Regional content

Content

Informacje ogólne

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^1-3

Definicja

Zaburzenia widzenia (ICD–10 H53.–)

• Najczęściej ostry, rzadziej także stopniowy początek zaburzeń wzrokowych odbiegających od prawidłowego widzenia. Zwykle towarzyszy temu czasowe lub trwałe ograniczenie widzenia.
• Zobacz również artykuły zaburzenia widzenia, plamki i migotanie oraz zez i podwójne widzenie.
• Do zaburzeń widzenia ICD–10 zalicza:
  • Ambliopię (amblyopia ex anopsia – niedowidzenie spowodowane nieużywaniem oka): zmniejszenie ostrości widzenia w wyniku zaburzeń rozwoju wzroku w okresie niemowlęcym i we wczesnym dzieciństwie.
  • Subiektywne zaburzenia widzenia
    
    • należą do nich na przykład mroczki i światłowstręt w przebiegu ataku migreny.
  • Podwójne widzenie
    • podwójne widzenie, np. w chorobach neurologicznych.
  • Ubytki pola widzenia
    • np. niedowidzenie połowicze w wyniku zaburzeń w obrębie skrzyżowania nerwów wzrokowych, np. guza przysadki mózgowej.
  • Zaburzenia postrzegania barw
    • np. ślepota barw, ślepota czerwono–zielona, związane z lekami (patrz rozdział Diagnostyka różnicowa/działania niepożądane leków).
  • Ślepota nocna.
  • Więcej w rozdziale ICD–10.

Ślepota i upośledzenie wzroku (ICD–10 H54.–)

• Termin zbiorczy dla wszystkich nabytych lub wrodzonych ograniczeń widzenia wysokiego stopnia.
• Synonim: utrata wzroku (vision loss).
• Stopień upośledzenia wzroku określa się na podstawie ostrości widzenia (visus).

Różnicowanie z innymi objawami i chorobami oczu

• W klasyfikacjach nie zalicza się do zaburzeń widzenia według ICD–10 np.:
  • zaburzeń akomodacji i wad refrakcji (wady wzroku)
    
    • miopii (krótkowzroczności)
    • hipermetropii (dalekowzroczności)
    • prezbiopii (dalekowzroczności związanej z wiekiem)
    • wady wzroku (wady refrakcji), np. astygmatyzm (astygmatyzm z powodu zniekształceń rogówki)
  • choroby mięśni oka
  • zaburzenia ruchów gałek ocznych
  • oczopląsu
  • zaburzenia czynności źrenic.

Epidemiologia

• Większość ubytków w polu widzenia wymagających leczenia spowodowana jest zaćmą.
• Najczęstsze przyczyny ślepoty¹
  • Zaburzenia widzenia, w których ostrość wzroku jest oceniana ≤0,33, ale w oku mniej uszkodzonym ≥0,05, są najczęściej spowodowane nieleczoną wadą refrakcji i zaćmą; kolejnymi co do częstości występowania przyczynami są zwyrodnieniem plamki żółtej oraz retinopatia cukrzycowa.
• Objaw ten występuje częściej wraz ze starzeniem i rosnącym odsetkiem osób starszych w społeczeństwie.²
  • W Europie skorygowana o wiek chorobowość utraty wzroku, w tym ślepoty zmniejszyła się w latach 1990–2010 z 0,2% do 0,1%.¹
  • Globalny wskaźnik występowania możliwej do uniknięcia ślepoty i upośledzenia wzroku w grupie wiekowej ≥50 lat pozostał po 2010 r. na stałym poziomie 0,96‰.⁴
• Ślepota (całkowita utrata wzroku)
  • Na całym świecie większość przypadków ślepoty jest spowodowana zaćmą, która jest również najczęstszą chorobą oczu u osób starszych.
  • W USA ponad połowa wszystkich przypadków ślepoty jest spowodowana związanym z wiekiem zwyrodnieniem plamki żółtej.

