Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zespół Aspergera (zaburzenie ze spektrum autyzmu)

Streszczenie

  • Definicja: Zespół Aspergera należy do grupy zaburzeń ze spektrum autyzmu lub całościowych zaburzeń rozwojowych. Towarzyszą mu zaburzenia w  zakresie interakcji społecznych i  komunikacji, a  także stereotypowe i  powtarzalne zaburzenia zachowania.
  • Częstość występowania: Chorobowość zaburzeń ze spektrum autyzmu na świecie jest bardzo zróżnicowana, z  medianą 170/ na 100  000 mieszkańcosówb. W  Europie wskaźnik ten jest wyższy i  wynosi 619/ na 100  000 mieszkańcosówb. Znacznie częściej występuje u  płci męskiej.
  • Objawy: U osób z autyzmem wyst Występują swoiste dla autyzmu nieprawidłowości w  interakcjach społecznych, które często prowadzą do negatywnych skutków w  życiu codziennym. Stan ten jest również związany ze stereotypowymi i  powtarzalnymi wzorcami zachowań. W  zespole Aspergera inteligencja przeważnie nie jest zaburzona i  występuje tendencja do wyjątkowych zainteresowań.
  • Wyniki badania: Opóźnienia rozwojowe w  określonych obszarach, a  także zaburzenia zachowania, które stają się widoczne podczas obserwacji dziecka lub przez krewnychrodziców i  inne bliskie osoby w domu lub w przedszkolu/szkole.
  • Diagnostyka: Dostępne są różne procedury badań przesiewowych dla różnych grup wiekowych. Oprócz badań słuchu i  wzroku należy również przeprowadzić badanie neurologiczne. Dalszą diagnostykę należy prowadzić w  wyspecjalizowanych ośrodkach.
  • Leczenie: Terapia przyczynowa nie jest możliwa. TerapiaPostępowanie opiera się na leczeniu psychologicznym, w  szczególności terapii behawioralnej i  psychoedukacji. Uzupełnieniem są interwencje społeczne. Cele terapii ustala się indywidualnie i  obejmują one np. zaangażowanie w  życie zawodowe i  społeczne. Współistniejące choroby i  objawy można w  razie potrzeby leczyć farmakologicznie.

informacjeInformacje ogólne

Definicja

  • Zespół Aspergera to jednostka z grupy zaburzeń ze spektrum autyzmu, znanych również jako całościowe zaburzenia rozwojowe.
    • Obejmuje autyzm dziecięcy (zespół Kannera), zespół Aspergera, autyzm atypowy i „nieokreślone”, „całościowe zaburzenia rozwojowe” (ang.pervasive Pervasivedevelopmental Developmental Disordersdisorders, Notnot Otherwiseotherwise Specifiedspecified — PDD-NOS).
  • ZaburzeniaW zaburzeniach ze spektrum autyzmu charakteryzujcharakterystyczne są się zaburzeniaminieprawidłowości w następujących obszarach:
    • interakcja społeczna
    • komunikowanie się w innymi użytkownikamiosobami
    • wzorce zachowań, zainteresowania lub działania.
  • Typowe objawy zespołu Aspergera
    • swoiste dla autyzmu nieprawidłowości w interakcjach społecznych
    • stereotypowe i powtarzalne zachowanie
      • tendencja do zrytualizowanych działań i nawyków
    • nietypowe wyjątkowe zainteresowania
    • niewzbudzający podejrzeń rozwój językowy i poznawczy
      • na przykład wysoce funkcjonalne formy z wybitnymi uzdolnieniami (zespół sawanta).1-2
  • Objawy zespołu Aspergera utrzymują się przez całe życie, począwszy od wczesnego dzieciństwa.
    • zmiana obrazu klinicznego w zależności od fazy życia.

