Regional content

Content

Informacje ogólne

Definicja

• Terminy: obturacyjny bezdech senny (OSA) i zespół obturacyjnego bezdechu sennego (OSAS) nie zawsze są precyzyjnie rozróżnione w literaturze.¹
• Wyróżnić można:¹
  • Obturacyjny bezdech senny (OSA): mechanizm patofizjologiczny
    • Obturacja dróg oddechowych podczas snu.
    • Powtarzające się przerwy w oddychaniu ze spadkiem saturacji.
    • W wyniku powyższych następują przebudzenia.
  • Zespół obturacyjnego bezdechu sennego (OSAS): obraz kliniczny
    • Obturacyjny bezdech senny (OSA) i w konsekwencji:
      • senność w ciągu dnia
      • zaburzenia poznawcze
      • zwiększona zachorowalność na choroby układu sercowo–naczyniowego.

Klasyfikacja według ICSD–3

• Obturacyjny bezdech senny należy do zaburzeń oddychania związanych ze snem, które według międzynarodowej klasyfikacji zaburzeń snu ICSD–3 dzielą się na następujące grupy:
  • obturacyjny bezdech senny
  • centralny bezdech senny
  • hipoksemia związana ze snem
  • hipowentylacja związana ze snem.

Epidemiologia

• Częstość występowania
  • Częstość występowania OSA/OSAS wzrasta i jest większa niż dotychczas sądzono.^2-4
  • Częstość występowania umiarkowanego lub ciężkiego OSA: 21% (mężczyźni 30%, kobiety 13%).⁵
  • Częstość występowania umiarkowanego lub ciężkiego OSAS: 2,8% (mężczyźni 4,3%, kobiety 1,3%).⁵
• Płeć
  • Stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet: około 3:1.⁵
• Wiek
  • Wzrost częstości występowania wraz z wiekiem.⁵

Etiologia i patogeneza

Etiologia

• Przyczyną OSA mogą być czynniki anatomiczne i nieanatomiczne.⁶
  • Prawdopodobnie istnieje predyspozycja genetyczna, ponieważ ryzyko wystąpienia OSA u potomstwa osób chorych jest 2–3 razy większe.

Patogeneza

• Głównym elementem patogenezy jest powtarzające się zapadanie dróg oddechowych w czasie snu skutkujące:⁶
  • przerywaną hipoksemią
  • fragmentacją snu.
• Do zapadania się dróg oddechowych przyczynia się kilka mechanizmów, w tym:
  • zwężenie światła gardła w przypadku otyłości
  • wrodzone zmiany strukturalne gardła⁷
  • związane ze snem zmniejszenie napięcia mięśni i zwężenie światła dróg oddechowych⁸
  • neuropatia mięśni gardła z upośledzeniem odruchów ochronnych^6,9
  • nocne gromadzenie się płynów w górnej połowie ciała (zwłaszcza w przypadku współistnienia niewydolności serca, niewydolności nerek).¹⁰
• W przypadku powtarzających się zaburzeń oddychania występują wahania:
  • saturacji O₂
  • ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej
  • ciśnienia krwi
  • częstości akcji serca.
• Bezdechy i spłycone oddechy są przerywane przebudzeniami
  • następuje wyregulowanie napięcia mięśniowego i tym samym ponowne otwarcie dróg oddechowych
  • sen nie jest płynny, następuje jego fragmentacja.

Zaburzenia/choroby będące powikłaniami OSA

Senność w ciągu dnia

• U pacjentów może występować senność w ciągu dnia (w różnym stopniu):
  • wyraźna senność w ciągu dnia u prawie połowy pacjentów.
• Powoduje to ograniczenia w życiu codziennym, zarówno prywatnym, jak i zawodowym, w tym zwiększone ryzyko wypadków komunikacyjnych.¹¹

Choroby układu krążenia/czynniki ryzyka

• OSA jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo–naczyniowych⁶
  • nadciśnienie tętnicze: brak spadku wartości ciśnienia tętniczego w nocy (non–dipping)
  • choroba wieńcowa
  • ostry zespół wieńcowy
  • niewydolność serca
  • zaburzenia rytmu
  • udar mózgu
  • nadciśnienie płucne.
• OSA wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia:
  • insulinooporności/cukrzycy typu 2⁶
  • dyslipidemii.⁶

Kondycja kognitywna i psychiczna

• W przypadku OSA często jest obserwowane upośledzenie funkcji poznawczych.^12-13
• Szczególnie zaburzone są uwaga i pamięć, natomiast funkcje językowe i psychomotoryczne na ogół pozostają w normie.¹²
• Częściej występują zaburzenia nastroju łącznie z zaburzeniami lękowymi i depresją.¹⁴

Klasyfikacja stopnia zaawansowania

• Klasyfikacji OSA i OSAS można dokonać za pomocą:
  • skali AHI (Apnoea–Hypopnoea Index) i
  • skali ESS Score (Epworth Sleepiness Scale – ESS).