Kryteria diagnostyczne

U dzieci

• Ograniczone widzenie jest zwykle spowodowane ambliopią.

U dorosłych

• Utrzymująca się utrata wzroku o nagłym początku
  • najczęściej jednostronna.
• Może wskazywać np. na odwarstwienie siatkówki, zapalenie tętnicy skroniowej lub zakrzepicę żył centralnych (patrz sygnały ostrzegawcze)
  • w przypadku zakrycia nieuszkodzonego oka nawet stopniowa utrata wzroku może być odbierana jako znaczne pogorszenie widzenia.
• Nagła, tymczasowa utrata wzroku (przejściowe zaniewidzenie)
  • najczęściej jednostronnie
  • zwykle z powodu zatoru tętnicy środkowej siatkówki (patrz artykuł naczynia siatkówki, niedrożność tętnicy) w wyniku miażdżycy lub zapalenia naczyń
  • inne możliwe przyczyny:
    
    • krwotok do ciała szklistego
    • olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
    • atak migreny.
• Stopniowe pojawianie się i pogłębianie utraty wzroku
  
  • wskazuje na zaćmę, zwyrodnienie plamki żółtej, jaskrę lub retinopatię cukrzycową.

Badania przesiewowe

U dzieci

• Badanie wzroku podczas bilansów zdrowia od 24. miesiąca życia.

U dorosłych

• Nie ma wiarygodnych dowodów klinicznych na skuteczność profilaktyczną populacyjnych badań przesiewowych w kierunku jakiejkolwiek choroby oczu związanej z zaburzeniami widzenia.
• Wyjątkiem jest retinopatia cukrzycowa.
  • Przesiewowe badania okulistyczne powinny być przeprowadzone w przypadku:
    • cukrzycy typu 2 w momencie rozpoznania (badanie wstępne)
    • cukrzycy typu 1 od 11 roku życia lub po okresie 5 lat po rozpoznaniu cukrzycy.

Przyczyna konsultacji

• Ostra utrata wzroku jest zwykle szybko zauważana przez pacjentów i jest przyczyną poszukiwania pilnej pomocy medycznej.
• O chwilowej utracie wzroku pacjenci dość szybko mogą zapomnieć.
• Stopniowa utrata wzroku może być niekiedy trudna do wykrycia.

ICD–10

• H53.- Zaburzenia widzenia.
  • H53.0 Niedowidzenie z nieużywania oka.
  • H53.1 Subiektywne zaburzenia widzenia.
  • H53.2 Podwójne widzenie (diplopia).
  • H53.3 Inne zaburzenia widzenia obuocznego.
  • H53.4 Zmiany w polu widzenia.
  • H53.5 Zaburzenia widzenia barw.
  • H53.6 Ślepota zmierzchowa.
  • H53.8 Inne zaburzenia widzenia.
  • H53.9 Zaburzenia widzenia, nieokreślone.
• H54.– Ślepota i upośledzenie widzenia.
  • H54.0 Ślepota obuoczna.
  • H54.1 Ślepota jednego oka, upośledzenie widzenia drugiego oka.
  • H54.2 Upośledzenie wzroku obuoczne.
  • H54.3 Nieokreślona utrata wzroku, obuoczna.
  • H54.4 Ślepota jednego oka.
  • H54.5 Upośledzenie widzenia jednego oka.
  • H54.6 Upośledzenie widzenia kategorii 9 w jednym oku [prawidłowe widzenie w drugim oku].
  • H54.7 Nieokreślona utrata wzroku.

Diagnostyka różnicowa

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^1-3

Zaburzenia widzenia związane z wiekiem

• Prezbiopia
  • utrata zdolności oka do adaptacji do widzenia z bliska, dalekowzroczność związana z wiekiem
  • rozpoczyna się od 40. roku życia.
• Utrata wrażliwości na kontrast
  • jest spowodowana zmianami w siatkówce.
• Pogorszenie adaptacji światło–ciemność
  • jest spowodowana zmianami w siatkówce związanymi z wiekiem.
• Zmiany te mogą dodatkowo pogłębić utratę wzroku z innych przyczyn.

