Regional content

Content

Informacje ogólne

Definicja

• Niepowściągliwe wymioty ciężarnych (hyperemesis gravidarum) definiuje się jako uporczywe, silne nudności z wymiotami (więcej niż 5 razy na dobę) w okresie ciąży z pogorszeniem stanu ogólnego, utrudnionym przyjmowaniem pokarmów i utratą masy ciała (>5% przedciążowej masy ciała).
• Mogą wystąpić zaburzenia metaboliczne (kwasica z powodu braku przyjmowania pokarmu, zasadowica z powodu utraty HCl), odwodnienie, ketonuria i z równowagi elektrolitowej (hipokalemia).
• Dolegliwości rozpoczynają się przed 20. tygodniem ciąży (najczęściej w 4.–9. tygodniu ciąży) i ulegają poprawie u 50% dotkniętych tym problemem ciężarnych w 14. tygodniu ciąży¹.
• W 22. tygodniu ciąży ponad 90% nie ma już żadnych objawów.
• W przypadku nawet 20% wszystkich ciąż nudności mogą utrzymywać się przez cały czas trwania ciąży, choć nie zawsze jako niepowściągliwe wymioty ciężarnych.
• Wymioty w ciąży (emesis gravidarum) w I. trymestrze są normalne.
  • Nudności występują zwykle rano i mogą wiązać się z wymiotami, ale nie wpływają na stan ogólny i nie prowadzą do znacznej utraty masy ciała.

Epidemiologia

• Emesis gravidarum (wymioty w ciąży)
  • Ok. 50–90% ciężarnych doświadcza nudności i/lub wymiotów w ciąży¹.
• Niepowściągliwe wymioty ciężarnych są częstym stanem w ciąży, o częstości występowania 0,5–2%.

Etiologia i patogeneza

• Przyczyna nie jest znana, istnieją różne teorie.
• Zakłada się związek ze zmianami hormonalnymi (zwiększona ilość hCG, estrogenów, progesteronu). Dane nie są jednak jednoznaczne.
• Niepowściągliwe wymioty ciężarnych częściej występują w przypadku płodów żeńskich.
  • Może to wskazywać, że czynnikiem ryzyka wystąpienia niepowściągliwych wymiotów jest podwyższony poziom estrogenów in utero.
• Ponadto podejrzewa się, że pacjentki z niepowściągliwymi wymiotami są bardziej wrażliwe na działanie estrogenów niż ciężarne bez objawów¹.
• Znaczenie mogą mieć również czynniki psychologiczne, ale te nie zostały wystarczająco zbadane².
• Istotną rolę mogą odgrywać czynniki dziedziczne.
  • W jednym z badań wykazano, że kobiety w ciąży, których matka miała niepowściągliwe wymioty, są od 3 do 4 razy bardziej narażone na wystąpienie niepowściągliwych wymiotów³.
• Ponadto stwierdzono związek między niepowściągliwymi wymiotami a zakażeniem Helicobacter pylori⁴.
• Rolę może odgrywać również upośledzenie perystaltyki górnego odcinka przewodu pokarmowego.
• Z niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych może być również związana samoograniczająca się przejściowa nadczynność tarczycy.
  • W takim przypadku fT3 i fT4 są w normie, a poziom TSH jest obniżony.
    • Terapia ukierunkowana na oś przysadka-tarczyca nie jest konieczna.

Czynniki predysponujące

• Młody wiek⁵
• Nieprzebycie ciąży
• Kobiety w ciąży z wcześniejszymi niepowściągliwymi wymiotami^5-6
• Ciąże mnogie
• Otyłość
• Choroba trofoblastyczna
• Częstość występowania zdaje się być wyższa u ciężarnych kobiet pochodzenia afroamerykańskiego.
• W jednym z badań stwierdzono zwiększone ryzyko przyjęcia do szpitala z powodu niepowściągliwych wymiotów u kobiet z nadczynnością tarczycy, cukrzycą, astmą oskrzelową lub chorobą psychiczną⁷.

