Co to jest choroba MeniMénière'a?
Definicja
Choroba MeniereMénière'a stanowi zaburzenie funkcjonowania ucha wewnętrznego, które objawia się głównie chwilowymi symptomamiobjawami takimi jak uczucie wirowanie świata dookoła (zawroty głowy o charakterze obrotowymwirowym), upośledzenie słuchu, a także szumuszum w uszach. Schorzenie to zostało po raz pierwszy przedstawione światu medycznemuopisane w 1861 roku przez francuskiego doktora, Prospera MeniereMénière'a, po którym ostatecznie choroba przyjęła swoją nazwę.
Objawy
Głównym objawem choroby są ataki zawrotów głowy o obrotowym (wirowym) charakterze, które współistnieją ze zmiennym, często narastającym problemem ubytku słuchu oraz percepcją dźwięków wewnątrzusznych (szum w uszach), które pacjenci z reguły opisują jako „brzęczenie pochodzące z głębi głowy".
Typowy atak trwa przynajmniej 20 minut, ale nie dłużej niż 12 godzin, z reguły dotykadotyczy tylko jednojednego uchoucha i może być przyczyną silnych mdłonudności lub wymiotów. Napady trwające krócej lub dłużej zwykle mają inną etiologiprzyczynę. W trakcie ataku mogą również pojawić się mimowolne ruchy gałek ocznych, znane jako oczopląs.
OstatecznaOstateczne diagnozarozpoznanie stawianastawiane jest, gdy wystąpią wszystkie trzy główne objawy - jednostronne pogorszenie słuchu podczas lub tuż po ataku, które jest widoczne w badaniu audiometrycznym, szumy uszne i zawroty głowy o charakterze obrotowym oraz gdy wykluczone zostaną inne przyczyny tych dolegliwości.
Niektóre z wymienionych symptomobjawów mogą sugerować obecność innych stanów chorobowych (np. położeniowe zawroty głowy, udar, niedokrwistość).
Przyczyny
Dokładna przyczyna tego schorzenia nie została do końca poznana. Przyjmuje się, że objawy mogą być spowodowane nadmiernym gromadzeniem się płynu w ślimakubłędniku (wodniak ślimakabłędnika), którery jest miejscem lokalizacjistanowi narządud równowagi w ciele człowieka.
Ucho wewnętrzne jest skomplikowaną strukturą składającą się z trzech małych kanałów półkolistych, rozmieszczonych w trzech różnych płaszczyznach i połączonych z dwoma większymi komorami. Zawierają one specjalny płyn, zwany endolimfą, którego ruch wpływa na przekazywanie sygnałów nerwowych do mózgu, kiedy dochodzi do zmiany pozycji głowy, co pozwala ludziom utrzymać orientację przestrzenną.
Ponadto, istnieje wyraźna korelacja między chorobą MeniereMénière'a a migrenami – blisko połowa osób cierpiącychz natym to schorzenieschorzeniem doświadcza również migren lub bólów głowy.
Stres i różne nieprzewidziane sytuacje życiowe mogą przyczynić się do wzrostu częstości występowania napadów oraz do zaostrzenia objawów. W niektórych przypadkach choroba ta może mieć podłoże genetyczne.
Częstotliwostość występowania
ChorobaNataświeciedotykachorobaglobalniewystepujeodu 50 do 250 osób na każde 100 tysięcy ludności, przy czym największa liczba przypadków jest rejestrowana wśród mieszkańców Europy oraz Ameryki Łacińskiej.Statystycznie rzecz biorąc, to schorzenie jest diagnozowane czCzęściej rozpoznawana jest upańkobiet niż upanówmężczyzn.- Największe ryzyko zachorowania obserwuje się w grupie wiekowej
od40-60czterdziestki do sześćdziesiątkilat.
Badania
Podejrzewając chorobę MeniMénière'a, lekarze skupiają się na charakterystycznych dla niej symptomachobjawach. Badanie audiometryczne, czyli ocena słuchu, jest kluczowe, gdyż może wykazać jego uszkodzenie, co jest istotne dla postawienia diagnozy. Z racji tego, że słuch może się poprawić krótko po ataku choroby, ważne jest, aby takie badanie przeprowadzić jak najszybciej. Proces diagnostyczny często odbywa się poprzez współpracę lekarza rodzinnego z innymi specjalistami.
W gabinecie lekarza rodzinnego, po szczegółowym wywiadzie dotyczącym dolegliwości pacjenta, przeprowadza się podstawowe badanie fizykalne, które obejmuje między innymi pomiar ciśnienia krwi oraz tętna, a także ogólną ocenę neurologiczną. Bardzo pomocne mogą okazać się testy na zawroty głowy lub zaburzenia równowagi – przykładowo, może to być prośba o utrzymanie równowagi stojąc na jednej bądź dwóch nogach z zamkniętymi oczami, czy też utrzymanie rąk wyciągniętych przed siebie.
