Informacje ogólne
Definicja
- Zapalenie kaletki maziowej wyrostka łokciowego to zapalenie kaletki łokcia.
- Klasyfikacja1:
- ostre lub przewlekłe
- aseptyczne lub septyczne (infekcja bakteryjna kaletki maziowej).
Częstość występowaniaEpidemiologia
- Najczęstsze zapalenie kaletki maziowej u
- Zapadalność w
- Stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet 4:1.2
- Szczyt występowania w
Około1/3 przypadków septyczna, 2/3 aseptyczne.2
Anatomia kliniczna
- Kaletka maziowa wyrostka łokciowego (bursa olecrani) wykształca się u
- Kaletka pełni rolę warstwy ślizgowej między wyrostkiem łokciowym a
Etiologia i patogeneza
- Powierzchowna lokalizacja kaletki jest czynnikiem predysponującym do bezpośredniego urazu, przewlekłego ucisku lub septycznego zapalenia spowodowanego wnikaniem bakterii przez uszkodzoną skórę.
- Ostre urazowe/krwotoczne zapalenie kaletki:
- typowo uderzenie łokciem w
- typowo uderzenie łokciem w
- Przewlekły ucisk:
- podczas ciągłego wspierania się na łokciach, np.:
- warunkowane zawodowo (osoby montujące wykładziny podłogowe, hydraulicy, kreślarze, osoby przewlekle dializowane)
- podczas czytania („łokieć studenta”)
- w
- podczas ciągłego wspierania się na łokciach, np.:
- Zapalenie septyczne:
- bezpośrednie zakażenie bakteriami wnikającymi przez zmianę skórną
- w
około85% przypadków gronkowiec złocisty3
- w
- rozprzestrzenianie z
- bezpośrednie zakażenie bakteriami wnikającymi przez zmianę skórną
- Wtórnie zapalenie kaletki maziowej może wystąpić w
ICD-10
- M70.2 Zapalenie kaletki maziowej wyrostka łokciowego.
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
- Bardzo zróżnicowany obraz kliniczny, od bezbolesnego obrzęku do przebiegu septycznego z
- Rozróżnienie między septycznym i
- W
Diagnostyka różnicowa
- Bakteryjne zapalenie stawów.
- Tłuszczak.
- Dna moczanowa.
- Schorzenia ze spektrum reumatycznego.
Wywiad lekarski
- Obrzęk często ma charakter ostry lub podostry.
- Podczas, gdy septycznemu zapaleniu kaletki zazwyczaj towarzyszy ból, aseptyczne, przewlekłe zapalenie kaletki jest zwykle bezbolesne.1
- Pacjenta należy zapytać o urazy, obciążenia zawodowe lub sportowe oraz wcześniejsze choroby (reumatyzm? dna moczanowa?).
Badanie przedmiotowefizykalne
- We wszystkich postaciach zapalenia kaletki widoczny jest obrzęk nad wyrostkiem łokciowym.
- W
- Za septycznym zapaleniem kaletki maziowej przemawiają2:
- temperatura ciała >37,8°C
- różnica temperatury ponad kaletką przy porównaniu stron >2,2°C
- uszkodzenia skóry nad kaletką maziową (jako miejsce wnikania patogenów).
Badania uzupełniające w ramach podstawowej opieki zdrowotnej
Badania laboratoryjne
- W
- CRP, OB, leukocytoza.
Diagnostyka specjalistyczna
Punkcja kaletki maziowej w sterylnych warunkach
- Złoty standard diagnostyczny:
Badaniebadanie makroskopowe aspiratu wskazuje na etiologię.:- krwotoczne: urazowe zapalenie kaletki
- ropne, mętne: septyczne zapalenie kaletki maziowej
- cytoza
- >3000 leukocytów/mcl w
- >3000 leukocytów/mcl w
- badanie mikrobiologiczne w
- Jednocześnie odbarczenie kaletki, a
Badanie rentgenowskie
- W przypadku przebytego urazu wykonuje się zdjęcie rentgenowskie stawu łokciowego w
Badanie USG
- Badanie ultrasonograficzne (USG) może pomóc w różnicowaniu między zapaleniem kaletki maziowej a zapaleniem skóry i tkanki podskórnej (cellulitis)4
- Określenie objętości kaletki, wyraźnie powiększonej w
- Objawami zapalenia są np. proliferacja błony maziowej lub znacznie zwiększony przepływ krwi.5
RM
- W
.:- wykorzystywany do wykluczenia zapalenia kości i
- wykorzystywany do wykluczenia zapalenia kości i
Wskazania do skierowania do specjalisty/szpitala
- Skierowanie do specjalisty:
- w
- w
- w
- Skierowanie do szpitala:
- w
- w
Leczenie
Cele leczenia
- Łagodzenie dolegliwości bólowych.