ICD-10

• O21. Nadmierne wymioty w ciąży
  • O21.0 Łagodne nadmierne wymioty w ciąży
  • O21.1 Nadmierne wymioty w ciąży z zaburzeniami przemiany materii
  • O21.2. Późne wymioty w ciąży
  • O21.8 Inne wymioty wikłające ciążę
  • O21.9 Wymioty w ciąży, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Typowe objawy kliniczne
  • nudności i wymioty z początkiem przed 20. tygodniem ciąży
  • pogorszenie stanu ogólnego aż do spowolnienia umysłowego, senności i majaczenia
  • odwodnienie i utrata masy ciała
  • ewentualnie wzrost temperatury ciała i/lub żółtaczka
• Typowe nieprawidłowości w wynikach badań laboratoryjnych
  • podwyższony hematokryt, zaburzenia elektrolitowe
  • transaminazy, bilirubina?
  • parametry tarczycy?
  • możliwe nieprawidłowe stężenia mocznika, kreatyniny, glukozy, amylazy i lipazy
  • Ilościowe oznaczenie hCG oraz tyreotropiny nie jest przydatne⁸.
• Typowe wyniki badań moczu
  • obecność ciał ketonowych, duży ciężar właściwy⁸
• Wykrycie ciąży wewnątrzmacicznej w badaniu ultrasonograficznym
• Diagnostyka różnicowa: należy wykluczyć inne przyczyny nudności — patrz Diagnostyka różnicowa.

Diagnostyka różnicowa

• Objawy związane z ciążą
  • Choroba trofoblastyczna (np. zaśniad groniasty - mola hydatidosa) często prowadzą do nudności.
  • wymioty ciążowe, stan przedrzucawkowy, zespół HELLP lub ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych
  • Często nasilone nudności, ale te dolegliwości pojawiają się zwykle w drugiej połowie ciąży
• Objawy ze strony przewodu pokarmowego
  • dyspepsja, dyspepsja czynnościowa, choroba wrzodowa, zapalenie wątroby, zapalenie żołądka i jelit, kamica żółciowa, zapalenie trzustki, zapalenie wyrostka robaczkowego, niedrożność jelita
• Objawy ze strony układu moczowo-płciowego 
  • zakażenie układu moczowego ewentualnie odmiedniczkowe zapalenie nerek, kamica nerkowa
• Objawy ze strony układu endokrynnego
  • nadczynność tarczycy, hiperkalcemia, nadczynność przytarczyc, mocznica, cukrzycowa kwasica ketonowa, porfiria
• Objawy ze strony układu neurologicznego
  • uszkodzenie układu przedsionkowego, migrena
• Inne objawy
  • zatrucie lekami
  • stres, obciążenie psychiczne, zaburzenia odżywiania

Wywiad lekarski

• Większość kobiet dotkniętych tym problemem ma nudności przez cały dzień, nie tylko rano⁹.
• Nudności, którym często towarzyszą wymioty i zwiększone wydzielanie śliny
• Utrata masy ciała?
• Dolegliwości zaczynają się zwykle w 4.–10. tygodniu ciąży.
• Nudności są zwykle najbardziej nasilone około 9. tygodnia ciąży i mogą być tak silne, że wymagane jest leczenie szpitalne.
  • Liczba hospitalizacji jest najwyższa około 9. tygodnia ciąży, a następnie stopniowo maleje aż do 20. tygodnia ciąży⁷. 

Badanie przedmiotowe

• Wymagane jest dokładne badanie przedmiotowe. W niepowściągliwych wymiotach ciężarnych ból brzucha jest rzadki.
• Następuje wzrost temperatury ciała i tętna.
• Może wystąpić hipotonia ortostatyczna.
• Mogą być obecne oznaki odwodnienia lub ketonemii, takie jak wyczuwalny zapach acetonu z ust.
• Oznaki zaburzeń wątroby z żółtaczką?
• Senność, spowolnienie umysłowe, majaczenie?

Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

• Często występują zaburzenia równowagi elektrolitowej i ketonuria, które są oznaką zaburzenia bilansu płynów i metabolizmu. Może dojść do zaburzeń czynności nerek i wątroby¹⁰.
• Badania laboratoryjne
  • morfologia krwi, hematokryt, CRP
    • Hematokryt i Hb są często podwyższone, ale mogą być maskowane w wyniku fizjologicznego rozrzedzenia krwi w ciąży.
  • kreatynina, elektrolity (Na, K, Ca)
    • W niepowściągliwych wymiotach ciężarnych stężenie kreatyniny może być podwyższone.
    • Ponadto może wystąpić hiponatremia oraz hipokalemia.
  • AST, ALT, GGTP, lipaza
    • U 50% pacjentek z niepowściągliwymi wymiotami podwyższony jest poziom AST i/lub ALT.
    • Poziom tych parametrów może być zwiększony również w zaburzeniach wątroby, które mogą być przyczyną nudności i wymiotów.
  • fT3, fT4 i TSH
    • hCG może wpływać na tarczycę i prowadzić do nadczynności tarczycy z podwyższonym fT4 i obniżonym TSH¹¹.
    • Przemijająca nadczynność tarczycy z obniżonym TSH i prawidłowym fT3 i fT4?
  • ewentualnie ilościowe oznaczenie beta-hCG w przypadku podejrzenia choroby trofoblastycznej (zwykle badanie ultrasonograficzne pomaga w rozstrzygnięciu)
• Badanie moczu
  • ketony, albumina, leukocyty i azotyny

Dalsze badania, w razie potrzeby u ginekologa

• Badanie ultrasonograficzne
  
  • Zarówno ciąże mnogie, jak i choroba trofoblastyczna są związane z niepowściągliwymi wymiotami i mogą być zdiagnozowane za pomocą tego badania.

Wskazania do hospitalizacji

• W przypadku pogorszonego stanu ogólnego, oznak odwodnienia lub utraty więcej niż 5% przedciążowej masy ciała
• W przypadku ketonurii w połączeniu z pogorszeniem stanu ogólnego, odwodnieniem i utratą masy ciała.
• Jeśli występują objawy z ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza ataksja i dezorientacja (patrz encefalopatia Wernickego)
• Już samo przyjęcie do szpitala z powodu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych prowadzi do poprawy stanu pacjentek, przypuszczalnie w wyniku działania czynników psychologicznych związanych ze zmianą środowiska.

Leczenie

Cele leczenia

• Przebieg ciąży z jak najmniejszym dyskomfortem dla matki i jak najmniejszym ryzykiem dla dziecka

Ogólne informacje o leczeniu

• U większości kobiet, które cierpią z powodu wymiotów i nudności w ciąży, nie jest wskazana farmakoterapia; dolegliwości często ustępują samoistnie.
• Możliwe opcje terapii
  • modyfikacja diety
  • wsparcie psychologiczne (redukcja stresu)
  • terapie alternatywne (akupunktura, akupresura, ziołolecznictwo, imbir)
• Jeśli objawy są ciężkie i uporczywe, wskazana jest farmakoterapia.

Zalecenia dla pacjentek

Modyfikacja diety

• Częste i małe posiłki
  • Pierwszy posiłek należy spożywać w łóżku.
  • Spożywanie posiłków zanim pojawi się uczucie głodu, jedzenie na "pusty żołądek" może nasilić nudności¹².
• Niektóre kobiety wydają się lepiej tolerować jedzenie o wysokiej zawartości węglowodanów, zawierające białko, lekko przyprawione i posolone¹³.
• Prawdopodobnie korzyść mogą przynieść także posiłki z przeważającą zawartością białka, jednak długotrwałe stosowanie diety wysokobiałkowej wiąże się z większą ryzykiem przedwczesnego porodu i zgonu wewnątrzmacicznego⁸.
• Należy unikać pokarmów, które mogą wywoływać lub nasilać nudności: intensywne aromaty, tłuste jedzenie, smażone potrawy, mocno przyprawione posiłki¹⁴.
• Płyny wydają się być lepiej tolerowane, jeśli są zimne, klarowne i gazowane (ewentualnie napoje kwaśne).
  • Częste picie niewielkich ilości płynów między posiłkami pomaga zapobiegać odwodnieniu¹⁵.

Unikanie czynników wyzwalających

•  Należy unikać czynników, które wywołują mdłości.
  • np. nieświeże powietrze, silne zapachy, upał, wysoka wilgotność, głośne dźwięki i migoczące światła lub jazda samochodem¹⁴

