Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Anaplazmoza

Streszczenie

  • Definicja: Bakteryjna zoonoza, która w rzadkich przypadkach występuje również u ludzi. Jest przenoszona przez ukąszenie kleszcza.
  • Częstość występowania: Rzadko. Szacowana seroprewalencja wśród mieszkańców Europy wynosi 6,2–21%. 
  • Objawy: Często bezobjawowa lub tylko łagodne objawy grypopodobne.
  • Obraz kliniczny:Brak szczególnych objawów klinicznych.
  • Diagnostyka: Badanie pod kątem przeciwciał, badanie na obecność bakterii wewnątrzkomórkowych w rozmazach krwi i PCR.
  • Leczenie: Doksycyklina.

informacjeInformacje ogólne

Definicja

  • Nazywana również erlichiozą.1
  • Bakteryjna zoonoza, występująca głównie u zwierząt, ale w rzadkich przypadkach również u ludzi. Przenoszona przez ukąszenie kleszcza (Ixodes ricinus).
  • Dwie postaci ludzkie
    • ludzka anaplazmoza granulocytarna (human granulocytic anaplasmosis - HGA) (dawniej ludzka erlichioza granulocytarna (HGE); wywoływana przez Anaplasma phagocytophilum
    • ludzka ehrlichioza monocytarna (human monocytic ehrlichiosis - HME) (wywoływana przez Ehrlichia chaffeensis

czCzęstość występowania

  • Anaplasma phagocytophilum występuje w Ameryce Północnej, ale coraz częściej także w Azji i Europie. Ehrlichia chaffeensis jest rozpowszechniona głównie w Ameryce Północnej i Południowej. 
  • W Europie do tej pory udokumentowano tylko kilka przypadków ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej (głównie w Polsce, Szwecji i Słowenii); liczba przypadków w USA jest znacznie wyższa.  
    • Często niedodiagnozowana ze względu na niecharakterystyczny obraz kliniczny oraz ograniczenia diagnostyczne.
  • Najczęstsze przypadki obserwuje się w USA.
  • HGA występuje częściej niż HME1.
  • Szacowana seroprewalencja wśród Europejczyków waha się od 6,2 do 21%.
  • Częste występowanie na teranach ze zwiększoną zapadalności na boreliozę, babeszjozę i kleszczowe zapalenie mózgu - możliwość koinfekcji.

Etiologia i patogeneza

  • HME wywołuje Ehrlichia chaffeensis.
  • HGA (dawniej HGE) wywołuje bakteria Anaplasma phagocytophilum.
  • Są to drobne obligatoryjne bakterie wewnątrzkomórkowe, wykazujące bliskie podobieństwa do riketsji. 
  • Anaplasma phagocytophilum opisano po raz pierwszy w Szkocji w 1932 roku jako przyczynę choroby gorączkowej u owiec. 
  • Występuje u psów, kotów, koni, bydła i owiec (gorączka kleszczowa).
  • Bakteria jest przenoszona ze zwierząt na ludzi przez kleszcze jakobędące wektorywektorami.
  • Anaplasma phagocytophilum jest w środkowej Europie przenoszona przez kleszcza tarczowego Ixodes ricinus, a w Europie północno-wschodniej przez Ixodes persulcatus. Ehrlichia chaffeensis jest przenoszona przez kleszcza Rhipicephalus sanguineussanguineus
  • Nie przenosi się z człowieka na człowieka.
  • U ludzi Anaplasma phagocytophilum przedostaje się drogą krwiopochodną i limfatyczną do leukocytów (głównie granulocytów obojętnochłonnych i neutrofili) powodując ich rozpad z rozsianiem drobnoustrojów i zajęciem narządów, takich jak m.in śledziona, nerki, płuca czy wątroba lub OUN.

czynnikiCzynniki predysponujące

  • Ukąszenie kleszcza.
    • Zwiększone ryzyko zachorowania i ciężkiego przebiegu u osób starszych i z zaburzeniami odporności.