- Zapobieganie uogólnionej infekcji w
Ogólne informacje o leczeniu
- Rozróżnienie między septycznym a
Leczenie aseptycznego zapalenia kaletki maziowej
- Procedura zachowawcza zgodna ze schematem PRICE:
- Protection (ochrona)
- krótkotrwałe unieruchomienie np. w
- krótkotrwałe unieruchomienie np. w
- Rest (odpoczynek):
- unikanie obciążania stawu łokciowego
- Ice (lód):
- regularne chłodzenie
- Compression (ucisk):
- opatrunek uciskowy w
- opatrunek uciskowy w
- Elevation (uniesienie):
- uniesienie bolącego łokcia.
- Protection (ochrona)
- W
Leczenie przewlekłego aseptycznego zapalenia kaletki maziowej
- Leczenie zachowawcze - okłady z lodu, uniesienie kończyny, modyfikacja aktywności, unikanie urazów
- W większości przypadków punkcja nie jest zalecana (jednoznaczny obraz kliniczny, pełen zakres ruchów, poprawa po leczeniu zachowawczym).6
- Jako środek ostateczny chirurgiczne pełne usunięcie kaletki maziowej.2
Leczenie septycznego zapalenie kaletki maziowej
- Jeśli istnieje silne podejrzenie septycznego zapalenia powierzchownie położonej kaletki lub je potwierdzono, w czasie oczekiwania na wynik posiewu pacjent powinien rozpocząć
- Należy zastosować antybiotyk skuteczny wobec Staphylococcus spp. i Streptococcus spp., np. penicylinę oporną na penicylinazę lub cefalosporynę
- Możliwe schematy leczenia7:
- I rzut:
- kloksacylina 0,5-1,0 g co 6 godzin
- cefadroksyl 1,0 g na dobę w dawkach podzielonych co 12-24 godziny
- II rzut:
- klindamycyna
- klindamycyna
- leczenie skorygowane zgodnie z
- I rzut:
- W
- W
.2:- znacząco gorsze rezultaty niż leczenie zachowawcze8
- zwiększone ryzyko powikłań (np. problemy z
- Wskazanie do chirurgicznego usunięcia kaletki maziowej:
- ogólnoustrojowe objawy zapalenia, sepsa
- martwica tkanek miękkich.
Leczenie zapalenia kaletki maziowej w chorobach reumatycznych
- Optymalne leczenie choroby podstawowej.
- Poza tym postępowanie analogiczne jak w
Zapobieganie
- Właściwe leczenie ran i
- Unikanie powtarzającego się ucisku za pomocą np. ochraniacza na łokieć.
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
- Aseptyczne zapalenie kaletki jest schorzeniem samoograniczającym się i
- Nawroty występują często.
- Nieleczone septyczne zapalenie kaletki maziowej może przejść w
Powikłania
- W
- Powstawanie przetok.
- Nawroty.
- Trudno gojące się rany.
- Infekcja jatrogenna spowodowana punkcją
Rokowanie
- Ogólnie dobre.
Informacje dla pacjentów
O czymEdukacja należy poinformować pacjentów?pacjenta
- O
- Natychmiastowa ponowna wizyta u
InformacjeMateriały edukacyjne dla pacjentów w Deximed
Ilustracje
Zapalenie kaletki maziowej wyrostka łokciowego
Źródła
Piśmiennictwo
- Reilly D, Kamineni S. Olecranon bursitis. J Shoulder Elbow Surg 2016; 25: 158-67. link.springer.com
- Baumbach SF, Lobo CM, Badyine I et al. Prepatellar and olecranon bursitis: literature review and development of a treatment algorithm. Arch Orthop Trauma Surg 2014; 134: 359-70. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Perez C, Huttner A, Assal M, et al. Infectious olecranon and patellar bursitis: short-course adjuvant antibiotic therapy is not a risk factor for recurrence in adult hospitalized patients. Journal of Antimicrobial Chemotherapy 2010; 65(5): 1008-14. academic.oup.com
- Khodaee M. Common superficial bursitis. Am Fam Physician 2017; 95 (4): 224–
23131. (dostęp 23.01.2024) www.mp.pl - Blankstein A, Ganel A, Givon U, et al. Ultrasonographic Findings in Patients with Olecranon Bursitis. Ultraschall Med 2006; 27(6): 568-71. www.thieme-connect.com
- Kim JY, Chung SW, Kim JH, et al. A randomized trial among compression plus nonsteroidal antiinflammatory drugs, aspiration, and aspiration with steroid injection for nonseptic olecranon bursitis. Clin Orthop Relat Res. 2015 Oct 13. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Dzierżanowska-Fangrat K. (red) Przewodnik Antybiotykoterapii 2023. Wydawnictwo α-medica press, Bielsko-Biała 2023
- Sayegh ET, Strauch RJ. Treatment of olecranon bursitis: A systematic review. Arch Orthop Trauma Surg 2014; 134(11): 1517-36. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
AutorzyOpracowanie
- Mateusz Szmidt
, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku(recenzent) - Sławomir Chlabicz
, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku(redaktor) - Lino Witte
,Dr med., lekarz rezydent, medycyna wewnętrzna, Frankfurt(recenzent/redaktor)