Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Trombocytoza

Co to jest nadpłytkowość?

PNadpłytki krwiytkowość (trombocytytrombocytoza) sąto stale wytwarzanestan, w szpiku kostnym, są obecne w dużych ilościach we krwi i po pewnym czasie ponownie obumierają. Ich zadaniem jest szybkie uszczelnienie naczyń krwionośnych, gdy zostaną one uszkodzone (zakrzepica/powstanie skrzepu), a tym samym zatrzymanie powstałego krwawienia. 

Przy nadpłytkowości we krwi występuje zwiększona liczba trombocytktów. Zgodnie z definicją:rym liczba płytek krwi przekraczaj(trombocytów) w organizmie jest wyższa niż normalnie. Płytki krwi sąca komórkami krwi, które odgrywają kluczową rolę w procesie krzepnięcia — pomagają uszczelniać uszkodzone naczynia krwionośne i zatrzymywać krwawienie. Zwykle w zdrowym organizmie poziom płytek wynosi 150 000 do 450  000  na mikrolitr krwi. wskazuje na nadpNadpłytkowość diagnozowana jest, gdy liczba płytek przekracza 450 000 na mikrolitr. Choroba

Nadpłytkowość może być spowodowanawynikiem reakcjąreakcji organizmu na inną chorobę podstawową (nadpłytkowość wtórna), lub niekontrolowanąmoże produkcjąwystępować z powodu niekontrolowanej produkcji płytek krwi w szpiku kostnym (nadpłytkowość samoistna). Często nadpłytkowość jest wykrywana przypadkowo, podczas rutynowych badań krwi. W niektórych przypadkach objawy są niewielkie lub pierwotnanieobecne, ale mogą pojawić się problemy z krążeniem, takie jak udar mózgu, zawał serca czy zatorowość płucna.

Przyczyny

Nadpłytkowość reaktywna (wtórna):
Jest to najczęstsza forma nadpłytkowości, stanowiąca 80–90% przypadków. Zwiększona liczba komórek jest czasami wykrywana przypadkowo podczas badaniapłytek krwi zpojawia innegosię powodujako reakcja organizmu na różne czynniki, takie jak:

  • Uszkodzenia tkanek: Po operacjach chirurgicznych, urazach, krwawieniach, czy poważnych zakażeniach.
  • Przewlekłe stany zapalne: Choroby takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Crohna, zapalenie wątroby czy inne choroby autoimmunologiczne.
  • Nowotwory: Niektóre nowotwory, np. rak płuc, mogą wywołać rozróżnieniereakcję międzyw postaci nadpłytkowością.
  • Anemia wtórnąz aniedoboru żelaza: W przypadkach długotrwałego niedoboru żelaza, np. po usunięciu śledziony.

Zwiększona produkcja płytek w nadpłytkowości wtórnej ma charakter przejściowy i ustępuje po leczeniu choroby podstawowej.

Nadpłytkowość samoistna (pierwotna):
Jest rzadziej spotykaną pierwotnformą nadpłytkowości, występującą, gdy szpik kostny zaczyna produkować płytki w nadmiarze z powodu zaburzenia w jego działaniu. Może to być wynikiem mutacji genetycznych w komórkach szpiku kostnego, które prowadzą do nadmiernej produkcji płytek krwi. W tej formie nadpłytkowości płytek krwi jest zwykle bardzo dużo (czasami ponad 1 milion na mikrolitr), co zwiększa ryzyko zakrzepicy i krwawień. Nadpłytkowość samoistna może bywystępować początkowobezobjawowo trudneprzez długi czas. Cz

Objawy

Więsto jednak ukszość osób z nadpłytkowością, wtórnzwłaszcza reaktywną występują objawy i dolegliwości związane z chorobą podstawową.