Farmakoterapia 

Informacje ogólne

• Dostępne badania dotyczące farmakoterapii nudności, wymiotów i niepowściągliwych wymiotów ciężarnych charakteryzują się w przeważającej mierze ograniczoną jakością¹⁶.
• Zasadniczo zaleca się ostrożne stosowanie leków¹⁷.
• W łagodnej i umiarkowanej postaci niepowściągliwych wymiotów można spróbować ambulatoryjnej farmakoterapii po niepowodzeniu stosowania metod niefarmakologicznych.
• Zwykle stosuje się meklizynę [lek niedostępny w Polsce], doksylaminę i/lub pirydoksynę (witaminę B6).
• Niepowściągliwe wymioty ciężarnych z towarzyszącym odwodnieniem i zaburzeniami elektrolitowymi lub kwasicą ketonową należy leczyć w szpitalu.
  • W takich przypadkach stosuje się metoklopramid, dimenhydrynat, prometazynę, ondansetron, a w niepowściągliwych wymiotach opornych na leczenie ewentualnie także mirtazapinę lub metyloprednizolon.
    • Dane dotyczące tych ostatnich leków są nieliczne.
  • Ponadto ważne jest natychmiastowe zwiększenie ilości pokarmu oraz uzupełnienie płynów, witamin i elektrolitów; jeśli zwiększenie ilości spożywanego pokarmu nie powiedzie się po 48 godzinach, zwykle konieczne jest żywienie pozajelitowe.

Leki przeciwhistaminowe

• W dużych badaniach klinicznych nie uzyskano żadnych dowodów na teratogenność leków przeciwhistaminowych I. i II. generacji.
• Częste działania niepożądane związane z lekami przeciwhistaminowymi obejmują zmęczenie i suchość w ustach.
• Meklizyna [lek niedostępny w Polsce] (początkowo 1–2 x 25 mg na dobę doustnie)
• Jest jednym z leków pierwszego wyboru w przypadku nudności i wymiotów w czasie ciąży i karmienia piersią.
• Doksylamina (początkowo 12,5 mg 2 x na dobę doustnie) 
  • Doksylaminę w połączeniu z pirydoksyną stosuje się w leczeniu niepowściągliwych wymiotów od ok. 30 lat na całym świecie.
• Dimenhydrynat (50 mg 3–4 x na dobę doustnie lub 1–3 razy w postaci czopków -czopki aktualnie niedostępne w Polsce) 
  • możliwa skuteczna alternatywa
  • Należy stosować ostrożnie w III. trymestrze:może powodować poród przedwczesny.
    • Opisano działania niepożądane takie jak: poród, niedotlenienie noworodka i pęknięcie macicy.
• Prometazyna (12,5-25 mg co 4-6 godzin na dobę doustnie)
  • Zalecana tylko w ściśle określonych wskazaniach, gdy inne leki przeciwhistaminowe nie są wystarczająco skuteczne.
  • nieliczne dowody na korzyści ze stosowania
    • Jeśli prometazyna jest przyjmowana aż do porodu, mogą wystąpić zaburzenia adaptacyjne u noworodka, którym mogą towarzyszyć objawy neurologiczne, żołądkowo-jelitowe i oddechowe; nie zaleca się stosowania w okresie 2 tygodni poprzedzających poród.
  • Środek zaliczany do neuroleptyków i leków uspokajających, ma silne działanie uspokajające.

Pirydoksyna (witamina B6)

• Pirydoksyna (10–75 mg na dobę doustnie)
  • Łagodzi nudności, ale nie wymioty.
  • Działanie pirydoksyny jest potwierdzone badaniami naukowymi¹⁷.
  • W leczeniu niepowściągliwych wymiotów nie należy przekraczać dawki 100 mg na dobę⁸.

Tiamina (witamina B1)

• Tiamina 100 mg na dobę doustnie
  • Encefalopatia Wernickego z powodu niedoboru tiaminy jest najcięższym powikłaniem w niepowściągliwych wymiotach ciężarnych.
  • Należy zatem rozważyć okresową suplementację tiaminy.

Korzeń imbiru

• W niektórych badaniach wykazano skuteczność korzenia imbiru w łagodnych postaciach nudności w ciąży, w innych badaniach tego nie potwierdzono.^17-18
• Częste działania niepożądane, takie jak ból głowy czy zgaga
• Imbir występuje w różnych postaciach, np. również jako herbatka.
  • Optymalna dawka nie jest znana.
  • Imbir można przyjmować we wszystkich trymestrach ciąży w typowej dawce (wyciąg z imbiru:125–250 mg 3–4 razy na dobę doustnie)⁸.

