Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Wymioty u ciężarnych (emesis gravidarum)

Informacje ogólne

Definicja

  • Nudności w czasie ciąży (emesis gravidarum)1
    • Nudności w czasie ciąży (emesis gravidarum) to termin używany do opisania nudności w pierwszym trymestrze ciąży, które zwykle występują rano i często towarzyszą im wymioty, ale nie obniżony stan ogólny lub utrata masy ciała.
    • Uważa się, że jest to normalne zjawisko, które nie wiąże się z powikłaniami dla matki lub dziecka.
  • Niepowściągliwe wymioty ciężarnych
    • Są definiowane jako nudności i wymioty przed 22. tygodniem ciąży, powodujące utratę masy ciała o ponad 5%, ketonurię i odwodnienie z zaburzeniami równowagi płynów i elektrolitów.2
  • Zarówno wymioty, jak i niepowściągliwe wymioty ulegają poprawie w trakcie trwania ciąży. Jednak u niektórych pacjentów nudności i wymioty mogą utrzymywać się dłużej niż 20–22 tygodnia ciąży.

Częstość występowania

  • 90% wszystkich kobiet w ciąży doświadcza nudności i/lub wymiotów w trakcie ciąży.
  • 35% jest obciążonych fizycznie lub psychicznie.
  • Chociaż schorzenie to określa się jako „poranne mdłości”, ponad 80% pacjentów zgłasza objawy w ciągu dnia. Tylko 2% ma tylko mdłości rano.3
  • Niepowściągliwe wymioty ciężarnych (Hyperemesis gravidarum) dotyka około 1% kobiet w ciąży.4

Czynności diagnostyczne

  • Nudności mogą być pierwszym objawem ciąży i powodem konsultacji.
  • Może być jednak również objawem innej choroby, takiej jak niestrawność, choroba dróg żółciowych, infekcja dróg moczowych lub nadczynność tarczycy.
  • Zazwyczaj normalne poranne mdłości i wymioty ciężarnych rozpoczynają się w 4–7 tygodniu ciąży.
    • Na późniejszym etapie coraz częściej należy brać pod uwagę inne przyczyny.

Przyczyna konsultacji

  • Nudności w ciąży rozpoczynają się w ciągu 4 tygodni po ostatniej miesiączce i osiągają swój szczyt około 9. tygodnia.
    • U 60% pacjentek nudności nie występują już pod koniec pierwszego trymestru ciąży.
    • 87% nie ma objawów w 20. tygodniu ciąży.
  • Niepowściągliwe wymioty ciężarnych (Hyperemesis gravidarum) również zwykle pojawia się w 4–10 tygodniu ciąży. U większości pacjentek nudności osiągają maksimum w 9. tygodniu.

ICD-10

  • O21 Nadmierne wymioty w ciąży
    • O21.0 Łagodne nadmierne wymioty w ciąży
    • O21.1 Nadmierne wymioty w ciąży z zaburzeniami przemiany materii
    • O21.2. Późne wymioty w ciąży
    • O21.9 Wymioty w ciąży, nieokreślone

Rozpoznania różnicowe

Emesis gravidarum

  • Rozpoczynają się w 4-7 tygodniu ciąży i zwykle osiągają szczyt w 9. lub 10. tygodniu. Następnie stopniowo ustępują.
  • Najsilniejsze rano, ale mogą utrzymywać się przez cały dzień.
  • Około połowa pacjentek skarży się na epizody, w których wymioty również występują w połączeniu z nudnościami.
  • Nudnościom czasami towarzyszy niespecyficzne zmęczenie. Objawy mogą zmieniać się z dnia na dzień i może im towarzyszyć zmęczenie, ale nie prowadzą do osłabienia ogólnego stanu zdrowia.

Niepowściągliwe wymioty ciężarnych

  • Nudności i wymioty występują w tak wyraźnej formie, że powodują pogorszenie stanu ogólnego, zaburzenia równowagi elektrolitowej i utratę wagi.
    • Definicja obrazu klinicznego zwykle obejmuje nudności, wymioty, zaburzenia równowagi elektrolitowej i utratę masy ciała o ponad 5%.
  • Przyczyna jest nieznana. Prawdopodobnie istnieje związek ze zwiększoną wrażliwością na HCG lub szczególnie wysokim stężeniem HCG.
  • Zapadalność jest zwiększona w przypadku pierwszej ciąży, wcześniejszych niepowściągliwych wymiotów, ciąż mnogich i chorób trofoblastycznych.
  • Jeśli niepowściągliwe wymioty są całkowicie nasilone, konieczne może być leczenie szpitalne.