Wielu chorych na trombocytozę, nie madoświadcza żadnych objawów, związanych z wysoką liczbą płytek krwi. Jednak w innychniektórych wypadkachprzypadkach mogą występują np. bpić:

Z Zepowodu względunadmiaru na zwiększone powstawanie skrzepówpłytek krwi mogą powstawać zakrzepy, które mogblokują blokować małe tętnicenaczynia krwionośne, możliweprowadząc są jednakdo poważniejszeniejszych problemy z krążeniem (udarproblemów, zawatakich jak:

  • Zawał serca,
  • Udar mózgu
  • Zakrzepica żył głębokich
  • Zatorowość płucna
  • Poronienie u kobiet w ciąży również poronienie).

NadpPomimo tego, że nadpłytkowość samoistna występuje stosunkowo rzadko (szacuje się, że rocznie występuje od 1 do 2,5 nowych przypadków trombocytozy samoistnej wśród 100 000 osób).

Jakie są przyczyny nadpłytkowości?

Nadpłytkowość reaktywna (wtórna)

Jest to zdecydowanie najczęstsza przyczyna nadpłytkowości i stanowi 80–90% przypadków. Najczęstszymi przyczynami są uszkodzenia tkanek spowodowane poważnymi zabiegami chirurgicznymi, wypadkami/urazami, zakażeniami, poważnymi krwawieniami lub przewlekłymi stanami zapalnymi. W odpowiedzi na „uraz” organizm uwalnia określone czynniki, które sprzyjają powstawaniu płytek krwi. Jest to prawidłowa reakcja organizmu w celu przywracania liczby płytek krwi do normy (po utracie z powodu krwawienia) oraz szybkiego zamykania lub naprawy urazów naczyń krwionośnych lub zatrzymania krwawienia. Dlatego w takich sytuacjach bardzo duża liczba płytek krwi może być wytwarzana jedynie tymczasowobezobjawowa, czasami jednak nadpłytkowość trwa dłużej.

W niektórych przypadkach nadpłytkowość może również wystąpić jako reakcja na leki lub jako objaw towarzyszący przewlekłej chorobie, a nawet nowotwór innego narządu. Nadpłytkowość występuje również często w przypadkach uporczywego niedoboru żelaza po usunięciu śledziony lub w niektórych postaciach anemii.

Nadpłytkowość samoistna

Wszystkie krwinki powstają jako komórki prekursorowe w szpiku kostnym. Jeśli występuje tam zaburzenie/choroba, dochodzi do zmniejszenia lub zwiększenia liczby niektórych lub wszystkich krwinek. Podobnie jak białe krwinki (leukocyty) namnażają się w sposób niekontrolowany w przypadku raka krwi (białaczki), może to również dotyczyć płytek krwi (trombocytoza). W wielu przypadkach u pacjentów występuje mutacja genetyczna.

Dziedziczna, wrodzona postać nadpłytkowości występuje bardzo rzadko.

W jaki sposób rozpoznaje się chorobę?

Nadpłytkowość wtórna jest czasami wykrywana przypadkowo przez stwierdzenie zwiększonej liczby płytek krwi w badaniu laboratoryjnym czyli tak zwanej morfologii. Ta forma nadpłytkowości prawie nigdy nie prowadzi do powikłań związanych z płytkami krwi. Jednak osoby dotknięte chorobą często wykazują objawy lub skutki choroby podstawowej (uraz, krwawienie, ciężkie zakażenie, nowotwór itp.).

Nadpłytkowość samoistna w niektórych przypadkach nie powoduje żadnych objawów, ale może prowadzić do powikzmniejszonego przepłań w postaci krwawień i skrzepówywu krwi —, szczególnie uw osób starszych z innymi czynnikami ryzyka. Choć brzmi to nielogiczniekończynach, ryzykoco krwawieniaobjawia jestsię zwiększonezimnymi wdłońmi przypadkui skrajnejstopami, nadpłytkowościa także sinicą (>1,5 milionaniebieskawe płytekprzebarwienia krwi na mm3 krwiskóry). Typowym objawem jest zmniejszone krążenie krwi w palcach rąk i nóg. Badanie fizykalne może wykazać prawidłowe wyniki. Jednak uU niektórych ospacjentóbw może wystąpić miejscowe ciepło, niebieskiekrwawienia przebarwienielub wysypki skóryrne.