Leki przeciwwymiotne

• Jeśli leki przeciwhistaminowe nie przynoszą efektu, w niektórych szpitalach u hospitalizowanych pacjentek stosuje się preparaty z metoklopramidem. Należy je jednak stosować jako leki rezerwowe, ponieważ również w ich przypadku brak jest wysokiej jakości danych z badań dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa leczenia ciężarnych¹⁷.
• W duńskim badaniu kohortowym, w którym >28 000 kobiet otrzymywało metoklopramid w I. trymestrze, nie uzyskano danych wskazujących na jakiekolwiek działanie teratogenne na płód ani szkodliwy wpływ na ciążę¹⁹.
• Ryzyko wystąpienia neurologicznych działań niepożądanych (pozapiramidowych) zwiększa się wraz z czasem trwania leczenia i całkowitą dawką skumulowaną, dlatego terapia powinna być jak najkrótsza.

Ondansetron (zastosowanie pozarejestracyjne)

• Ondansetron należy stosować tylko wtedy, gdy objawy są ciężkie i zawiodły podstawowe zalecane leki przeciwwymiotne (meklizyna [lek niedostępny w Polsce], doksylamina, ewentualnie także dimenhydrynat).
• Istnieją doniesiania o związku ondansetronu z wadami rozwojowymi w obrębie jamy ustnej i twarzy (rozszczep wargi i podniebienia).
  • W retrospektywnym badaniu kohortowym z USA, które objęło 1,8 mln ciąż i 88 000 kobiet, które przyjmowały ondansetron w pierwszym trymestrze, stwierdzono brak zwiększonego ryzyka wrodzonych wad serca, lecz stwierdzono niewielki wzrost częstości rozszczepu wargi i podniebienia.²⁰
    • 3 dodatkowe przypadki wad rozwojowych w obrębie jamy ustnej i twarzy na 10 000 leczonych kobiet; skorygowane ryzyko względne 1,24 (95% CI: 1,03–1,48)
• Trwa dyskusja o związku tego preparatu z wadami wrodzonymi serca. W dostępnych badaniach epidemiologicznych wyniki były niejednoznaczne.
  • W szwedzkim badaniu wykazano zwiększone ryzyko wrodzonych wad serca (RR 1,62; 95% CI 1,04–2,38) oraz zwiększone ryzyko wystąpienia ubytku przegrody międzykomorowej (RR 2,05; 95% CI 1,19–3,28)²¹.
  • W duńskim badaniu nie stwierdzono żadnego związku między wadami wrodzonymi a stosowaniem ondansetronu; nie odnotowano też zwiększonej częstości występowania poronień, martwych urodzeń, porodów przedwczesnych ani niskiej masy urodzeniowej²².

Kortykosteroidy

• Glikokortyksteroidy, takie jak metyloprednizolon, wydają się być skuteczne i są stosowane w indywidualnych przypadkach ciężkiej postaci niepowściągliwych wymiotów u hospitalizowanych pacjentek²³.
• Zasadniczo dostępnych jest niewiele danych.
  • Nie można całkowicie wykluczyć nieznacznie zwiększonego ryzyka rozszczepu wargi i podniebienia, jeśli leczenie stosowano w newralgicznym oknie czasowym pomiędzy 8. a 11. tygodniem ciąży. Zakłada się zależność od dawki, nie jest znana dawka graniczna.
• W przypadku rzadko wymaganych wysokich dawek metyloprednizolonu w ogólnoustrojowej terapii, w badaniu ultrasonograficznym należy monitorować wzrost płodu.

Mirtazapina

• Kolejna opcja leczenia ciężkiego przebiegu (w Polsce brak rejestracji do leczenia nudności) i objawów psychiatrycznych, takich jak depresja i lęk w warunkach stacjonarnych
• Ograniczone dane dotyczące skuteczności i działań niepożądanych
• Jeśli mirtazapina jest przyjmowana do czasu porodu, u noworodka mogą wystąpić zaburzenia adaptacyjne z objawami neurologicznymi, żołądkowo-jelitowymi i oddechowymi.
• W razie podawania mirtazapiny należy ściśle monitorować ciążę pod kątem ginekologicznym i psychiatrycznym, aby móc odpowiednio wcześnie wykryć kryzysy u matki i powikłania rozwojowe u płodu (tendencje do przedwczesnego porodu, opóźnienie wzrastania.