Wady wzroku

• Zobacz artykuł wady refrakcji.
• Zmniejszenie ostrości widzenia może powodować w krótkowzroczności mruganie i mrużenie powiek, u dzieci zezowanie i bóle głowy.
• Wady refrakcji występują zwykle obustronnie i rozwijają się z czasem.

Czynnościowe zaburzenia widzenia

• Stosunkowo rzadko, ale mogą wystąpić u dzieci i dorosłych.
• Utrata wzroku spowodowana zaburzeniami percepcyjnymi, poznawczymi lub psychicznymi, np. zaburzeniami dysocjacyjnymi.
• Przeważnie przejściowe upośledzenie widzenia.
• Jest często spowodowane ciężkim urazem psychicznym.

Jaskra prosta

• Zobacz artykuł jaskra pierwotna z otwartym kątem przesączenia (jaskra prosta).
• Obecna u 1–2% osób po 40. roku życia. Patofizjologia pozostaje w dużej mierze niewyjaśniona.
• Zwiększone ciśnienie wewnątrzgałkowe.
• Prowadzi do ograniczenia pola widzenia oraz stopniowej i trwałej utraty wzroku.

Zaćma

• Zobacz artykuł zaćma.
• Bardzo powszechna wśród osób starszych.
• Zmętnienie soczewki najczęściej związane z wiekiem.
• Występuje jednostronnie lub obustronnie, postępuje powoli, na zaawansowanym etapie prowadzi do zaburzeń widzenia i często występuje wrażenie olśnienia (upośledzenie widzenia) w jasnym świetle z poprawą o zmierzchu lub w pochmurny dzień.
• W przypadku istotnego upośledzenia widzenia można rozważyć leczenie operacyjne.

Choroby siatkówki

Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem

• Trwała utrata wzroku, która rozwija się stopniowo przez kilka tygodni lub miesięcy, zniekształcone postrzeganie (metamorfopsja), trudności w czytaniu, zmniejszająca się ostrość widzenia, rozwój centralnych mroczków.

Retinopatia cukrzycowa

• Po 20 latach 80% pacjentów z cukrzycą typu 1 i połowa z cukrzycą typu 2 ma retinopatię cukrzycową.
• Choroba może być obecna już w momencie rozpoznania cukrzycy typu 2.
• Jest spowodowana postępującą mikroangiopatią.
• Poza utratą wzroku nie powoduje innych objawów.
• Badanie dna oka ujawnia mikrotętniaki, małe krwotoki i białawe wysięki.
• Pacjenci z cukrzycą powinni poddawać się regularnym badaniom okulistycznym z częstością zależną od stopnia zaawansowania retinopatii cukrzycowej (nie rzadziej niż co roku u osób bez retinopatii)

Niedrożność naczyń siatkówki

• Skierowanie do kliniki okulistycznej w trybie pilnym!
• Najczęściej chorują osoby starsze.
• Niedrożność tętnicza
  • Migotanie przedsionków i miażdżyca tętnic są czynnikami predysponującymi do wystąpienia niedrożności tętnic i zawałów.
  • Krótkotrwała (zaniewidzenie przejściowe) lub trwała utrata wzroku, której zakres zależy od tego, czy niedrożność dotyczy pnia głównego tętnicy środkowej siatkówki czy jednej z jego gałęzi.
• Niedrożność żylna
  • Do możliwych czynników ryzyka należą: miażdżyca, nadciśnienie, cukrzyca oraz jaskra.
  • Typowym objawem jest jednostronna utrata wzroku przy porannym przebudzeniu, która może być przejściowa lub trwała.
  • Natychmiastowe skierowanie na badanie okulistyczne!

