Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Choroba Osgooda-Schlattera

Streszczenie

  • Definicja:  Aseptyczna martwica guzowatości kości piszczelowej u  młodzieży.
  • Częstość występowaniaEpidemiologia:  Najczęstsza przyczyna bólu kolana w  wieku 10–14 lat, zwłaszcza u  dzieci uprawiających sport.
  • Objawy:  Ból lub tkliwość guzowatości kości piszczelowej (tuberositas tibiae).
  • Badanie fizykalne:  Miejscowa tkliwość i  obrzęk nad guzowatością kości piszczelowej, dodatni wynik izometrycznej próby wyprostu.
  • Diagnostyka:  Diagnoza na podstawie objawów klinicznych. Zdjęcie rentgenowskie w  2 płaszczyznach w  celu wykluczenia innych przyczyn.
  • Leczenie:  Choroba samoograniczająca się, która powinna być leczona zachowawczo poprzez dostosowanie aktywności do bólu i  chłodzenie.

Informacje ogólne

Definicja

  • Aseptyczna martwica guzowatości kości piszczelowej (tuberositas tibiae) u  młodzieży.
  • Po raz pierwszy opisana w  1903 roku.1

Częstość występowaniaEpidemiologia

  • Częsta przyczyna bólu kolana u  dzieci/młodzieży w  wieku 10–15 lat.
  • Częsta u  dzieci uprawiających sport:
    • Schorzenieschorzenie w  różnym stopniu dotyczy do 21% dzieci uprawiających sport.2
  • Stosunek liczby chłopców do dziewcząt 3:1.3
  • W 25–50% przypadków obustronne.4

Etiologia i  patogeneza

  • Mięsień czworogłowy jest przyczepiony pośrednio do guzowatości kości piszczelowej (tuberositas tibiae) więzadłem rzepki (ligamentum patellae).
  • Powtarzające się wyprosty kolana z  napięciem mięśnia czworogłowego prowadzą do nadmiernego pociągania tkanek i powstawania mikrourazów guzowatości kości piszczelowej.:
    • uszkodzenie znajdującego się tam centrum kostnienia: oderwanie części centrum kostnienia i  znajdującej się nad nim chrząstki4-6

Czynniki sprzyjające

  • Płeć męska.
  • Skrócony mięsień czworogłowy.7
  • Sporty wymagające skakania:
    • powtarzające się skurcze mięśnia czworogłowego.
  • Szybki wzrost kośćca.3

ICD-10

  • M92 Inne osteochondrozy młodzieńcze.
    • M92.5 Osteochondroza młodzieńcza kości piszczelowej i  strzałkowej.

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Rozpoznanie jest ustalane klinicznie.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Zależny od obciążenia ból w  okolicy guzowatości kości piszczelowej .
  • Najczęściej występuje u  aktywnych chłopców w  wieku 13–14 lat lub aktywnych dziewcząt w  wieku 11–12 lat, u  których niedawno wystąpił szybki wzrost.8

Badanie przedmiotowefizykalne

  • Miejscowa tkliwość i  obrzęk nad guzowatością kości piszczelowej  .  
  • Nasilenie bólu podczas wyprostu kolana z  oporem (test izometryczny).8
  • Dokumentowanie zakresu ruchomości stawu kolanowego.
  • Badanie orientacyjne łąkotek, więzadeł krzyżowych i  pobocznych.
  • Badanie stawu biodrowego w  celu uniknięcia błędnej interpretacji bólu promieniującego do kolana.:

Badania uzupełniające w  ramach podstawowej opieki zdrowotnej

  • Badania krwi nie mają wartości diagnostycznej.

Diagnostyka specjalistyczna

  • W  razie potrzeby badanie rentgenowskie – staw kolanowy w  2 płaszczyznach:
    • wykluczenie rozpoznań różnicowych
    • powiększenie i  prawdopodobnie fragmentacja guzowatości kości piszczelowej  .  
  • Rutynowe badania za pomocą RM i  USG nie są konieczne.5

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • W  przypadku długotrwałych, nasilonych dolegliwości lub niepewności co do rozpoznania.