ICD-10

  • A28.8 Inne określone bakteryjne choroby odzwierzęce, niesklasyfikowane gdzie indziej.
    • erlichiozaErlichioza.

diagnostykaDiagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Łagodne objawy grypopodobne lub wysoka gorączka po ukąszeniu przez kleszcza (ukąszenie kleszcza w wywiadzie lekarskim) z granulocytopenią w morfologii i małopłytkowością, ew. wzrostem transaminaz.2
    • W rozmazie charkaterystyczne morule (wtręty) w granulocytach.
  • Obecność swoistych przeciwciał (patrz niżej). 
  • W razie możliwości PCR.

rozpoznaniaDiagnostyka różnicowenicowa

Wywiad lekarski

  • okresOkres inkubacji: 7–14 dni po ukąszeniu kleszcza (HGA 7–14 dni, HME 7–10 dni).
  • Szeroki zakres objawów, często bez objawów lub tylko z łagodnymi objawami grypopodobnymi
    • gorączka, ból głowy, bóle mięśniowe, bóle stawów i zmęczenie
    • mdłonudności, biegunka i brak apetytu, ew. kaszel 
  • W rzadkich przypadkach z ciężkim przebiegiem podobnym do posocznicy z zajęciem płuc, niewydolnością nerek lub objawami neurologicznymi

Badanie fizykalne

  • Brak szczególnych objawów klinicznych.
  • Często cechy przypominające łagodną grypę
    • gorączka u 90% chorych.2
  • Wysypkę w przypadku erlichiozy obserwuje się raczej rzadko (częściej u dzieci). 
  • Często splenomegalia, ew. hepatomegalia.23

BadanieBadania uzupełniające

  • UW 50–90%badaniach laboratoryjnych stwierdza się niedokrwistość (30%), leukopenię (46%), małopłytkowość (72%)i wzrost aktywności aminotransferaz1. Sporadycznie hiponatremia (u 40%).2-3
    .
  • W pierwszym tygodniu choroby często podwyższone CRP23
    • ewentualnie OB.
  • Obecność swoistych przeciwciał w IFT (test immunofluorescencyjny) (4-krotny wzrost po 14 dniach) 
    • Przeciwciała są wykrywalne dopiero po pewnym czasie, zaleca się wykonanie drugiego badania po upływie 2–4 tygodni.1.
  • Obecność wewnątrzkomórkowego nagromadzenia bakterii w komórkach krwi w badaniu rozmazu krwi
    • W wielu przypadkach w badaniu rozmazu krwi (barwienie metodą Giemsy) widoczne są morule w monocytach (HME) lub granulocytach (HGA). 
  • Specjalistyczne laboratorium może podjąć próbę wykrycia patogenu za pomocą PCR lub posiewu.

LeczeniaLeczenie

informacjeInformacje ogólne

  • Leczenie antybiotykami w razie występowania objawów.

Leczenie farmakologiczne

  • Doksycyklina jest lekiem pierwszego wyboru i podaje się ją w dawce 200 mg na dobę przez 14 dni.
  • Erlichioza z zajęciem OUN:
    • tetracyklina u dorosłych i dzieci >>8 lat: 20–30 mg/kg m.c./dobę doustnie lub 10–20 mg/kg m.c./dobę dożylnie — lub —
    • doksycyklina: 100–200 mg/dobę, początkowo dożylnie, po ustabilizowaniu doustnie — lub —
    • ryfampicyna : 300 mg 2 x na dobę.4
  • W przypadku braku poprawy po 3 dniach leczenia doksycykliną, należy rozważyć możliwość koinfekcji innym rodzajem patogenu (np. Babesia) i wdrożyć odpowiednie leczenie.5

Profilaktyka

  • WNajlepszą środowiskuprofilaktyką jest zapobieganie ukłuciom kleszczy, między innymi poprzez noszenie ubrań z długimi rękawami/nogawkami, niezwłoczne i dokładne oglądanie skóry, w tym którym często występują kleszcze, trzeba zakrywać nagąowłosionej skórę.ry Dlategogłowy, należypo nosić długie spodnie i wysokie buty. Kleszcze często żyjąpobycie w wysokiejlesie, trawieparku, lubogrodzie niskichw zarosezonie aktywnoślach. Używanie sprayu na komary na skórę i odzież ogranicza liczbę przyczepiających sięci kleszczy. Skuteczny jest również spray na owady stosowany na odzież (zalecana permetryna).
    • Po pobycie na obszarze o wysokiej częstości występowania kleszczy wieczorem należy sprawdzić skórę, zwłaszcza u dzieci. W razie potrzeby zaleca się również prysznic. 
    • Jest Kleszczto maszczególnie wielkośćważne 1–10u mm, w zależności od tego, ile wyssał krwidzieci.
    • Odzież należy przeszukadokładnie obejrzeć wewnątrz i na zewnątrz.
  • Chroniący Uchroniprzed tokomarami przezpreparat pw sprayu do skóźniejszymry wbiciemi odzieży zmniejsza liczbę przyczepiających się kleszczakleszczy.
  • Aplikacja Kleszcześrodka najłatwiejodstraszającego zauważyćowady na jasnychodzież, ubraniachnp. permetryny, również zapobiega ukąszeniom kleszczy.
  • Kleszcze najlepiej wyciągać pęsetą lub palcami. Nie należy smarować tłuszczem, lakierem, eterem itp. podobne
    • Pozostanie Jeczęśli resztkici aparatu gębowego kleszcza pozostaną w  skórze, to nic strasznego. Kleszcze usunięte w ciągu 24 godzin zazwyczaj nie uwalniajązwiększa doryzyka skóry zakażadnych ewentualnych bakteriienia.
  • W razie potrzeby sprawdzić również psyzwierzęta domowe (np. Ewpsy). ukąszenie kleszcza nie wywołuje u psów choroby, ale schowany w sierści kleszcz może zostać przeniesiony na członka rodziny. 

Przebieg, powikłania i rokowanie

przebiegPrzebieg

  • Choroba zwykle przebiega bezobjawowo lub z łagodnymi objawami grypopodobnymi, ale możliwe są również ciężkie przebiegi.23.
  • Nieleczona choroba może trwać kilka tygodni.
  • Późniejsza faza rekonwalescencji może być długotrwała.

powikPowikłania

Rokowanie

  • Ogólnie dobre.
  • Ciężki przebieg ze skutkiem śmiertelnym występuje u <2%, głównie u osób starszych.><2%, głównie u osób starszych i z aburzeniami odporności.
  • Szacunki zakładająSzacowana śmiertelność na poziomie 0,5–1,0%. 
  • Śmiertelność w przypadku HME jest nieco wyższa (ok. 3 %).23

Dalsze postępowanie

  • ŻadnychBrak szczególnych środkówzaleceń.

informacjeInformacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed Medibas

QuellenŹródła

LiteraturPismiennictwo

  1. Sexton DJ. Human ehrlichiosis and anaplasmosis. UpToDate, last updated Mar 03, 2014. UpToDate
  2. Dumic I., Jevtic D., Veselinovic M. et al. Human Granulocytic Anaplasmosis—A Systematic Review of Published Cases. Microorganism 2022; 10(7): 1433. pmc.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Cunha B. Ehrlichiosis. Medscape. September, 2015.  http://emedicine.medscape.com/article/235839-overview" href="http://emedicine.medscape.com/article/235839-overview" target="_blank">emedicine.medscape.com
  4. Abusaada K., Ajmal S., Hughes L. Successful Treatment of Human Monocytic Ehrlichiosis with Rifampin. Cureus 2016; 8(1): e444. pmc.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Guzman N., Yarrarapu SNS., Beidas SO. Anaplasma Phagocytophilum. StatPearls [Internet]. Ostatnia aktualizacja: 8.08.2023. www.ncbi.nlm.nih.gov

AutorenAutorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak (redaktor)
  • Birgit Wengenmayer, Dr. med., Fachärztin für Allgemeinmedizin, Freiburg(recenzent/redaktor)
A288
a78inna choroba zakaźna
Bakteryjna zoonoza; Kleszcze; Ukąszenie przez kleszcza; Zakażenie Anaplasma phagocytophilum; Ludzka anaplazmoza granulocytarna; HGA; Ludzka erlichioza granulocytarna; HGE; Ludzka erlichioza monocytarna; HME; Ehrlichia chaffeensis; Gorączka kleszczowa; Objawy grypopodobne; Leukopenia; Trombocytopenia; Wzrost poziomu transaminaz; Zapobieganie ukąszeniu przez kleszcza; Ehrlichioza Ixodes ricinus
ukaszenie przez kleszcza; zakazenie anaplasma phagocytophilum; goraczka kleszczowa; goraczka po ukaszeniu kleszcza; goraczka po ugryzieniu przez kleszcza; zapobieganie ukaszeniu przez kleszcza; zapobieganie ugryzieniu kleszcza
Anaplazmoza
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Bakteryjna zoonoza, która w rzadkich przypadkach występuje również u ludzi. Jest przenoszona przez ukąszenie kleszcza. Częstość występowania: Rzadko. Szacowana seroprewalencja wśród mieszkańców Europy wynosi 6,2–21%. 
Choroby zakaźne
Anaplazmoza
/link/600fc3cf0375439582a0a6d81da166d7.aspx
/link/600fc3cf0375439582a0a6d81da166d7.aspx
anaplazmoza
SiteDisease
Anaplazmoza
K.Reinhardt@gesinform.de
mail#j.dabrowska@medibas.pl
pl
pl
pl