Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Ostre zagrożenie dla siebie i innych

Streszczenie

  • Definicja: Ostre zagrożenie dla siebie i innych z brakiem wglądu w chorobę w przypadku podstawowych zaburzeń psychiatrycznych, intoksykacji, chorób ogólnoustrojowych, organicznych chorób mózgu.
  • Częstość występowania: Rzadko w praktyce lekarza rodzinnego, częściej w ratownictwie medycznym.
  • Objawy: Ostre splątanie, pobudzenie, agresywność, zachowania samobójcze.
  • Obraz kliniczny: Ostre zagrożenie dla siebie i innych.
  • Leczenie: Umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym lub zakładzie opiekuńczym zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym kraju. Do czasu przybycia policji/lekarza pogotowia ratunkowego wskazane może być podanie benzodiazepin lub leków przeciwpsychotycznych, które w uzasadnionym stanie nagłym mogą zostać podane wbrew woli danej osoby.

informacje ogólne

Definicja

  • Ostre zagrożenie dla siebie i innych spowodowane poprzez:
    • zachowania samobójcze albo
    • agresywność, stan pobudzenia i/lub splątanie, np. przy zaburzeniach psychiatrycznych, organicznych chorobach mózgu, chorobach ogólnoustrojowych lub zatruciach
  • Brak wglądu w chorobę

Częstość występowania

  • Rzadko spotykane w  praktyce lekarza rodzinnego
  • Częściej w pracy lekarzy pogotowia ratunkowego i na dyżurach

etiologia

Czynniki predysponujące  

  • W przypadku zachowań agresywnych w kontekście psychiatrycznym
  • W przypadku wystąpienia nagłego stanu psychiatrycznego
    • słaba opieka ambulatoryjna w niektórych regionach
    • przedwczesne wypisy z powodu skracania czasu leczenia szpitalnego
    • Ze względu na wzrost średniej długości życia zwiększa się liczba geriatrycznych psychiatrycznych stanów nagłych.
    • wzrost nadmiernego spożycia alkoholu lub narkotyków w niektórych grupach
    • czynniki psychospołeczne, takie jak ubóstwo, bezrobocie, obciążenie stresem

ICD-10

  • F05.0 Majaczenie bez otępienia
  • F05.1 Majaczenie nałożone na otępienie
  • F19.0 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem wielu narkotyków i innych substancji psychoaktywnych: ostre zatrucie
  • F23.9 Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne, nieokreślone
  • F29 Nieokreślona psychoza nieorganiczna
  • R45.8 Inne objawy i dolegliwości dotyczące stanu emocjonalnego, w tym: myśli (tendencje) samobójcze

diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

Ostre skłonności samobójcze

  • Zobacz artykuły  Samobójstwo i próba samobójcza  oraz  Samobójstwo i próba samobójcza u dzieci i młodzieży.
  • Przykłady pomocnych pytań diagnostycznych
    • A co z odwagą, by stawić czoła życiu?
    • Czy kiedykolwiek próbował(a) Pan(i) odebrać sobie życie?
    • Czy może Pan(i) obiecać, że nie odbierze sobie życia w nadchodzącym tygodniu?
    • Czy ma Pan(i) konkretny plan na to, jak się zabić?
  • Stopniowa ocena skłonności samobójczych
    • myśli świadczące o zmęczeniu życiem, jasne i wiarygodne bez presji lub planu działania
      • bierne pragnienie śmierci
    • myśli samobójcze, wyraźne i wiarygodne, bez presji lub planu działania
    • myśli samobójcze z presją działania i/lub planem działania
  • W  razie niepewności
    • umówić się z pacjentem w gabinecie na bliską czasowo wizytę
    • konsultacje z bardziej doświadczonymi kolegami
    • skierowanie do gabinetu psychiatrycznego

Wyniki badania psychopatologicznego

  • Badanie psychopatologiczne w nagłych stanach psychiatrycznych musi obejmować ocenę:
    • świadomości i orientacji
    • afektu i napędu
    • zdolności myślenia i postrzegania
    • zdolności spostrzegania i pamięci
    • oraz skłonności samobójczych i zagrożenia dla osób trzecich

wywiad lekarski

  • ważne: dokładna dokumentacja, np. w przypadku tendencji samobójczych również dosłowne cytaty z wywiadu lekarskiego
  • Często przydatne informacje można uzyskać tylko dzięki wywiadowi zebranemu od osób trzecich
    • W sytuacji nagłej wywiad lekarski nie jest możliwy lub jest możliwy tylko w stopniu niepełnym.
    • pacjenci w stanie pobudzenia, agresywni i/lub splątani, bez wglądu w chorobę
  • W ramach wywiadu lekarskiego w stanach nagłych należy w miarę możliwości zebrać następujące informacje:
    • dane osobowe, w tym wiek i płeć
    • konkretne problemy, które spowodowały sytuację nagłą
    • aktualna historia medyczna z początkiem objawów
    • niedawne leczenie psychiatryczne, w tym wywiad dotyczący przyjmowanych leków, specjalny wywiad psychiatryczny i wywiad ogólnomedyczny

Badanie fizykalne

  • Zazwyczaj jest utrudnione lub niemożliwe.
  • Sprawdzić informacje dotyczące zaburzenia somatycznego, np. intoksykacji lub majaczenia. Ew. występuje pierwotna potrzeba intensywnego leczenia.  
  • Tak szybko, jak to możliwe:
    • oznaczenie parametrów życiowych: tętno, ciśnienie tętnicze, saturacja
    • pełne badanie lekarskie i neurologiczne

Badanie uzupełniające w  praktyce lekarza rodzinnego

  • Badania laboratoryjne i inne, takie jak EKG, zwykle możliwe dopiero w szpitalu
  • W razie możliwości test paskowy do pomiaru cukru we krwi

Wskazania do skierowania

  • W przypadku poważnego zagrożenia dla siebie lub innych, skierowanie do szpitala, ew. skierowanie przymusowe
  • Każda osoba, która podjęła próbę samobójczą, powinna zostać zabrana na oddział ratunkowy lub do szpitala w celu diagnostyki i leczenia, nawet wbrew jej woli.

leczenie

Cele terapii

  • Ochrona poszkodowanych, ochrona osób trzecich
  • Deeskalacja

Ogólne informacje o leczeniu

  • W pierwszej kolejności, jeśli to możliwe, należy podjąć próbę werbalnej deeskalacji („Talking Down”), w razie potrzeby należy zaangażować zaufane osoby.
    • sygnalizowanie empatii, troski, szacunku, powagi i chęci opieki
    • zachowanie spokoju
    • zaoferowanie pomocy
    • zachowanie dystansu (nie blokować sobie drogi wyjścia)
    • zapytanie o życzenia i obawy
  • Zaleca się oferowanie doraźnej farmakoterapii (pacjenci zachowują autonomię i widzą perspektywę poprawy swojego stanu).
  • W przypadku poważnego zagrożenia dla siebie i innych, jeśli nie można zapobiec niebezpieczeństwu za pomocą innych środków, wskazane jest umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym lub innym ośrodku ochronnym.
  • W stanach nagłych (do czasu przybycia policji/lekarza pogotowia ratunkowego) może być wskazane przymusowe unieruchomienie lub przymusowe podanie leków.
    • Jeśli użycie środków przymusu i przymusowe umieszczenie w ośrodku jest nieuniknione, należy zapewnić danej osobie godność człowieka i zagwarantować respektowanie jej praw.
    • Interwencje powinny być jak najkrótsze i jak najmniej inwazyjne, należy unikać urazów psychicznych lub fizycznych.

Leczenie farmakologiczne

  • Doraźne leczenie farmakologiczne (sedacja) może być konieczne do czasu przybycia policji i/lub lekarza pogotowia ratunkowego.
  • W ostrych sytuacjach zalecane są benzodiazepiny lub leki przeciwpsychotyczne.
  • Często konieczne jest domięśniowe podanie, jeżeli pacjent odmówi przyjęcia doustnego lub założenia dostępu żylnego.
    • Podawanie dożylne podanie wymaga monitorowania (np. ze względu na ryzyko depresji oddechowej) i dlatego nie jest zalecane w nagłych przypadkach w gabinecie lekarza rodzinnego lub podczas wizyty domowej.
      • Odradza się dożylne podawanie haloperidolu.
  • W praktyce lekarza rodzinnego/interwencji pogotowia ratunkowego zaleca się postępowanie pragmatyczne.
    • Próba podania leków doustnych (uwaga: niebezpieczeństwo urazów spowodowanych ugryzieniem!)
      • Na przykład lorazepam 1  mg na wilgotnym patyczku do higieny ust
    • w razie konieczności domięśniowego podania
      • diazepam 10  mg domięśniowo (okres półtrwania do 72  godzin) albo
      • haloperidol 5  mg domięśniowo (w przypadku osób starszych zacząć od 1  mg, niebezpieczeństwo kardiologicznych reakcji niepożądanych)
    • Po domięśniowym podaniu konieczny jest jak najszybszy nadzór, dlatego należy przetransportować pacjenta do szpitala pod opieką lekarza pogotowia ratunkowego.
  • Ze względu na ryzyko depresji oddechowej midazolamu nie należy stosować we wskazaniach psychiatrycznych (brak dopuszczenia do stosowania we wskazaniach psychiatrycznych).    
  • Stosowanie haloperidolu jest stosunkowo bezpieczne w przypadku intoksykacji mieszanych, lecz należy zachować ostrożność w przypadku przyjęcia leków uspokajających.
  • Benzodiazepiny powinny być przede wszystkim stosowane w leczeniu pobudzenia, niepokoju i lęku w kontekście intoksykacji narkotykami.

Inne formy leczenia

Umieszczenie w placówce

  • Umieszczanie pacjentów bez ich zgody lub wbrew ich woli w placówce ochronnej
    • klinika psychiatryczna
    • Zakład opieki
  • Wymogi prawne dotyczące umieszczenia
    • występowanie poważnej choroby psychicznej
    • bezpośrednie zagrożenie dla siebie lub innych z powodu tej choroby
    • Niebezpieczeństwa nie da się zażegnać mniej drastycznymi środkami.
  • Procedura w przypadku konieczności umieszczenia pacjenta lub przymusowego stawienia się w szpitalu psychiatrycznym:
    • powiadomić policję, sąd lub wydział zdrowia
      • Najprostsze jest często powiadomienie policji.

W  klinice

  • Opinia psychiatryczna/specjalistyczna,
    • w szpitalu przegląd wskazań do dalszego pobytu przez specjalistów w dziedzinie psychiatrii  
    • Natychmiastowe zwolnienie ze szpitala, jeśli przyczyny umieszczenia nie mogą zostać potwierdzone.
    • W przypadku pacjentów zdolnych do wyrażenia zgody możliwe jest podjęcie decyzji o dobrowolnym przyjęciu do szpitala (również na oddział zamknięty).
    • Jeśli nadal istnieją wskazania do umieszczenia pacjenta w placówce, przygotowanie dla sądu opinii medycznej wyjaśniającej powody umieszczenia.
  • Decyzja sądu
    • osobiste wysłuchanie pacjenta w ciągu 24  godzin
    • decyzja sądu o umieszczeniu lub zwolnieniu z placówki
    • Decyzja sądu określa czas trwania umieszczenia w placówce.
  • Dalsze środki przymusu,
    • Na przykład unieruchomienie lub przymusowe podawanie leków: konieczne jest złożenie do sądu odrębnego wniosku.
    • w przypadku przymusowego podawania leków kontrola przez zewnętrznego eksperta

Profilaktyka

  • W przypadku pacjentów z zaburzeniami psychiatrycznymi karta na wypadek stanów nagłych zawierająca ważne dane kontaktowe i godziny otwarcia
    • psychiatrycznej służby kryzysowej
    • szpitala psychiatrycznego prowadzącego leczenie
    • najbliższej odpowiedniej poradni psychiatrycznej
    • gabinetu lekarza rodzinnego prowadzącego leczenie
    • członków rodziny
    • opiekuna prawnego
    • dyspozytora pogotowia ratunkowego
  • Zaufanie i dobra współpraca między osobami chorymi psychicznie a personelem medycznym i innymi specjalistami.
  • W przypadku nawracających zachowań agresywnych u osób z problemami z przestrzeganiem zaleceń lekarskich, psychiatrzy prowadzący leczenie powinni omówić z pacjentem przejście na leki o opóźnionym uwalnianiu.
  • Wcześniejsze przygotowanie zespołu terapeutycznego na nagłe stany psychiatryczne
    • informacje na temat krajowych przepisów dotyczących umieszczania w szpitalu
    • wyjaśnienie kompetencji poszczególnych służb
    • oferta i dostępność lokalnych psychiatrycznych usług kryzysowych
    • szkolenie zespołu terapeutycznego (np. kurs deeskalacji werbalnej)

informacjeInformacje dla pacjentów

InformacjeMateriały edukacyjne dla pacjentów w Deximed

Źródła

Literatur

  

Autorka

  • Marlies Karsch-Völk, dr n. med., lekarka rodzinna, Monachium
F050; F051; F190; F239; F29; R458
Przymusowa hospitalizacja Przymusowe leczenie farmakologiczne Ostra psychoza Zachowania samobójcze Psychiatryczna służba kryzysowa Społeczna służba psychiatryczna Sedacja Intoksykacja narkotykami Splątanie Dezorientacja Wgląd w chorobę
Ostre zagrożenie dla siebie i innych
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Ostre zagrożenie dla siebie i innych z brakiem wglądu w chorobę w przypadku podstawowych zaburzeń psychiatrycznych, intoksykacji, chorób ogólnoustrojowych, organicznych chorób mózgu.
Pierwsza pomoc/Nagłe wypadki
Ostre zagrożenie dla siebie i innych
/link/b2aa96531e3243f69434dfc7ceeb3010.aspx
/link/b2aa96531e3243f69434dfc7ceeb3010.aspx
ostre-zagrozenie-dla-siebie-i-innych
SiteDisease
Ostre zagrożenie dla siebie i innych
K.Reinhardt@gesinform.de
silje.lango@nhi.no (patched by linkmapper)
pl
pl
pl