Inne istotne diagnozy

Wywiad lekarski

  • Ostatnia miesiączka: obliczanie terminu płatności
  • Kliniczny stopień nasilenia: PUQE (Pregnancy-Unique Quantification of Emesis)
  • Rozwój w ciągu dnia, czas trwania nudności, nasilenie wymiotów, objawy nocne?
  • Utrata masy ciała?
  • Zmniejszona wydajność w domu lub w pracy

Badanie fizykalne

  • Obiektywna ocena sygnałów ostrzegawczych; uwzględnienie informacji zawartych w dokumentacji położniczej; zbadanie braku przyrostu masy ciała lub utraty masy ciała.
    • uwaga: niska odległość między spojeniem łonowym a dnem macicy!
  • W przypadku pogorszenia stanu ogólnego: dokładne badanie kliniczne
  • badanie pod kątem możliwego odwodnienia i wychudzenia

Badanie uzupełniające

Postępowanie i zalecenia

Wskazania do skierowania

  • W przypadku niepowściągliwych wymiotów w połączeniu z obniżonym stanem ogólnym, odwodnieniem i utratą masy ciała

Lista kontrolna przy skierowaniu

Ciężkie poranne mdłości

  • Cel skierowania
    • Potwierdzenie diagnozy lub terapii
  • Wywiad
    • Tydzień ciąży? Kiedy zaczęły się nudności? Czy w poprzedniej ciąży występowały podobne dolegliwości?
    • pogorszony stan ogólny, zmniejszone przyjmowanie płynów i pokarmów, dolegliwości nocne? historia wagi?
    • inne istotne choroby? leki przyjmowane regularnie? predyspozycje rodzinne?
    • Następstwa: zawodowe, społeczne, inne?
  • Badanie kliniczne
    • Stan ogólny, utrata masy ciała, odwodnienie?
    • SFA, RR
  • Badanie uzupełniające
    • Elektrolity, Hb i CRP; paski do badania moczu; ketony w moczu?

Wskazania do hospitalizacji

  • W przypadku znacznego pogorszenia stanu ogólnego i braku przyrostu masy ciała wskazana może być hospitalizacja.
  • Już samo przyjęcie do szpitala z powodu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych prowadzić do poprawy stanu, przypuszczalnie w wyniku działania czynników psychologicznych związanych ze zmianą środowiska.
  • Leczenie w szpitalu obejmuje podawanie płynów i, w wyjątkowych przypadkach, karmienie przez zgłębnik żołądkowy lub żywienie pozajelitowe.

Środki

  • W przypadku normalnych/fizjologicznych porannych mdłości należy skupić się na edukacji, doradztwie i uspokojeniu. Leki są brane pod uwagę tylko wtedy, gdy jest to konieczne.
  • Nie ma prawie żadnych dowodów naukowych na korzyści płynące z zaleceń dotyczących środków niefarmakologicznych.1
  • Wskazane środki na poranne mdłości niewymagające hospitalizacji:
    • Dostosowanie nawyków żywieniowych: Posiłki powinny być spożywane często, nawet zanim pojawi się uczucie głodu.
    • Należy unikać pokarmów wywołujących lub nasilających nudności: intensywne aromaty, tłuste jedzenie, smażone potrawy, mocno przyprawione posiłki.
    • Niektóre kobiety wydają się bardziej lubić pokarmy bogate w białko i słone.
    • Płyny wydają się być lepiej tolerowane, jeśli są zimne, klarowne i gazowane (ewentualnie napoje kwaśne), a zwłaszcza jeśli są spożywane w małych porcjach między posiłkami.
  • Wskazane może być zwolnienie lekarskie.

