Od lat 50. XX wieku cytologię szyjki macicy stosuje się w celu wyjaśnienia początkowych stadiów raka szyjki macicy, w tym czasie opracowano konwencjonalny test wymazowy (test Papanicolaou lub wymaz PAP), który jest nadal stosowany jako standardowy test i jest zwykle przeprowadzany przez praktykujących ginekologów.
Postępowanie
Cytologiczne badania przesiewowe przeprowadza się metodą Papanicolaou, w skrócie „wymaz PAP“.
Wymaz PAP jest prostym badaniem cytologicznym szyjki macicy, które może dostarczyć informacji o obecności zmian przedrakowych lub raka szyjki macicy.
Ponadto można stwierdzić obecność stanu zapalnego (granulocyty), zakażeń, np. grzybami (np. Candida), zakażeń wywołanych przez Chlamydia (wakuole okołojądrowe z ciałkami wtrętowymi), Gardnerella vaginalis (komórki jeżowe), opryszczkę zwykłą (jądra w kolorze mlecznego szkła), bardzo wyraźne zakażenie HPV(koilocyty) i określić stan hormonalny.
Procedura ta doprowadziła do znacznego zmniejszenia zapadalności raka szyjki macicy.
W 1971 r. inwazyjny rak szyjki macicy był najczęściej występującym nowotworem u kobiet na całym świecie, w 2008 r. trzecim pod względem częstości występowania, a w 2018 r. czwartym pod względem częstości występowania1.
W 2018 roku raka szyjki macicy rozpoznano u około 570 000 kobiet1na całym świecie.
W 2018 roku liczba zgonów przypisywanych temu rodzajowi guza złośliwego wyniosła 25 989 w Europie i 341 831 na świecie1.
Rozkład wieku zachorowań na raka szyjki macicy wykazuje szczyt między 40. a 59. rokiem życia. Średni wiek przy pierwszym rozpoznaniu obniżył się o około 15 lat w ciągu ostatnich 30 lat i obecnie wynosi 55 lat. Średni wiek występowania etapów poprzedzających raka szyjki macicy wynosi 35 lat1.
Rokowanie w przypadku raka szyjki macicy znacznie się poprawiło, a wskaźniki umieralności znacznie spadły w ciągu ostatnich 40 lat.
Strefa transformacji
W szyjce macicy znajdują się dwa rodzaje komórek: cylindryczne komórki nabłonkowe (endocerwikalne) i płaskie komórki nabłonkowe (ektocerwikalne).
Ze względu na wpływ estrogenów, strefa przejściowa (strefa transformacji) od nabłonka walcowatego do płaskiego jest zlokalizowana bardziej dystalnie w szyjce macicy u pacjentek w wieku rozrodczym niż u kobiet po menopauzie.
Jeśli nabłonek walcowaty z kanału szyjki macicy wejdzie w kontakt z bardziej kwaśnym środowiskiem pochwy, zostanie zastąpiony nabłonkiem płaskim (tzw. metaplazja).
Po menopauzie strefa transformacji przesuwa się dalej w górę kanału szyjki macicy wraz ze spadkiem poziomu estrogenu.
Strefa transformacji jest podatna na zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
Zakażenie wirusem HPV wydaje się być czynnikiem determinującym rozwój dysplazji.
Celem wymazów PAP jest uzyskanie próbek komórek ze strefy transformacji.
krwi
Badania przesiewowe w kierunku nowotworu szyjki macicy
Kontrola po leczeniu etapów poprzedzających nowotwór szyjki macicy (rak in situ)
Pobranie próbki z kikuta pochwy jest zalecane tylko u kobiet po histerektomii, jeśli powodem usunięcia macicy były patologiczne zmiany komórkowe.
Wymaz PAP z szyjki macicy jest zalecany w przypadku histerektomii nadszyjkowej.
przeciwwskazania
Jeśli występują wyraźne oznaki zapalenia narządów płciowych, należy je leczyć w pierwszej kolejności, ponieważ komórki zapalne utrudniają mikroskopową ocenę próbki.
Pobranie próbki podczas miesiączki również utrudnia interpretację mikroskopową.
Po histerektomii z powodu łagodnej choroby nie ma potrzeby pobierania próbki z kikuta pochwy2.
ciąży
Ciąża jest wyjątkową dodatkową szansą na wstępne rozpoznanie zmian przedinwazyjnych lub wczesnego nowotworu inwazyjnego u kobiet, które zwykle nie uczestniczą w regularnych badaniach przesiewowych w kierunku raka3.
Porównywalna wartość informacyjna wymazu PAP jak poza ciążą
Osoby przeprowadzające badanie cytologiczne powinny być poinformowane o ciąży w celu uniknięcia błędnych interpretacji.
Wszelkie cytologiczne podejrzenia dysplazji wysokiego stopnia (więcej informacji można znaleźć w artykule Zmiany przedrakowe szyjki macicy) lub raka należy również wyjaśnić za pomocą kolposkopii i biopsji w czasie ciąży4.
CIN2/3 lub gruczolakorak in situ: kontrolne kolposkopie co 3 miesiące
Diagnostyka histologiczna poprzez wycięcie: tylko wtedy, gdy nie można wiarygodnie wykluczyć raka inwazyjnego za pomocą cytologii, kolposkopii i biopsji.
po wykluczeniu dysplazji wysokiego stopnia lub raka za pomocą cytologii, kolposkopii i, w razie potrzeby, Histologia: brak konieczności wykonywania dalszych badań kolposkopowych i/lub cytologicznych w czasie ciąży
Pierwsza kontrola po porodzie z cytologią, kolposkopią, ew. biopsją (w przypadku wskazania) jest zalecana 6–8 tygodni po porodzie.