Obturacyjny bezdech senny (OSA)⁵

• AHI ≥ 5-14: postać łagodna.
• AHI ≥ 15–29: postać umiarkowana.
• AHI ≥ 30: postać ciężka.

Zespół obturacyjnego bezdechu sennego (OSAS)⁵

• AHI ≥5–14 + ESS–Score >10 – łagodna postać OSAS.
• AHI ≥15–29 + ESS–Score >10 – umiarkowana postać OSAS.
• AHI ≥30 + ESS–Score >10 – ciężka postać OSAS.

Czynniki predysponujące

• Otyłość.
• Zwiększony obwód szyi.
• Chrapanie.
• Płeć męska.
• Kobiety po menopauzie.
• Wiek.
• Alkohol.
• Palenie.
• Predyspozycje rodzinne.
• Leki obniżające napięcie mięśniowe.

ICD–10

• G47 Zaburzenia snu.
  • G47.3 Bezdech senny.

Diagnostyka

Definicje

• AHI (Apnoe–Hypopnoe–Index, wskaźnik bezdechu/spłyconego oddechu): średnia liczba epizodów bezdechu lub spłycenia oddechu na godzinę snu.
• Bezdech: zmniejszenie przepływu oddechowego o ≥ 90%, czas trwania ≥ 10 sekund.¹⁵
• Spłycenie oddechu: zmniejszenie przepływu oddechowego o ≥ 30%, czas trwania ≥ 10 sekund oraz spadek saturacji o ≥ 3% lub przebudzenie.¹⁵
• RDI (Respiratory Disturbance Index, wskaźnik zaburzeń oddychania): oprócz bezdechów/spłyceń oddechów RDI obejmuje również przebudzenia związane z wysiłkiem oddechowym (Respiratory Effort Related Arousals – RERA), które są rejestrowane polisomnograficznie w laboratorium snu.

Kryteria diagnostyczne

• Zgodnie z ICSD–3 OSA(S) można rozpoznać w przypadku 1 z 2 następujących sytuacji:
  • AHI (RDI) ≥ 15 (niezależnie od obecnośći objawów klinicznych)
  • AHI (RDI) ≥ 5 plus
    • objawy (senność, niespokojny sen, przebudzenia z dusznością/łapaniem oddechu, partner śpiący z pacjentem zgłasza nawykowe chrapanie i/lub przerwy w oddychaniu) i/lub
    • choroby współistniejące (sercowo–naczyniowe, cukrzyca, zaburzenia poznawcze/afektywne).

Diagnostyka różnicowa

• Chrapanie.
• Inne zaburzenia oddychania związane ze snem.

Wywiad 

• W przypadku podejrzenia OSA pomocne jest zebranie wywiadu nie tylko od samego pacjenta, ale także od współdomowników.
• Objawy nocne:
  • chrapanie
    • zazwyczaj głośne i nieregularne
  • zaobserwowane przez osoby trzecie lub samodzielnie zauważone przerwy w oddychaniu (aż do przebudzenia z dusznością)
  • trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu
  • suchość w ustach
  • nokturia
  • nocne poty.
• Objawy w ciągu dnia:
  • senność w ciągu dnia  
    • przemożna potrzeba snu
    • wypadki spowodowane zaśnięciem
  • kondycja kognitywna i psychiczna
    • zaburzenia koncentracji uwagi
    • zaburzenia pamięci
    • lęk
    • depresyjny nastrój
    • utrata libido
  • zmęczenie, obniżona wydajność
  • poranne bóle głowy.
• Choroby współistniejące:
  • nadciśnienie tętnicze
  • choroba wieńcowa
  • niewydolność serca
  • zaburzenia rytmu
  • zaburzenia erekcji
  • nadciśnienie płucne
  • cukrzyca
  • dyslipidemia.

