Nieszkodliwa wysypka skórna u noworodków

Informacje ogólne

Definicja

• W ciągu pierwszych 4 tygodni życia u noworodków może wystąpić szereg zmian skórnych.
• Większość z tych zmian jest łagodna i samoograniczająca się, ale niektóre wymagają dalszej diagnostyki w celu wykluczenia zakażenia lub poważnej choroby podstawowej.¹
• Najczęstsze zmiany skórne obejmują:
  • przejściowe zjawiska naczyniowe
  • krostkowe zmiany skórne
  • łojotokowe zapalenie skóry
  • znamiona

Częstość występowania

• Bardzo często

Czynności diagnostyczne

• Z reguły diagnostyka kliniczna
• Są to zazwyczaj łagodne, samoograniczające się zmiany skórne. W większości przypadków leczenie nie jest konieczne.
• Diagnostyka różnicowa i powikłania
  • zakażenie skóry
  • podstawowe choroby ogólnoustrojowe
  • zwiększone ryzyko nowotworu złośliwego^1-2

ICD-10

• P83 Inne stany dotyczące powłok swoiste dla płodu i noworodka
  • P83.0 Martwica podskórnej tkanki tłuszczowej noworodków
  • P83.1 Rumień toksyczny noworodkowy
  • P83.2 Obrzęk uogólniony płodu niespowodowany chorobą hemolityczną
  • P83.3 Inny i nieokreślony obrzęk swoisty dla płodu i noworodka
  • P83.4 Obrzmienie piersi u noworodka
  • P83.5 Wrodzony wodniak jądra
  • P83.6 Polip pępkowy u noworodka
  • P83.8 Inne określone stany dotyczące powłok swoiste dla płodu i noworodka
  • P83.9 Stan dotyczący powłok swoisty dla płodu i noworodka, nieokreślony

Diagnostyka różnicowa

Przejściowe zjawiska naczyniowe

• Fizjologia naczyniowa noworodka powoduje dwa rodzaje tymczasowych zmian w kolorze skóry:
  1. Marmurkowata skóra (Cutis marmorata)
  2. Zespół Harlequina
• Te tymczasowe zmiany naczyniowe są fizjologiczne u noworodków i nie są wysypką skórną w prawdziwym znaczeniu tego słowa.

Marmurkowata skóra (Cutis marmorata)

• Objawy
  • Występuje symetryczne marmurkowanie skóry, które rozciąga się na tułów i kończyny.
• Przyczyny
  • Jest to spowodowane reakcją naczyń krwionośnych na zimno, która zwykle normalizuje się po rozgrzaniu skóry.
• Progresja choroby
  • Tendencja do marmurkowatości skóry może utrzymywać się przez kilka tygodni lub miesięcy, a w niektórych przypadkach nawet do wczesnego dzieciństwa.¹
• Diagnostyka różnicowa
  • Wrodzona teleangiektatyczna skóra marmurkowa (Cutis marmorata telangiectatica congenita)
    • rzadka wada rozwojowa naczyń włosowatych
    • utrzymujące się marmurkowate zabarwienie skóry, którego nie można odwrócić poprzez ogrzanie skóry
    • Często wiąże się z atrofią lub owrzodzeniem skóry, asymetrią fizyczną, nieprawidłowościami neurologicznymi i jaskrą wrodzoną³
• Leczenie
  • Terapia nie jest konieczna.

Zespół Harlequina

• Objawy
  • szybko pojawiające się, jednostronne zaczerwienienie skóry, które występuje podczas leżenia na boku.
  • Występuje rumień po stronie, na której leży dziecko i bladość po stronie przeciwnej.
  • Zaczerwienienie utrzymuje się od 30 sekund do 20 minut.
  • Stan skóry jest odwracalny ze względu na zwiększoną aktywność mięśni u dziecka.
• Przyczyny
  • Zakłada się, że zespół Harlequina występuje z powodu niedojrzałości podwzgórza. Prowadzi to do rozregulowania napięcia naczyń obwodowych.
• Chorobowość
  • Problem dotyczy nawet 10% dzieci urodzonych w terminie.
• Progresja choroby
  • Częste występowanie między 2 a 5 dniem po urodzeniu. Może trwać do 3 tygodni.¹