Miarodajne badania
Czułość cytologicznych wymazów z szyjki macicy w wykrywaniu dysplazji szyjki macicy wynosi 50–60%. Powtarzanie badania w krótkich odstępach czasu — rozwój raka trwa zwykle dziesięciolecia — powinno zrekompensować tę stosunkowo niską czułość5.
Nie ma dowodów na wyższość przesiewowych badań cytologicznych wykonywanych w odstępie 1 roku nad badaniami wykonywanymi w odstępie 2 lat.
niższy wskaźnik niepotrzebnych skierowań na kolposkopię z powodu fałszywie dodatnich wyników
Na 1000 przebadanych kobiet u ok. 980 nie występują zmiany przedrakowe. Dzięki cytologii u 951 kobiet szyjki macicy określono jako prawidłowe, a 29 kobietom błędnie powiedziano, że występują u nich nieprawidłowości. Dzięki testowi na obecność HPV, u 879 z nich szyjki macicy oceniono jako prawidłowe, a 101 kobietom błędnie powiedziano, że występują u nich nieprawidłowości.
wady cytologii
niższa czułość w wykrywaniu dysplazji wysokiego stopnia
Wyższy wskaźnik wyników fałszywie ujemnych niż przy cytologii. Ujemny wynik testu na obecność HPV jest bardziej wiarygodny niż ujemny wynik testu cytologicznego. Ryzyko opóźnień w wykrywaniu i leczeniu raka szyjki macicy z powodu wyników fałszywie ujemnych wydaje się być zatem wyższe w przypadku badań przesiewowych opartych na cytologii niż w przypadku badań przesiewowych opartych na HPV6.
Według badania opublikowanego w czasopiśmie Lancet w 2014 roku, badania przesiewowe oparte na HPV zapewniają 60–70% większą ochronę przed inwazyjnym rakiem szyjki macicy niż konwencjonalna cytologia. Dane te przemawiają za wprowadzeniem badań przesiewowych w kierunku HPV od 30. roku życia i wydłużeniem odstępów między badaniami przesiewowymi do 5 lat7.
Na 1000 przebadanych kobiet u ok. 20 występują zmiany przedrakowe. Test HPV prawidłowo identyfikuje 16 z nich, a 4 pozostają niezauważone. Cytologia prawidłowo identyfikuje 12, a 8 pozostaje niezauważonych6.
Źródła błędów
stan zapalny,
Krwawienie, śluz lub lubrykanty
Niewystarczająca ilość próbki
Niewystarczające utrwalenie
Błędna interpretacja rozmazu mikroskopowego
Dalsze postępowanie
Należy ustalić z pacjentką, w jaki sposób zostanie poinformowana o wynikach testu i konsekwencjach możliwych nieprawidłowych wyników testu.
Postępowanie w zależności od wyniku
Główne ustalenia określają długość interwałów badań kontrolnych.
World Health Organization. International Agency for Research on Cancer. Global Cancer Observatory (GLOBOCAN) 2018. Accessed August 06, 2020. gco.iarc.fr
The American Society for Colposcopy and Cervical Pathology. Cervical Cancer Screening Recommendations, 2012 www.asccp.org
Yang KY. Abnormal pap smear and cervical cancer in pregnancy. . Clin Obstet Gynecol 2012; 55(3) : 838-48. doi:10.1097/GRF.0b013e31825c8be5 DOI
Goncalves CV, Duarte G, Costa JS, Marcolin AC, Bianchi MS, Dias D, Lima LC. Diagnosis and treatment of cervical cancer during pregnancy.. Sao Paulo Med J 2009; 127 (6): 359 - 65. pmid:20512291 PubMed
Sawaya GF, McConell KJ, Kulasingam SL, et al. Risk of cervical cancer associated with extending the interval between cervical-cancer screenings. N Engl J Med 2003; 349: 1501-9. PubMed
Koliopoulos G, Nyaga V, Santesso N, Bryant A, Martin-Hirsch P, et al.. Cytology versus HPV testing for cervical cancer screening in the general population. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017; Issue 8: Art. No.: CD008587. doi:10.1002/14651858.CD008587.pub2 DOI
Ronco G, Dillner J, Elfström KM, Tunesi S, Snijders PJ, Arbyn M, Kitchener H, Segnan N, Gilham C, Giorgi-Rossi P, Berkhof J, Peto J, Meijer CJ. Efficacy of HPV-based screening for prevention of invasive cervical cancer: follow-up of four European randomised controlled trials.. Lancet 2014; 383(9916): 524-32. doi:10.1016/S0140-6736(13)62218-7 DOI
Dillner J, Rebolj M, Birembaut P, et al. Long term predictive values of cytology and human papillomavirus testing in cervical cancer screening: joint European cohort study. BMJ 2008; 337: a1754. www.bmj.com
Autor*innen
Thomas M. Heim, Dr. med. Wissenschaftsjournalist, Freiburg
Julia Trifyllis, Dr. med., Fachärztin für Gynäkologie und Geburtshilfe, Münster/W.
Wymaz z szyjki macicy CIN Śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy Wymaz PAP
Od lat 50. XX wieku cytologię szyjki macicy stosuje się w celu wyjaśnienia początkowych stadiów raka szyjki macicy, w tym czasie opracowano konwencjonalny test wymazowy (test Papanicolaou lub wymaz PAP), który jest nadal stosowany jako standardowy test i jest zwykle przeprowadzany przez praktykujących ginekologów.
Ginekologia
Cytologia szyjki macicy
/link/de02791f0e2b48d7a6bc4b44a6ce2abf.aspx
/link/de02791f0e2b48d7a6bc4b44a6ce2abf.aspx
cytologia-szyjki-macicy
SiteProfessional
Cytologia szyjki macicy
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no