Kwestionariusze

OSA(S)

• Proste badanie przesiewowe w kierunku OSA można przeprowadzić za pomocą kwestionariuszy, takich jak zwalidowany kwestionariusz STOP BANG.
  • Wersję anglojęzyczną w wersji do wypełnienia można znaleźć tutaj.
• Jeżeli na 5 lub więcej pytań udzielono odpowiedzi twierdzącej, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia umiarkowanej lub ciężkiej postaci OSA; jeżeli na mniej niż 3 pytania udzielono odpowiedzi twierdzącej, prawdopodobieństwo wystąpienia OSA jest niskie.¹⁶

Senność w ciągu dnia

• Główny objaw kliniczny obturacyjnego bezdechu sennego (nawet jeśli są chorzy, którzy nie odczuwają senności w ciągu dnia).
• Senność w ciągu dnia najczęściej klasyfikuje się za pomocą skali senności Epworth (ESS).
• W odniesieniu do 8 codziennych sytuacji zainteresowane osoby wskazują, jak bardzo prawdopodobne jest, że zasną (0 = niemożliwe, 1 = prawie niemożliwe, 2 = całkiem możliwe, 3 = prawdopodobne).
• Przy wartości powyżej 10 punktów występuje wzmożona senność w ciągu dnia i wskazana jest dalsza diagnostyka.

Badanie fizykalne

• Wzrost, masa ciała, BMI
  • często występuje nadwaga/otyłość.
• RR, tętno
  • nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu.
• Nieprawidłowości anatomiczne żuchwy/gardła
  • np. mała żuchwa, retrognacja, duży język, przerost języczka, duże migdałki.
• Objawy wskazujące na współistnienie chorób układu krążenia
  • niewydolność serca, miażdżycowe stwardnienie tętnic (PAD, zwężenie tętnicy szyjnej).

Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

EKG

• Przy podejrzeniu współwystępowania chorób serca.

Badania laboratoryjne

• TSH w celu wykluczenia niedoczynności tarczycy.
• Glukoza/HbA1c oraz lipidogram (cholesterol, HDL i LDL) w celu oceny profilu ryzyka sercowo–naczyniowego.

Poligrafia

• Za pomocą poligrafii 6–kanałowej można w warunkach ambulatoryjnych zarejestrować następujące parametry:
  • przepływ powietrza przez nos
  • ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha
  • chrapanie
  • saturacja
  • pozycja ciała
  • EKG.

Diagnostyka specjalistyczna

Polisomnografia

• Polisomnografia to złoty standard w diagnostyce OSAS.
• Przeprowadzana jest w warunkach monitorowania w laboratorium snu przez specjalnie przeszkolony i wykwalifikowany personel.
• Oprócz pomiaru wartości poligraficznych umożliwia ona rejestrację takich wskaźników jak:
  • elektroencefalogram snu (EEG)
  • elektrookulografia (EOG)
  • elektromiografia (EMG)
  • obserwacja zachowań (wideometria).

Wskazania do dalszej diagnostyki/hospitalizacji

Wskazanie

• Jeśli prawdopodobieństwo przed badaniem jest niskie (brak chrapania, przerw w oddychaniu w wywiadzie u osób trzecich, brak senności w ciągu dnia) i nie ma chorób współistniejących ani czynników ryzyka, nie należy przeprowadzać diagnostyki z zakresu medycyny snu.
• Dalsza diagnostyka jest zalecana u pacjentów z wysokim prawdopodobieństwem OSAS przed badaniem (chrapanie i zaburzenia oddychania obserwowane przez osoby trzecie oraz senność w ciągu dnia).
• Ponadto dalsze badania należy rozważyć w przypadku następujących grup:
  • pacjenci z dużą nadwagą
  • stan po zawale serca, stan po udarze
  • brak nocnego obniżenia ciśnienia krwi w ABPM (non–dipping)
  • cukrzyca
  • zawodowy kierowca, maszynista pociągu.

Dodatkowe badania z użyciem odpowiedniego sprzętu

Pulsoksymetria

• Pulsoksymetria wykonywana jedynie w nocy nie nadaje się do wstępnej diagnostyki.

Poligrafia (np. wykonywana samodzielnie przez pacjenta w warunkach domowych)

• Jeśli wyniki są jednoznaczne, wraz z wywiadem wystarcza do postawienia diagnozy.
• Wynik negatywny nie wyklucza obecności OSA.
• Coraz częściej na rynku pojawiają się zredukowane systemy urządzeń stosowanych w badaniu poligraficznym, z 1–3 kanałami (również jako urządzenia wearables w sektorze konsumenckim).
  • Obecnie raczej pomocniczo, np. w celu określenia prawdopodobieństwa na podstawie wstępnego testu, niezalecane do postawienia ostatecznej diagnozy.