Krostkowe zmiany skórne

Noworodkowy rumień toksyczny

• Objawy
  
  • Pojawiają się zaczerwienione plamy i grudki o wielkości 2–3 mm, które przekształcają się w pęcherze.
  • Pęcherze są otoczone czerwoną otoczką i przypominają ugryzienia pcheł.
  • Zmiany są szczególnie widoczne na twarzy, tułowiu i bliższych kończynach. Wnętrza dłoni i podeszwy stóp nie są zajęte.
  • Wysypka pojawia się zwykle w 2. lub 3. dniu życia. Jednak może być również widoczna natychmiast po urodzeniu.
• Przyczyny
  • Przyczyna nie jest znana. Nie udało się udowodnić związku z innymi chorobami.¹
• Chorobowość
  • Z częstością występowania 40-70%, jest to najczęstsza wysypka z tworzeniem się pęcherzyków u noworodków.⁴
  • Najczęściej występuje u dzieci urodzonych o czasie z masą urodzeniową powyżej 2500 g.
• Badanie uzupełniające
  • Zazwyczaj rozpoznanie kliniczne. Dalsze badania rzadko są konieczne.
  • W razie potrzeby diagnozę można potwierdzić rozmazem cytologicznym.
• Progresja choroby
  • Wysypka zwykle znika po 5–7 dniach, ale może nawracać przez kilka tygodni.
• Diagnostyka różnicowa
  • Zakażenia patogenami, takimi jak Herpes simplex, wirus ospy wietrznej i półpaśca, Candida i gronkowce mogą również prowadzić do wysypki pęcherzykowo-krostkowej u noworodka.
  • Dzieci z nietypowymi wysypkami lub ogólnoustrojowymi objawami choroby powinny zostać przebadane pod kątem tych zakażeń.
• Leczenie
  • Leczenie nie jest konieczne.^1,5

Przemijająca melanoza krostkowa noworodków

• Objawy
  
  • Jest to pęcherzykowo-krostkowa wysypka skórna.
  • W przeciwieństwie do rumienia toksycznego noworodków, krosty nie są otoczone czerwoną otoczką.
  • Uniesione krostki łatwo pękają i pozostawiają plamę pigmentową, która blednie po kilku tygodniach.
  • Choroba może dotyczyć wszystkich obszarów ciała, w tym dłoni i podeszew stóp.
  • Plamy pigmentowe w pęcherzykach pęcherzykowo-krostkowych są charakterystyczne dla tej wysypki i nie występują w innych wysypkach zakaźnych.
• Badanie uzupełniające
  • Zabarwienie zawartości krost wykazuje polimorficzne neutrofile i kilka eozynofili.
• Leczenie
  • Nie jest konieczne żadne specyficzne leczenie.^1,5

Potówka

• Objawy
  • Istnieje kilka podgatunków: Najczęściej spotykanymi są potówka zwykła (miliaria cristallina) i potówka czerwona (miliaria rubra).
  • Potówka zwykła (Miliaria cristallina)
    • Występują pęcherzyki o wielkości 1–2 mm bez rumienia. Zwykle zlokalizowane na głowie, szyi lub tułowiu.
    • Pęcherzyki pękają, łuszczą się i znikają po kilku godzinach lub dniach.
  • Potówka czerwona (Miliaria rubra)
    • Terminy pryszcze potowe są używane jako synonimy.
    • Pojawiają się małe, zaczerwienione grudki i pęcherzyki, często pod zakrytymi obszarami skóry.
• Przyczyny
  • Wysypka jest spowodowana częściowym zablokowaniem przewodów gruczołów potowych i prawdopodobnie wynika z niedojrzałości gruczołów potowych.
    • Miliara cristallina jest spowodowana niedrożnością powierzchownych gruczołów potowych.
    • Miliara rubra jest spowodowana głębszą niedrożnością.
• Chorobowość
  • Występuje nawet u 40% wszystkich niemowląt.
• Progresja choroby
  • Zwykle występuje w pierwszym miesiącu życia.
• Powikłania
  • zakażenia wtórne
• Leczenie
  • unikanie nadmiernego pocenia się^1,5

Acropustulosis infantilis

• Objawy
  • Są to swędzące, pęcherzykowo-krostkowe zmiany skórne, które występują głównie na dłoniach i podeszwach stóp. Mogą one jednak objąć również grzbiet dłoni i stopy.
  • Po zagojeniu się pęcherzy mogą wystąpić przebarwienia.
  • Zmiany mogą być obecne przy urodzeniu lub wystąpić w ciągu pierwszych 3 miesięcy życia.
• Progresja choroby
  • nawrót zmian w ciągu 2–4 tygodni
  • Objawy ustępują 2 lata po wystąpieniu choroby
• Diagnostyka różnicowa
  • świerzb
• Leczenie
  • w razie potrzeby próba leczenia dapsonem
  • doustne leki przeciwhistaminowe łagodzące świąd⁵

Eozynofilowe krostkowe zapalenie mieszków włosowych

• Objawy
  • swędzące, okrągłe blaszki składające się ze zmian grudkowo-krostkowych
  • Występuje głównie na skórze głowy, twarzy, tułowiu i kończynach.
• Progresja choroby
  • początek zwykle w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia lub po urodzeniu
  • Samoistne gojenie bez powstawania blizn. Podczas gojenia mogą być jednak widoczne przebarwienia.
  • Zmiany nawracają co około 2–8 tygodni.
  • samoograniczający się przebieg po 4–36 miesiącach
• Diagnostyka
  • Może występować eozynofilia obwodowa i leukocytoza.
• Leczenie
  • leczenie objawowe lekami przeciwhistaminowymi lub miejscowymi steroidami⁵

Trądzik niemowlęcy (Acne neonatorum)

• Objawy
  • Zaskórniki zamknięte zwykle pojawiają się na czole, nosie i policzkach. Może to jednak dotyczyć także innych obszarów.
  • ew. rozwój otwartych zaskórników, krost zapalnych i pęcherzyków
• Przyczyny
  • Przyjmuje się, że wysypka jest spowodowana stymulacją gruczołów łojowych przez androgeny pochodzące od matki lub samego dziecka.
• Chorobowość
  • Występuje nawet u 20% wszystkich noworodków.
    

    Trądzik niemowlęcy
• Progresja choroby
  • Wysypka zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 4 miesięcy bez powstawania blizn.
• Diagnostyka różnicowa
  • W przypadku ciężkiego, uporczywego trądziku i objawów hiperandrogenizmu można podejrzewać hiperplazję kory nadnerczy, guzy wirylizujące lub endokrynopatię.
• Leczenie
  • Zazwyczaj leczenie nie jest konieczne.
  • Jeśli zmiany są bardzo rozległe i utrzymują się przez kilka miesięcy, można rozważyć leczenie 2,5-procentowym roztworem nadtlenku benzoilu.¹

Prosaki

• Objawy
  • Tworzą się białe lub żółte grudki o wielkości 1–2 mm.
  • Są one często zlokalizowane na czole, policzkach, nosie i brodzie, ale mogą również pojawiać się na górnej części tułowia, kończynach górnych i dolnych, narządach płciowych lub błonach śluzowych.
• Przyczyny
  • Prosaki są spowodowane zatrzymaniem keratyny w skórze właściwej.
• Chorobowość
  • Występują one u około 50% wszystkich noworodków.
• Progresja choroby
  • Prosaki zwykle znikają samoistnie w 1. miesiącu życia, ale mogą utrzymywać się do 2. lub 3. miesiąca.
• Leczenie
  • Leczenie nie jest konieczne.^1,6

Łojotokowe zapalenie skóry

• Synonim: ciemieniucha
  .

  Wyprysk łojotokowy
• Objawy
  • W przypadku łojotokowego zapalenia skóry występuje łuszczący się, zaczerwieniony lub żółtobrązowy wyprysk z łuszczeniem.
  • Zmiany skórne występują głównie na skórze głowy, ale mogą również pojawić się na twarzy, uszach i szyi. Ponadto łojotokowe zapalenie skóry często rozprzestrzenia się w okolicach wyprzeniowych, zwłaszcza w okolicy pieluszkowej.
    

    Pieluszkowe zapalenie skóry
  • Zaczerwienienie zwykle występuje w zgięciach ramion i w okolicach wyprzeniowych, podczas gdy łuszczenie jest najczęstsze na skórze głowy.
  • Zazwyczaj nie występuje świąd.
• Przyczyny
  • Występuje zwiększona produkcja gruczołów łojowych.
  • Dokładna przyczyna nie jest znana, ale prawdopodobnie pewną rolę odgrywają infekcje grzybicze (Malassezia furfur) i czynniki hormonalne.
• Chorobowość
  • częste występowanie nawet u 70% niemowląt w ciągu pierwszych 3 miesięcy życia
• Diagnostyka różnicowa
  • wyprysk atopowy
    • Kliniczne różnicowanie z atopowym zapaleniem skóry może być trudne. Wiek wystąpienia objawów po 3. miesiącu życia i obecność świądu są uważane za oznaki atopowego zapalenia skóry.
  • łuszczyca
• Progresja choroby
  • Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt zwykle ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy.
• Leczenie
  • Ponieważ wysypka zwykle ustępuje samoistnie, leczenie nie jest początkowo konieczne.
  • W razie potrzeby łuski można namoczyć i ostrożnie usunąć miękkim grzebieniem.
  • Jeśli objawy nie ustępują, można zastosować szampon dziegciowy. Roztwory zawierające kwas salicylowy nie są zalecane ze względu na możliwe wchłanianie ogólnoustrojowe.
  • Jeśli szampon dziegciowy nie pomaga, można zastosować leki przeciwgrzybicze, np. w postaci maści lub szamponu lub łagodne maści sterydowe.^1,7-9

Znamiona

• Zobacz także artykuły Znamiona i inne zaburzenia barwnikowe i Znamiona u noworodków.

Wrodzone znamiona melanocytowe

• Objawy
  • Zmiany o zabarwieniu od brązowego do czarnego, w większości płaskie. Mogą jednak też występować znamiona uniesione.
• Przyczyny
  • Zakłada się, że podczas rozwoju embrionalnego dochodzi do upośledzonej migracji komórek prekursorowych melanocytów do grzebienia nerwowego.
• Chorobowość
  • Występuje u 0,2–2,1% noworodków.
• Powikłania
  • rozwój czerniaka złośliwego
    • U 0,5–0,7% osób dotkniętych tą chorobą czerniak może rozwinąć się w średnim wieku 15,5 lat.
    • Oczekiwana wielkość znamienia w wieku dorosłym jest uważana za czynnik prognostyczny dla rozwoju czerniaka. Najwyższe ryzyko wystąpienia nowotworu złośliwego występuje przy rozmiarze powyżej 40 cm.
    • Ryzyko wystąpienia nowotworu złośliwego wzrasta również w przypadku obecności dużej liczby znamion satelitarnych.
• Leczenie
  • Małe znamiona wrodzone (<0,5 cm w dzieciństwie) powinny być obserwowane przez lekarza rodzinnego.>
  • Znamiona wrodzone średniej wielkości (do 7 cm w dzieciństwie) powinny być monitorowane dermatologicznie.
  • Jeśli ich rozmiar wynosi >7 cm, zaleca się chirurgiczne usunięcie i obserwację.²

Wrodzona melanocytoza skórna

• Nazwa historyczna: „plama mongolska“
• Objawy
  • Znamię o szarym/niebieskawym zabarwieniu. Zwykle występuje w okolicy dolnej części pleców lub kości krzyżowej. Może również wystąpić na kończynach, w pachwinie lub na klatce piersiowej.
    

    Wrodzona melanocytoza skórna
  • Plamy mogą występować pojedynczo lub w większej liczbie i mogą być okrągłe, owalne lub mieć nieregularny kształt.
• Przyczyny
  • Podczas rozwoju embrionalnego dochodzi do wadliwej migracji lub zmniejszonego rozpadu melanocytów w skórze właściwej.
• Chorobowość
  • jedna z najczęstszych wrodzonych zmian barwnikowych skóry
  • chorobowość zależna od pochodzenia etnicznego
    • 81–100% populacji azjatyckiej
    • ok. 96% populacji rasy czarnej
    • 46–70% populacji Ameryki Łacińskiej
    • <10% populacji rasy białej>
• Progresja choroby
  • Występuje natychmiast po urodzeniu lub wkrótce po nim.
  • Regresja zwykle w ciągu pierwszego roku życia. W rzadkich przypadkach zmiana może utrzymywać się do 6. roku życia.
• Diagnostyka różnicowa
  • znamię Oty: utrzymująca się hiperpigmentacja w okolicy twarzy
  • znamię Ito: utrzymująca się hiperpigmentacja w okolicy ramion i szyi
  • urazy
• Leczenie
  • Terapia nie jest konieczna.
  • ew. usunięcie laserem ze względu na defekt kosmetyczny^2,10
• Szczegółowy opis znamion wrodzonych można znaleźć w artykule Znamiona u noworodków.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Wysypka skórna u noworodków

Ilustracje

P83; P830; P831; P832; P833; P834; P835; P836; P838; P839

Zmiany skórne u noworodków Pieluszkowe zapalenie skóry Cutis marmorata Zaczerwienienie po jednej stronie Erythema toxicum neonatorum Przemijająca krostkowa melanoza noworodków Acne neonatorum Prosaki Potówka Wrodzone ślady ssania Plama mongolska Łojotokowe zapalenie skóry

Nieszkodliwa wysypka skórna u noworodków

document-symptom document-nav document-tools document-theme

W ciągu pierwszych 4 tygodni życia u noworodków może wystąpić szereg zmian skórnych. Większość z tych zmian jest łagodna i samoograniczająca się, ale niektóre wymagają dalszej diagnostyki w celu wykluczenia zakażenia lub poważnej choroby podstawowej.1

Pediatria

Wysypka skórna u noworodków

/link/de19be6326fd406aa62fa35b99796751.aspx

/link/de19be6326fd406aa62fa35b99796751.aspx

wysypka-skorna-u-noworodkow

SiteProfessional

Wysypka skórna u noworodków

K.Reinhardt@gesinform.de

Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no

pl

pl

pl