Lista kontrolna dotycząca skierowania

Choroba Osgooda-Schlattera

  • Cel skierowania
    • Diagnostyka? Leczenie zachowawcze (ortopedyczne środki pomocnicze)? Zabieg chirurgiczny?
  • Wywiad lekarski
    • Początek? Rozwój/progresja? Ćwiczenia sportowe?
    • Ból obciążeniowy? Ból w  spoczynku? Ograniczenie sprawności?
    • Które metody leczenia zostały dotychczas zastosowane?
    • Inne istotne choroby?
  • Badanie przedmiotowefizykalne
    • stanStan kolana?
    • masaMasa ciała i  wzrost (zalecane stosowanie krzywej percentylowej)?
  • Badania uzupełniające
    • ewentualnieEwentualnie wynik badania rentgenowskiego.

Leczenie

Cele leczenia

  • Łagodzenie dolegliwości bólowych do samoistnego wyleczenia.

Ogólne informacje o  leczeniu

  • Choroba łagodna i  samoograniczająca się.3
  • Leczenie zachowawcze:
    • aktywność fizyczna dostosowana do dolegliwości bólowych
    • Nienie zaleca się całkowitej rezygnacji z  uprawiania sportu.
      • ryzyko przykurczów lub zaniku mięśni podczas unieruchomienia
    • chłodzenie:
      • po aktywności sportowej trwającej ponad 20 minut3
      • w  dolegliwościach bólowych
    • rozciąganie i  wzmacnianie mięśni czworogłowych (mięśni kulszowo-goleniowych).

Zalecenia dla pacjentów

  • Ograniczenie czynności nasilających ból.
  • W  ostrym bólu ulgę może przynieść chłodzenie.

Leczenie farmakologiczne

  • Nie istnieją leki wpływające na przebieg choroby.
  • NLPZ mogą być stosowane w  celu łagodzenia bólu.

Inne możliwości leczenia

  • Program rehabilitacji:
    • Rozcirozciąganie i  wzmacnianie mięśni czworogłowych (mięśni kulszowo-goleniowych)
      • W w programie ćwiczeń należy uwzględnić zarówno stawy kolanowe, jak i  biodrowe, aby w  pełni rozciągnąć mięśnie.
    • Podczaspodczas klęczenia należy używać nakolanników zakładanych na okolice guzowatości.
  • Zabieg chirurgiczny:
    • W w przypadku objawów utrzymujących się dłużej niż 2 lata oraz u  pacjentów z  zakończoną fazą wzrostu, konieczna może być chirurgiczna resekcja.9-10

Zapobieganie

  • Program regularnego rozciągania mięśnia czworogłowego (musculus quadriceps) u  aktywnej sportowo młodzieży.7

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • Stopniowe zmniejszanie się bólu z  ustąpieniem objawów po 6–18 miesiącach.11
  • Objawy zwykle ustępują wraz z  zamknięciem proksymalnej chrząstki nasadowej kości piszczelowej.:
    • zazwyczaj pomiędzy 14. a 18. rokiem życia.
  • W  niektórych przypadkach objawy mogą utrzymywać się przez kilka lat.

Powikłania

  • Oderwanie fragmentu kości („kosteczki”) w  okolicy guzowatości kości piszczelowej   :  
    • Bolesnebolesne przede wszystkim podczas klęczenia; w  takim przypadku konieczna może być resekcja chirurgiczna.
  • U  wielu osób występuje trwały, ale bezbólowy obrzęk w  okolicy kości piszczelowej.

Rokowanie

  • Dobre, w  większości przypadków wyleczenie spontaniczne.
  • Po roku leczenia zachowawczego u  około 90% pacjentów objawy pojawiające się w  życiu codziennym ustępują.12
  • Pacjenci z  oderwanym fragmentem kości często odczuwają ból podczas klęczenia.13
    • W  takich przypadkach chirurgiczna resekcja jest możliwa po osiągnięciu dojrzałości szkieletowej.

Dalsze postępowanie

  • Zwykle nie jest konieczne.

Informacje dla pacjentów

InformacjeMateriały edukacyjne dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Choroba Osgooda - SchlatteraChoroba Osgooda - Schlattera
Choroba Osgooda - Schlattera


Źródła

Piśmiennictwo

  1. Osgood RB. Lesions of the tibial tubercle occurring during adolescence. Boston Med Surg J 1903; 148: 114. www.nejm.org
  2. Kujala UM, Kvist M, Heinonen O. Osgood-Schlatter's disease in adolescent athletes. Retrospective study of incidence and duration. Am J Sports Med 1985; 13(4): 236-41. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Gregory JR. Osgood-Schlatter Disease. Medscape, last updated Jan 08, 2019. emedicine.medscape.com
  4. Gholve PA, Scher DM, Khakharia S, Widmann RF, Green DW. Osgood Schlatter syndrome. Curr Opin Pediatr. 2007 Feb. 19(1): 44-50. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Hirano A, Fukubayashi T, Ishii T, Ochiai N. Magnetic resonance imaging of Osgood-Schlatter disease: the course of the disease. Skeletal Radiol 2002; 31: 334. PubMed
  6. Rosenberg ZS, Kawelblum M, Cheung YY, et al. Osgood-Schlatter lesion: fracture or tendinitis? Scintigraphic, CT, and MR imaging features. Radiology 1992; 185: 853. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Nakase J, Goshima K, Numata H, et al. Precise risk factors for Osgood-Schlatter disease. Arch Orthop Trauma Surg 2015; 135(9): 1277-81. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Dunn JF. Osgood-Schlatter disease. Am Fam Physician 1990; 41: 173. American Family Physician
  9. Weiss JM, Jordan SS, Andersen JS, Lee BM, Kocher M. Surgical treatment of unresolved Osgood-Schlatter disease: ossicle resection with tibial tubercleplasty. J Pediatr Orthop 2007; 27: 844-7. PubMed
  10. Pihlajamäki HK, Mattila VM, Parviainen M, Kiuru MJ, Visuri TI. Long-term outcome after surgical treatment of unresolved Osgood-Schlatter disease in young men. J Bone Joint Surg Am 2009; 91): 2350-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Sandow MJ, Goodfellow JW. The natural history of anterior knee pain in adolescents. J Bone Joint Surg Br 1985; 67: 36. PubMed
  12. Krause BL, Williams JP, Catterall A. Natural history of Osgood-Schlatter disease. J Pediatr Orthop B 1990; 10(1): 65-688. www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Weiss JM, Jordan SS, Andersen JS, et al. Surgical treatment of unresolved Osgood-Schlatter disease: ossicle resection with tibial tubercleplasty.. J Pediatr Orthop B 2007; 27(7): 844-7. www.ncbi.nlm.nih.gov

AutorzyOpracowanie

  • Michał Sutkowski, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, NZOZ Medycyna Rodzinna w Osuchowie (recenzent)
  • Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Lino Witte, Dr med., lekarz rezydent, medycyna wewnętrzna, Frankfurt(recenzent/redaktor)
M92; M925
apofysitt; tuberositas tibiae; Osgood-Schlatters sykdom
Aseptyczna martwica kości; Obrzęk kości piszczelowej; Guz kości piszczelowej; Choroba Osgooda-Schlattera; Test rozciągania izometrycznego; Osteochondroza; Ból kolana
Choroba Osgooda-Schlattera
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:  Aseptyczna martwica guzowatości kości piszczelowej u  młodzieży. Częstość występowaniaEpidemiologia:  Najczęstsza przyczyna bólu kolana w  wieku 10–14 lat, zwłaszcza u  dzieci uprawiających sport.
Fizjoterapia/Medycyna sportowa
Choroba Osgooda-Schlattera
/link/ace3402f65a847abb6010a724af12f0a.aspx
/link/ace3402f65a847abb6010a724af12f0a.aspx
choroba-osgooda-schlattera
SiteDisease
Choroba Osgooda-Schlattera
K.Reinhardt@gesinform.de
live.com#drcom#we.dabrowska@wpwiszniewska@gmail.plcom
pl
pl
pl