Co to jest hiperglikemia hiperosmolarna?
Definicja
Hiperglikemia hiperosmolarna odnosi się do stanu, w którym we krwi znajduje się zbyt dużo cukru (glukozy) (> 600 mg/dl). Dotyczy to zwykle starszych pacjentów z niezdiagnozowaną lub niedostatecznie kontrolowaną cukrzycą typu 2.
Objawy
Ten zagrażający życiu obraz kliniczny rozwija się przez kilka dni lub tygodni. Występują przy tym zwiększone parcie na pęcherz, silne pragnienie, osłabienie i zaburzenia widzenia. Mogą wystąpić nudności i wymioty, a także objawy neurologiczne (dezorientacja, napady drgawkowe). Osoby dotknięte tym problemem są zazwyczaj znacznie odwodnione. Jeśli uszczypnie się skórę, powstający fałd skórny utrzymuje się i nie zanika. Śluzówka jamy ustnej jest sucha, ręce i nogi są zimne, a tętno zazwyczaj szybkie.
Prawidłowa interpretacja objawów na samym początku choroby może być trudna, ponieważ u wielu pacjentów cierpiwystępują jednocześnie na inne choroby, które powodują podobne dolegliwości, i/lub dlatego, że osoby dotknięte chorobąchore nie potrafią odpowiednio zakomunikować swoich dolegliwości i potrzeb.
Przyczyny
Wysoki poziom cukru we krwi zaburza równowagę płynowowodno-elektrolitową w organizmie (sód, potas i inne minerały). Glukoza jest wydalana przez nerki. Wraz z cukrem wydalanewydalana sąjest również płynywoda, co prowadzi do zwiększonego parcia na pęcherz i powoli narastającego odwodnienia mimo zwiększonego uczucia pragnienia. Zbyt duża utrata płynów zmienia skład płynów i elektrolitów we krwi i tkankach organizmu.
Najczęstszą przyczyną jest infekcja (ok. 50–60% przypadków). Innymi przyczynami mogą być:
- leki, np. diuretyki tiazydowe, beta-blokery,
glikokortykoidyglikokortykosteroidy lub atypowe neuroleptyki - choroby układu krążenia takie jak udar lub zawał serca
- nieregularne przyjmowanie leków na cukrzycę
- używki takie jak alkohol czy kokaina.
Inne powikłanie, również zagrażające życiu, występuje głównie w cukrzycy typu 1 jak i nazywa się cukrzycowacukrzycową kwasicakwasicą ketonowaketonową. Oprócz podwyższonego poziomu cukru we krwi charakteryzuje się towarzyszącym jej zakwaszeniem organizmu.
Częstość występowania
Mniej niż 1% wszystkich przyjęć do szpitala związanych z cukrzycą jest spowodowanych hiperglikemią hiperosmolarną. Średnia wieku pacjentów wynosi 60 lat.
Badania
Historia choroby i wyniki badania fizykalnego przeprowadzonego przez lekarzy (wyraźne objawy odwodnienia, zaburzenia świadomości itp.) wskazują na to właśnie schorzenie.
W badnaiu badaniu krwi stwierdza sie bardzo wysoki poziom cukru we krwi i zaburzenia równowagi elektrolitowej, co potwierdza rozpoznanie. Ponieważ infekcja często jest czynnikiem wyzwalającym, przydatne może być wykonanie zdjęcia rentgenowskiego płuc lub tomografii komputerowej. Czasami możliwe jest również wyizolowanie patogenu wywołującego zakażenie z krwi (posiew krwi).
Leczenie
Terapia obejmuje różne działania. Celem jest przywrócenie równowagi płynowowodno-elektrolitowej, normalizacjaobniżenie poziomu cukru we krwi i uzyskanie kontroli nad czynnikiem wyzwalającym. Wymaga to leczenia szpitalnego, a zwykle nawet intensywnego nadzoru medycznego, ponieważ niezbpodjędnete środkidziałania terapeutyczne szybko prowadzą do zmian stężenia glukozy we krwi i muszą być regularnie kontrolowane i w razie potrzeby korygowane.
Leczenie hiperglikemii hiperosmolarnej obejmuje 4 główne działania:
- intensywne nawadnianie dożylne (wlew)
- dostarczanie elektrolitów, których brakuje w organizmie
. dostarczaniepodanie insuliny- diagnostyka i
Rokowanie
Śmiertelność z powodu hiperglikemii hiperosmolarnej wynosi od 5–16%. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zgonu są podeszły wiek, wysoki stopień odwodnienia, niestabilnośćzaburzenia krążenia ogólnoustrojowego, ciężkie choroby towarzyszące oraz wyraźne zaburzenia świadomości.
Dodatkowe informacje
- Cukrzycowa kwasica ketonowa.
- Cukrzyca typu 2.
- Cukrzyca typu 1.
- Cukrzycowa kwasica ketonowa.
- Hiperglikemia hiperosmolarna –
Informacjeinformacje dla personelu medycznego.
Autorzy
- Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
- Kalina van der Band, lekarz (recenzent)
- Lek. Susanna Allahwerde, specjalista chorób wewnętrznych, Berlin