PSA

Zakres referencyjny

• Całkowite PSA: < 4,0 ng/ml (górne zakresy normy zależne od wieku)

Wskazania

• Badanie poziomu PSA jestma stosowanyzastosowanie przede wszystkim do wczesnego wykrywania, monitorowania terapiileczenia i obserwacji raka prostaty.

Pobieranie próbek i źródła błędów

• Surowica, 500 mcl
• Metoda:Aby ECLIA
• Pobieraniewynik był miarodajny, należy pobrać próbek krwi jest zalecane po nastbkępujących okresach:
  • najwcześniej 48 godzin po wytrysku, jeździe na rowerze, długiej podróży pociągiem
  • przed lub najwcześniej 1 tydzień po:
    • badaniu per rectum
    • masażu prostaty
      • tj. również po pasywnym stosunku analnym
    • przezodbytniczym badaniu ultrasonograficznym
    • cystoskopii
    • Intensywnejbardzo intensywnej jeździe na rowerze
  • najwcześniej po 6 tygodniach po:
    • biopsji prostaty
    • przezcewkowej resekcji prostaty
• U pacjentów leczonych wysokimi dawkami biotyny (>> 5 mg/dobę) próbkę należy pobrać co najmniej 8 godzin po zażyciuprzyjęciu ostatniej dawki, ponieważ wysokie dawki biotyny mogą zakłócać oznaczanie PSA.

Ocena wyników badań histopatologicznychlaboratoryjnych

Więcej informacji można znaleźć w artykule Wzrost PSA.

• Wartości wytycznereferencyjne dla pacjentów po radykalnej prostatektomii:
  • wartości docelowe: < 0,01 ng/ml 
  • 0,01–0,10 ng/ml: obszar wymagający kontroli, wynik niejednoznaczny
  • >> 0,20 ng/ml: nawrót biochemiczny
  • Biologiczny okres półtrwania PSA wynosi 2–3 dni: normalizacja wysokich wartości przedoperacyjnych trwa zatem kilka tygodni.

Podwyższone wartości PSA:

• CaRak gruczołu krokowego (wzrost poziomu PSA nie jest jednak swoisty dla nowotworu, więc jego wzrost nie jest równoznaczny z nowotworem prostaty)
• Łagodny rozrost gruczołu krokowego (najczęstsza przyczyna podwyższonego poziomu PSA)
• Zapalenie gruczołu krokowego
• Wartość PSA nie jest jednak swoista dla nowotworu, a podwyższony poziom PSA nie jest równoznaczny z nowotworem prostaty.
• Umiarkowanie podwyższony poziom PSA może być spowodowany łagodnymagodnymi zaburzeniemschorzeniami gruczołu krokowego lub zakażeniem układu moczowego — dlatego pomiar należy powtórzyć w przypadku podwyższonego wyniku.
• W rozszerzonym zakresieprzypadku wyniku niejednoznacznego (3–10 ng/ml) oznaczenie wolnego PSA można uzupełnić oznaczeniem całkowitego PSA, a- pomocoznaczenie poziomu wolnego PSA (fPSA) nie jest dostępne w interpretacjiramach możnakoszyka uzyskaćświadczeń poprzez utworzenie ilorazuPOZ.

Dalsza diagnostyka i dalsze postępowanie

• PSA i wolny PSA (tworzenie ilorazu)