Nieprzyjemny oddechzapach z ust

Co to jest nieprzyjemny oddech?

Nieprzyjemny smak w ustach i nieprzyjemny zapach wydychanego powietrza (termin specjalistyczny: halitoza). Nieprzyjemny oddech zwykle występuje rano (jeśli masz nieświeży oddech tylko rano, nie majest to „prawdziwejprawdziwa” halitozyhalitoza). Zmniejszona produkcja śliny i rzadsze przełykanie w nocy może prowadzić do gromadzenia się bakterii powodujących nieprzyjemny zapach i produktów przemiany materii w jamie ustnej. Oddychanie przez usta (zamiast przez nos) również częściej powoduje nieprzyjemny oddech. Przykry zapach często znika po śniadaniu i umyciu zębów.

Częstość występowania

Nieprzyjemny oddech jest zjawiskiem powszechnym. Większość ludzi od czasu do czasu cierpi z powodu nieprzyjemnego oddechu. Niektórzy ludzie uważają, że mają nieprzyjemny oddech, mimo że inni tego nie zauważają (pseudohalitoza).

Ocena nieprzyjemnego oddechuzapachu z ust

Nieprzyjemny oddechzapach z ust jest w większości przypadków (do 85%) związany z warunkami w jamie ustnej i rzadziej wynika z chorób przewodu pokarmowego lub dróg oddechowych (nosa, płuc).

Oprócz nieszkodliwychniegroźnych przyczyn (suchość w ustach, niewłaściwa higiena jamy ustnej), przyczyną mogą być również poważne choroby.

Co może być przyczyną?

DoCzęste częstych przyczynprzyczyny wymagającychce leczenia należą 

• Próchnica i zapalenie przyzębia (zapalenie dziąseł)
  • spowodowane nieodpowiednią higieną jamy ustnej, zapaleniem dziąseł i przyzębia.
  • W próchnicy zębów cuchnące związki siarki są wytwarzane przez bakterie w kieszonkach dziąsłowych lub nalotach na języku.
  • Objawy obejmują nieprzyjemny oddech i dziąsła, które łatwo krwawią podczas szczotkowania. Dziąsła są opuchniobrzęknięte, błyszczące, ciemnoczerwone i łatwo krwawią.
• przewlekPrzewlekłe zapalenie zatok przynosowych
  • Długotrwałe (przewlekłe) problemy z zatokami przynosowymi mogą powodować nieprzyjemny oddechzapach z ust.
  • Objawy obejmują typowy żółtozielony, lepki śluz, uczucie ucisku w okolicy zatok przynosowych (czoło), zwiększoną wrażliwość na ból po uciśnięciu okolicy zatok z zewnątrz, często zatkany nos.

Częste przyczyny, ewentualnieczasami wymagające leczenia

• Nieprzyjemny oddech bez konkretnej przyczyny
  • Wszyscy ludzie od czasu do czasu mają nieprzyjemny oddech, zwłaszcza rano.
  • Płuca separują ze spożytego pokarmu lub napoju substancje lotne, które gromadzą się w wydychanym powietrzu:
    • czosnek
    • alkohol
    • dym papierosowy
    • U niektórych ludzi nieprzyjemny oddech pojawia się po spożyciu tłustego pożywienia.
    • Produkty mleczne mogą powodować kwaśny oddech.
  • PalaczeNieprzyjemny szapach z ust częściej występuje u osób palą bardziej podatnicych.
  • ZU drugiejosób strony,stosujących wegetarianiedietę swegetariańską mniejten dotkniproblem wystęcipuje rzadziej. 
  • OsobyNieprzyjemny oddech częściej stwierdza się u osóby noszącecych protezy zębowe są bardziej podatne na nieprzyjemny oddech.
• Ostry stan zapalny migdałków
• Zakażenie w jamie ustnej może prowadzić do nieprzyjemnego oddechu.
• Jednak niektórzy pacjenci mają głębokie wgłębienia (krypty) w migdałkach nawet bez stanu zapalnego.
• W kryptach tych może tworzyć się biały nalot. Mogą odrywać się białe cząstki o nieprzyjemnym smaku i zapachu.
• Głód i diety
  • Post lub wygłodzenie mogą również prowadzić do nieprzyjemnego oddechuzapachu wydychanego powietrza, ponieważ metabolizm osoby głodującej jest zmieniony (zwiększone powstawanie tzw. ciał ketonowych prowadzi do zapachu acetonu).
• Wysuszenie błon śluzowych jamy ustnej i gardła
  • Suchość błon śluzowych jamy ustnej i gardła może być spowodowana niewystarczającym spożyciem płynów, niektórymi lekami, terapią radiacyjnradioterapią, przewlekłymi zakażeniami (zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie wątroby itp.), chorobą gruczołów ślinowych lub niektórymi innymi chorobami. 
  • Suche błony śluzowe jamy ustnej i gardła zazwyczaj powodują nieprzyjemny zapach oddechu.