Terapia dożylna

• Jeśli podanie doustne nie jest możliwe, niemal wszystkie preparaty można podawać dożylnie.
• W przypadku odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych wymagane jest dożylne podawanie płynów i elektrolitów.
  • Zwykle stosuje się roztwór soli fizjologicznej, roztwór Ringera z mleczanami i roztwór glukozy 5–10%.
• Nawodnienie powinno w miarę możliwości nastąpić w ciągu 48 godzin.

Żywienie dojelitowe lub wyłącznie pozajelitowe

• Żywienie dojelitowe sondą lub żywienie pozajelitowe są ostatecznością u pacjentek, u których nie uzyskano poprawy po zastosowaniu innych metod leczenia²⁴.
• Należy zapewnić odpowiednią podaż witamin (zwłaszcza witamin B1, B6 i B12).

Inne metody leczenia

• Akupresura miejsc na nadgarstku 
  • Stosowana przez wiele osób jako alternatywa leczenia farmakologicznego.
  • Stymulacja punktu akupresurowego P6 Neiguan
  • W norweskim badaniu 71% pacjentek zgłosiło poprawę przy zastosowaniu akupresury, a 59% przy zastosowaniu placebo, czyli nie było dużej różnicy, ale efekt placebo był wyraźny.²⁵
  • Z analiz Cochrane wynika, że akupunktura (punkt P6 lub konwencjonalne punkty akupunktury) nie jest lepsza niż placebo¹⁷.

Zapobieganie

• Nie ma skutecznej terapii zapobiegawczej.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

• Nudności zaczynają się zwykle w 4.–10. tygodniu ciąży.
• Niepowściągliwe wymioty ustępują w trakcie ciąży, ale 15–20% ciężarnych cierpi na nudności także w III. trymestrze, a u 5% objawy utrzymują się aż do porodu^15,26.
• Liczba przyjęć do szpitala w związku z niepowściągliwymi wymiotami jest najwyższa około 9. tygodnia ciąży, a następnie stopniowo maleje aż do 20. tygodnia ciąży⁷.

Powikłania

• Powikłania matczyne są rzadkie, ale możliwe^27-28.
  • encefalopatia Wernickego
  • ciężka niewydolność nerek
  • rabdomioliza
  • centralna mielinoliza mostu
  • pęknięcie przełyku z odmą śródpiersia
• Powikłania płodowe
  • koagulopatia na tle niedoboru witaminy K
  • W przypadku utraty >5% masy ciała u matki na początku ciąży u noworodka może wystąpić:
    • niższa urodzeniowa masa ciała lub wcześniactwo
    • wydłużony pobyt w szpitalu po porodzie
• W przypadku ciężkich nudności i wymiotów 1 na 4 kobiety rozważały przerwanie ciąży, a 3 na 4 odstąpiły od decyzji o kolejnej ciąży²⁹.

Rokowanie

• Nudności i wymioty same w sobie nie są szkodliwe dla matki ani dziecka.
• Dolegliwości te mają znaczące konsekwencje z punktu widzenia jakości życia i codziennej aktywności, zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej.^30-31
  • Według norweskiego badania nudności i wymioty w ciąży istotnie wpływają na ogólny poziom codziennego funkcjonowania i jakość życia²⁹.
• Niepowściągliwe wymioty z towarzyszącą utratą masy ciała i odwodnieniem matki mogą skutkować niższą masą urodzeniową i przedwczesnym porodem.
• Ryzyko wystąpienia niepowściągliwych wymiotów w kolejnych ciążach wynosi 15–20% u kobiet, które już ich doświadczyły, natomiast u kobiet bez wcześniejszych niepowściągliwych wymiotów to ryzyko wynosi ok. 1%^28,32.

Informacje dla pacjentów

Edukacja pacjenta

• U większości pacjentek objawy ustępują około 16.–20. tygodnia ciąży.
• Łagodne poranne nudności uznaje się za fizjologię. Zdecydowana większość kobiet cierpiących na niepowściągliwe wymioty ciężarnych doświadcza nudności i wymiotów także w innych porach dnia.
• Jeśli matka cierpi na niepowściągliwe wymioty, zwykle nie ma niebezpieczeństwa dla płodu, nawet jeśli ciężarna stosuje leki przeciwwymiotne⁹.

Materiały edukacyjne dla pacjentów

• Niekontrolowane wymioty w ciąży (niepowściągliwe wymioty ciężarnych)
• Wymioty w ciąży