 Odwarstwienie siatkówki

• Może wystąpić pierwotnie bez uchwytnej przyczyny lub w wyniku zapalenia, krwotoku, urazu lub wysokiej krótkowzroczności.
• Przed właściwym odwarstwieniem siatkówki można dostrzec "błyski światła", zamglenia i "płatki sadzy". Ostro odgraniczony ubytek pola widzenia, często w postaci zasłony lub welonu.
• Konieczne jest przyjęcie do kliniki okulistycznej w trybie pilnym w celu podjęcia leczenia umożliwiającego zachowania widzenia!

Choroby zapalne

Zapalenie nerwu wzrokowego

• 3/4 chorych to kobiety, średni wiek zachorowania to około 30 lat.
• Najczęściej jednostronne zapalenie w wyniku procesu autoimmunologicznego.
• Pogorszenie widzenia następujące w ciągu godzin lub dni, ból lub nieprzyjemne uczucie przy poruszaniu oczami, zaburzone postrzeganie kolorów (różnica stron).
• Prawidłowe widzenie prawie zawsze powraca w ciągu dni, tygodni lub miesięcy.
• Około połowa pacjentów ma stwardnienie rozsiane (SM). Wskazane jest skierowanie do klinki neurologicznej.

Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic: polimialgia reumatyczna (polymyalgia rheumatica – PMR) oraz zapalenie tętnicy skroniowej (temporal arteritis – TA)

• Choroba naczyniowa występująca w starszym wieku w okolicy tętnic czaszkowych, w której dochodzi do wytworzenia ziarniniaków olbrzymiokomórkowych.
• Obraz kliniczny jest zróżnicowany:
  • nagła utrata wzroku w przypadku uszkodzenia tętnicy ocznej i jej gałęzi oraz małych tętnic rzęskowych
  • postępujące pogorszenie widzenia w ciągu kilku godzin
  • ból i tkliwość w okolicy skroni i skóry głowy
  • niekiedy wyczuwalne zgrubienie tętnic skroniowych (ból uciskowy).
• Ewentualnie towarzyszące objawy świadczące o polimialgii:
  • ból obręczy barkowej
  • poranna sztywność
  • ogólne złe samopoczucie.
• OB i CRP są często podwyższone.
• Konieczne szybkie leczenie: przed transportem do szpitala podanie glikokortykosteroidów; ewentualnie potwierdzenie rozpoznania w ramach biopsji tętnicy skroniowej.

Zapalenie wnętrza gałki ocznej

• Silny jednostronny ból, pogorszenie ostrości widzenia, zaczerwienienie oka.
• Czy miał miejsce jakiś uraz perforujący?
• Czy była niedawno przeprowadzana operacja oczu?

Zapalenie rogówki

• Może być spowodowane infekcją, urazem, czynnikami drażniącymi, ekspozycją na promieniowanie UV, ciałem obcym, soczewkami kontaktowymi lub chorobą tkanki łącznej.
• Stopniowo narastający ból, często odbierany jako głęboki, który może mieć różne natężenie.
• W przypadku podejrzenia opryszczki (zobacz artykuł opryszczkowe zapalenie rogówki), półpaśca lub bakteryjnego zapalenia rogówki należy pilnie skierować pacjenta do okulisty.

Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego

• Ostre i często nawracające zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego (corpus ciliare), czasem także naczyniówki w przebiegu zapalenia błony naczyniowej.
• Przyczyna jest niejasna.
• Czasami objawy są dyskretne: jednostronny ból, który może być początkowo nieobecny, zaczerwienienie oka, zwiększona wrażliwość na światło, łzawienie i ewentualnie rozmycie obrazu.
• Typowe objawy: niewyraźne widzenie, przekrwienie rzęskowe, mioza (zwężenie źrenicy oka), nieregularna źrenica, ból w oku dotkniętym chorobą, gdy w zdrowym oku zostanie wywołana reakcja na światło.
• Wymaga szybkiego leczenia okulistycznego.