Rzadkie przyczyny

• Uchyłek przełyku.
  • Rzadki stan, w którym w górnej części przełyku tworzy się uwypuklenie przypominające worek.
  • W tym uwypukleniu mogą gromadzić się resztki pokarmu, które rozkładają się i powodują cuchnący oddech.
• Rozszerzenia oskrzeli (rozstrzenie oskrzeli).
  • Wrodzone lub nabyte rozszerzenie oskrzeli spowodowane nawracającymi stanami zapalnymi i zakażeniami płuc.
  • Mogą one prowadzić do epizodycznego lub przewlekłego kaszlu, obfitej produkcji śluzu, zwiększonej ilości plwociny, np. w przypadku zmiany pozycji. Niektóre osoby kaszlpodczas kaszlu odkrztuszają krwiąkrew, ico może pojawiprowadzić siędo nieprzyjemnynieprzyjemnego oddechzapachu z jamy ustnej.
• Cukrzyca ( typu 1 lub typu 2).
  • Nieprzyjemny oddech jest typowym zjawiskiem w cukrzycy.
  • Bardzo wysokie stężenie glukozy we krwi w cukrzycy typu 1 może powodować zapach oddechu podobny do acetonu. (cukrzycowa kwasica ketonowa).
• Zespół Sjögrena (zaburzeniechoroba reumatycznereumatyczna).
  • To zaburzenie reumatyczneschorzenie może prowadzić do zmniejszonej produkcji śliny i wysuszenia błon śluzowych.
  • Rezultatem jest zwiększona ilość produktów rozpadu w jamie ustnej i próchnica zębów, co z kolei może prowadzić do nieprzyjemnego oddechu.
• Niewydolność nerek.
• Niewydolność wątroby.
• Guz w tylnej części nosa lub gardła;, rak gardła.
• Rzadkie choroby metaboliczne.

Co można zrobić we własnym zakresie?

• Próchnica zębów i zapalenia dziąseł.
  • Regularnie szczotkować zęby.
  • regularneregularnie używanieywać nici dentystycznej
  • wizytyodbywać kontrolneregularne kontrole u dentystystomatologiczne
• biaBiały nalot na migdałkach.
• Lekarz może wykluczyć lub leczyć ostre zakażenie.
• Jeśli nie ma zakażenia, pomocne mogą być płyny dezynfekujące do płukania jamy ustnej. Składnikami są tutaj np. chlorheksydyna; niektóre roztwory zawierają również cynę lub cynk (w tym przypadku jednak ostrzega się przed przedawkowaniem). Roztwory zawierające alkohol nie są zalecane, ponieważ alkohol może uszkodzić błony śluzowe.
• Regularne posiłki
  • Posiłki (bez zbyt mocnych przypraw) majmogą zwykle przez 2-3 godziny pozytywnypozytywnie wpływywać na wcześniej nieprzyjemny zapach oddechu.
• Szczotkowanie języka.
  • Energiczne szczotkowanie języka szczoteczką do zębów również łagodzi objawy poprzez regularne usuwanie nalotu z języka.
• Zmiana diety?
  • Należy spróbować zmienić dietę na pewien czas (np. przez odstawienie produktów mlecznych).

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Jeżeli wyżej wymienione działania nie pomagają, należy najpierw zasięgnąć porady stomatologa. Jeśli z punktu widzenia stomatologiilekarza dentysty nie występują problemy z zębami lub dziąsłami, należy zasięgnąć porady lekarza rodzinnego.

Jak postępuje lekarz?

Historia choroby (wywiad lekarski)

Lekarz może zadać następujące pytania:

• Jak długo występuje nieprzyjemny oddech? Czy inniinne ludzieosoby zwracalizwracały na to uwagę na nieprzyjemny oddech?
• Co zdaniem pacjenta może być tego przyczyną?
• Czy pacjent często oddycha przez usta?
  • Oddychanie przez usta może wysuszać błony śluzowe jamy ustnej i powodować nieprzyjemny smak i zapach z ust.
• Czy podczas mycia zębów występuje krwawienie z dziąseł?
• Czy nieprzyjemny oddech wiąże się ze spożywaniem określonych pokarmów?
  • Czy pacjent stosuje specjalną dietę, która wywołuje szczególny lub nieprzyjemny oddech?
  • Jak to wygląda po zjedzeniu tłustych potraw?
  • Jak to wygląda po spożyciu produktów mlecznych?
• Czy w wywiadzie stwierdzono przewlekłe choroby? Cukrzyca?
  • Choroba nerek?
  • chorobaChoroba wątroby?
  • chorobaChoroba płuc?
• Czy na migdałkach tworzy się białawy nalot?
• Czy pacjent często natyka się na resztki jedzenia?

Badanie lekarskie

• Badanie stomatologiczne/lekarskie obejmuje zwykle dokładną kontrolę zębów, jamy ustnej, nosa i gardła.

Inne badania

• Zazwyczaj nie są wymagane. JednakW badanieniektórych krwiprzypadkach może być konieczne wykonanie badanie krwi, aby wykluczyć chorobę podstawową.

Dodatkowe informacje

• Zalecenia dotyczące nieprzyjemnego oddechu
• próchnica i zapalenie przyzębia
• przewlekłe zapalenie zatok przynosowych
• Uchyłek przełyku
• Rozszerzenia oskrzeli (rozstrzenie oskrzeli)
• cukrzycaCukrzyca typu 1
• cukrzycaCukrzyca typu 2
• cukrzycowaCukrzycowa kwasica ketonowa.
• zespZespół Sjögrena
• Rak gardła dolnego

Autorzy

• Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz
• Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema