Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zespół Westa (spazmy niemowlęce)

Streszczenie

  • Definicja:Polietiologiczna encefalopatia padaczkowa z objawami między 2. a 8. miesiącem życia, zwykle dotykająca dzieci z uszkodzeniem mózgu.
  • Częstość występowania:Zapadalność 2–5/10000 noworodków.
  • Objawy:Definiowane przez „seryjne skurcze padaczkowe z symetrycznymi lub asymetrycznymi skurczami zginaczy, prostowników lub zginaczy-prostowników“ oraz typowe wyniki EEG z hipersarytmią i prawie zawsze z cechami opóźnienia psychoruchowego.
  • Obraz kliniczny:Opóźnienie psychoruchowe, deficyty neurologiczne, objawy nerwowo-skórne, ewentualnie również nietypowe wyniki kliniczne w okresie wolnym od napadów.
  • Diagnostyka:Wywiad lekarski, badanie przedmiotowe, EEG, diagnostyka obrazowa, laboratoryjna, neuropsychologiczna.
  • Terapia:Leki pierwszego wyboru to ACTH, glikokortykoidy lub wigabatryna.

informacje ogólne

Definicja

  • Zespół Westa – synonimy: napady zgięciowe, drgawki Salaam
  • Rzadka polietiologiczna encefalopatia padaczkowa związana z wiekiem, objawiająca się między 2. a 8. miesiącem życia.
  • Definiowana przez „seryjne skurcze padaczkowe z symetrycznymi lub asymetrycznymi skurczami zginaczy, prostowników lub zginaczy-prostowników“ oraz typowe wyniki EEG z hipersarytmią i prawie zawsze z cechami opóźnienia psychoruchowego.

Częstość występowania

  • Najczęstsza encefalopatia padaczkowa, stanowiąca 8% wszystkich padaczek dziecięcych
  • Zapadalność szacuje się na 2–5/10000 noworodków.1
  • Chłopcy chorują znacznie częściej niż dziewczynki.
  • U 5% objawy pojawiają się po 1. urodzinach.

Etiologia i patogeneza

  • Etiologia znana w 2/3 przypadków, kryptogenna/idiopatyczna w 1/3 (w tych przypadkach należy założyć nieznane wcześniej przyczyny genetyczne).
  • Przeważnie ma charakter objawowy, często dotyka dzieci z uszkodzeniami mózgu.
    • prenatalne
    • okołoporodowe (ok. 15 %)
      • niedotlenieniowo-niedokrwienne, krwawienia, zakażenia
    • poporodowe
      • anoksja, krwotok, zakażenia, uraz
      • wrodzone zaburzenia metaboliczne (10–15%)
      • napady zależne od witaminy B6 i fosforanu pirydoksalu
      • leki: rzadko teofilina, leki przeciwhistaminowe H1
  • Dotychczas zidentyfikowane loci genowe: ARX, CDKL5, STXBP1, PLC-β1, SCN8A, DNM, GABRB3

ICD-10

  • G 40.4 Inne postacie uogólnionej padaczki i zespołów padaczkowych

Diagnostyka

  • Sekcję opracowano na podstawie poniższych źródeł.

Kryteria diagnostyczne

  • Zespół elektrokliniczny z charakterystyczną kombinacją wzorca napadów, wyników EEG i etiologii oraz często opóźnieniem psychoruchowym.
  • Seria skurczów osiowych z symetrycznymi lub asymetrycznymi skurczami zginaczy i/lub prostowników, czasami bardzo dyskretnych, a następnie wykrywanych tylko przez EEG podczas napadu.
  • Hipsarytmia w EEG
  • Początkowe opóźnienie psychoruchowe nie jest częścią definicji, ale jest już obecne w 90% przypadków w momencie diagnozy. 

Diagnostyka różnicowa

  • Wzdryganie się w reakcji na przestrach
    • podobne do napadów spowodowanych uderzeniem pioruna
    • rozdrażnione niemowlęta
  • Łagodne mioklonie u niemowląt (niepadaczkowe)
  • Łagodne mioklonie senne noworodków
  • Pierwotne uogólnione napady miokloniczne
    • napady niewystępujące seryjnie
    • brak aury, brak zaburzeń międzynapadowych
    • brak hipersarytmii
  • Zespół Lennoxa-Gastauta
    • płynne przejście dla starszych dzieci
  • Zespół Ohtahary
    • niemowlęta z ciężkim strukturalnym uszkodzeniem mózgu, związek z wadami genetycznymi STXBP1 i PLC-Beta1 
    • charakterystyczne napady toniczne
    • ciągły wzorzec tłumienia impulsów w EEG zarówno podczas czuwania, jak i podczas snu
  • Dziecięca encefalopatia miokloniczna
    • uporczywa uogólniona mioklonia podczas snu, proste napady częściowe, toniczne napady zgięciowe
    • wyraźne deficyty neurologiczne i poważne opóźnienie w rozwoju
    • wzorzec tłumienia impulsów w EEG, możliwe przejście do hipersarytmii w przebiegu choroby
    • niekorzystne rokowania, dzieci umierają wcześnie lub wykazują poważne wady neurologiczne

Wywiad lekarski

  • Sekcja jest oparta na tym źródle.
  • Przeprowadzenie szczegółowego wywiadu przez doświadczonego lekarza z osobą dotkniętą chorobą, jej rodziną i w razie potrzeby z osobami z jej otoczenia
  • Początkowo często występuje tylko kilka napadów, więc rozpoznanie może być trudne, możliwe pomylenie z kolką lub refluksem żołądkowo-przełykowym2, ukierunkowane zadawanie pytań dotyczących objawów jest niezbędne do wczesnego i prawidłowego rozpoznania.
  • Wczesne objawy z wywiadu to regresja rozwojowa (statomotoryczna, afektywna), puste spojrzenie, stereotypia, wyraźne ziewanie, naprzemienny niepokój ruchowy i całkowity odpoczynek, czasami poprzedzony innymi napadami (drgawki noworodkowe, ogniskowe napady ruchowe, napady typu grand mal).
  • Ogólny wywiad lekarski
    • ciąża
    • okres noworodkowy
    • rozwój neurologiczny
    • wywiad rodzinny
    • leki
    • wypadki/upadki
    • zabiegi chirurgiczne.
  • Wywiad dotyczący napadów (objawy niekiedy nie są rozpoznawane i należy o nie dokładnie zapytać)
    • czynniki ryzyka
    • czas
    • opis
    • aura
    • subiektywne doświadczenia dziecka podczas napadu
    • sinica
    • ocena nagrań wideo (cenne są nagrania wykonane przez rodziców telefonem komórkowym)

Badanie fizykalne

  • Pełne badanie fizykalne
    • objawy wskazujące na choroby nerwowo-skórne
    • oznaki zespołu chorobowego
    • oznaki wady metabolicznej
  • Badanie neurologiczne
    • U >90% dzieci występuje już początkowe opóźnienie w rozwoju psychomotorycznym.
    • różne deficyty neurologiczne
  • Jeśli to możliwe, rozwojowa diagnostyka neurologiczna i psychologiczna
  • Rodzaje napadu
    • Skurcze piorunujące z miokloniami kończyn, ręce i nogi są zgięte do przodu lub nogi i ręce są wyrzucane do góry, a głowa i tułów są zgięte, wyjątkowo krótkotrwałe.
    • Napady drgawkowe z kiwaniem i ze zgięciem głowy, trwające bardzo krótko.
    • drgawki Salaam z tonicznymi napadami zgięciowymi głowy, tułowia i kończyn, czasami ze skrzyżowaniem ramion przed klatką piersiową
  • Formy napadów symetryczne lub asymetryczne, czasami bardzo dyskretne i wykrywalne przez EEG tylko podczas napadu
  • Występują w seriach po 10–30 sekund przez kilka minut, szczególnie po przebudzeniu rano.
  • Poprzedzająca aura z płaczliwością/niepokojem dzieci
  • Płacz międzynapadowy
  • Rzadkie utrzymywanie się tonicznych napadów zgięciowych przez wiele godzin, czasami duże napady, w 25% ogniskowych napadów ruchowych

Diagnostyka laboratoryjna

  • Pobranie próbki krwi
    • podstawowa diagnostyka w przypadku podejrzenia padaczki
      • Na, K, Mg, glukoza, podstawowa diagnostyka neurometaboliczna, ewentualnie test przesiewowy na obecność narkotyków lub leków w ramach diagnostyki wstępnej
      • prolaktyna w ciągu 1 godziny po napadzie (w normie dla napadów nieświadomości i dysocjacyjnych, podwyższona dla napadów uogólnionych, a w niektórych przypadkach także ogniskowych, niedotlenienia i omdleń)
      • podwyższony poziom kinazy kreatynowej po napadzie uogólnionym
      • AST, ALT, bilirubina, amylaza, wskaźnik Quicka, PTT przed rozpoczęciem terapii i po 4 tygodniach, w razie potrzeby kontrola wartości patologicznych
    • w przypadku uzasadnionego podejrzenia diagnostyka metaboliczna
    • w przypadku uzasadnionego podejrzenia diagnostyka autoimmunologiczna
      • przeciwciała antyneuronalne (antygeny powierzchniowe komórek neuronalnych)
      • przeciwciała onkoneuronalne (wewnątrzkomórkowe antygeny neuronalne)
      • przeciwciała niespecyficznie skierowane przeciwko strukturom neuronalnym
    • oznaczanie stężenia leków przeciwpadaczkowych w osoczu
      • w przypadku nawrotu po ustąpieniu napadów
      • w przypadku działań niepożądanych, niewystarczającego działania, politerapii, innych chorób, dawkowania, zmiany dawki
    • Diagnostyka płynu mózgowo-rdzeniowego
      • w przypadku podejrzenia przyczyny zakaźnej
      • w przypadku złożonych drgawek gorączkowych
      • u dzieci w wieku <6 miesięcy>
    • badania genetyczne
      • diagnostyka pojedynczych genów w przypadku podejrzenia zespołu Westa rzadko przydatna, raczej wykorzystanie sekwencjonowania następnej generacji (NGS)

Diagnostyka z użyciem aparatury

  • EEG
    • przy pierwszym rozpoznaniu
      • zapis czuwania, zapis snu, zapisy deprywacji snu/zapisy snu, zapisy długoterminowe/24-godzinne EEG, telemetria wideo/poligrafia
      • ocena przez specjalistów
      • co najmniej 20 minut (60 minut dla noworodków, jeśli to możliwe), w tym hiperwentylacja i/lub fotostymulacja (metody aktywacji) i faza snu
      • hiperwentylacja przeciwwskazana przy podejrzeniu chorób naczyniowo-mózgowych
      • rejestracja inwazyjna tylko przed planowaną operacją padaczki
      • wykrycie najprawdopodobniej w ciągu 24 godzin po napadzie
    • W zespole Westa zmiany diagnostyczne w EEG można wykryć nawet przed wystąpieniem typowej hipersarytmii.
    • W przebiegu choroby stwierdza się ciągłą hipersarytmię (chaotyczne EEG o wysokiej amplitudzie), która jest również wykrywalna w przerwach między napadami.
    • Bardzo rzadko występuje tylko podczas snu.
  • RM,
    • diagnostyka obrazowa pierwszego wyboru
    • wykrywanie dysplazji, stwardnienia, wad rozwojowych itp.
    • Wskazania
      • we wszystkich nowo występujących padaczkach (opcjonalnie w typowej padaczce z napadami nieświadomości, młodzieńczej padaczce mioklonicznej, padaczce Rolanda)
      • w przypadku utrzymujących się ponapadowych deficytów neurologicznych (porażenie Todda) lub utrzymującego się upośledzenia czujności
      • w przypadku zaburzeń neurologicznych o niejasnej etiologii
      • w przypadku objawów ogniskowych
      • u dzieci w wieku <1 roku życia>
      • w przypadku EEG bez objawów padaczki Rolanda lub padaczki pierwotnie uogólnionej
      • w przypadku padaczki opornej na leczenie
      • do kontroli progresji ze znanym ogniskiem
      • do diagnostyki przedoperacyjnej
  • TK
    • niższa rozdzielczość niż MRI
    • w stanach ostrych
    • do wykrywania małych krwotoków i zwapnień
  • W razie potrzeby funkcjonalny MRI, PET lub SPECT do diagnostyki przedoperacyjnej

Wskazania do skierowania do specjalisty / szpitala

  • Skierowanie do specjalisty neuropediatrii w przypadku podejrzenia padaczki
  • Leczenie stanów ostrych i hospitalizacja w przypadku status epilepticus

leczenie

Cele terapii

  • Celem terapii jest szybkie uwolnienie się od napadów zgięciowych oraz zatrzymanie hipersarytmii w zapisie EEG podczas czuwania i snu, co stanowi warunek wstępny najlepszego możliwego rozwoju dziecka.
  • Jeśli rozpoznanie zostanie potwierdzone, leczenie należy rozpocząć natychmiast.
    • Wczesne i skuteczne leczenie umożliwia lepsze rokowanie w odniesieniu do dobrego rozwoju poznawczego.

Farmakoterapia

  • Skuteczność leczenia lekami pierwszego rzutu powinna być oceniana klinicznie i elektroencefalograficznie (EEG w stanie czuwania i snu) po 14 dniach (słaba).
  • Dzieci z zespołem Westa powinny być przede wszystkim leczone ACTH, glikokortykoidami lub wigabatryną (wysoka dawka).
  • Sytuacja w badaniu nie wskazuje na ogólny priorytet dla jednego z leków. Jeśli etiologia jest nieznana, ACTH lub glikokortykoidy mogą być traktowane priorytetowo w stosunku do wigabatryny.
  • Nie można podać opartych na dowodach zaleceń dotyczących konkretnego schematu leczenia.
  • Zgodnie z opinią eksperta (EK4) za możliwy do zastosowania uznaje się następujący schemat leczenia:
    • prednizolon 40-60 mg/dobę doustnie.: czas trwania 2 tygodnie + 2 tygodnie stopniowego odstawiania
    • Depot ACTH (tetrakozaktyd): 40 j.m. domięśniowo przez 2 tygodnie, co 2 dni + 2 tygodnie stopniowego odstawiania prednizolonu doustnie
    • wigabatryna 100–150 mg/kg m.c./dobę: 3 miesiące + 1 miesiąc stopniowego odstawiania
  • U dzieci ze stwardnieniem guzowatym złożonym wigabatryna powinna być stosowana jako lek pierwszego wyboru (wysoka dawka).
  • Sultiam, topiramat, walproinian, zonisamid lub benzodiazepiny mogą być stosowane, jeśli leki pierwszego rzutu okazały się nieskuteczne. Można również rozważyć dietę ketogeniczną (słabe).
  • U dzieci, które nie reagują na leczenie farmakologiczne, na wczesnym etapie należy rozważyć możliwość operacji padaczki, szczególnie w przypadku widocznych ogniskowych zmian w OUN (słabe).
  • Badania i serie przypadków dotyczące sultiamu, benzodiazepin, immunoglobulin, lewetyracetamu, topiramatu, walproinianu, pirydoksyny, fosforanu pirydoksalu i zonisamidu mają niewystarczające dowody lub niewystarczającą skuteczność, aby sporządzić krótką listę zaleceń. Skuteczność jest możliwa lub nie można jej wykluczyć w indywidualnych przypadkach; w razie oporności na leczenie można rozważyć przeprowadzenie próby terapeutycznej.

Inne formy leczenia

  • Chirurgiczna resekcja ogniskowej dysplazji korowej i hemisferektomia są możliwymi opcjami w przypadkach opornych na leczenie.3

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania:

  • Różnie nasilone opóźnienie rozwoju w 90% przypadków
  • Powikłania i deficyty neurologiczne spowodowane organicznymi zaburzeniami mózgu
  • Skutki uboczne leczenia (patrz także artykuł Padaczka u dzieci)

Rokowania

  • Podstawowe uszkodzenie mózgu determinuje rokowanie, a wczesne rozpoczęcie terapii ma zasadnicze znaczenie dla jego optymalizacji.2
  • W 50% przypadków dochodzi do przejścia w zespół Lennoxa-Gastauta4 (wtedy szczególnie złe rokowanie) lub inną padaczkę, ale nigdy w napady pierwotnie uogólnione.
  • Normalny rozwój funkcji poznawczych w 10% przypadków
  • Korzystniejsze rokowanie w przypadku postaci kryptogennych/idiopatycznych bez organicznych zaburzeń mózgu

Dalsze postępowanie

  • Regularne kontrole EEG podczas czuwania i snu, najpierw po 14 dniach, a następnie zgodnie z indywidualnym harmonogramem
  • Standardowa diagnostyka rozwojowa w ciągu 18 miesięcy i przed rozpoczęciem nauki w szkole, w razie potrzeby dalsza indywidualna diagnostyka
  • Środki ostrożności podczas stosowania ACTH i glikokortykoidów
    • 2-tygodniowe kliniczne badania kontrolne, w razie potrzeby echo serca w kierunku nadciśnienia tętniczego, RR 1 raz w tygodniu (od 4. tygodnia co 2 tygodnie), glikemia 1 raz w tygodniu
    • wczesne podanie antybiotyków w przypadku gorączki i neutropenii
    • immunizacja bierna w ciągu 72 godzin od kontaktu z osobą chorą na ospę wietrzną
    • bez żywych szczepionek na 4 tygodnie przed lub po terapii
    • szczepionki inaktywowane możliwe do 1 tygodnia przed i po terapii, ewentualnie także w trakcie terapii, jeśli odpowiedź immunologiczna może być zmniejszona
  • Środki ostrożności podczas stosowania wigabatryny
    • kontrola pola widzenia ze względu na ryzyko koncentrycznych ograniczeń pola widzenia
    • możliwe u dzieci w wieku poznawczym od 8 lat, w przeciwnym razie może być konieczne badanie ERG w sedacji

informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur

  1. D'Alonzo R, Rigante D, Mencaroni E et al. West Syndrome: A Review and Guide for Paediatricians. Clin Drug Investig 2018; 38: 113-124. doi:10.1007/s40261-017-0595-z DOI
  2. Napuri S, LE Gall E, Dulac O et al.. Factors associated with treatment lag in infantile spasms. Dev Med Child Neurol 2010; 52: 1164-6. onlinelibrary.wiley.com
  3. Dulac O, Tuxhorn I. Infantile spasms and West syndrome. I: Roger J, Bureau M, Dravet C et al, red. Epileptic syndromes in infancy, childhood and adolescence. Eastleigh, UK: John Libbey, 2002: 47-63.
  4. Lombroso CT. A prospective study of infantile spasms: clinical and therapeutic correlations. Epilepsia 1983; 24: 135-58. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Otharara S, Yamatogi Y. Epileptic encephalopathies in early infancy with suppression-burst. J Clin Neurophysiol 2003; 20: 398-407. www.ncbi.nlm.nih.gov

Autoren

  • Anne Strauß, Ärztin in Weiterbildung Pädiatrie, Zentrum für Kinder- und Jugendmedizin, Universitätsklinikum Freiburg
Zespół padaczkowy Epileptic spasms Kurcze padaczkowe Spazmy niemowlęce Zespół Westa Napady zgięciowe Zespół Westa Napad piorunujący Padaczka Nick-Salaam Napad piorunujący Drgawki Salaam
Zespół Westa (spazmy niemowlęce)
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Polietiologiczna encefalopatia padaczkowa z objawami między 2. a 8. miesiącem życia, zwykle dotykająca dzieci z uszkodzeniem mózgu. Częstość występowania:Zapadalność 2–5/10000 noworodków.
Pediatria
Zespół Westa (napady zgięciowe)
/link/9614e2f98278410dbe79572d9bd13e73.aspx
/link/9614e2f98278410dbe79572d9bd13e73.aspx
zespol-westa-napady-zgieciowe
SiteDisease
Zespół Westa (napady zgięciowe)
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)
pl
pl
pl