Diagnostyka

Nadpłytkowość (sinica)wykrywa się podczas rutynowych badań krwi, krwawieniakiedy wynik morfologii wykazuje liczbę płytek przekraczającą normę. Aby ustalić, czy nadpłytkowość jest wtórna, czy samoistna, lekarz zwykle przeprowadza dalsze badania:

  • Rozmaz krwi: Pod mikroskopem ocenia się kształt i cętkowana czerwona wysypka w dotkniętych obszarach. Niektórzy pacjenci mają powiększoną śledzionę. Niektórzy pacjenci zgłaszają bóle głowy, przejściowe zaburzenia widzenia, a nawet przebyty udar, zawał serca, zakrzepicę żył głębokich, zatorowowielkość płucną lub poronienie.

    Dla rozpoznania kluczowe znaczenie ma badanie krwi. Zwykle przydatna jest również dokładna ocena płytek krwi w badaniu rozmazu krwi. W tym przypadku kropla krwi jest bardzo cienko rozprowadzana na szkiełku mikroskopowym i badana pod mikroskopem. W przypadku nadpłytkowości samoistnej płytki krwi majsą zazwyczaj wyraźnyo normalnym kształtcie, ale w nadpłytkowości wtórnej mogą wyglądać inaczej.

  • Badania Konieczneszpiku kostnego: Jeśli podejrzewa się nadpłytkowość samoistną, konieczne może być szczegółowewykonanie badaniebiopsji szpiku kostnego.
  • Testy igenetyczne: W niektórych przypadkach przeprowadza się testy nagenetyczne obecnow celu wykrycia mutacji związanych z nadpłytkowośćcią pewnych zmian genetycznychsamoistną.

W przypadku nadpłytkowości wtórnej zwyklekonieczne przeprowadzajest sięustalenie równieżprzyczyny, dalszenp. poprzez dodatkowe badania w celu ustaleniawykrycia przyczynyinfekcji, nowotworów, czy stanów zapalnych.

Jak wygląda leczenie?Leczenie

WLeczenie przypadkuzależy terapiiod ważne jest rozróżnienie międzyprzyczyny nadpłytkowością wtórną a nadpłytkowością samoistną.:

Nadpłytkowość wtórna

Pacjenci ci zwykle:
Zwykle nie wymagajwymaga leczenia mającego terapiina zmniejszającejcelu liczbęzmniejszenie liczby płytek krwi, lubchyba minimalizujże prowadzi do powikłań. W tym przypadku głównie leczy się chorobę podstawowącej, ryzykoktóra powstawaniawywołuje nadpłytkowość.

Nadpłytkowość samoistna:
Ponieważ nadpłytkowość samoistna wiąże się z wyższym ryzykiem zakrzepów, leczenie skupia się na zapobieganiu tworzeniu się skrzepów krwi. W tym przypadkucelu nieprawidłowostosuje wysoka liczba płytek krwi nie zwisiększa ryzyka powstawania skrzepów krwi:

  • Aspirynę (zakrzepicykwas acetylosalicylowy).: Często jednak należy leczyć podstawowStosowaną przyczynę nadpłytkowości.

    Nadpłytkowość samoistna

    Ponieważ w tymniskich obraziedawkach klinicznym(75–100 występujemg zwiększone ryzyko skrzepów krwidziennie), należyaby leczyrozrzedzić zwiększonekrew i zmniejszyć ryzyko zakrzepicy. Do tego celu nadaje się kwas acetylosalicylowy (75–100 mg/dzień) jako „rozrzedzacz krwi”. Kwas acetylosalicylowy wykazuje dobre działanie, szczególnie w przypadku zmniejszonego krążenia krwi na przykład w palcach rąk i nóg. W cięższym przebiegu choroby konieczne może być dodatkowe podawanie leków

  • Leki zmniejszającychce liczbę płytek krwi.: DostW przypadku ciępneższych sąpostaci różnechoroby opcjestosuje się leki, o którychre lekarzzmniejszają możeliczbę szczegópłowoytek, poinformowaćnp.

     anagrelid czy interferon.

