Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Badanie przedmiotowe układu mięśniowo-szkieletowego

Informacje ogólne

  • Celem badania przedmiotowego układu mięśniowo-szkieletowego jest szybka i precyzyjna identyfikacja struktury patologicznej.
  • Rozróżnia się struktury kurczliwe i niekurczliwe.
  • Struktury kurczliwe
    • mięśnie, ścięgna
    • badanie głównie za pomocą prób izometrycznych
  • Struktury niekurczliwe
    • więzadła, łąkotki, kości, stawy, kaletki maziowe
    • badanie głównie za pomocą testów biernych
  • Należy zwrócić uwagę na czynniki powikłaniowe (objawy ostrzegawcze, Red Flags), które wskazują na niebezpieczne przyczyny.

Objawy ostrzegawcze (red flags)

  • Deficyty neurologiczne
  • Osłabienie ogólnego stanu fizycznego
  • gorączkę
  • utratą masy ciała
  • Urazy
  • Choroba nowotworowa w wywiadzie
  • Osteoporoza, długoterminowe stosowanie leków steroidowych
  • Ból odczuwalny w nocy
  • Szczególnie przy bólu pleców (oznaka osiowej spondyloartropatii)
    • bóle krzyżowe utrzymujące się dłużej niż 12 tygodni
    • początek choroby przed 45 rokiem życia
    • sztywność poranna (≥30 min)
    • wczesne poranne/nocne budzenie się z powodu bólu
    • zwiększona sztywność kręgosłupa

Zasady badania

  • Aby nie przeoczyć żadnych ważnych oznak na drodze do podejrzewanego rozpoznania, zaleca się ustrukturyzowane badanie zgodnie z poniższym systemem:
    1. wywiadzie lekarskim
    2. Oględziny
    3. Palpacja
    4. ogólne i szczegółowe testy czynnościowe
  • Z reguły warto zbadać zajętą strukturę, porównując ją do tej samej struktury po drugiej stronie (porównanie stron).
    • W ten sposób można odkryć anatomiczne warianty normy i nie oceniać ich błędnie jako patologiczne.
  • W przypadku bólu układu mięśniowo-szkieletowego zajętego obszaru nie należy badać jako wyizolowanej struktury. Często wskazane jest badanie sąsiednich stawów.
  • Przykłady
    • Ból przedramienia może występować miejscowo, a także w łokciu, stawie barkowym lub szyi/kręgosłupie.
    • Oprócz patologii kręgosłupa lędźwiowego, ból pleców w odcinku lędźwiowym może być również spowodowany nieprawidłowym obciążeniem spowodowanym złym ustawieniem stopy, odchyleniami osi nogi, skróceniem mięśni nogi lub dysfunkcjami stawu krzyżowo-biodrowego.

wywiadzie lekarskim 

  • Umiejscowienie
    • Poproś pacjenta, aby wskazał palcem bolesny obszar.
  • Początek bólu
    • uraz?
    • Zwiększenie liczby treningów sportowych?
    • nietypowe obciążenie w miejscu pracy, np. zmiana pozycji siedzącej
  • Charakterystyka bólu
    • Kłujący i punktowy?
    • Tępy i rozproszony?
    • Promieniujący?
  • Czynniki uśmierzające i nasilające
    • Co poprawia/pogarsza objawy, np. postawa odciążająca?
  • Urazy/operacje w zajętym obszarze
  • Dotychczas przeprowadzone działania
    • Które z nich były udane, a które nie?
  • Podejrzewane rozpoznanie pacjenta
    • Subiektywna teoria choroby jest ważna, aby móc odpowiednio podejść do pacjenta.
    • Wielu pacjentów szukało rozpoznania już wcześniej przez Internet i potajemnie chce, aby podejrzewane przez nich rozpoznanie zostało wzięte pod uwagę i rozpatrzone.

Oględziny

  • Obserwacja rozpoczyna się natychmiast po wejściu pacjenta do gabinetu: jakieś nieprawidłowości w chodzie, siadaniu, rozbieraniu się?
  • Obserwację należy zawsze przeprowadzać, gdy pacjent jest rozebrany.

skóra

  • Zaczerwienienia: oznaka stanu zapalnego, podrażnienia
  • Krwiak: oznaka urazu
  • bladość: oznaka zaburzeń krążenia
  • Miejsca z otwartymi ranami: punkty wejścia dla patogenów
  • Inne szczególne cechy, np. nerwiakowłókniaki

opuchlizna

  • opuchlizna tkanek miękkich
    • krwotok po urazie
    • Nowotwór
  • wysięk do stawu
    • ostry: krwawienie w przestrzeni stawowej, bakteryjne zapalenie stawów (wtedy również przegrzanie i zaczerwienienie)
    • przewlekłe: podrażnienie wysiękowe, np. przy aktywowanym zwyrodnieniu stawu kolanowego
    • choroba układowa: dna moczanowa, zaburzenie reumatyczne

mięśnie

  • zanik
    • bezczynność lub postawa odciążająca: Np. zanik mięśnia obszernego przyśrodkowego (Vastus medialis) mięśnia czworogłowego uda (M. quadriceps femoris) przy zwyrodnieniu stawu kolanowego
    • choroba neurologiczna z zaburzonym unerwieniem mięśnia
  • Asymetrie w porównaniu stron
    • brak równowagi, np. bardziej umięśniona obręcz barkowa po stronie dominującej

Osie

  • Odchylenia od osi fizjologicznych/pozycji stawów?
  • Obserwacja pacjenta od przodu, od strony grzbietowej i bocznej
    • plecy: hiperlordoza, hiperkifoza, płaskie plecy, skolioza, deformacja barku
    • miednica: skośność miednicy, przodopochylenie lub tyłopochylenie miednicy
    • kolano: kolano szpotawe/koślawe
    • Stopa: płaskostopie, wysokie podbicie, płaskostopie poprzeczne

Palpacja

  • Tkliwość: umiejscowienie bolesnej struktury
  • temperatura
    • nadmierne ucieplenie: oznaka stanu zapalnego
    • przechłodzenie: oznaka zmniejszonego przepływu krwi
  • Obrzęk: dyskretna opuchlizna czasami jest niewidoczna, ale wyczuwalna wyłącznie w porównaniu stron. Przykładowo: „pływająca rzepka kolanowa" w przypadku wysięku w kolanie
  • Stwardnienia: miogeloza jest często przyczyną bólu.

Test sprawności

Informacje ogólne

  • Podczas badania stawów należy udokumentować bierny i czynny zakres ruchu w porównaniu stron.
  • Ponadto należy udokumentować opór podczas ostatniego ruchu.
    • ciężki: kontakt pomiędzy strukturami kostnymi, np. przy wyproście stawu łokciowego
    • sprężysty: Np. w przypadku wysięku do stawu
    • brak: Np. przy zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego brak oporu więzadłowego w teście Lachmana

Aktywne testy

  • Dowolne ruchy wykonywane przez pacjentów zgodnie z instrukcjami.
  • Aktywne testy nie są odpowiednie do postawienia dokładnego rozpoznania, ponieważ struktury kurczliwe i niekurczliwe są badane jednocześnie.

Testy bierne

  • Wykonywane przez badającego, przy czym pacjent pozostaje bierny.
  • Testy bierne są wykorzystywane głównie do analizy struktur niekurczliwych.
  • Wyniki testów biernych
    • bólów
    • zakres ruchu według metody badania zakresu ruchu
    • odczucia końcowe
    • ew. wzorzec torebkowy
      • charakterystyczne ograniczenie ruchu stawu w badaniu biernym w przypadku patologii w torebce stawowej
      • typowe dla zapalenia torebki stawu barkowego

Metoda badania zakresu ruchu

  • Zakres ruchu stawów powinien opierać się na znormalizowanej metodzie badania zakresu ruchu.
  • W tej metodzie zakres ruchu mierzony jest od prawidłowej pozycji anatomicznej, znanej również jako pozycja neutralna lub czynnościowa pozycja wyjściowa.
    • Jeśli pozycja neutralna nie zostanie osiągnięta, zero znajduje się przed lub za pozostałymi dwiema liczbami..
  • Na przykładzie stawu łokciowego
    • prawidłowa mobilność: zgięcie/wyprost 150/0/10
    • brak możliwości przeprostu: zgięcie/wyprost 150/0/0
    • przykurcz zgięciowy (ograniczony wyprost): zgięcie/wyprost 130/20/0
    • usztywnienie w pozycji zgięcia na poziomie 20 stopni: zgięcie/wyprost 20/20/0

Testy izometryczne

  • Używane głównie do badania tkanki kurczliwej.
  • Pacjent wykonuje ruch z pełną siłą, a osoba badająca stawia opór.
  • Czynność mięśni lub ścięgien można badać w izolacji.
    • przykład testu Jobe'a ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego: odwodzenie ramienia w pozycji przednio-bocznej z oporem
  • „Izometryczny" = napinanie mięśni bez znaczącego ruchu kończyny
  • Wyniki testów izometrycznych
    • bólów
    • siła

Swoiste testy czynnościowe

  • Istnieje wiele swoistych testów czynnościowych zarówno dla struktur kurczliwych, jak i niekurczliwych.
  • Podejrzewane rozpoznanie można potwierdzić na podstawie wywiadu lekarskiego, obserwacji, badania palpacyjnego i testów czynnościowych, które można potwierdzić za pomocą swoistego testu czynnościowego.
  • Przykłady
    • Wywiad lekarski: uraz zniekształcający stawu kolanowego przy grze w piłkę nożną
    • Obserwacja: opuchlizna stawu kolanowego, bez zaczerwienienia
    • badanie palpacyjne: pływająca rzepka kolanowa, tkliwość nad przyśrodkową przestrzenią stawową, brak nadmiernego ucieplenia
    • ogólne testy czynnościowe: deficyt rozciągania w porównaniu z drugą stroną, sprężyste odgraniczenie
    • swoisty test czynnościowy w przypadku podejrzenia rozpoznania uszkodzenia łąkotki: pozytywny wynik testu Thessaly'ego (pacjent stoi na jednej, lekko zgiętej nodze i obraca się, co wywołuje ból w przyśrodkowym przedziale stawu)

Indikationen für Bildgebung

  • Bei V. a. Fraktur oder andere ossäre Verletzungen in der Regel Röntgenaufnahme der betroffenen Region in 2 Ebenen
  • Bei Verdacht auf Weichteilverletzungen Sonografie als kostengünstige und schnell verfügbare Untersuchung
  • Die Indikation für eine CT oder MRT sollte in Absprache mit Spezialist*in (Orthopädie, Unfallchirurgie) gestellt werden.
    • hohe Untersuchungskosten (MRT)
    • starke Strahlenbelastung für Patient*in (CT)
    • Abhängig von der Verdachtsdiagnose sind teilweise spezielle Schnittebenen oder Sequenzen notwendig, die von Spezialist*in für die radiologische Fragestellung angegeben werden sollten.

Indikationen zur Überweisung 

  • Bei Verdacht auf irreversible Schädigung einer Struktur mit der Frage nach OP-Indikation, z. B. Meniskusverletzung oder Sehnenruptur.
  • Bei Beschwerdepersistenz trotz eingeleiteter Therapiemaßnahmen
  • Bei Unsicherheit bezüglich der Verdachtsdiagnose.
  • Bei Red Flags

Weitere Informationen

Quellen

Literatur

 

Autor*innen

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Innere Medizin, Frankfurt
muskelskjelett klinisk undersøkelse
Badanie układu mięśniowo-szkieletowego Badanie palpacyjne Test czynnościowy Metoda badania zakresu ruchu Struktury kurczliwe Struktury niekurczliwe Zmiany skórne Opuchlizna stawów Atrofia mięśni Nieprawidłowe ustawienie stawów Test zakresu ruchu Patologiczne czucie końcowe Testy izometryczne
Badanie przedmiotowe układu mięśniowo-szkieletowego
document-disease document-nav document-tools document-theme
Celem badania przedmiotowego układu mięśniowo-szkieletowego jest szybka i precyzyjna identyfikacja struktury patologicznej. Rozróżnia się struktury kurczliwe i niekurczliwe.
Fizjoterapia/Medycyna sportowa
Układ mięśniowo-szkieletowy, badanie przedmiotowe
/link/dec61001fe51438fa4d5b95f7a71d97e.aspx
/link/dec61001fe51438fa4d5b95f7a71d97e.aspx
uklad-miesniowo-szkieletowy-badanie-przedmiotowe
SiteDisease
Układ mięśniowo-szkieletowy, badanie przedmiotowe
K.Reinhardt@gesinform.de
Kanders@nhi.Reinhardt@gesinform.deno (patched by linkmapper)
pl
pl
pl