Bielactwo

Co toCzym jest bielactwo?

Definicja

Bielactwo to zmianaschorzenie skórnary, w którejrym miejscami tworzpojawiają się wyraźnie odgraniczone, mlecznobiałe obszaryplamy na skóryrze. WCzasami miejscachna zmienionychdotkniętych chorobowoobszarach czasamiodbarwiają się również włosy, odbarwiajstając się ijasne, stająa sięnawet białe. Przyczyną jest postępującestopniowe niszczenie melanocytów – komórek wytwarzających melaninę, czyli barwnik skóry, które tworzą barwniki (melaninę) w naskórku i cebulkach włosów (melanocytów). Choroba nie jest zarazakaźliwana.

W zależności od rozprzestrzeniania się zmian skórnych wyróżnia się różne podtypy bielactwa. Bielactwo niesegmentoweniesegmentalne występuje symetrycznie po obu stronach ciała i często rozprzestrzenia się naobejmuje dużyme obszarzeobszary skóry. Z kolei bielactwo segmentowesegmentalne ma charakter miejscowy. Klasyfikacja obejmuje także bielactwo mieszane. 

Objawy

Na skórze pojawiają się jasne, pozbawione pigmentu plamy, czasemktóre czasami mogą lekko swędzącedzieć, plamyale beznie łusekuszczą się. Na początku plamy są często wyraźnie odgraniczone i niewielkie. Następnie zwiększają swój obwód i rozmiar i stopniowo zrastajzlewają się z innymi plamami, ostatecznie pokrywajprowadząc wido objększecia obszarywiekśzych obszarów skóry. 

Plamy są często rozmieszczone są na dużych obszarach, ale mogą też występować miejscowo. ZmienioneBielactwo chorobowomoże bydotyczyć równietakże wargiust, narządydów płcioweciowych, sutkibrodawek isutkowych oraz błonyon śluzoweluzowych. Włosy w miejscu zmienionym chorobowo również częstomogą tracąstracić swój kolor.

Bielactwo

Bielactwo

Przyczyny

Białe plamy pojawiajpowstają się, ponieważ komórki pigmentotwórcze skóry tworzące pigment (melanocyty) ulegajzostają zniszczeniuzniszczone i nie produkujprzestają jużwytwarzać melaniny.melaninę, Dlategoco teżprowadzi do odbarwienia skórary.

Dokładne ulegaprzyczyny odbarwieniu.tego Dlaczegoprocesu te komórkinie są niszczone, nie zostało jeszcze dokw peładnieni wyjaśnionepoznane. 

  Często występuje skłonnośćpredyspozycja genetyczna. PrzyW bielactwieprzypadku zaburzonabielactwa jestdochodzi do zaburzenia równowagawnowagi różnych enzymów i cząsteczek sygnalizacyjnychsygnałowych w skórze. Prawdopodobnie mamyzachodzi doreakcja czynieniaautoimmunologiczna, z reakcją autoimmunologiczną,w którarej układ odpornościowy atakuje melanocyty.

Częstotliwość występowania

Bielactwo dotyka od 0,5–% do 1% wszystkich ludzipopulacji na całym świecie., Przya czymjej mwystężczyźnipowanie chorująjest równie częstoste u kobiet, jak kobietyi u mężczyzn. Choroba cznajczęstościej wybuchaujawnia wsię wiekumiędzy 10–. a 30 lat. rokiem życia, alechoć może wystąpić w każdym wieku. U ok.Około 20% osprzypadkób dotkniętych tym schorzeniem bielactwo występuje w rodziniema charakter rodzinny, co wskazuje na genetyczne predyspozycje.

Badania dodatkowe

• Wyraźnie odgraniczone i, pozbawione pigmentu obszary skóry o różnej wielkości zazwyczaj pozwalają zwykle na niewątpliwepostawienie rozpoznaniejednoznacznej chorobydiagnozy.
• Rozległość i aktywność bielactwa można ocenić za pomocą różnych instrumentów.
• Badanie krwi możepozwala określiustalić, czy obecne są pewneokreślone przeciwciała lub czy współwystępuje również choroba tarczycy.
• Jeśli rozpoznanie jest niepewne, można pobrać i zbadać próbkę tkanki.
• Zdjęcia mogą być przydatne do oceny zaawansowania i aktywności choroby. 

Leczenie

• Celem leczenia jest zapobieganiezatrzymanie postępowipu choroby oraz poprawa wyglądu skóry. 
• LeczenieTerapia zależyjest oddostosowywana do aktywności i rozległości bielactwa, jakoraz rindywidualnych preferencji pacjentównież od życzeń danej osobyw.

Leki

• W przypadku ograniczonego bielactwa poza twarzą stosuje się kremy z kortyzonemglikokortykosteroidem (np. furoinianfuroinianem mometazonu). Krem stosuje się raz dziennie przez 3 miesiące.
• Na skórze twarzy można stosować tzw. inhibitory kalcyneuryny (np. takrolimus).
• Przy szybko postępującym bielactwie można również przepisać tabletki z kortyzonemglikokortykosteroidem. Przyjmuje się je przez dwa kolejne dni w tygodniu przez okres od 3 do 6 miesięcy. 

Terapia światłem

• Inną opcją terapeutyczną w przypadku rozległego bielactwa jest naświetlanie krótkofalowym światłem UV o wąskim spektrum (UVB).Promienie Promieniete, poprzez stymulację określonych substancji w organizmie, pobudzają melanocyty do ponownego namnażania się poprzez stymulację pewnych substancji endogennych. Białe plamy odzyskują pigment i poprawia się wygląd skóry.
• Pojedyncze ogniska bielactwa mogą być również leczone w sposób celowanycelowanylaserem laseremexcimerowym ekscymerowym, który emituje jedynie światło o długości fali 308 nm.

Operacja

• W przypadku bardzo ograniczonych stabilnych białych plam możliwe jest również chirurgiczne przeszczepienie zdrowej skóry w chore miejsce. MoNależe toy jednak pozostawiwziąć bliznypod uwagę ryzyko tworzenia się blizn czy keloidu.
• Możliwa jest również transplantacja komórek melanocytów, ale jest ona wymagająca technicznie i czasochłonna. 

Psychoterapia

• Bielactwo może znacząco wpływać na jakość życia ipoprzez prowadzistygmatyzację, obniżenie poczucia własnej wartości czy poczucia wstydu. To z kolei może skutkować do wystąpieniem depresji oraz lęków. Z drugiej stronyza czynniki stresoweczynnik mogący wywołaywać chorobę uznaje się stres. 
• Pomocne może być zatem towarzyszące leczenie psychoterapeutyczne.

Co można zrobić we własnym zakresie?

• PlamyMiejsca bielactwana skórze objęte bielactwem powinny być chronione przed słońcem, aby nie doszło do ich uszkodzenia przezpod swpłońceywem promieniowania UV. Dlatego należy przykryzasłaniać skórę odpowiednimodpowiednią ubraniemodzieżą, stosować kremkremy zprzeciwsłoneczne o wysokim wspófiltrze SPF oraz unikać bezpośredniego przebywania na słczynnikiemońcu, ochrony przeciwsłonecznej i w miarę możliwości przebywaćprzebywając w cieniu.
• Białe plamy można zakryrównież maskować za pomocą makijażemu lub kamuflażemspecjalnych kosmetyków kryjących. 

Rokowania

Przebieg choroby jest bardzo rzróżnynicowany ui poszczególnych osóbindywidualny. Często jasne plamy na skórze rozprzestrzeniają się skokowostopniowo, w formie nawrotów. W wielu przypadkach jednak liczba plam stabilizuje się po pewnym czasie stabilizuje się, a następniei pozostaje na stałym poziomie. BielactwoRzadko rzadkozdarza się, że bielactwo całkowicie ustępuje całkowicie.

Jako powikłanie mogą wystąpić uszkodzenia posłoneczneniepigmentowanej skóry niepigmentowanejspowodowane działaniem słońca. Zwiększone jest również ryzyko wystąpienia czerniaka (nowotworu skóry). Jeśli dotknięte są również melanocyty w uchu wewnętrznym lub oku, ale jest to rzadkie, może wystąpić lekki ubytek słuchu lub zapalenie tęczówki (środkowej błony oka, która nadaje oku kolor). 

Dodatkowe informacje

• Bielactwo — informacje dla lekarzy

Autor

• Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
• Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)