Polisomnografia (w Polsce przeprowadzana zwykle w ramach oddziału chorób płuc lub laryngologicznego)

• Diagnostyka potwierdzająca po dodatniej poligrafii (nie jest bezwzględnie konieczna, jeśli występujące objawy są typowe) lub jako badanie pierwszego wyboru.
• Pacjenci z typowymi objawami OSA, u których poligrafia nie wykazuje bezdechów, wymagają wykonania polisomnografii.
• Ponadto polisomnografia jest wskazana w przypadkach niskiego prawdopodobieństwa przed badaniem, ale mimo to podejrzenia nocnej obturacji górnych dróg oddechowych.

Leczenie

Cele leczenia

• Osiągnięcie niezakłóconego snu (ze wskaźnikiem AHI <15/h bez objawów zmęczenia w ciągu dnia).
• Uniknięcie powikłań.

Ogólne informacje o leczeniu

• Sposoby leczenia OSAS to: 
  • zalecenia ogólne
  • wspomaganie wentylacji metodą CPAP
  • szyny do wysuwania żuchwy
  • interwencje chirurgiczne.
• Do skutecznego leczenia pacjentów z ciężką postacią OSA konieczne jest czasem zastosowanie terapii łączonej.
• Działania terapeutyczne powinny być planowane w porozumieniu z pacjentami i stanowić ich świadomą decyzję.
  • Informacje o wszystkich dostępnych opcjach terapeutycznych w zależności od stopnia zaawansowania choroby, chorób współistniejących oraz indywidualnych warunków anatomicznych i funkcjonalnych.
  • W przypadku niedostatecznej akceptacji, tolerancji, przestrzegania schematu leczenia lub skuteczności terapii, należy w porozumieniu z pacjentem zastosować dostępne alternatywy terapeutyczne.

Metody leczenia

Zalecenia ogólne

• Podstawę terapii stanowi przestrzeganie ogólnych zaleceń i interwencje dotyczące stylu życia.
  • Zmniejszenie nadwagi/otyłości^17-18
    • oparte na wytycznych stopniowe leczenie otyłości (metody behawioralne, leczenie dietetyczne, farmakologiczne, chirurgiczne) może sprawić, że terapia CPAP będzie wymagała niższych ciśnień lub, w indywidualnych przypadkach, w ogóle nie będzie już konieczna.
  • Terapia pozycyjna – zapobieganie spaniu w pozycji na wznak
    • metody pasywne (specjalne poduszki, kamizelki lub plecaki)
    • procedury aktywne z treningiem pozycji (alarm wibracyjny w pozycji leżącej).
  • Zrezygnowanie z alkoholu przed snem.
  • Nieprzyjmowanie środków nasennych.

Farmakoterapia

• Jak dotąd nie ma przekonujących dowodów na skuteczność farmakoterapii.¹⁹
• Przyjmowanie leków wpływających na centralną stymulację oddechową (zwłaszcza acetazolamid, teofilina) nie jest zalecane u pacjentów z OSA.
• Nowsze substancje stosowane w leczeniu senności w ciągu dnia (niezarejestrowane w Polsce)
  • solriamfetol: inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy, zatwierdzony od 2020 r. w UE, w przypadku niewystarczającego efektu terapii podstawowej (dodatkowa korzyść niewystarczająco udowodniona według G–BA)²⁰
  • pitolisant: selektywny antagonista receptora histaminowego H3, zatwierdzony od 2021 roku w UE do stosowania w leczonym i nieleczonym dotychczas OSA (dodatkowa korzyść niewystarczająco udowodniona według G–BA).
• Pacjenci z niewydolnością serca, nerek lub przewlekłą niewydolnością żylną odnoszą korzyści wynikające z optymalnej kontroli chorób podstawowych, polegającej na unikaniu tworzenia się obrzęków z nocnym gromadzeniem się płynów w przestrzeni okołogardłowej.

Wspomaganie wentylacji (CPAP)

• Złotym standardem leczenia jest terapia CPAP (Continuous Positive Airway Pressure), która dzięki generowaniu stałego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych, utrzymuje je drożne w trakcie snu zapewniając prawidłowy przepływ powietrza.²¹

Wskazania

• Wskazanie do rozpoczęcia terapii CPAP ustala się zasadniczo na badaniu opartym na wywiadzie klinicznym, wynikach badań z użyciem odpowiedniego sprzętu i istniejących chorobach towarzyszących.
• Terapia CPAP jest wskazana przede wszystkim dla:
  • pacjentów objawowych
    • AHI ≥ 5 oraz
    • z sennością w ciągu dnia i/lub deficytami poznawczymi i/lub chorobami układu krążenia
  • pacjentów z ciężką postacią OSA (AHI > 30/h).
• Jeśli AHI wynosi ≥ 15/h (umiarkowana postać OSA), u pacjentów bezobjawowych można rozważyć terapię CPAP.
• W przypadku łagodnej postaci OSA (AHI 5–14/h) bez objawów i bez współistniejących chorób/czynników ryzyka związanych z układem sercowo–naczyniowym, można zrezygnować z terapii i zamiast tego rozważyć obserwację oraz postępowanie behawioralne.

Wprowadzenie/procedura

• Wentylacja odbywa się za pomocą masek nosowych lub twarzowych.
• Indywidualne miareczkowanie przepływu wentylacji jako standard w laboratorium snu w warunkach monitorowania.
• Zwykle 1–2 noce badań polisomnograficznych wystarczają do odpowiedniego ustawienia parametrów aparatu.
• Minimalny czas stosowania w celu osiągnięcia skutecznej terapii to 5 godzin na noc przez 5 nocy w tygodniu.
• U pacjentów, u których standardowa terapia CPAP nie przyniosła wystarczającego efektu, można wypróbować alternatywne techniki wentylacji, takie jak APAP (automatyczna regulacja ciśnienia) lub BiPAP (2 poziomy ciśnienia ułatwiające wydech).
• Telemedycyna: nowe urządzenia mogą gromadzić i przesyłać dane dotyczące codziennej terapii do pacjentów i lekarzy prowadzących poprzez zintegrowany moduł telemedyczny. 

Przestrzeganie zasad

• Zalecenia terapii w przebiegu choroby są przestrzegane przez 60–70% pacjentów.
• Ryzyko nieprzestrzegania zaleceń w przypadku działań niepożądanych związanych z użytkowaniem urządzenia, takich jak:
  • odciski związane z używaniem maski
  • wycieki powietrza przez nieszczelnie założoną maskę
  • wysuszenie błon śluzowych.
• Łagodzenie objawów jest możliwe dzięki optymalizacji parametrów maski i zastosowaniu nawilżacza.

Urządzenia wysuwające żuchwę

• Szyny wysuwające żuchwę to metoda leczenia drugiego wyboru.
• Przesunięcie żuchwy do przodu prowadzi do zwiększenia światła górnych dróg oddechowych.
• Skuteczne zwłaszcza u pacjentów z łagodną i umiarkowaną postacią OSA^22-23
  • w przypadku ciężkiej postaci OSA tylko przy nietolerancji CPAP.
• Potwierdzona jest skuteczność regulowanych systemów 2–szynowych. 
• Czynniki predysponujące do dobrej odpowiedzi organizmu:
  • BMI <30 kg/m²
  • bezdech senny związany ze spaniem na plecach
  • retrognacja.
• Szyna powinna być wykonana na indywidualne zamówienie i mieć możliwość regulacji.

Chirurgia

• W indywidualnych przypadkach mogą być wskazane interwencje chirurgiczne poprawiające warunki anatomiczne.^24-25
• Należy wziąć pod uwagę indywidualne wskazania:
  • im młodsza osoba dotknięta chorobą, tym większe prawdopodobieństwo istniejących zmian anatomicznych możliwych do skorygowania
  • im starszy pacjent, tym większe prawdopodobieństwo, że przyczyną jest zaburzenie czynnościowe mięśni oddechowych
  • im bardziej otyła osoba, tym większe prawdopodobieństwo, że sama operacja nie będzie wystarczająca
• Aktualne wytyczne zalecają w szczególności:
  • tonsilektomię z uwulopalatofaryngoplastyką (TE–UPPP)
  • ortognatyczne korekcje szczęki
  • stymulację nerwu podjęzykowego.

Tonsilektomia z uwulopalatofaryngoplastyką (UPPP)

• Najczęstsza interwencja chirurgiczna w przypadku OSA u pacjentów spełniających kryteria kwalifikacyjne.
• Opcja szczególnie polecana w przypadku hiperplazji migdałków i łagodnej do umiarkowanej postaci OSA.

Ortognatyczna operacja szczęki

• Wskazana przede wszystkim w przypadku retrognacji.
• U wybranych pacjentów wyniki równoważne z terapią CPAP.

Stymulacja nerwu podjęzykowego

• Stymulacja nerwu podjęzykowego powoduje skurcz mięśnia bródkowo-językowego, a tym samym zapobiega zapadaniu dróg oddechowych.
  • Czujnik ciśnienia międzyżebrowego rejestruje moment wykonywania wdechu, generator impulsów wszczepiony pod obojczykiem stymuluje przy każdym wdechu dystalną część nerwu podjęzykowego.
• Opcja szczególnie polecana w przypadku umiarkowanej do ciężkiej postaci OSA, gdy terapia CPAP jest nieskuteczna.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania

• Następstwa sercowo–naczyniowe: nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca, ostry i przewlekły zespół wieńcowy, niewydolność serca, udar mózgu.
• Wypadki spowodowane sennością w ciągu dnia, zwłaszcza wypadki drogowe.¹¹
• Zwiększone ryzyko okołooperacyjne/anestezjologiczne: zwiększone problemy z intubacją, trudniejsza wentylacja, więcej powikłań pooperacyjnych.²⁶

Przebieg i rokowanie

• Terapia CPAP w większości przypadków normalizuje oddychanie podczas snu.
• CPAP nie tylko zmniejsza lub eliminuje zaburzenia oddychania, ale również zmniejsza senność w ciągu dnia.
  • Im wyraźniejsze było zmęczenie w ciągu dnia przed rozpoczęciem terapii, tym wyraźniejsza jest poprawa po jej rozpoczęciu.
  • Im dłuższy jest czas stosowania CPAP w ciągu nocy, tym rzadziej występuje szczątkowa senność w ciągu dnia.
• Pod wpływem terapii CPAP poprawia się także jakość życia (aktywność fizyczna, witalność).
• O rokowaniu decydują przede wszystkim choroby towarzyszące układu krążenia.
• Śmiertelność jest 4 razy większa niż u osób zdrowych w tym samym wieku.
• Wcześniejsze badania i metaanalizy w większości nie wykazały istotnego wpływu terapii CPAP na punkty końcowe takie jak zawał serca oraz udar mózgu.
• Jednak w ostatnim badaniu terapia CPAP wiązała się ze zmniejszeniem śmiertelności, a efekt ten był widoczny po kilku latach terapii.²⁷
• Zarówno terapia CPAP, jak i leczenie za pomocą szyn wysuwających żuchwę, powodują umiarkowane obniżenie średniego ciśnienia tętniczego.
• Możliwe, że terapia CPAP u pacjentów z migotaniem przedsionków prowadzi do mniejszej częstości nawrotów, ale nie zostało to jeszcze potwierdzone w prospektywnych badaniach randomizowanych.
• U pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym otępieniem nie wykazano dotychczas pozytywnego wpływu terapii CPAP na poziom funkcji poznawczych.

Zdolność do prowadzenia pojazdów

• Nieleczony bezdech senny z nasiloną sennością w ciągu dnia upośledza zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.
• Terapia CPAP zmniejsza ryzyko wypadków komunikacyjnych.^28-29
• Jeśli leczenie jest skuteczne i senność w ciągu dnia została wyeliminowana, pacjent jest zdolny do prowadzenia pojazdów.

Dalsze postępowanie i opieka po zakończeniu leczenia

• Po wdrożeniu terapii kontrola efektów leczenia po 3 miesiącach, następnie zalecane są coroczne kontrole:
  • wywiad lekarski dotyczący stosowania i tolerancji terapii
  • kwestionariusz dotyczący senności w ciągu dnia (Epworth Sleepiness Scale)
  • poligrafia.
• Lekarze pierwszego kontaktu odgrywają kluczową rolę w opiece po zakończeniu leczenia, ponieważ mogą wcześnie rozpoznać nawrót objawów i w razie potrzeby skierować na ponowną konsultację do ośrodka prowadzącego.

Informacje dla pacjentów

Materiały edukacyjne dla pacjentów

• Zespół bezdechu sennego.
• Nadwaga.
• Dlaczego warto rzucić palenie i jak to zrobić?

Ilustracje