Opieka paliatywnaDefinicja
Wielu pacjentów onkologicznych cierpi na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Dla pacjentów objawy te mogą być równie niepokojące jak ból. Najczęstsze objawy to nudności, wymioty, zaparcia i suchość w jamie ustnej.
Częstotliwość występowania
WedługNudności doniesień,i wymioty występują u 40–70% pacjentów z zaawansowanymzaawansowanymi nowotworem złośliwym cierpi na nudności w mniejszym lub większym stopniunowotworami. Około 30% chorychpacjentów doświadcza również wymiotów. Objawy te mogą występować na każdym etapie choroby nowotworowej, zarówno w trakcie leczenia, jak i w fazie terminalnej.
Przyczyny
Diagnostyka
Przed rozpoczęciem leczenia nudności i wymiotów należy ustalić ich przyczynę. WKluczowe oparciu o możliwe korzyści wynikające z pozytywnych lub negatywnych wyników, celem jest ocena, które środkipytania diagnostyczne są przydatne i jak wpływają one na dalsze leczenie obecnych dolegliwości.
Ważne pytania, które lekarze powinni zadać pacjentom, mogą być następująceto:
- Czy
dokuczapacjentsilnedoświadczapragnienie? Bólsilnegogłowy?Zawroty głowy?Zaparciapragnienia?- Czy występują objawy, takie jak ból głowy, zawroty głowy, zaparcia?
- Czy pacjent odczuwa bóle brzucha lub inne dolegliwości bólowe?
- Jakie leki są stosowane?
BadanaPonadto jestzaleca jamasię ustnawykonanie badań fizykalnych, brzuchw tym oceny jamy ustnej, brzucha i odbytnica pacjentaodbytnicy. WskazaneBadania mogąlaboratoryjne, byćtakie badaniajak krwi w celu sprawdzenia morfologiimorfologia krwi, testy czynności wątroby i nerek, orazmogą innerównież badaniapomóc w identyfikacji przyczyn. Celem diagnostyki jest nie tylko zrozumienie, co wywołuje objawy, ale także określenie, jak leczenie może złagodzić dolegliwości.
Leczenie
TerapiaCelem jest skierowana głównie przeciwko odczuwaniuleczenia nudności i wymiotów jest poprawa jakości życia pacjenta poprzez zmniejszenie częstotliwości i intensywności tych objawów. Podejście terapeutyczne jest zindywidualizowane i obejmuje zarówno środki niefarmakologiczne, jeślijak takai wystfarmakoterapiępuje.
Zaleca
Podejście sięniefarmakologiczne
- Zmiana diety i stylu życia: Wskazane jest unikanie
czynnikpokarmów, które mogą wywołującychywać nudności. Spożywanie mniejszych posiłków częściej w ciągu dnia,dostosowanie dietyunikanie tłustych iotoczeniaciężkostrawnychorazpotraw, a także uniesienie górnej części ciała po jedzeniu. Odpoczynek,relaksmoże przynieść ulgę. - Odpoczynek i
odwrrelaks: Warto zachęcać pacjentóceniew do odpoczynku, stosowania technik relaksacyjnych i odwracania uwagirod objawówniew, co możmogąe pomóc w łagodzeniu nudności. - Unikanie
Jeczynników wywołujących nudnoślici: Gdy to możliwe, należy odstawić leki,powodujktóre mogącenasilać objawy.
Farmakoterapia
W leczeniu nudności.
Farmakoterapia
Działania niepożądane
AntagoniChociaż leki stosowane w leczeniu nudności dopaminy,są jak metoklopramidefektywne, mogą wiązać się z działaniami niepożądanymi:
- Metoklopramid: Może powodować
poważnedziałania niepożądane ze strony układu nerwowegow postaci niekontrolowanych ruchów i napięcia,zwłaszczatakie jak niekontrolowane ruchy (dyskinezy), szczególnie u dzieci, młodzieży i pacjentów odwodnionych.TymW takich przypadkach stosuje się leki przeciwparkinsonowskie, aby zapobiec tym skutkom ubocznym. - Leki
możnaprzeciwhistaminoweprzeciwdziałai przeciwcholinergiczne: Mogą prowadzićzadopomocą tzw. leków przeciwparkinsonowskich po konsultacji z lekarzem prowadzącym.U pojedynczych pacjentów obserwuje się działania niepożądane leków przeciwcholinergicznych, takie jaksuchośćci w jamie ustnej,problemyzaburzeńurologiczneurologicznych,iazarzucanietakżekwaśnej trezgagi. - Antagoniści serotoniny: Długotrwałe stosowanie tych leków moż
ołądkowej/zgagae prowadzić do zaparć, co wymaga monitorowania stanu pacjenta. - Opioidy: Nudności wywołane
opioidamiNudnościprzez opioidy sączęstym skutkiem ubocznym stosowania opioidówpowszechne.Z tego powodu przed rozpoczęciem leczenia opioidami należy rozważyć zastosowanie środków zapobiegawczych. U niektórych pacjentów nudności ustępują po 3–5 dniach. W przeciwnym razie można rozważyć zmianę opioidu. Można czCzęstoskuteczniestosujeuśmierzyć objawy stosującsię antagonisty dopaminy(metoklopramid).Jeśli objawy nudności są wyraźnie związane z wysiłkiem fizycznym,obiecującymtakiepodejściemjakjest zastosowanie leków przeciwhistaminowych lub przeciwcholinergicznych. Antagoniści serotoniny są często skuteczni i powinni być brani pod uwagęmetoklopramid,zwłaszcza w przypadku nudności wywołanych chemioterapią lub radioterapią. Należy jednak pamiętać, że leki te mogą prowadzić do zaparć.Kortykosteroidy mogą być stosowanew celu złagodzenianudności i wymiotów związanych ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym. W przypadku pacjentów cierpiących na lęk i niepokój, rozważane jest zastosowanie benzodiazepin, które mogą pomóc w złagodzeniutych objawówpsychicznych towarzyszących nudnościom.
Dodatkowe informacje
- Czym jest medycyna paliatywna?
- Leczenie lęku
- Zaparcia
- Suchość w jamie ustnej
- Trudności z oddychaniem
- Utrata masy ciała w chorobie nowotworowej
- Depresja
- Majaczenie
- Jedzenie przy braku apetytu
- Nudności i wymioty — Informacje dla personelu medycznego
Autor
- Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
- Marie-Christine Fritzsche, lekarz, Fryburg
- Lek. Kalina van der Bend, recenzent