Gdy dochodzi do podrażnienia, zapalenia lub urazu jednego lub obojga oczu, pojawia się zaczerwienienie, ponieważ rozszerzają się naczynia krwionośne w spojówce lub w nadtwardówce (warstwie tkanki łącznej między spojówką a twardówką). Dodatkowo może wystąpić widoczne krwawienie do tych części oka, które są widoczne z zewnątrz.
O ostrym zespole czerwonego oka mówimy wtedy, gdy objawy nie występują dłużej niż 7 dni.
Przewlekły zespół czerwonego oka to zaczerwienienie oka, które utrzymuje się dłużej niż 7 dni.
typowe dolegliwości: zaczerwienienie spojówki, zwykle po jednej stronie, potem po obu, wodnista, śluzowa lub ropna wydzielina, powieki czasem sklejone żółtawymi skorupami po przebudzeniu, uczucie ciała obcego
przyczyny: zakażenia bakteriami lub wirusami, np. również półpaścem w okolicy twarzy
Zapalenie spojówek wywołane przez adenowirusy jest wysoce zakaźne i zgodnie z ustawą o ochronie przed zakażeniami musi być zgłoszone do urzędu ds. zdrowia.
Zapalenie spojówek bez zakażenia
typowe dolegliwości: obustronne zaczerwienienie spojówki, uczucie ciała obcego
przyczyny: np. podrażnienie spowodowane dymem lub pyłem, suchość oczu
przyczyny: np. katar sienny lub alergia na roztocze kurzu domowego
Krwotok podspojówkowy
typowe dolegliwości: nagłe pojawienie się krwistoczerwonego obszaru w „białku” oka, bez zaburzeń widzenia, bez bólu
przyczyny: mały krwotok pod spojówką
Niegroźny obraz kliniczny, który ustępuje samoistnie po 2–4 tygodniach.
Rogówka
Zapalenie rogówki i spojówek (zapalenie spojówki i rogówki) spowodowane zakażeniem wirusami opryszczki zwykłej
typowe dolegliwości: ból w jednym oku, silna wrażliwość na światło, uczucie ciała obcego, zaczerwienienie, łzawienie, skurcz powiek
przyczyna: zapalenie i tym samym uszkodzenia rogówki wywołane przez wirusy opryszczki zwykłej
Ciała obce na rogówce i spojówce
typowe dolegliwości: ból w jednym oku, silna wrażliwość na światło, uczucie ciała obcego, zaczerwienienie, łzawienie
przyczyny: np. prace pry obróbce drewna lub wiercenie bez okularów ochronnych
Uszkodzenie rogówki (nadżerka rogówki)
typowe dolegliwości: ból w jednym oku, silna wrażliwość na światło, uczucie ciała obcego, zaczerwienienie, łzawienie, skurcz powiek
przyczyny: np. wiercenie lub szlifowanie bez okularów ochronnych lub zakażenia wywołane przez bakterie, wirusy lub grzyby
Ślepota śnieżna/oślepienie
typowe dolegliwości: bardzo silny ból po obu stronach, silna wrażliwość na światło, uczucie ciała obcego, silny skurcz powiek
przyczyny: uszkodzenie rogówki w wyniku silnej ekspozycji na promieniowanie UV, np. podczas spawania bez okularów ochronnych lub jazdy na nartach bez odpowiednich okularów przeciwsłonecznych
Dolegliwości ustępują samoistnie w ciągu 12–24 godzin.
typowe objawy: ostry jednostronny ból oczu i głowy, zaczerwienienie oka, nudności i wymiotowanie, zaburzenia widzenia, postrzeganie kolorowych pierścieni wokół źródeł światła
przyczyna: ostry wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego
Zakażenie wnętrza oka (zapalenie wnętrza gałki ocznej)
typowe objawy: silny ból po jednej stronie, zaburzenia widzenia, obrzęk powiek, zaczerwienienie, wodnista lub ropna wydzielina
przyczyna: zakażenie bakteryjne po operacji oka.
Urazy oczu
tępy uraz oka, np. uderzenie w oko
penetrujący uraz oka, np. rana kłuta
oparzenie chemiczne, np. spowodowane kwasem, zasadą.
Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?
W przypadku zaczerwienienia w jednym lub obu oczach należy skontaktować się ze swoim lekarzem rodzinnym.
W przypadku wystąpienia tych dolegliwości należy niezwłocznie udać się do gabinetu okulistycznego:
ból z zaburzeniami widzenia
półpasiec wokół oczu
W przypadku tych problemów należy natychmiast udać się do kliniki okulistycznej:
uraz oka, np. po pracach przy obróbce metalu lub drewna, uderzenie w oko
oparzenie chemiczne oka
ból oka po niedawnej operacji oka
osoba noszące soczewki kontaktowe z ostrym jednostronnym bólem i czerwonym okiem
W gabinecie lekarza rodzinnego można obejrzeć rogówkę, zbadać ciśnienie w gałkach ocznych, ocenić powieki oraz zbadać spojówkę i reakcję źrenic.
Jeśli wymagane są dalsze badania, zostanie Pan(i) skierowany(-a) do gabinetu okulistycznego. Tam podaje się krople do oczu rozszerzające źrenice i można zbadać struktury wnętrza oka np. za pomocą badania lampą szczelinową.
Leczenie
Metody leczenia zależą od przyczyny zaczerwienienia oka.
W zależności od choroby może być możliwe odczekanie bez leczenia lub konieczne może być przyjęcie do szpitala wymagające natychmiastowego leczenia.
Ciała obce powinny zostać usunięte.
Zakażenia wywołane przez bakterie leczy się kroplami do oczu z antybiotykiem, a w ciężkich przypadkach tabletkami z antybiotykiem lub wlewami.
Antybiotyki nie są skuteczne w przypadku zapalenia spojówki spowodowanego zakażeniem wirusowym.
Co można zrobić we własnym zakresie?
W przypadku oparzeń oczu natychmiast przemyć wodą z kranu (15–20 minut).
W przypadku zakaźnego zapalenia spojówek wywołanego przez adenowirusy należy zadbać o właściwą higienę rąk, nie używać wspólnych ręczników.
Osoby noszące soczewki kontaktowe powinni zwracać uwagę na higieniczne sposób postępowania z nimi i ich przechowywania.
Nosić okulary ochronne podczas czynności, podczas których ciało obce może dostać się do oczu.
Przy silnym świetle słonecznym należy nosić odpowiednie okulary przeciwsłoneczne.
Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
Marlies Karsch-Völk, dr n. med., specjalista chorób wewnętrzny, Monachium
Zaczerwienienie oczu; Czerwone oczy; Czerwone oko
Zaczerwienienie jednego lub obu oczu występuje stosunkowo często. Najbardziej prawdopodobną przyczyną jest zapalenie spojówek. Istnieje jednak wiele innych możliwych przyczyn. Wstępna ocena dolegliwości będzie miała miejsce w gabinecie lekarza rodzinnego. Następnie, w razie potrzeby, może zostać wystawione skierowanie do gabinetu okulistycznego.
Zaczerwienienie jednego lub obu oczu występuje stosunkowo często. Najbardziej prawdopodobną przyczyną jest zapalenie spojówek. Istnieje jednak wiele innych możliwych przyczyn. Wstępna ocena dolegliwości będzie miała miejsce w gabinecie lekarza rodzinnego. Następnie, w razie potrzeby, może zostać wystawione skierowanie do gabinetu okulistycznego.