Udar

• Patrz artykuł udar mózgu i TIA.
• Inne objawy kliniczne zdarzenia mózgowo–naczyniowego.
• Homonimiczny ubytek pola widzenia może wystąpić przy jednostronnym uszkodzeniu pęczków włókien nerwu wzrokowego w obrębie skrzyżowania wzrokowego.

Krwotok do ciała szklistego (krwotok siatkówkowy)

• Zobacz artykuł krwotok do ciała szklistego.
• Zwykle występuje u pacjentów z retinopatią cukrzycową.
• Również często w czasie leczenia przeciwzakrzepowego, po stłuczeniu oka lub bardzo rzadko w krwotoku podpajęczynówkowym (zespół Tersona).
• Nagłe zamglenie widzenia, często z zabarwionymi na czerwono obszarami.
• Może wystąpić bezpośrednio w wyniku przedarcia siatkówki, neowaskulryzacji siatkówki lub może być krwotokiem z wcześniej istniejących naczyń krwionośnych.

Działanie substancji toksycznych

Zatrucie metanolem

• Metanol ma bardzo toksyczny wpływ na komórki zwojowe siatkówki i ich aksony.
• Pogorszenie widzenia, ból lub dyskomfort podczas ruchów gałek ocznych, zaburzenia percepcji kolorów (różnica stron).
• Często mroczek centralny.

Działania niepożądane leków

• Amiodaron
  • Może powodować zapalenie powiek i spojówek, objaw halo, zaburzenia widzenia kolorów i niewyraźne widzenie.
  • Możliwe są również zmiany rogówki, utrata rzęsek, nietętnicza przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego i idiopatyczne nadciśnienie wewnątrzczaszkowe (dawniej "guz rzekomy mózgu").
• Bisfosfoniany
  • Mogą wywoływać bolesne stany zapalne oczu, takie jak zapalenie nadtwardówki, niezakaźne zapalenie spojówek czy zapalenie twardówki.
  • Mogą wywołać podwójne widzenie, obrzęk powiek i jaskrę.
• Etambutol, izoniazyd
  • Mogą powodować zmianę percepcji kolorów, neuropatię nerwu wzrokowego i ubytki pola widzenia.
• Hydroksychlorochina
  • Przy długotrwałym stosowaniu może prowadzić do powstawania złogów na rogówce i siatkówce, zmienionej percepcji kolorów i zmian zwyrodnieniowych w plamce żółtej.
  • Może powodować suchość oczu i gorszą tolerancję soczewek kontaktowych.
• Inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (np. sildenafil)
  • Mogą powodować niewyraźne widzenie, zmienioną percepcję kolorów, zwiększoną wrażliwość na światło i ból oczu.
  • Mogą powodować wylew podspojówkowy (hyposphagma) i nietętniczą przednią niedokrwienną neuropatię nerwu wzrokowego.
• Tamoksyfen
  • Może powodować zmętnienia/złogi na rogówce lub siatkówce, pogorszenie ostrości widzenia, zmiany zwyrodnieniowe siatkówki lub krwawienie.
• Witamina A
  • Może w wysokich dawkach wpływać negatywnie na wzrok.

Ślepota nocna (hemeralopia)⁵

• Wrodzone lub nabyte niedobory adaptacji do ciemności
  • niezdolność oka do przystosowania się do obniżonego oświetlenia i widzenia w nocy lub o zmierzchu.
• Brak uzgodnionych kryteriów diagnostycznych i klasyfikacji stopnia ciężkości, dlatego trudno określić, z jaką częstością występuje.
• Klinicznie objawiające się przypadki zwykle występują w postaci dziedzicznej dystrofii siatkówki lub naczyniówki
  • najczęściej: barwnikowe zwyrodnienie siatkówki.
• Rzadko paraneoplastyczne z powodu choroby nowotworowej toczącej się poza narządem wzroku
  • retinopatia związana z rakiem
  • retinopatia związana z czerniakiem.
• Niedobór witaminy A (szybka remisja w zakresie wzroku w wyniku suplementacji).
• Diagnostyka różnicowa musi uwzględniać choroby, które również mogą współwystępować z zaburzeniami widzenia przy słabym oświetleniu.
  • Np. zaćma, jaskra, miopia (krótkowzroczność).
  • Takie choroby prowadzą do niewyraźnego widzenia, jeśli oświetlenie jest niewystarczające, podczas gdy prawdziwa ślepota nocna prowadzi do wyraźnej lub całkowitej utraty wzroku.

