Informacje ogólne
Definicja
- Tymczasowe lub trwałe uszkodzenie nerwu strzałkowego (n. fibularis) z
- Uszkodzenie nerwu strzałkowego to jeden z
Częstość występowania
- Przejściowe porażenie jest stosunkowo częste.
- Uszkodzenia nerwu strzałkowego to około 15% wszystkich uszkodzeń poszczególnych nerwów obwodowych (mononeuropatii) u
- Najczęstsza przyczyna porażenia zginacza grzbietowego stopy
Etiologia i patogeneza
Anatomia
- Nerw strzałkowy wspólny
- jedna z dwóch głównych gałęzi
- Ma swój początek w
- podział na dwie gałęzie:
- nerw strzałkowy powierzchowny
- nerw strzałkowy głęboki
- Obszar zaopatrzenia nerwu strzałkowego głębokiego
- mięsień piszczelowy przedni (zgięcie grzbietowe stopy)
- mięsień prostownik długi palców
- mięsień prostownik długi palucha
- mięsień strzałkowy trzeci
- mięsień prostownik krótki palców
- mięsień prostownik krótki palucha
- Obszar zaopatrzenia nerwu strzałkowego powierzchownego
- mięsień strzałkowy długi
- mięsień strzałkowy krótki (pronacja stopy)
Neuropatie nerwu strzałkowego
- Umiejscowienie uszkodzenia zwłaszcza w
- bardzo rzadko na podudziu lub na wysokości stawu skokowego
- Ucisk głowy kości strzałkowej
- najczęstsze miejsce uszkodzenia (wyeksponowane położenie)
- przyczyny
- porażenie uciskowe (często)
- uderzanie o
- patologie kości lub tkanek miękkich
- najczęstsza przyczyna:
- rzadko
- choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego1
- Zespół cieśni stępu z
- rzadki zespół ucisku
- ucisk nerwu strzałkowego głębokiego na stawie skokowym poniżej troczka dolnego mięśni prostowników
- Urazy i
- urazy kończyn dolnych w obrębie kolana i kostki1
- uszkodzenia nerwów w
- Najczęściej uszkodzeniu ulega nerw strzałkowy (56%).
- jatrogenne
ICD-10
- G57 Mononeuropatie kończyny dolnej
- G57.3 Uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
- Diagnoza na podstawie objawów klinicznych i deficytów neurologicznych
- Możliwość wykrycia uszkodzenia w
- W celu oceny uszkodzenia w okolicy kolana sugeruje się wykonywanie RM1
Diagnostyka różnicowa
- Przepuklina krążka międzykręgowego na odcinku lędźwiowym (zwłaszcza L5)1
- Porażenia centralne z
- Asymetryczna
- Zespół ciasnoty przedniego przedziału/przestrzeni międzypowięziowej goleni (zespół ciasnoty powięziowej)
- Uszkodzenie nerwu kulszowego1
- np. w
Wywiad
Dolegliwości1-2
- Początkowo często ból
- bocznej części kolana do podudzia i
- często wywołany przez zginanie lub supinację stopy
- Porażenie
- porażenia prostowników stóp i
- porażenia pronatorów stopy
- wpływ na wzorzec chodu
- najpierw ograniczona możliwość chodu pięta-palec
- w
- Zaburzenia czucia w
- drętwienie lub zaburzenia czucia w
Czynniki wywołujące objawy lub przyczyny
- Częste uderzanie o
- zwłaszcza u
- Długie klęczenie lub kucanie
- Nieodpowiednie wprowadzenie w
- Nieodpowiednio wyściełane opatrunki gipsowe
- Znaczny spadek masy ciała (np. po operacji założenia bypassu żołądkowego)
- Patologie kości lub tkanek miękkich (np.
Badanie przedmiotowe
- Badanie kolana i
- wyczuwalny obrzęk przy główce kości strzałkowej wskazujący na ganglion
- Deficyty motoryczne
- badanie za pomocą testu siły mięśniowej obu kończyn dolnych1
- upośledzenie podnoszenia stopy i
- „chód koguci/ptasi” w
- Zaburzenia czucia
- kontrola czucia powierzchownego
- deficyty bocznej części podudzia, dolnej części stopy lub palców1
- Objaw Tinela-Hoffmana
- prowokowanie bólu poprzez opukiwanie na wysokości ucisku nerwów
- Zachowane odruchy neurologiczne
Diagnostyka specjalistyczna
Badanie elektrofizjologiczne
- Neurografia (ENG)
- wykrycie i
- opóźnienie przewodzenia, ograniczenie amplitudy, często blokada przewodzenia
- Elektromiografia (EMG)
- wykrycie denerwacji określonych mięśni
- wyniki potwierdzające zmiany często dopiero po 2–4 tygodniach
Diagnostyka obrazowa
- Diagnostyka obrazowa okolicy podkolanowej
- w
- USG nerwów o
- wykrycie obrzęku nerwu przy ucisku
- nerw strzałkowy w
Wskazania do wystawienia skierowania
- W
Leczenie
Ogólne informacje na temat leczenia
- Leczenie odpowiednie do przyczyny dolegliwości
- W
- oczekiwany czas złagodzenia objawów w
Środki pomocnicze i rehabilitacja
- Objawowe leczenie bólu: miejscowo kapsaicyna, doustnie SSRI, opioidy, leki przeciwdrgawkowe
- Zaopatrzenie ortopedyczne w
- zwykle szyna strzałkowa (orteza)
- Rehabilitacja lub fizjoterapia1
- odpowiednio ukierunkowany trening u
- Cele
- zapobieganie atrofiom mięśniowym, przykurczom i owrzodzeniom miejscowym niedokrwionej części podudzia1
- utrzymanie ruchomości stawu skokowego
- wspomaganie powrotu funkcji neurologicznych
Leczenie chirurgiczne
- Operacja zwiadowcza i
- wskazania
- utrzymujące się/postępujące deficyty neurologiczne
- utrzymujące się bóle
- brak złagodzenia objawów uszkodzenia wskutek ustąpienia ucisku
- Leczenie celowane
- operacja w
- ponowna interwencja chirurgiczna i
- Przeszczepy w
- przeszczep ścięgna mięśnia piszczelowego w
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
- Po uszkodzeniu nerwu należy oczekiwać znacznej poprawy w
- w przypadku braku złagodzenia objawów ponowna ocena leczenia
Rokowanie
- Rokowania zależą od przyczyny, miejsca, czasu trwania uszkodzenia oraz wieku pacjenta.1
- Regeneracja i
- obserwowana regeneracja nerwu strzałkowego nieco gorsza niż w
- W
23 - W
Informacje dla pacjentów
Informacje dla pacjentów w Deximed
Ilustracje
Sensoryczny obszar unerwienia nerwu strzałkowego
Źródła
Piśmiennictwo
- Baima J, Krivickas L. Evaluation and treatment of peroneal neuropathy. Curr Rev Musculoskelet Med. 2008;1:147-53 link.springer.com
Pigott TJ, Jefferson D. Idiopathic common peroneal nerve palsy - a review of thirteen cases. Br J Neurosurg 1991; 5:7.PubMed- Katirji MB, Wilbourn AJ. Common peroneal mononeuropathy: a clinical and electrophysiologic study of 116 lesions. Neurology 1988; 38:1723. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Pigott TJ, Jefferson D. Idiopathic common peroneal nerve palsy - a review of thirteen cases. Br J Neurosurg 1991; 5:7. PubMed
Autorzy
- Anna Kamieńska, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
- Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
- Jonas Klaus, lekarz w trakcie specjalizacji z neurologii, Hamburg