zmianami stężenia wodorowęglanów2.
Częstość występowania
Przewlekła kwasica oddechowa występuje najczęściej u pacjentów z ciężką POChP.
Etiologia i patogeneza
Kwasica oddechowa jest wywoływana przez hipowentylację pęcherzyków płucnych.
Hipowentylacja może wystąpić w przypadku:
zmniejszonego napędu oddechowego
wzmożonego napędu oddechowego bez wystarczającej wydajności mięśni oddechowych
Można rozważyć szereg zaburzeń i chorób o różnej etiologii.
Rozwój zaburzeń oddychania w ciągu minut lub godzin
Szybki wzrost pCO2
Równolegle szybki spadek pH, ponieważ kompensacja metaboliczna poprzez podwyższenie poziomu wodorowęglanów występuje w sposób znaczący dopiero po ok. 6 godzinach.
Przewlekła kwasica oddechowa
Kompensacyjny wzrost poziomu wodorowęglanów w celu wyrównania kwasicy
Zwiększenie stężenia wodorowęglanów w osoczu o ok. 0,2–0,25 mmol/l na 1 mmHg wzrostu pCO2
Osiągnięcie stanu stałego 3–4 dni po wystąpieniu kwasicy
Dlatego ogólnie tylko nieznaczne obniżenie pH
czynniki predysponujące
Przewlekła kwasica oddechowa najczęściej obserwowana przy POChP3.
ICD-10
E87 Inne zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
Do oceny równowagi kwasowo-zasadowej i pewnego rozpoznania hipowentylacji wykonuje się gazometrię krwi tętniczej.
Prawidłowe wartości gazometrii
pH: 7,36−7,44
wodorowęglany: 22−26 mmol/l
pO2: 75−100 mmHg
pCO2: 35−45 mmHg
Gazometria przy kwasicy oddechowej
wartość pH ≤7,35
pCO2 >45 mmHg
wodorowęglany
tylko nieznacznie podwyższone w ostrej kwasicy oddechowej
przy przewlekłej kwasicy oddechowej podwyższone kompensacyjnie (pod warunkiem, że nie występuje jednocześnie kwasica metaboliczna)
Badania dodatkowe
Dalsze badania możliwe w zależności od podejrzewanej choroby podstawowej:
RTG klatki piersiowej
TK klatki piersiowej
badanie czynności płuc
Badanie krwi na obecność toksyn, leków
RM czaszki
Badania elektrofizjologiczne układu nerwowego/mięśniowego
Wskazania do skierowania do specjalisty/hospitalizacji
Przy ostrej kwasicy oddechowej skierowanie do szpitala
Przy przewlekłej kwasicy oddechowej dalsza ocena przez specjalistów w zależności od choroby podstawowej (pneumologia, neurologia, reumatologia)
leczenie
Cele terapii
Leczenie choroby podstawowej
Poprawa wentylacji
Możliwe natlenienie przy towarzyszącej hipoksemii
Ogólne informacje o leczeniu
Terapia wentylacyjna
Ostra kwasica oddechowa wymaga intensywnego leczenia z zastosowaniem terapii wentylacyjnej4.
Jeśli to możliwe, najpierw należy wykonać wentylację mechaniczną nieinwazyjną (NIV) w celu poprawy napowietrzenia.
Zalety wentylacji mechanicznej nieinwazyjnej:
niższy wskaźnik powikłań
krótszy czas hospitalizacji
możliwe żywienie doustne
możliwość prowadzenia z przerwami
W przeciwnym razie wykonuje się intubację i prowadzi wentylację mechaniczną.
Przewlekła hipowentylacja jest często szczególnie wyraźna w nocy, celem powinna być nocna wentylacja mechaniczna nieinwazyjna.
Leczenie farmakologiczne
W zależności od choroby podstawowej, np.:
leczenie wziewne lekami rozszerzającymi oskrzela
układowe podawanie glikokortykosteroidów
w przypadku intoksykacji w razie potrzeby podanie antidotum
Profilaktyka
W zależności od choroby podstawowej
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg i rokowanie, a także możliwe powikłania zależą od różnych czynników wyzwalających i chorób podstawowych.
Quellen
Literatur
Adrogue H, Madias N. Management of life-threatening acid-base disorders. First of two parts. N Engl J Med 1998; 338: 26-34. doi:10.1056/NEJM199801013380106 DOI
Adrogue H, Gennari F, Galla J, et al. Assessing acid–base disorders. Kidney International 2009; 76:1239–1247. doi:10.1038/ki.2009.359 DOI
Bruno C, Valenti M. Acid-Base Disorders in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Pathophysiological Review. J Biomed Biotechnol 2012; 2012: 915150. www.ncbi.nlm.nih.gov
Epstein S, Singh N. Respiratory acidosis. Respir Care 2001; 46: 366-383. pmid:11262556 PubMed
Brown L. Hypoventilation syndromes. Clin Chest Med 2010; 31: 249-270. doi:10.1016/j.ccm.2010.03.002 DOI
Byrd R. Respiratory acidosis. Medscape, last updated Feb 27, 2019. Zugriff 29.03.19. emedicine.medscape.com
Autoren
Michael Handke, Prof. Dr. med., Facharzt für Innere Medizin, Kardiologie und Intensivmedizin, Freiburg i. Br.
Definicja: Kwasica oddechowa charakteryzuje się spadkiem wartości pH z pierwotnym wzrostem ciśnienia cząstkowego CO2. W zależności od choroby podstawowej może występować postać ostra lub przewlekła.
Pierwsza pomoc/Nagłe wypadki
Kwasica oddechowa
/link/5b9e5e18ee7c4c49ab5d7c06b6e0082a.aspx
/link/5b9e5e18ee7c4c49ab5d7c06b6e0082a.aspx
kwasica-oddechowa
SiteDisease
Kwasica oddechowa
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)