Leczenie farmakologiczne

  • Nudności i wymioty u kobiet w ciąży są zwykle tymczasowe i zwykle nie jest konieczne przyjmowanie leków.
  • Dokumentacja naukowa5
    • Nie ma prawie żadnych badań, które szczegółowo analizowałyby wpływ na nudności podczas ciąży.
    • Nie ma badań porównujących różne leki przeciwhistaminowe ani systematycznie porównujących różne dawki.
    • Nie ma dowodów z badań klinicznych, że leki przeciwhistaminowe pierwszej lub drugiej generacji mają działanie teratogenne.
  • Jeśli konieczne jest leczenie farmakologiczne, na całym świecie zalecane są leki przeciwhistaminowe.5
    • Prometazyna 25 mg: 1‒2 x 1 tabletka
    • Meklozyna 25 mg: 1‒2 x 1 tabletka
    • możliwa alternatywa: dimenhydrynat
    • Nie ma dowodów na działanie teratogenne. Skutki uboczne mogą obejmować zmęczenie i senność.
    • Zaleca się ustalenie dawki na jak najniższym poziomie i jak najszybsze zaprzestanie przyjmowania leku.
  • Ondansetron (zastosowanie pozarejestracyjne): tylko po bardzo ścisłych wskazaniach, nie ma prawie żadnych badań na ten temat.
  • Pirydoksyna (witamina B6)
    • Witamina B6 w tabletkach 40 mg: 2‒3 x 1 tabletka
    • Wykazano, że preparaty te są bardziej skuteczne niż placebo w przypadku nudności, ale nie w przypadku wymiotów, a ich stosowanie jest bezpieczne w czasie ciąży.6
  • Skuteczny może być również imbir.6-8
    • Dostępna dokumentacja sugeruje efekt, ale brakuje dowodów dobrej jakości.
  • U hospitalizowanych pacjentów z niepowściągliwymi wymiotami czasami stosuje się metoklopramid i glikokortykoidy.
    • Jednakże ze względu na neurologiczne skutki uboczne zaleca się stosowanie maksymalnie przez 5 dni.

Dalsze leczenie

  • Możliwą i często stosowaną alternatywną metodą leczenia porannych mdłości jest akupresura punktu na nadgarstku (CP6).
    • Jednak praca przeglądowa sugeruje, że akupunktura nie przynosi żadnych efektów, ani CP6, ani tradycyjna akupunktura.6

Informacje dla pacjentów

O czym należy poinformować pacjentki?

  • Poranne mdłości są normalnym objawem i u większości kobiet ustępują po około 12–15 tygodniu ciąży.

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur

  1. Herrell HE. Nausea and vomiting of pregnancy. Am Fam Physician. 2014 Jun 15;89(12):965-970. PubMed
  2. Quinlan JD, Hill DA. Nausea and vomiting of pregnancy. Am Fam Physician 2003; 68: 121-8. PubMed
  3. Lacroix R, Eason E, Melzack R. Nausea and vomiting during pregnancy: A prospective study of its frequency, intensity, and patterns of change. Am J Obstet Gynecol. 2000;182(4):931–937.
  4. Vikanes ÅV, Grjibovski A, Vangen S, Magnus P. Variations in prevalence of hyperemesis gravidarum by country of birth: a study of 900,074 births in Norway, 1967-2005. Scand J Public Health 2008; 36:135-42. PMID: 18519277 PubMed
  5. Matthews A, Dowswell T, Haas DM, et al. Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010; 9: CD007575. doi:10.1002/14651858.CD007575.pub2 DOI
  6. Matthews A, Haas DM, O'Mathúna DP, Dowswell T, Doyle M. Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 3. Art. No.: CD007575. DOI: 10.1002/14651858.CD007575.pub3 DOI
  7. Vutyavanich T, Kraisarin T, Ruangsri RA. Ginger for bausea and vomiting in pregnancy: a randomized, double-masked, placebo-controlled trial. Obstet Gynecol 2001; 97: 577-82. PubMed
  8. Smith C, Crowther C, Willson K, et al. A randomized controlled trial of ginger to treat nausea and vomiting in pregnancy. Obstet Gynecol 2004; 103: 639-45. PubMed

Autoren

  • Julia Trifyllis, Dr. med., Fachärztin für Gynäkologie und Geburtshilfe, Münster/W.
O21; O210; O211; O212; O219
Wymioty w ciąży; Niepowściągliwe wymioty; Wymioty; Poranne mdłości; Poranne mdłości; PUQE; Pregnancy-Unique Quantification of Emesis
Wymioty u ciężarnych (emesis gravidarum)
document-symptom document-nav document-tools document-theme
Nudności w czasie ciąży (emesis gravidarum)1 Nudności w czasie ciąży (emesis gravidarum) to termin używany do opisania nudności w pierwszym trymestrze ciąży, które zwykle występują rano i często towarzyszą im wymioty, ale nie obniżony stan ogólny lub utrata masy ciała. Uważa się, że jest to normalne zjawisko, które nie wiąże się z powikłaniami dla matki lub dziecka.
Położnictwo
Wymioty u ciężarnych
/link/396bd3f8920a4b2597c3dbfd5687d981.aspx
/link/396bd3f8920a4b2597c3dbfd5687d981.aspx
wymioty-u-ciezarnych
SiteProfessional
Wymioty u ciężarnych
K.Reinhardt@gesinform.de
jsilje.mroz@konsylium24lango@nhi.pl (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl