Co to jest trichotillomania?
Definicja
W trichotillomanii chory wyrywa sobie włosy, najczęściej z owłosionej skóry głowy. Zaburzenie to jest klasyfikowane jako zaburzenie kontroli impulsów lub jako schorzenie ze spektrum zaburzeń kompulsywnych. Może to spowodować znaczny ubytek włosów.
Objawy
To zaburzenie charakteryzuje się przymusem wyrywania sobie włosów. W większości przypadków włosy są wyrywane z czubka głowy. Niektórzy wyrywają sobie rzęsy, inni włosy łonowe. Częste wyrywanie sporych ilości włosów sprawia, że widoczne stają się przerzedzone obszary.
Wyrywanie włosów jest często związane z uczuciem narastającego napięcia i następującym po nim uczuciem ulgi i zadowolenia. Działania te mogą występować okresowo lub stale; także ich intensywność może być różna. Pomiędzy „aktywnymi okresami" mogą mijać miesiące.
Niektórzy chorzy wyrywają włosy również innym osobom lub zwierzętom domowym. Nierzadko zdarza się, że wyrwane włosy są zjadane lub połykane. Może to prowadzić do powstawania kul włosowych w przewodzie pokarmowym i powodować bóle brzucha, niedokrwistość (anemię), zaparcia i inne zaburzenia układu pokarmowego.
W związku z trichotillomanią częściej występują również niektóre zaburzenia psychiczne, takie jak zaburzenia lękowe albo depresje.
U chorych dominuje często poczucie wstydu za swoje zachowanie, w związku z tym często mu zaprzeczają.
Przyczyny
Dokładne przyczyny tego schorzenia nie są jednak znane. Jako przyczyny bierze się pod uwagę zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne.
Częstotliwość występowania
- Częstotliwość występowania jest prawdopodobnie niedoszacowana z powodu ukrywania choroby przez pacjentów i niedodiagnozowania przez personel medyczny.
- Szacuje się, że u 0,6-4% wszystkich osób rozwija się trichotillomania w ciągu całego życia, przede wszystkim w wieku od 4 do 17 lat.
- Średni wiek zachorowania wynosi zwykle 8-12 lat, ale to zaburzenie może pojawić się w każdym wieku.
- Kobiety zapadają na tą chorobę 9 razy częściej.
Badania dodatkowe
Rozpoznanie ustala się zwykle w warunkach szpitalnych. Osoby cierpiące z powodu tego zaburzenia, ze wstydu często nie mają odwagi zgłosić wyrywania włosów.
W badaniu przedmiotowym jest trudno zauważyć jednolity obraz wyrywania włosów — miejsca pozbawione włosów mają nieregularne brzegi i zarys. Obszary, z których wyrywane są włosy, prawie nigdy nie są całkowicie pozbawione włosów, zazwyczaj widoczne są krótkie i oderwane pasma włosów o różnej długości.
W celu ustalenia rozpoznania należy wykluczyć inne choroby, które mogą objawiać się wypadaniem włosów:
- Łysienie plackowate
- grzybica skóry głowy
- niedoczynność tarczycy
- kiła
W przypadku niejednoznacznych wyników można wykonać biopsję, aby wykluczyć autoimmunologiczne przyczyny wypadania włosów.
Leczenie
Leczenie polega głównie na udziale w terapii behawioralnej i może być uzupełnione lekami (selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny). Lepsze radzenie sobie ze stresem i metody relaksacyjne mogą być skuteczne w zapobieganiu wyrywaniu włosów.
Jeśli występują inne zaburzenia psychiczne, takie jakzaburzenia lękowe lub depresja, są one również leczone.
Rokowanie
Trichotillomania występująca we wczesnym dzieciństwie jest często schorzeniem krótkotrwałym i ustępuje samoistnie, lecz jeśli trwa dłużej niż 6 miesięcy, jest zaburzeniem trudniejszym do wyleczenia.
Dodatkowe informacje
- zaburzenia lękowe
- depresja
- Trichotillomania — Informacje dla personelu medycznego
Autor
- Susanna Allahwerde, lekarz rodzinny, Berlin