Wywiad lekarski

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^2-3

Stopniowo rozwijająca się utrata wzroku

• Utrata wzroku jedno– czy obustronnie?
• Objawy towarzyszące, np.:
  • bóle
  • gorączka
  • zmiany skórne
  • objawy neurologiczne
  • zaburzenia poznawcze lub psychiczne.

Ostra lub podostra, trwała utrata wzroku

• W przypadku odwarstwienia siatkówki niektórzy pacjenci zgłaszają widzenie „zasłony” lub „welonu”.
• Często pojawiają się oznaki ostrzegawcze w postaci migotania i błysków światła, prawdopodobnie w związku z ruchomymi plamami („płatki sadzy") przed okiem.
• Czy pacjent był narażony na akt przemocy lub uraz?
• Czy pacjent przyjmował leki, np. sterydy?
• Czy upośledzenie widzenia występuje również u członków rodziny?

Przejściowe zaburzenia widzenia

• Zwykle szybko się o nich zapomina lub bagatelizuje ich znaczenie.
  • W przypadku czynników predysponujących w wywiadzie, np. miażdżycy, cukrzycy, przewlekłych chorób zapalnych lub migreny (aura? migoczące mroczki?) należy aktywnie dopytać o ten objaw.
• Inne objawy oczne?
• Inne objawy towarzyszące (zobacz powyżej)?

Badanie fizykalne

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^2-3

Orientacyjne badanie wzroku

Orientacyjne określenie ostrości widzenia

• Przeprowadzenie badania
  • Z wykorzystaniem tablicy okulistycznej lub na ekranie LED z użyciem odpowiedniej aplikacji.
  • Zachowaj dokładnie odległość: osobę, która ma być badana, ustawia się dokładnie w określonej odległości od tablicy okulistycznej.
    • Tablice okulistyczne zostały skalibrowane na normowaną odległość.
    • Z reguły w badaniu ostrości widzenia do dali należy zachować odległość co najmniej 4 m. Dla osób o ostrości wzroku poniżej 0,2 odległość może być również znacznie niższa.
  • Korzystając z tablicy okulistycznej, zapewnij jasne oświetlenie.
    • Luminancja w czasie badania powinna wynosić 80–320 cd/m².
  • Osoba, która ma być badana, powinna odczytać przedstawione litery od góry do dołu, tj. od dużej do małej czcionki, a jeśli używane są pierścienie Landoldta – podać, gdzie pierścień ma otwór.
• Jednostki miary
  • Ostrość wzroku (visus) może być wyrażona jako ułamek, procent lub liczba dziesiętna.
  • Odniesienie to odległość, z której osoba o ostrości wzroku 1,0 rozpoznaje czcionkę o określonym rozmiarze lub odpowiedni pierścień Landoldta.
  • Przykład 1: Jeśli odległość, przy której określona czcionka jest nadal rozpoznawana przy ostrości wzroku 1,0, wynosi 5 m, ale badana osoba rozpoznaje pismo tylko z odległości ≤1 m, wylicza się na tej podstawie ostrość widzenia równą 1/5, tj. 0,2.
  • Przykład 2: Na tablicach Snellena opracowanych przez Holendra Hermana Snellena, ostrość wzroku jest przedstawiona jako ułamek oraz w brytyjskiej jednostce miary (stopy). Ostrość wzroku 1,0 jest przy tym przedstawiona jako 20/20 (stopy), ostrość widzenia 0,2 (patrz wyżej) jako 20/100 (stopy).
• Definicje
  • Zaburzenia widzenia: ostrość wzroku ≤ 0,3 po najlepszej możliwej korekcji.
  • Ślepota
    • Ostrość wzroku ≤0,02 (przybliżone wskazanie: liczenie palców z odległości 1 m).

