Zwyrodnienie stawu biodrowego

• nadwagastawów.
• wcześniejszeChoroba zPerthesa: Jest to choroba, w której dochodzi do zniszczenia głamanieowy kości biodrowejudowej, lubco udowej
• wrodzonezwiększa deformacjeryzyko zwyrodnienia stawu biodrowego.
• zapalenieCzynniki stawuzawodowe biodrowegoi sportowe: Zawody wymagające długotrwałego stania lub częstego podnoszenia ciężarów (np. przyprace reumatoidalnymfizyczne) zapaleniuoraz stawów)
• wcześniejsza choroba Perthesa
• niektóre rzadkiedyscypliny sportowe (np. podnoszenie ciężarów, piłka nożna) mogą zwiększać ryzyko rozwoju choroby.

Zawody, w których dominuje pozycja stojąca lub które wymagają częstego podnoszenia lub przenoszenia ciężkich przedmiotów, predysponują do wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego. To samo dotyczy sportowców, którzy podnoszą duże ciężary i którzy wykonują ciągłe zmiany kierunku, np. piłkarze.

Częstotliwość występowania

W zachodnichChoroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego jest powszechna w krajach uprzemysłowionych, ok.zwłaszcza 15–20%wśród osób powyżej 60 . roku życia. Około 15-20% osób w tej grupie wiekowej cierpi na chorobęto zwyrodnieniowąschorzenie, stawua biodrowego.staw Opróczbiodrowy stawu kolanowegojest jednym z obszar głównych stawów, któredotkniętych dotykazwyrodnieniem choroba zwyrodnieniowa, jest(obok stawów biodrowykolanowych).

Badania dodatkowe

• Badanie kliniczne: Lekarz możeocenia postawićzakres wstępną diagnozę na podstawie dolegliworuchomości i badania zakresu ruchu stawu biodrowego oraz sprawdza, czy ból jest wywoływany przez ruchy w stawie.
• Rentgen: Rentgen stawu biodrowego jest podstawowym badaniem diagnostycznym. PotwierdzaPozwala sina ocenę jąstanu zastawu, pomocąwykrycie zdjzwęciażenia rentgenowskiegoprzestrzeni stawowej oraz obecności zwapnień w obrębie stawu. NaW zdjęciuprzypadku rentgenowskimzaawansowanej u wielu starszych osóbchoroby można znaleźzobaczyć zmiany, ale tylko u niektórych z tych pacjentów występująstrukturze objawy. Chorobie zwyrodnieniowej stawów wykrytej w badaniu rentgenowskim nie musi zatem towarzyszyć ból ani inne dolegliwokości.

W razie

• Rezonans potrzeby przeprowadza się inne badania, takie jak obrazowanie metodą rezonansu magnetycznegomagnetyczny (RM) lubi tomografiętomografia komputerowąkomputerowa (TK): Stosowane w celu różnicowaniaprzypadku innychpotrzeby choróbdokładniejszej oceny stawu lub jewątpliwoślici istniejew dużadiagnostyce, rozbieżnośćzwłaszcza międzygdy objawamiobjawy a zakresemkliniczne zmiannie odpowiadają zmianom na zdjęciuciach rentgenowskimrentgenowskich.

Leczenie

Celem leczenia choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego jest złagodzenie bobjawólu i innych dolegliwości orazw, poprawa lub utrzymanie funkcji stawu biodrowego.

Leki

Lekioraz jedynieopóźnianie łagodzą objawy i nie mają wpływu na przebiegpostępu choroby.

• Leczenie farmakologiczne:

  • Środki przeciwbólowe: Stosuje się głównie środkiNLPZ przeciwb(niesteroidowe leki przeciwzapalne), takie jak ibuprofen, któlowere łagodzą ból i stan zapalny.
  • Dodatkowe Należypreparaty: skonsultowaćW niektórych przypadkach stosuje się z lekarzempreparaty w celutakie dobraniajak odpowiednich środków przeciwbólowych, aby ograniczyć skutki uboczne do minimum. Nie ma jednoznacznych danych dotyczących zmniejszenia bólu w przypadku leczenia siarczanem chondroitynyglukozamina i glukozaminą chondroityna, które mają wzmacniawspierać strukturę chrząstki, chociaż ich skuteczność w łagodzeniu objawów bywa kontrowersyjna.

• Leczenie uzupełniające:

  Przy

  • Terapie leczeniufizyczne: zachowawczymRegularna chorobyfizjoterapia, zwyrodnieniowejw tym ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół stawu biodrowego korzystny wpływ na ból i ograniczenia czynnościowe, mogą miećpomóc w utrzymaniu sprawności i zmniejszeniu bólu. Ultradźwięki, elektroterapia, balneoterapia i leczenie ciepłem i  zimnem, balneoterapia,mogą elektroterapia,również leczenieprzynieść ultradźwiulgękowe.
  • Zalecenia lub fizjoterapia. Osobom z nadwagdotyczą zaleca się zmniejszeniece masy ciała: Osoby z nadwagą powinny starać się zredukować masę ciała, co zmniejsza obciążenie stawów.