    • Środki dodatkowe

WysokieW ciprzypadku towarzyszących chorób, takich jak nadciśnienie tętnicze, bardzo wysokie stężenie lipidów we krwicukrzyca, cukrzyca,otyłość nadwagaczy i palenie tytoniu, zwiększająkonieczne jest ich odpowiednie leczenie, aby zmniejszyć ryzyko skrzepów krwi lub nadppowikłytkowości, a tym samym dodatkowo udaru, zawału serca itpń. Jeśli te choroby zostaną stwierdzone, koniecznaZalecana jest konsekwentnatakże terapia.

Ponadtozdrowa zaleca się stosowanie zrównoważonej diety (aby zapobiec nadwadze)dieta, regularną aktywność fizyczną oraz rezygnację z palenia tytoniu. Należy poprosić lekarza o szczegółowe informacje na temat wczesnych objawów zakrzepicy (w tym zakrzepicy żylnej, udaru, zatorowości płucnej i zawału serca), aby móc szybko zareagować w nagłych wypadkachfizyczna i wezwaćrezygnacja pogotowiez palenia papierosów.

Rokowanie

Rokowanie w przypadku nadp

  • Nadpłytkowościć wtórnejrna: Rokowanie zależy od choroby podstawowej. a samaSama nadpłytkowość nie powoduje powikłań, a jej leczenie polega głównie na leczeniu przyczyny.
  • Nadpłytkowość samoistna: Może prowadzić do powikłań, takich jak zakrzepy, krwawienia, udar czy zawał serca. WWczesne przypadkuleczenie, w tym stosowanie leków przeciwzakrzepowych i leków obniżających liczbę płytek, poprawia rokowanie i zmniejsza ryzyko powikłań.

Wczesna diagnoza i skuteczne leczenie nadpłytkowości, samoistnejzwłaszcza mogw przypadkach samoistnych, mają wystąpićkluczowe znaczenie dla zapobiegania poważnym powikłaniaaniom wzwiązanym postaciz krwawienia, skrzepów krwi, zmniejszonego krzakrzepicążenia krwi w dłoniach i stopach lub udaru mózgu i podobnych zaburzeń krążenia. Wczesna terapia poprawia rokowaniekrwawieniami.

Dodatkowe informacje

Autoren

  • Susanne Meinrenken, dr n. med., Bremen
  • Lek. Kalina van der Bend, recenzent
Płytki krwi; Trombocytoza; Zwiększone ryzyko zakrzepicy
Trombocyty (płytki krwi) mają za zadanie zamykanie ran poprzez udział w procesie powstawania skrzepów krwi. Jeśli ich liczba we krwi jest zbyt wysoka, lekarze mówią o nadpłytkowości.
Trombocytoza
https://medibas.pl/home/tematy-kliniczne/hematologia/informacje-dla-pacjentow/zaburzenia-krwawieniazaburzenia-krzepniecia/trombocytoza/
document-information document-nav document-tools
Trombocyty (płytki krwi) mają za zadanie zamykanie ran poprzez udział w procesie powstawania skrzepów krwi. Jeśli ich liczba we krwi jest zbyt wysoka, lekarze mówią o nadpłytkowości.
Hematologia
Trombocytoza
/link/f66c4f7571a842bb8e15134b6a7111e9.aspx
/link/f66c4f7571a842bb8e15134b6a7111e9.aspx
trombocytoza
SitePublic
Trombocytoza
K.Reinhardt@gesinform.de
jlive.mroz@konsylium24com#kalinavd@onet.pl (patched by linkmapper)eu
pl
pl
pl