Czym jest kolanoKolano biegacza?
Kolano(Patellofemoral biegaczaPain inaczej ból przedziału przedniego kolana lub w skrócieSyndrome, PFPS (patellofemoral pain syndrome), to chorobaschorzenie występujcharakteryzująca głównie u młodych osób, które uprawiają sport, i objawiace się przewlekłym bólem w okolicy kolana.
Chorobaprzedniej tczę nazywa się zespołem, ponieważ jest składową kilku objawów i dolegliwości. Nie można znaleźć jej jednej dokładnej przyczyny.
Ból zlokalizowany jest z przodu kolana. W większości przypadków zdjęcia rentgenowskie i inne badania obrazowe nie wykażą nieprawidłowości.
Przyczyny
Ta jednostka chorobowa występuje często u młodych osóbkolana, ktszczegórelnie uprawiająwokół sportrzepki. Jest to jedna z najczęstszastszych kontuzjakontuzji w medycynie sportowej, i występujeszczególnie u ok. 10% pacjentosów, którzy zgłaszają się do lekarza z bólem kolana. Dotyczy to głównie młodych kobieti i dziewczątaktywnych, –a zwłaszcza u biegaczy, w tym biegaczek na średnich i długich dystansach.
Rzepka wspieraTermin mi„kolano biegacza” jest używany ze wzglęsieńdu czworogłowyna udajego częste występowanie u osób trenujących bieganie, ktale bóryl znajdujemoże pojawić się narównież powierzchniu przedniejinnych uda i zgina staw kolanowy. Mięsień czworogłowy składa się z czterech głsportowców,.
Przyczyny
Kolano którebiegacza sjest wynikiem przeciążenia przyczepionelub doniewłaściwego górnej krawędzi rzepki. Z dolnej częściustawienia rzepki wychodzi mocne ściwzglęgno, które z kolei przyczepione jest do górnej części kości piszczelowej. Ścięgno to nazywa się więzadłem rzepki. Wraz z dolną częścią kości udowej rzepka tworzy staw zwany stawem udowo-rzepkowym. Rzepka odgrywa rolę przy zginaniu i prostowaniu stawu kolanowego; mniej się zużywa niż gdyby było tam tylko jedno ścięgno przesuwające się w rowku w dolnej częścidem kości udowej. Tkanka chrzęstna chroni zarówno powierzchnię kości udowej, jak i tylną część rzepki, umożliwiając jej sprawne przesuwanie się w górę i w dół.
Prawdopodobnie do najczęstszych przyczyn należy przeciążenie i wykonywanie niewłaściwych ruchów między rzepką a kością udową. Okazuje się, że w wielu przypadkach przyczyną może być osłabienie części mięśnia czworogłowego. Może to zakłóciwynikać pz kilku czynników:
- Niewł
ynnąaściwapracębiomechanikamiędzystawurzepką a leżącą pod nią tkankąkolanowego –ponieważ zmienia się kierunek ruchu rzepki, jest ona lekko „przekrzywiona” w górę i w dół w stawie udowo-rzepkowynp.Przyczyną może być rotacja wewnętrzna stopy w stanie skokowym (pronacja) lub wrodzona krzywizna jednej lub obu stóp, jak ma to miejsce w przypadkuposłaskostopia.Przeciążenieabienie mięśnia czworogłowego uda, który nieprawidłowo stabilizuje rzepkę, co prowadzi do jej przesunięcia. - Zaburzenia postawy – np. pronacja stóp (rotacja wewnętrzna stopy) lub
ospłabienieaskostopieczęścimogątego mięśnia może bypowodowaćrównieniewłaściwe ustawienie kolana, co z kolei zwiększa obciążeniespowodowanestawunadmiernąrzepkowo-udowego. - Nadwyrężenie – nadmierna aktywnoś
ciąć fizyczna,do której pacjenci nie są przyzwyczajeni, takąjak bieganie po twardychpowierzchniach lubnawierzchniach, noszenie źle dopasowanych butów,o sbądź brak odpowiedniej regeneracji mięśni czworogłabejowychamortyzacjiuda.