Orientacyjna ocena pola widzenia (perymetria konfrontacyjna)

• Prawidłowy obuoczny zakres pola widzenia:
  • około 180 stopni w poziomie
  • około 60 stopni w górę
  • około 70 stopni w dół.
• Poziome pole widzenia ≤140 stopni stanowi osłabienie widzenia, poziome pole widzenia ≤20 stopni – ślepotę.

Dalsze badania

• Ocena wizualna rogówki i spojówek.
• Badanie źrenicy w przygaszonym świetle.
• Orientacyjne badanie palpacyjne gałek ocznych.
• Odruch źreniczny:
  • reakcja na światło: symetryczna i po stronie przeciwnej
  • reakcja konwergencji – jednoczesny ruch gałek ocznych ku linii pośrodkowej przedniej, przy zbliżaniu obiektu, np. czubka palca do nosa (jednostronny brak reakcji konwergencji wskazuje na ostre zaburzenie aferentne po oświetlonej stronie, np. w przebiegu niedrożności tętnic centralnych).
• Zbieżność ruchu gałek ocznych, oczopląs, podwójne widzenie.

Badania uzupełniające

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^2-3

W gabinecie lekarza rodzinnego

• Pomiar ciśnienia tętniczego.
• Stężenie glukozy we krwi.
• OB, CRP w przypadku podejrzenia olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic lub innego procesu autoimmunologicznego.
• Ewentualnie orientacyjne badanie neurologiczne (inne nerwy czaszkowe, niedowłady, brak czucia?).

Środki i zalecenia

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^2-3

Wskazania do skierowania do specjalisty

• Wszelkie nowe zaburzenia widzenia powinny być jak najszybciej skonsultowane okulistycznie!
• U dzieci
  • Natychmiast: w przypadku widocznych nieprawidłowości w obrębie oczu, takich jak drżenie oczu, zmętnienie rogówki, szaro–białawe źrenice, wytrzeszcz, oczy wrażliwe na światło lub zmiany powiek, zwłaszcza opadnięcie powieki aż do zasłonięcia źrenicy lub w przypadku niepewnego rozpoznania.
  • W wieku 6–12 miesięcy: w przypadku zwiększonego ryzyka wystąpienia zeza, wad wzroku (optycznych wad refrakcji) i/lub dziedzicznych chorób oczu. Ma to miejsce np. u wcześniaków, dzieci z opóźnieniami w rozwoju, rodzeństwa lub dzieci osób z zezem lub ciężką wadą wzroku (zwłaszcza w przypadku dalekowzroczności), a także u dzieci z rodzin, w których znane są dziedziczne choroby oczu.

Wskazania do hospitalizacji

• W zależności od rozpoznania (patrz wyżej).

Przebieg, powikłania i rokowanie

• O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł jest oparty na tych źródłach.^2-3

Przebieg

• Związaną z chorobą utratę wzroku można wyeliminować w około połowie przypadków i zapobiec jej w około 1/4 przypadków.

Powikłania

• Utrata wzroku.
• Upadki.
• Błędy w stosowaniu leków.
• Izolacja społeczna i depresja.

Rokowanie

• Zależy od przyczyny pogorszenia widzenia. Dzięki odpowiedniej rehabilitacji wielu pacjentów z utratą wzroku jest w stanie prowadzić własne gospodarstwo domowe i wrócić do pracy zarobkowej.

Informacje dla pacjentów

Materiały edukacyjne dla pacjentów

• Upośledzenie wzroku lub utrata wzroku.

Ilustracje