Jeśli istnieje podejrzenie choroby MeniMénière'a, pacjent powinien zostać skierowany do laryngologa lub neurologa w celu przeprowadzenia dalszych, bardziej zaawansowanych badań. Mogą to być szczegółowe testy audiometryczne oraz inne specjalistyczne badania układu nerwowego odpowiedzialnego za równowagę. Ważnym elementem diagnostyki może być również rezonans magnetyczny głowy. Badania krwi także dostarczają informacji, które mogą wykluczyć inne potencjalne choroby.
Niektóre badania przeprowadzane są w celu odróżnienia choroby MeniMénière'a od innych schorzeń o podobnych objawach. Charakterystyczne dla tej choroby jest to, że nie ma ona jednoznacznych markerów diagnostycznych, dlatego diagnoza opiera się na kompleksowej analizie objawów i wykluczeniu innych możliwych przyczyn problemów zdrowotnych.
Leczenie
Zabiegi i terapieleczenie mają na celu łagodzenie dolegliwości oraz zapobieganie kolejnym epizodom chorobowym. Dostępne są rozmaite metody leczenia, od farmakoterapii po procedury chirurgiczne, które mogą przynieść ulgę w objawach.
Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na osobisteindywidualne dla pacjenta czynniki ryzyka, które mogą prowokować występowanie napadów. Warto unikać takich elementów, jak:
- silny stres i napięcie emocjonalne
, - nadmierne spożywanie kofeiny,
, - problemy z oddychaniem podczas snu, znane jako zespół obturacyjnego bezdechu sennego.
W przypadku pojawienia się zawrotów głowy, nudności oraz wymiotów, pomocne mogą okazać się leki zawierające dimenhydrynat w postaci tabletek lub roztworu doustnego.
Betahistyna jest często stosowana jako pierwszy środek w zapobieganiu napadom. Inne opcje to diuretyki, czyli leki moczopędne, które pomagają zmniejszyć ilość płynu zbierającego się w uchu wewnętrznym, co może przynieść ulgę.
Zastrzyki z glikokortykosteroidów bezpośrednio do ucha środkowego mogą okazać się skutecznym sposobem na zmniejszenie zawrotów głowy, jednak są one wykonywane wyłącznie w wybranych przypadkach.
Gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wwykonuje grsię wchodzą zabiegi chirurgiczne skierowane na narząd równowagi lub nerw przedsionkowy.
W sytuacjach, gdy doszło do znacznego pogorszenia słuchu lub ciągłego występowania szumu w uszach , jakość życia może znacznie poprawić się dzięki zastosowaniu implantu ślimakowego. Ta nowoczesna metoda leczenia jest szansą na lepsze postrzeganie dźwięków dla osób z poważnymi problemami słuchowymi.
Rokowanie
Rozwój choroby może się różnić w zależności od osoby, co sprawia, że prognozowanie jej przebiegu jest wyzwaniem.
U około połowy pacjentów można zaobserwować samodzielne ustępowanie objawów w ciągu pierwszych dwóch lat od diagnozyrozpoznania choroby. Jeszcze lepsze wieści są dlaU 70% osób chorych, u których obserwuje się pełne wyzdrowienie po upływie 8 lat. WczesnaWczesne diagnozarozpoznanie otwieraumożliwia drzwi dozastosowanie różnorodnych opcji leczenia, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb i etapu choroby, oferuji znaczącco wpoprawić wielustan przypadkach satysfakcjonujące rezultatypacjenta.
Niemniej jednak, w pewnej grupie pacjentów, może dojść do zaostrzenia objawów. To z kolei może skutkować trwałymi uszkodzeniami słuchu, uporczywym szumem w uszach oraz problemami z utrzymaniem równowagi. W skrajnych przypadkach możliwa jest całkowita utrata słuchu. Z drugiej strony, jeśli choroba ma łagodny przebieg, nie powoduje dalszych napadów i nie prowadzi do trwałych uszkodzeń, pacjenci mogą nie odczuwać znaczących przeszkód w codziennym funkcjonowaniu.
Dodatkowe informacje
- Szum w
- Migrena.
- Ból głowy.
- Choroba
MeniMénière'a — informacje dlapersonelu medycznegolekarzy
AutorkaAutorzy
- Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
- Susanna Allahwerde,lekarz
,specjalista ds. medycyny ogólnej, Berlin(recenzent/redaktor) - Aleksandra Kucharska-Janik, lekarz
rezydent, Oddział Okulistyczny, Międzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie(edytorrecenzent)