Objawy
Ból występujew głównie w kolanie, zwłaszczatypowo w okolicy rzepki (za rzepknią, wokół niej lub pod nią), jest głównym objawem. BInne symptomy to:
- Tępy ból, który moż
naeopisanasilaćjako tępy i przeciągający się, ale czasami ostry i silny, nasilającysię podczaschodzeniaaktywności fizycznej, szczególnie przy biegu, wchodzeniu po schodach lubbieganiakucaniu. - Ból przy wstawaniu po długim siedzeniu w jednej pozycji, zwłaszcza
w dół lub po schodach. Wchodzenie po schodach również może powodować ból. Kucanie lub wstawanie, a także siedzenie przez długi czas zeprzy zgiętymiciunogami,kolanana przykład(np. podczas podróżysamochodemsamochodowych). - Czasami
lubtowarzyszyautobusem, również wywołuje ból. Powszechne jest równieżtemu uczucie osłabienia lub sztywności w
Ból może początkowo dotyczyć tylko jednego kolana, ale może rozprzestrzenić się na oba.
Diagnostyka
DiagnozęDiagnostyka stawiaopiera się na podstawie wywiadu lekarskiego i badania przedmiotowego. Dzięki testomgłównie na sprecyzowaniewywiadzie blekarskim, badaniu przedmiotowym oraz testach, któlure i badaniamogą ruchomościwskazać i siły można dowiedziećproblem się, czy można mówić o urazie stawu pomiędzyz rzepką ai kościąstawem udową,udowo-rzepkowym. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się wykonanieDodatkowe badania obrazowegoobrazowe, (takie jak RTG lubczy obrazowanierezonans metodmagnetyczny, mogą rezonansubyć magnetycznego)konieczne, aby wykluczyć inne schorzenia, ale w celu wykluczeniaprzypadku innychPFPS możliwychczęsto przyczynnie bóluwykazują one istotnych zmian strukturalnych.
TerapiaLeczenie
-
Odciążenie
, a następnie systematyczna odbudowa to najważniejsze elementy leczenia. Nie zaleca się stosowania leków przez dłuższy czas. Czasami podaje się na początku leczenia paracetamol i leki przeciwzapalne (NLPZ) w celu złagodzenia początkowego bólu.:Co- Odpoczynek:
możeszUnikaniezrobić sam?
Odciążenie kolana jest pierwszym krokiem w leczeniu bólu. Należy unikać ruchów lub czynnoaktywności, które wywołujądyskomfortból (np.Dotyczy to siedzenia w kucki, bieganiabieganie po twardychpowierzchniachnawierzchniach,jazdywchodzenienaporowerzeschodach, kucanie). - Odpoczynek:
- Zmiana obuwia: Używanie butów z
niskimsiodełkiemodpowiedniąi wszelkichamortyzacją. - Ćwiczenia
pozycjifizyczne:wywierającychZmniejszeniebezpośredni nacisk na rzepkę.Biegacze powinni zmniejszyć dystansdystansu biegudolubtakiego,intensywnościktóry nie wywołuje bólu. Należy sprawdzić, czy buty są dobrze dopasowane i czy zapewniają wystarczającą amortyzacjętreningu. Pływanielub, jazda na rowerze,pozwalająszczególnieutrzymaćnaformęrowerzew okresiestacjonarnymrehabilitacjibez oporu, to dobre alternatywy.
Terapia Okłady z lodu lub inne metody schładzania mogą również złagodzić dyskomfort.fizjoterapeutyczna:
- Trening siłowy: Wzmacnianie mięśnia czworogłowego uda
z przodu uda i rozciąganie mięśnia dwugłowego uda po tylnej stronie przynoszą pozytywne rezultaty. Jazda na rowerze z wyżej umieszczonym siodełkiem również pomaga pacjentom.FizjoterapiaRozsądny,indywidualnieszczególniezaplanowanyjegoprogram rehabilitacji jest najważniejsząprzyśrodkowej częścią leczenia, a niektóre badania wykazały, że fizjoterapia jest skutecznym sposobem leczenia bólu przedziału przedniego kolana. Program powinien koncentrować się na skorygowaniu nieprawidłowego obciążenia rzepki, na przykład poprzez wzmocnienie mięśnia czworogłowego lub rozluźnienie nadmiernie napiętych struktur po zewnętrznej stronie rzepki. Podczas fizjoterapii można trenować prawdopodobnie osłabione mięśnie po stronie przyśrodkowej uda(mięsień obszerny przyśrodkowy). Jeśli po 6–12 miesiącach nadal nie ma poprawy,należyktórysprawdzićstabilizuje rzepkę. - Rozciąganie: Praca nad rozciąganiem mięśni tylnej części uda (dwugłowy uda) i innych struktur wokół kolana.
- Korekcja biomechaniki: Poprawa ustawienia ciała,
czywnietymprzeoczono urazu strukturalnego. W wyjątkowych przypadkach koniecznastóp, możeokazazmniejszyćsięobciążenieoperacjastawu rzepkowo-udowego.
Taśmy kinezjologiczne:
Uwa
- Mogą być uż
aywanesię,wże nakładanie taśm kinezjologicznych w okolicy rzepki ma działanie korygujące. Można zarównocelu odciążyćeniają podczas skośnych ruchów, jakrzepki iwtedy,gdypoprawyoddziałujejejnaustawienia.
Leki:
- Leki
niąprzeciwzapalnemięsień(NLPZ)prostyiuda. Bandaże podtrzymujące / ortezyparacetamol mogąokazaćpomócsięwpomocnezłagodzeniu bólu,chociażale niemapowinnyna to dowodów.Inne zalecane aktywnościJazda na rowerze po płaskim terenie bez nachylenia lub jazda na rowerze stacjonarnym bez oporu. W obu przypadkach siedzisko należy ustawibyćtakstosowanewysoko,przezjakdługito możliwe, aby kolana były jak najmniej zgięte podczas jazdyczas.
Należy pływać stylem grzbietowym i kraulem, ponieważ nie zgina się przy tym mocno kolan, unikać stylu klasycznego (żabki).
Rokowanie
ImZazwyczaj, przy odpowiednim leczeniu zachowawczym, rokowanie jest dobre. Odpowiednia rehabilitacja, zmiana nawyków treningowych i poprawa biomechaniki stawu pomagają w większości przypadków. Jednak im dłużej objawynie wystpodejmuje siępowały do momentu rozpoczęcia terapiileczenia, tym większe ryzyko przewlekłego przebiegu.bólu Możeoraz wystąpić chondromalacja, czyli uszkodzenieuszkodzenia chrząstki (chondromalacja) wskutek nadmiernego obciążenia stawu.
W rzadkich przypadkach, gdy przezleczenie dłuższy czas działają zwiększone siły między rzepką a kością udową.
Zazwyczaj jednak rokowanie jest bardzo dobre przy odpowiednim leczeniu zachowawczym. Wiek, płeć i masa ciałazachowawcze nie majprzynosi efektów, może być konieczna interwencja chirurgiczna, np. w postaci artroskopii w celu usunięcia uszkodzonej chrząstki wpływulub nanaprawy rokowanie.strukturalnych problemów w stawie kolanowym
Dodatkowe informacje
- Ćwiczenia rozciągające
- Trening siłowy po urazach
- Bieganie: jak uniknąć przeciążenia
- Zespół fasciitis-panniculitis – informacje dla lekarzy
Autorzy
- Kalina van der Bend, lekarz
, Blachownia(recenzent) - Markus Plank, mgr, dziennikarz medyczny i