Definicja: wirusowewirusowe zwężające zapalenie krtani i tchawicy u niemowląt z obrzękiem błony śluzowej krtani.
Częstość występowania: roczna chorobowość wśród dzieci w wieku od 0 do 10 lat wynosi ok. 7%.
Objawy: charakterystyczne objawy to szczekający kaszel, stridor wdechowy i trudności wz oddychaniuoddychaniem o różnym stopniu nasilenia, zwykle nasilone w nocy.
Badanie fizykalne:najczęściej pobudzone, przestraszone dziecko. Poza tymbadanie przedmiotowe jest zwykle bez odchyleń od stanu prawidłowego.
Diagnostyka: rozpoznanie kliniczne na podstawie typowego wywiadu i objawów.
Leczenie: oguspokojenie dziecka i rodzicólne środki uspokajającew, pionowa pozycja ciała (na kolanach rodziców) i zimne powietrze (siedzenie przy otwartym oknie). Jeśli nie ma poprawy, należy zastosować glikokortykosteroidy doustnie, domięśniowo lub wziewnie, przy ciężkich objawach dodatkowo inhalacje z adrenaliny (epinefryny).
Informacje ogólne
Definicja
Synonimy: zwężające zapalenie krtani i tchawicy, krup rzekomy, zespół krupu, krupowe zapalenie krtani, krup spastyczny
Zakażenie dróg oddechowych z chrypką, szczekającym kaszlem, stridorem wdechowym i różnego stopnia trudnościami w oddychaniu1-2
Częstość występowania
Chorobowość
Rocznaroczna chorobowość wśród dzieci w wieku od 0 do 5 roku życia wynosi 6-8%. U
u 5% dzieci w tym przedziale wiekowym choroba występuje nawrotowo.3
Wiek i płeć
Wystwystępuje głównie w wieku od 6 miesięcy do 6 lat ze szczytem zachorowań w 2. roku życia.
Chorobachoroba występuje dwa razy częściej u chłopców niż u dziewczynek.
Sezonowość
Szczytszczyt zachorowań przypada na jesień i zimę.
Etiologia i patogeneza
Zazwyczaj zakażenie drogą kropelkową
Czynnik etiologiczny
wirusy paragrypy w 50% przypadków (hospitalizowanych)
Przyczynprzyczyną może być również wiele innych wirusów, m.in. koronawirusy.
Patofizjologia
zapalenie i obrzęk błony śluzowej bezpośrednio pod fałdami głosowymi
Obrzobrzęk blokuje przepływ powietrza przez tchawicę i powoduje stridor wdechowy oraz szczekający kaszel.
Stresstres i szybkiprzyspieszony oddech nasilają objawy.
jeśli uzasadniają to wzgędy społeczne, nasilony niepokój rodziców, brak możliwości sprawowania należytej opieki w domu
Leczenie
Cele leczenia
Uspokojenie dziecka i rodziców
Środki łagodzące stridor i duszność
Zapobieganie nawrotom objawów podczas obecnego epizodu zakażenia
Ogólne informacje o leczeniu
W większości przypadków przebieg jest łagodny i samoograniczający, a chory może być leczony ambulatoryjnie5. Choroba może jednak przyjąć postać ciężką, zagrażającą życiu i wymagać pilnej hopspitalizacjihospitalizacji
Początkowe leczenie polega na zastosowaniu środków ogólnych z uspokojeniem dziecka i rodziców, przyjęciem wyprostowanej pozycji ciała (dziecko na kolanach rodziców), ewentualnie dostępu do zimnego powietrza (otwarte okno) oraz podaniu glikokortykosteroidów w inhalacji, doustnie lub domięśniowo (w warunkach ambulatoryjnych).
Jeśli objawy nie ustępują, stosuje się inhalację z epinefryny – zwykle w warunkach szpitalnych.
Zalecenia dla pacjentów/opiekunów
Rodzice powinni zachować spokój, ułożyć dziecko w pozycji pionowej i uspokoić je.
Klimat otoczenia ze świeżym, chłodnym i nawilżonym powietrzem dzięki otwarciu okien ułatwia oddychanie.
Farmakoterapia
Umiarkowane objawy (możliwe leczenie w domu)
glikokortykosteroid w jednorazowej dawce podawany jedną z dróg: doustnie, domięśniowo lub wziewnie65, zazwyczaj:
deksametazon 0,15-0,6 mg/kg m.c. (dawka maksymalna 8 mg) doustnie lub domięśniowo lub
alternatywnie budezonid 2 mg (niezależnie od wieku chorego) w nebulizacji (w Polsce lek zarejestrowany do leczenia ostrego podgłośniowego zapalenia ktrani; 2 ampułki w dawce 5000,5 mg/ml). Efekt działania budezonidu jest widoczny po około 1-2 godzinach od nebulizacji i utrzymuje się do 24 godzin.
Ciężkie objawy (stridor w spoczynku lub wyraźna duszność)
adrenalina przez maskę nebulizatora
ew. tlen w przypadku stwierdzonej hipoksemii
Adrenalina
W ciężkich przypadkach (dziecko zwykle hospitalizowane) inhalacja z adrenaliny (epinefryny) - -w Polsce stosowana poza zarejestrowanymi wskazaniami (off label)35
Mechanizm działania
zmniejszenie wydzieliny tchawiczo-oskrzelowej i obrzęku błony śluzowej
Dawkowanie: 0,5 ml/kg m.c., maksymalnie 5 ml
Czas stosowania
Zalezależy od ostrych objawów klinicznych.
w razie potrzeby kilkakrotnie w odstępach (30–)60 min
Uwaga: Krótki okres półtrwania, dlatego dzieci powinny być monitorowane przez dłuższy czas (jako pacjenci stacjonarni)!
Antybiotyki
Antybiotykoterapia nie jest wskazana w przypadku choroby wirusowej.7
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
Większość epizodów ostrego zapalenia krtani wymaga jedynie leczenia przez rodziców i ustępuje samoistnie.
Tylko nieliczne dzieci wymagają podania tlenu, a mniej niż 1% wymaga intubacji.
Objawy trwają zwykle 1–2 noce.
Powikłania
Przejście do stanu zagrażającego życiu (rzadko)
ciężka duszność wdechowa z widocznymi retrakcjami
tachykardia, pobudzenie, strach przed uduszeniem
późniejsza apatia, bladość, sinica jako objawy niewydolności oddechowej
Rokowanie
Rokowanie w przypadku pojedynczego epizodu jest bardzo dobre.
Można się spodziewać częstych nawrotów.
Dalsze postępowanie
Zwykle nie jest konieczne dalsze, specjalne postępowanie.
Knutson D, Aring A. Viral croup. Am Fam Physician 2004; 69: 535-42. www.aafp.org
Zoorob R, Sidani M, Murray J. Croup: an overview. Am Fam Physician 2011; 83: 1067-73. www.aafp.org
Sybilski A. Pseudokrup - ostre zapalenie krtani. Alergoprofil 2022; Vol. 18 Nr 1. www.journalsmededu.pl
Emeryk A.: Ostre infekcje krtani, czyli jednostki chorobowe z kręgu zespołu krupu u dzieci. Alergoprofil 2017, Vol. 13, Nr 4, 131-134 www.journalsmededu.pl
Ślączka K, Zawadzka-Głos L. Stany zagrożenia życia w ostrych zapaleniach krtani u dzieci – ocena epidemiologii i postępowania. Borgis - Nowa Pediatria 1/2014; 8-142017, 13(4): 131–13 www.nowapediatria.pl
Russell KF, Liang Y, O'Gorman K, Johnson DW, Klassen TP. Glucocorticoids for croup. Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 1. Art. No.: CD001955. DOI: 10.1002/14651858.CD001955.pub3 DOI
Johnson D. Croup. BMJ Clin Evid 2014 Sep 29;2014. pii: 0321. www.ncbi.nlm.nih.gov
Autorzy
Elżbieta Kryj-Radziszewska, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, pediatra, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (recenzent)
Adam Windak, Prof dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
Lino Witte, dr n. med., lekarz w trakcie specjalizacji z medycyny ogólnej, Frankfurt
J040; J041; J042
Falsk krupp
Ostre zapalenie krtani; Zapalenie krtani i tchawicy; Wirusowa infekcja dróg oddechowych; Infekcja wirusowa; Niedrożność dróg oddechowych; Duszność; Problemy z oddychaniem; Obrzęk błony śluzowej krtani; Podgłośniowe zapalenie krtani; Stridor
Definicja: wirusowe zwężające zapalenie krtani i tchawicy u niemowląt z obrzękiem błony śluzowej krtani. Częstość występowania: roczna chorobowość wśród dzieci w wieku od 0 do 10 lat wynosi ok. 7%.