Wysypka skórna z jednoczesną gorączką jest często spowodowana chorobą zakaźną, zwykle wywołaną przez wirusy.
Wirus rozprzestrzenia się przez krew i może powodować reakcje alergiczne skóry lub też może zagnieździć się w skórze i wywołać miejscowy stan zapalny.
Szczególną chorobą charakteryzującą się wysypką na skórze jest zakaźne meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które wywołują bakterie z grupy meningokoków. Zakażenie tą bakterią może upośledzić krzepnięcie krwi do tego stopnia, że dochodzi do punktowych krwotoków. Wysypka w tej chorobie składa się więc z krwawych wyboczyn na skórze. W przeciwieństwie do standardowych wysypek tego rodzaju krwotoki skórne powodują wysypkę wybroczynową, która nie blednie po przyłożeniu i dociśnięciu szklanki do skóry w miejscu wysypki (tzw. test szklanki).
Pacjenci często mają niewiele ogólnych objawów choroby, a gorączka rzadko przekracza 39°C.
Na początku choroby pojawiają się plamy i guzki skórne, które przekształcają się w wypełnione płynem pęcherze. Po 1-2 dniach tworzą się na nich strupy. Wysypka pojawia się najpierw na twarzy i ciele, a następnie na rękach i nogach.
Podczas 1-3 tygodniowego okresu trwania choroby pojawiają się wciąż nowe wykwity, co powoduje, że na skórze jednocześnie występują zmiany skórne we wszystkich trzech stadiach rozwoju (obraz "gwieździstego nieba").
W pierwszym stadium infekcji pacjenci często mają gorączkę i silny ból gardła. W jamie ustnej i na wargach pojawiają się liczne małe, wypełnione płynem pęcherze, które w krótkim czasie przekształcają się w niewielkie owrzodzenia jamy ustnej, a w końcu tworzą strupy.
Na początku pacjenci mają łagodne objawy ogólne i niewielką gorączkę.
Po 1-4 dniach pojawia się jasnoczerwona, drobnoplamista wysypka, rozpoczynająca się na twarzy, a następnie rozprzestrzeniająca się na ciało oraz ręce i nogi; wysypka rzadko się zlewa.
Węzły chłonne na szyi i karku są powiększone.
Wysypka utrzymuje się 2-3 dni, u niektórych pacjentów w ogóle nie występuje.
W czasie ciąży różyczka może doprowadzić do poronienia lub ciężkiego uszkodzenia płodu.
Szkarlatyna jest spowodowana zakażeniem bakteriami (paciorkowcami).
Dziecko ma czerwoną, drobnoplamistą, przypominającą papier ścierny wysypkę, jasnoczerwony język (język malinowy) i jednocześnie ból gardła.
Często twarz jest ogniście czerwona, ale okolice ust są blade. Poza tym wysypka pojawia się na szyi, w dołach pachowych, w kroczu i w fałdach skórnych.
Po przebyciu infekcji skóra na dłoniach i stopach złuszcza się.
Należy ją wziąć pod uwagę we wszystkich niejasnych obrazach klinicznych, którym towarzyszy ostre pogorszenie stanu ogólnego, wysypka i gorączka.
Początkowe objawy są różne i mogą obejmować ból głowy, gorączkę, pogorszenie ogólnego stanu fizycznego, punktowe krwotoki (wybroczyny), sztywność karku i pleców oraz miejscowy ból.
Pacjenci często krótko przed wystąpieniem tej choroby przebyli infekcję górnych dróg oddechowych.
Choroba może mieć ostry początek i rozwijać się przez tygodnie lub miesiące.
Na początku zwykle pojawiają się jasnoczerwone plamy, które bledną pod wpływem nacisku. Wysypka może stopniowo przekształcić się w wybroczyny (punktowe krwotoki skórne). Zazwyczaj zaczyna się od stóp i rozprzestrzenia się ku górze.
Wybroczyny
Co możesz zrobić sam?
W razie potrzeby można przyjąć leki przeciwgorączkowe/przeciwbólowe.
Kiedy zalecana jest wizyta u lekarza?
Sama gorączka rzadko jest powodem wizyty u lekarza.
W przypadku znacznego pogorszenia stanu ogólnego lub wystąpienia objawów i oznak miejscowej infekcji, np anginy lub zapalenia płuc, zalecana jest wizyta u lekarza. W przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, takich jak sztywność karku lub wybroczyny, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Co się dzieje podczas badania lekarskiego?
Wywiad lekarski
Lekarz może zadać następujące pytania:
Jak doszło do rozwoju choroby?
Wcześniejsze przeziębienie, wysypka skórna po gorączce?
Czy wysypka rozwinęła się szybko?
Gdzie po raz pierwszy pojawiła się wysypka?
Czy wysypka swędzi?
Jaki jest Twój ogólny stan fizyczny?
Czy dziecko otrzymało wszystkie zalecane szczepienia?
Badanie lekarskie
Lekarz oceni ogólny stan fizyczny i stan świadomości pacjenta, zbada wysypkę, aby wykluczyć krwotoki skórne oraz sprawdzi, czy występuje sztywność karku.
Niezależnie od obrazu klinicznego często bada się uszy, gardło, płuca i brzuch.
Inne badania
W przypadku podejrzenia szkarlatyny lekarz może wykonać szybki test na obecność paciorkowców.
Badanie krwi może dostarczyć informacji o rodzaju choroby w niejasnych przypadkach.
Skierowanie do specjalisty lub szpitala
Rzadko potrzebne, ale w przypadku ciężkiej choroby pacjenci mogą być przyjęci do szpitala w celu zbadania i leczenia.
Autorzy
Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
Philipp Ollenschläger, dziennikarz medyczny, Kolonia
Wysypka skórna; Choroby wieku dziecięcego; Ospa wietrzna; Bostonka; Opryszczka; Różyczka; Odra; Szkarlatyna; Zapalenie opon mózgowych; Plamica Schönleina-Henocha