czCzęstość występowania

  • Współczynnik chorobowości zaburzeń ze spektrum autyzmu wynosi 0,9–1,1%.13.
    • na całym świecie 2,8–94/10 000 (mediana 17/10 000)
    • Europaw Europie 30/10 000–116/10 000 (mediana 61,9/10 000)
    • duża zmienność danych dotyczących chorobowości
      • Przyczyną są różnice w procedurach badań przesiewowych, kryteria identyfikacji przypadków i duża liczba niezgłoszonych przypadków.
  • Współczynnik chorobowości zespołu Aspergera w dzieciństwie wynosi około 0,02–0,03%.24.
  • Niewiele badań dotyczących zapadalności na zaburzenia ze spektrum autyzmu
    • ogólna tendencja wzrostowa zapadalności, prawdopodobnie spowodowana rozszerzeniem możliwości diagnostycznych i wzrostem świadomości choroby.
  • Zaburzenia dotykająstwierdza się znacznie częściej u chłopców znacznie częściej niż dziewczętaąt (stosunek wynosi nawet 8:1).

Etiologia i patogeneza

  • Etiologia zespołu Aspergera nie została wyjaśniona.
    • Mechanizmy neurobiologiczne znanych czynników ryzyka nie zostały zbadane.
    • Zaburzeniom ze spektrum autyzmu towarzyszą patofizjologiczne zmiany w rozwoju i różnicowaniu neuronów.
  • Naukowo udowodnione przyczyny obejmują5-7:
    • genetyczne czynniki ryzyka
      • na przykład (spontaniczne) mutacje, mikrodelecje i mikroduplikacje, zaburzenia chromosomalne, powszechne warianty genetyczne
    • środowiskowe czynniki ryzyka, zwłaszcza w kontekście ciąży.

czynnikiCzynniki predysponujące

  • Predyspozycje rodzinne/genetyczne6-7
  • Środowiskowe czynniki ryzyka
    • zaawansowany wiek matki i ojca
    • narażenie na działanie leków w ciąży (np. walproinian, leki przeciwpadaczkowe, SSRI)
    • zakażenie różyczką u matki w czasie ciąży
    • migracja rodziców.
  • Wykluczone czynniki ryzyka (omawiane publicznie i bez zwiększonego ryzyka)

ICD-10

  • F84. Całościowe zaburzenia rozwojowe.
    • F84.0 Autyzm dziecięcy.
    • F84.1 Autyzm atypowy.
    • F84.5 Zespół Aspergera.
    • F84.8 Inne głębokie zaburzenia rozwojowe.

diagnostykaDiagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Diagnostykę prowadzi się na podstawie obserwacji behawioralnych.
    • Jak dotąd brak jest biologicznych markerów zaburzeń ze spektrum autyzmu.
  • Kryteria diagnostyczne zespołu Aspergera według klasyfikacji ICD-10
    • nieprawidłowości rozwojowe występujące przed ukończeniem 3. roku życia
    • główne objawy w następujących obszarach:
      • zaburzenia interakcji społecznych
      • zaburzenia komunikacji
      • stereotypowe i powtarzalne zachowania oraz wyjątkowe zainteresowania.
    • Jednocześnie rozwój językowy i poznawczy nie wzbudza podejrzeń.
  • Nie jest możliwe wyraźne rozróżnienie między podgrupami całkowitych zaburzeń rozwojowych (zaburzeń ze spektrum autyzmu) (zaburzenie wymiarowe).
  • W nowszych kryteriach diagnostycznych z DSM-5 przewidziano zmiany.
    • Powinny być ujednolicone z ICD-11.
    • przeniesienie do jednej kategorii diagnostycznej (zaburzenia ze spektrum autyzmu)
    • zmiana kryteriów diagnostycznych
    • rozpoznanie możliwe również w przypadku wystąpienia po ukończeniu 3. roku życia.
  •  
  • Zespół Aspergera należy również rozważyć u dorosłych z odpowiednimi objawami.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski 

  • Aspekty wywiadu lekarskiego
    • aktualne objawy i powód zgłoszenia
    • wywiad dotyczący ciąży i porodu z uwzględnieniem czynników ryzyka
    • wywiad dotyczący rozwoju
    • opieka nad dzieckiem i sytuacja rodzicielska od niemowlęctwa do okresu dojrzewania
    • wywiad dotyczący edukacji
    • hobby i przyjaźnie
    • oznaki powtarzalnego, stereotypowego zachowania
    • somatyczny wywiad lekarski (dolegliwości fizyczne i stosowane substancje)
    • dotychczasowe leczenie i środki wsparcia
    • dotychczasowe środki pomocy społecznej/młodzieżowej, dotychczas stosowane środki na rzecz uczestnictwa w życiu zawodowym
    • obecne współistniejące objawy psychiatryczne (w tym wyjaśnienie tendencji samobójczych i zachowań autodestrukcyjnych)
    • wywiad rodzinny.
  • Główne objawy są zazwyczaj obecne już we wczesnym dzieciństwie.
    • Nie można ich wykryć po urodzeniu.
    • Często są one zauważane dopiero w przedszkolu lub szkole.
    • Rodzice często dostrzegają objawy jako pierwsi.
    • moMożliwy regres już nabytych umiejętności językowych lub interakcji społecznych lub utrata tych umiejętności.
  • Kluczowe objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu
    • widoczne cechy wzajemnej komunikacji społecznej i interakcji
      • język mówiony
      • reakcja na innych ludzi
      • interakcja z innymi ludźmi
      • kontakt wzrokowy, wskazywanie, gesty
      • pomysły i wyobraźnia
    • nietypowe lub ograniczone zainteresowania i/lub sztywne, stereotypowe i powtarzalne zachowanie.
  • Szczególne wczesne objawy zespołu Aspergera
    • niewielki lub niewystarczający kontakt, a nawet jego brak
    • stereotypowe zachowanie
    • strach przed zmianą
    • zaburzenia sensoryczne
    • wyraźna reakcja na zbliżanie się do innych dzieci
    • ograniczone zabawy z wykorzystaniem wyobraźni
    • stereotypowe ruchy języka
    • rzadki gest wskazywania z towarzyszącym mu kontaktem wzrokowym
    • kompulsyjne i zrytualizowane zachowania.
    • Dziecko prawie w ogóle nie chce dzielić się czymkolwiek (jedzeniem, zabawkami itp.).
    • rzadki gest wskazywania z towarzyszącym mu kontaktem wzrokowym
    • Dziecko rzadko mówi — tylko po to, aby być przyjaznym lub towarzyskim, ale głównie po to, aby komunikować potrzeby lub przekazywać informacje.
    • stereotypowe ruchy języka
    • kompulsyjne i zrytualizowane zachowania
  • W ramach wywiadu ocena określonych umiejętności, zachowań i trudności w życiu codziennym, również przez rodziców i osób bliskich krewnych.
  • Należy zwrócić uwagę na współwystępowanie zaburzeń psychicznych i chorób somatycznych,.

Możliwe oznaki zaburzeń ze spektrum autyzmu

dzieci.Dzieci

  • Grupa wiekowa od 12 do 18 miesięcy
    • brak gestu wskazującego w celu podzielenia się zainteresowaniem
    • brak gestu machania na pożegnanie
    • brak reakcji na nazywanie przedmiotów dookoła
    • brak naśladownictwa
    • brak kontaktu wzrokowego
    • nietypowa eksploracja obiektów
    • brak podążania za gestem wskazującym
    • rzadki uśmiech społeczny
    • mniejsza elastyczność w dostosowywaniu wizualnym
    • preferowanie figur geometrycznych.
  • Grupa wiekowa od 18 do 24 miesięcy
    • brak gestu wskazującego w celu podzielenia się zainteresowaniem
    • brak kontaktu wzrokowego
    • Dziecko nie przynosi rzeczy w celu pokazania ich komuś.
    • brak zabaw w udawanie
    • niewielka reakcja na niepokój innych osób lub jej brak.
    • Dziecko nie przynosi rzeczy w celu pokazania ich komuś.
  • Grupa wiekowa od 24 miesięcy
    • brak gestu wskazującego w celu podzielenia się zainteresowaniem
    • brak kontaktu wzrokowego
    • brak zabaw w udawanie.
    • Dziecko nie przynosi rzeczy w celu pokazania ich komuś.
    • brak zabaw w udawanie

doroDorośli

  • Słaba wzajemna interakcja społeczna
    • ograniczona interakcja z innymi (np. zdystansowanie, brak zainteresowania lub nietypowe zachowanie)
    • naiwne lub nietypowe zachowania społeczne.
    • Wchodzenie wyłącznie w interakcje, z których czerpie się korzyści.
    • naiwne lub nietypowe zachowania społeczne
  • Brak poczucia odpowiedzialności wobec innych i/lub jednostronne interakcje.
  • Zachowanie tylko nieznacznie zmienia się w odpowiedzi na różne sytuacje społeczne lub nie zmienia się wcale.
  • Niewielka społeczna demonstracja empatii lub jej brak.
  • Sztywne zachowania rutynowe i opór przed zmianami.
  • Widoczne powtarzające się aktywności (np. manieryczne ruchy palcami), zwłaszcza w sytuacjach stresowych lub gdypodczas wyrażaneania są emocjeemocji.

Badanie fizykalne

  • Badanie internistyczno-neurologiczne
  • ObserwacjaNiezbędna jest uważna obserwacja dzieci i młodzieży jest niezbędna.
    • opóźniony, ograniczony lub nietypowy rozwój interakcji społecznych i umiejętności komunikacyjnych
    • stereotypowe zachowania.
    • Zachowania podczas zabawy, które wzbudzają podejrzenia.
    • stereotypowe zachowanie
  • W diagnostykę należy zaangażować przynajmniej jedną bliską osobę, która zna pacjenta od dzieciństwa.

Dodatkowe konsultacje u specjalistów

Badania przesiewowe

  • Nie należy przeprowadzać badań przesiewowych całej populacji.
    • Odsetek wyników fałszywie dodatnich i fałszywie ujemnych dla wszystkich dostępnych instrumentów przesiewowych jest wysoki.
  • Badania przesiewowe są zalecane w przypadku wystąpienia co najmniej jednego objawu i czynników ryzyka.
    • wyniki badań genetycznych ze zwiększoną częstością występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu (np. mutacja, mikrodelecja lub mikroduplikacja, aberracja chromosomowa)
    • narażenie na leki podczas ciąży
    • zakażenia wirusowe w czasie ciąży
    • masa urodzeniowa <1500 g i lub poród przed 32. tygodniem><1500 g i lub poród przed 32. tygodniem
    • noworodkowe napady drgawek
    • rodzeństwo z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
  • Przykłady instrumentów przesiewowych
    • M-CHAT — zmodyfikowana lista kontrolna autyzmu u małych dzieci
      • dla małych dzieci od 2. roku życia
    • FSK — kwestionariusz dotyczący komunikacji społecznej
      • dla dzieci w wieku przedszkolnym i w szkołach podstawowych
    • MBAS — marburska skala oceny dla zespołu Aspergera
      • dla dzieci w wieku od szkoły podstawowej do okresu dojrzewania
    • SRS — skala oceny reaktywności społecznej
      • dla dzieci w wieku od przedszkolnego do młodzieńczego
    • SRS-A — skala oceny reaktywności społecznej u dorosłych
      • bardzo niska swoistość (ostrożna interpretacja).
      • Może być przeprowadzona w wieku dorosłym.
      • bardzo niska swoistość (ostrożna interpretacja)

Diagnostyka specjalistyczna

  • Wykrywanie objawów w przekroju poprzecznym i podłużnym
    • na podstawie kryteriów ICD-10 w przypadku F84.0, F84.1 i F84.5.
  • W ramach wywiadu lekarskiego ankieta ze szczegółowym zapisem objawów ICD-10
    • w wieku przedszkolnym i szkolnym (wywiad z pacjentem i osobami trzecimi) oraz obecnie
    • ogólny wywiad rozwojowy
    • wywiad lekarski i psychiatryczny
    • dokumentacja możliwych czynników ryzyka.
  • Bezpośrednia obserwacja zachowania.
  • U dzieci i młodzieży: standaryzowana diagnostyka rozwojowa lub wielowymiarowe testy poznawcze, jeśli ich przeprowadzenie jest możliwe.
  • W przypadku podejrzenia zaburzeń rozwoju mowy: standaryzowana ocena rozwoju językowegomowy.
  • Rejestrowanie bieżącego poziomu funkcjonowania w odniesieniu do aspektów osobistych, rodzinnych, edukacyjnych i zawodowych.
  • Badanie internistyczno-neurologiczne.
  • WskazaneUzasadnione klinicznie badania laboratoryjne i aparaturowe.
  • Wyjaśnienie istniejącychDiagnostyka internistyczno-neurologicznych i psychiatrycznych zaburzeńchorób współistniejących.
  • Wyjaśnienie wyników diagnostyki
  • diagnostykaDiagnostyka laboratoryjna
    • tylko przy odpowiednim wskazaniu klinicznym.
  • Diagnostyka z użyciem aparatury
    • tylko w przypadku wskazań klinicznych na podstawie wywiadu lekarskiego i badania internistyczno-neurologicznego
    • na przykładnp. EEG, RM
    • wykluczenie zaburzeń słuchu i wzroku.

Wskazania dlado skierowania do specjalisty

  • W przypadku podejrzenia zaburzeń ze spektrum autyzmu należy najpierw skonsultować się ze specjalistą (np. pediatrą lub psychiatrą) w celu przeprowadzenia badania przesiewowego i orientacyjnej oceny przedmiotowej.
  • W przypadku podejrzenia klinicznego i dodatniego wyniku badania przesiewowego należy skierować pacjenta do ośrodka specjalizującego się w diagnostyce zaburzeń ze spektrum autyzmu.

LeczeniaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Cele powinny zostać określone wspólnie z pacjentem i krewnymijego bliskimi (rodzicami, opiekunami) i powinny zależeć od:
    • stopnia zaburzenia
    • wieku chorego
    • możliwości pacjenta
    • Cierpienienasilenia dolegliwości
    • osobistych celów życiowych, życzeń i wyobrażeń
    • wymogów zewnętrznych, np. szkolnych/zawodowych lub określonych przez wymiar sprawiedliwości.
  • Ponadto, leczenie innych współistniejących chorób.

Ogólne informacje o leczeniu

  • Wczesne rozpoznanie jest ważne, aby wspierać rozwój umiejętności i zaplanować niezbędną pomoc i interwencje terapeutyczne.
  • Szczegółowe wyjaśnienie niezwłocznie po ustaleniu rozpoznania
    • powinno być przeprowadzone przez wyspecjalizowaną jednostkę
    • informacje o objawach, przyczynach, rokowaniu, skutecznych i zbędnych interwencjach, środkach wsparcia dla młodzieży oraz aspektach edukacyjnych, zawodowych i prawnych
    • z rodzicami lub opiekunami i/lub dzieckiem/młodzieżą (w stosownych przypadkach)
    • Należy odnieść się do obaw i poczucia winy związanych z przyczynami i konsekwencjami zaburzenia.
    • Za zgodą, należy zgłosić wyniki „kluczowym osobom” (np. wychowawcy/nauczycielom i opiekunom społecznym).
  • Choroby współistniejące powinny być odpowiednio leczone.
  • Nie jest dostępne leczenie ukierunkowane na wyleczenie choroby.

Leczenie farmakologiczne

  • Brak ogólnie zalecanej terapii psychofarmakologicznej dla zespołu Aspergera.
  • Terapia atypowymi neuroleptykami przy zaburzeniach ze spektrum autyzmu
    • Metaanaliza Cochrane wskazuje na poprawę w zakresie drażliwości, stereotypowych zachowań i wycofania społecznego, przy czym dane są ograniczone.38.
  • Przy zaburzeniach lękowych należy rozważyć terapię przeciwdepresyjną.
    • ścisłe rozważenie poziomu dolegliwości i potencjalnych reakcji niepożądanych
    • Metaanaliza Cochrane dotycząca badań nad SSRI u dzieci potwierdza ich skuteczność leczenia przeciwdepresyjnego.49.
    • Ponadto, wykazanoWykazano poprawę w zakresie zaburzeń zachowania w zaburzeniach ze spektrum autyzmu pod wpływem terapii lekami z grupy SSRI.510.

Inne formy leczenia

Terapie psychospołeczne

  • Interdyscyplinarna opieka nad pacjentami (psychologiczna, medyczna, społeczna).611
  • Terapia behawioralna jako istotna część terapii11-12
    • Konieczne jest regularne i częste leczenie.
  • Możliwe cele i elementy terapii611
    • trening umiejętności społecznych
    • ćwiczenie radzenia sobie z emocjami
    • korzystanie z alternatywnych form komunikacji (listy, e-maile)
    • motywacja poprzez pozytywne doświadczenia i wzmocnienie
    • planowanie realnych osiągnięć w celu zwiększenia motywacji
    • zaangażowanie opiekunów
    • organizacja dalszej pomocy
    • promowanie indywidualnych umiejętności
    • rozwiązywanie indywidualnych problemów.
  • Środki towarzyszące611
    • wsparcie dla rodziców lub opiekunów
    • wsparcie/zachęta dla pacjentów w kontekście przedszkola, szkoły, dalszego wykształcenia i pracy
    • mieszkanie
    • dalsze środowisko życia
    • Należy wykorzystaćwykorzystanie istniejącecych strukturystruktur wsparcia.
      • lokalne i regionalne systemy wsparcia dla rodziców i dzieci
      • pośrednictwo w kontaktach z organizacjami dla pacjentów.

Przebieg, powikłania i rokowanie

przebiegPrzebieg

  • Droga do rozpoznania jest nadal stosunkowo długa.
    • średni wiek przy pierwszym rozpoznaniu
      • dla autyzmuautyzm: 6.–7. r.rok ż.ycia
      • dla zespozespółu Aspergera: 9.–10. r.rok życia.
  • Objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu są stabilne pod względem jakości w wieku dorosłym.713.
    • Rozpoznanie pozostaje stabilne w spektrum (100%), zwłaszcza jeśli zaburzenie zostało rozpoznane wcześnie (<2 lat).><2 lat).
    • Przy pierwszym rozpoznaniu w wieku od 2 do 6 lat, 10% dzieci traci rozpoznanie w późniejszym przebiegu zaburzenia, szczególnie w przypadku zespołu Aspergera.
  • WieluU wielu pacjentów cierpistwierdza nasię współistniejące zaburzenia psychiczne.
  • U większości pacjentów sukces zawodowy jest zależny od wsparcia społecznego ze strony rodziny lub instytucji.713.
  • Nie ma dowodów na żadne „lekarstwo“ na autyzm.

powikPowikłania

  • Negatywny wpływ na szkołę, pracę, rodzinę i przyjaźnie713
    • na przykładnp. utrata zatrudnienia.
  • Niepożądana zależność od systemów wsparcia.
  • Stres i lęk spowodowane presją dostosowania się do wymagań społeczeństwa.713
  • Współistniejące zaburzenia psychiczne i choroby somatyczne.

RokowaniaRokowanie

  • Zespół Aspergera często ma lepsze rokowanie ogólne niż inne zaburzenia ze spektrum autyzmu (np. autyzm dziecięcy).
  • Kluczowe aspekty jakości życia wielu pacjentów
    • integracja z życiem zawodowym i/lub przezwyciężanie problemów w codziennym życiu zawodowym
    • nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych.

Dalsze postępowanie

  • W ramach terapii i wsparcia należy regularnie weryfikować aktualny poziom rozwoju osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
    • Zwrzwrócić uwagę na nowe zaburzenia fizyczne lub psychiczne
    • dostosowaniedostosować celówcele terapii lub celów wsparcia do bieżących potrzeb.

informacjeInformacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed Medibas

QuellenŹródła

LiteraturPiśmiennictwo

  1. Chakrabarti S, Fombonne E. Pervasive developmental disorders in preschool children. JAMA, 2001; 285: 3141-2. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Fombonne E, Tidmarsh L. Epidemiologic data on Asperger disorder. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2003 Jan;12(1):15-21, v-vi. doi: 10.1016/s1056-4993(02)00050-0 PMID: 12512396 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Leskovec TJ, Rowles BM, Findling RL. Pharmacological treatment options for autism spectrum disorders in children and adolescents. Harv Rev Psychiatry. 2008;16(2):97-112. doi: 10.1080/10673220802075852. PMID: 18415882. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Ipser JC, Stein DJ, Hawkridge S, Hoppe L. Pharmacotherapy for anxiety disorders in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jul 8;(3):CD005170. doi: 10.1002/14651858.CD005170.pub2. PMID: 19588367. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. West L, Brunssen SH, Waldrop J. Review of the evidence for treatment of children with autism with selective serotonin reuptake inhibitors. J Spec Pediatr Nurs. 2009 Jul;14(3):183-91. doi: 10.1111/j.1744-6155.2009.00196.x. Erratum in: J Spec Pediatr Nurs. 2009 Oct;14(4):301-2. PMID: 19614827. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Krasny L, Williams BJ, Provencal S, Ozonoff S. Social skills interventions for the autism spectrum: essential ingredients and a model curriculum. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2003 Jan;12(1):107-22. doi: 10.1016/s1056-4993(02)00051-2. PMID: 12512401. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Howlin P, Mawhood L, Rutter M. Autism and developmental receptive language disorder--a follow-up comparison in early adult life. II: Social, behavioural, and psychiatric outcomes. J Child Psychol Psychiatry. 2000 Jul;41(5):561-78. doi: 10.1111/1469-7610.00643 PMID: 10946749. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Kurita H. A comparative study of Asperger syndrome with high-functioning atypical autism. Psychiatry Clin Neurosci 1997; 51: 67-70. PubMed
  9. Carpenter LA, Soorya L, Halpern D. Asperger’s syndrome and high-functioning autism. PediatricAnnalsOnline.com 2009; 38: 30-5.  https://www.healio.com
  10. Chakrabarti S, Fombonne E. Pervasive developmental disorders in preschool children. JAMA, 2001; 285: 3141-2. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Fombonne E, Tidmarsh L. Epidemiologic data on Asperger disorder. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2003 Jan;12(1):15-21, v-vi. doi: 10.1016/journals/pedann/2009s1056-14993(02)00050-38-1/%7B97eaa683-f93d-4f85-a3f5-03625ef6124e%7D/aspergers-syndrome-and-high-functioning-autism"0 href="httpsPMID://www 12512396 pubmed.healioncbi.com/journals/pedann/2009-1-38-1/%7B97eaa683-f93d-4f85-a3f5-03625ef6124e%7D/aspergers-syndrome-and-high-functioning-autism" target="_blank">wwwnlm.healionih.comgov
  12. Szatmari P. The causes of autism spectrum disorders. BMJ 2003; 326: 173-174.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1125046/" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1125046/" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Volkmar FR, Klin A, Pauls D. Nosological and genetic aspects of Asperger syndrome. J Autism Dev Disord 1998; 28: 457-63. PubMed
  14. MacLean JE, Szatmari P, Jones MB, Bryson SE, Mahoney WJ et al. Familial factors influence level of functioning in pervasive developmental disorders. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1999; 38: 746-753 PubMed
  15. Leskovec TJ, Rowles BM, Findling RL. Pharmacological treatment options for autism spectrum disorders in children and adolescents. Harv Rev Psychiatry. 2008;16(2):97-112. doi: 10.1080/10673220802075852. PMID: 18415882. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  16. Ipser JC, Stein DJ, Hawkridge S, Hoppe L. Pharmacotherapy for anxiety disorders in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jul 8;(3):CD005170. doi: 10.1002/14651858.CD005170.pub2. PMID: 19588367. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  17. West L, Brunssen SH, Waldrop J. Review of the evidence for treatment of children with autism with selective serotonin reuptake inhibitors. J Spec Pediatr Nurs. 2009 Jul;14(3):183-91. doi: 10.1111/j.1744-6155.2009.00196.x. Erratum in: J Spec Pediatr Nurs. 2009 Oct;14(4):301-2. PMID: 19614827. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  18. Krasny L, Williams BJ, Provencal S, Ozonoff S. Social skills interventions for the autism spectrum: essential ingredients and a model curriculum. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2003 Jan;12(1):107-22. doi: 10.1016/s1056-4993(02)00051-2. PMID: 12512401. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  19. Kasari C, Lawton K. New directions in behavioral treatment of autism spectrum disorders. Curr Opin Neurol. 2010 Apr;23(2):137-43. doi: 10.1097/WCO.0b013e32833775cd. PMID: 20160648; PMCID: PMC4324974.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  20. Howlin P, Mawhood L, Rutter M. Autism and developmental receptive language disorder--a follow-up comparison in early adult life. II: Social, behavioural, and psychiatric outcomes. J Child Psychol Psychiatry. 2000 Jul;41(5):561-78. doi: 10.1111/20160648/"1469-7610.00643 href="httpsPMID://pubmed 10946749.ncbi.nlm.nih.gov/20160648/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autor*innenAutorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
  • Jonas Klaus, Arzt, Freiburg im Breisgau
F84; F840; F841; F845; F848
Asperger; Autyzm; Całościowe zaburzenie rozwojowe; Wyjątkowe zainteresowania u dziecka; Wybitne uzdolnienieuzdolnienia u dziecka; Iloraz inteligencji; SpektrumZaburzenie ze spektrum autyzmu Autyzm wysokofunkcjonujący; Zespół Aspergera; Spektrum autyzmu; Opóźnienie rozwojowerozwoju; Zachowania powtarzalne; Zaburzenia zachowania
calosciowe zaburzenia rozwojowe; wyjatkowe zainteresowania u dziecka; wybitne uzdolnienia u dziecka; zespol Aspergera; opoznienie
Zespół Aspergera (zaburzenie ze spektrum autyzmu)
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Zespół Aspergera należy do grupy zaburzeń ze spektrum autyzmu lub całościowych zaburzeń rozwojowych. Towarzyszą mu zaburzenia w  zakresie interakcji społecznych i  komunikacji, a  także stereotypowe i  powtarzalne zaburzenia zachowania.
Psychiatria dzieci i młodzieży
Zespół Aspergera
/link/6de0f840f4b54646ba646a71b6966a3f.aspx
/link/6de0f840f4b54646ba646a71b6966a3f.aspx
zespol-aspergera
SiteDisease
Zespół Aspergera
K.Reinhardt@gesinform.de
mail#j.dabrowska@medibas.pl
pl
pl
pl