• Zabieg chirurgiczny:

  Zastosowanie endoprotezy

  • Endoproteza stawu biodrowego (sztucznegowymiana stawu): Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi ulgi, a ból jest przewlekły i uniemożliwia normalne funkcjonowanie, najlepszym rozwiązaniem może być wymiana stawu biodrowego). W trakcie zabiegu usuwana jest częstouszkodzona najlepszgłowa kości udowej i panewka stawu, a w ich miejsce wstawiana jest sztuczna proteza (endoproteza).
    • Rodzaje protez: Protezy mogą alternatywąbyć leczeniacałkowite, w przypadku osób z bolesną chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego, którerych niewymienia odczuły ulgi po trzech miesiącach leczenia zachowawczego. W wisiększości przypadków zarówno głowę kości udowej, jak i  panewkę (miednica)miednicy, zastoraz czępujeściowe, kiedy wymienia się proteztylko jedną caczęść stawu.
    • Powikłkowitą,ania: zwanąChoć również endoprotezą.

      Wynikiwyniki operacji wymiany stawu biodrowego są ogólniezazwyczaj bardzo dobre. Jedno z badań wykazało, że po 25 latach 58% endoprotez stawu biodrowego pozostaje nienaruszonych.

      Powikłania po zabiegu mogą obejmowawystąpić np.powikłania, zaburzeniatakie gojenia się ran,jak infekcje, krwawienie pooperacyjne,czy uszkodzenie nerwów, zakrzepicę, zatorowość płucną i różnicę w długości nóg.

      Po zabiegu należy wprowadzić rehabilitację. Jej czas trwania zależy od indywidualnych potrzeb danej osoby. Często ta forma treningu może trwać przez kilka miesięcy po zabiegu. Rehabilitacja poprawia funkcjonowanie stawu biodrowego.

      Fizjoterapia

      Fizjoterapia jest ważna zarówno przed, jak i po zabiegu. Z reguły rehabilitację prowadzą fizjoterapeuci.

      Co możesz zrobić sam?

      Utrata masy ciała może mieć pozytywny wpływ na przebieg choroby. Lekarz może wydać takie zalecenie szczególnie przed zabiegiem wszczepienia sztucznego stawu biodrowego.

      Aktywność fizyczna w postaci jazdy na rowerze i pływania jest odpowiednia do utrzymania ruchomości i wzmocnienia mięśni otaczających staw, a tym samym osiągnięcia większej stabilności. Korzystając z przyrządów wspomagających chodzenie po przeciwnej stronie bolesnego stawu biodrowego, można osiągnąć ulgę w bólu.

      Należy powstrzymać się od palenia tytoniu przed zabiegiem chirurgicznym i po nim, ponieważ wykazano, że palenie zwiększa ryzyko wystąpienia problemów z gojeniem się ranzakrzepica. W przypadku cukrzycy należy skontrolować stężenie glukozy we krwi przed zabiegiem.

      Rokowanie

      Dolegliwości zwykle narastają stopniowo. Obecnie nie ma leku, który mógłby zatrzymać postęp choroby zwyrodnieniowej stawów. Jednak wielu pacjentów radzi sobie z pomocą leków i innych metod leczenia i nie wymaga operacji.

      Jeśli operacja jest konieczna, większość osób osiąga zadowalające rezultaty po okresie rehabilitacji. W niektórychrzadkich przypadkach może dojść do obluzowania endoprotezyprotezy, co wymaga jej wymiany.

• Rehabilitacja pooperacyjna: Po operacji wymiany stawu biodrowego konieczna jest rehabilitacja, która może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Fizjoterapia pomoże w odzyskaniu pełnej sprawności stawu biodrowego.

Rokowanie

• Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego ma charakter postępujący, ale wiele osób radzi sobie z jej objawami dzięki leczeniu farmakologicznemu, terapii fizycznej i konieczna odpowiednim zmianom stylu życia.
• W przypadku konieczności przeprowadzenia operacji wymiany stawu, większość pacjentów osiąga zadowalające rezultaty, a po rehabilitacji staw biodrowy odzyskuje dużą część swojej funkcji.
• Jednak protezy mają określoną trwałość, zwykle wynoszącą 15-20 lat, po czym może być ponownakonieczna operacjaich wymiana.

Wczesne Protezarozpoznanie możechoroby, równieżodpowiednie zepsuleczenie i regularna rehabilitacja mogą znacząco poprawić się z biegiem lat, dlatego może zaistnieć koniecznojakość jejżycia wymianypacjentów i opóźnić potrzebę operacji. 

Dodatkowe informacje

• Dlaczego warto rzucić palenie i jak to zrobić?
• Aktywność fizyczna: lekarstwo dla ciała i ducha
• Nadwaga
• Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego – informacje dla lekarzy

Ilustracja

Staw biodrowy

Autorka

• Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
• Natalie Anasiewicz, dr n. med., lekarka, Davos