Definicja:Nieprawidłowość chromosomu, zwykle 47, XXY. Choroba powoduje zaburzenia czynności jąder i może wpływać na rozwój inteligencji, zachowania społeczne i wzrost.
Częstość występowania:Najczęstsza postać hipogonadyzmu u mężczyzn, ok. 1 na 660 noworodków płci męskiej.
Leczenie: Leczenie przyczynowe nie jest możliwe. Suplementacja testosteronem prowadzi do poprawy objawów fizycznych i psychicznych.
Informacje ogólne
Definicja
Zespół Klinefeltera jest najczęstszą przyczyną dysfunkcji jąder z obniżoną spermatogenezą i produkcją testosteronu.1-2
Charakteryzuje się małymi jądrami, azoospermią, ginekomastią, niepozornymi zewnętrznymi narządami płciowymi, ewentualnie nieprawidłowościami w rozwoju umysłowym i podwyższonym poziomem FSH.
Spowodowana nieprawidłowościami chromosomalnymi; 47,XXY w około 80% przypadków.
Choroba została po raz pierwszy opisana przez Klinefeltera, Reifensteina i Albrighta w 1942 roku.3
Częstość występowania
Zespół Klinefeltera jest najczęstszą formą męskiego hipogonadyzmu i aneuploidii.
Inne warianty to: 46,XY/47,XXY mozaikowy; 48,XXYY; 48,XXXY i 49,XXXXY lub 46,XX męski (fenotyp męski pomimo kariotypu 46,XX z powodu translokacji regionu determinującego płeć Y do chromosomu X podczas spermatogenezy7).
Pierwotne zaburzenie czynności jąder
Prowadzi do zmniejszonej produkcji testosteronu i wtórnego hipergonadotropizmu z powodu zmniejszonego ujemnego sprzężenia zwrotnego z przysadką mózgową.
Wyniki badań mikroskopowych jąder
brak nabłonka i hialinizujące zwłóknienie kanalików nasiennych prowadzące do azoospermii
duże ilości włókien elastycznych
zwiększona liczba komórek Leydiga
Pacjenci z mozaikowatością chromosomową zwykle wykazują niewiele objawów klinicznych.2
Czynniki predysponujące
Zaawansowany wiek matki predysponuje do matczynego braku dysjunkcji.
ICD-10
Q98.0 Zespół Klinefeltera, kariotyp 47, XX
Q98.1 Zespół Klinefeltera, mężczyzna z więcej niż dwoma chromosomami Y
Q98.2 Zespół Klinefeltera, mężczyzna z kariotypem 46, XX
Q98.4 Zespół Klinefeltera, nieokreślony
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
Charakterystyczne wyniki morfologiczne i kariotyp z dwoma lub więcej chromosomami X.
trudności z wykonywaniem lub rozwiązywaniem zadań praktycznych
Diagnoza często nie jest stawiana przed okresem dojrzewania.10
początek dojrzewania w normalnym czasie
małe, twarde jądra
ginekomastia w 85% przypadków w okresie dojrzewania
rzucająca się w oczy budowa ciała (wysoki wzrost, zmniejszona masa mięśniowa, tendencja do otyłości brzusznej)
Diagnoza może być postawiona podczas badań profilaktycznych przez pediatrów, badań wstępnych do szkoły lub przez urologów, przy czym wzrost w górnym percentylu, hipogonadyzm lub ginekomastia mogą dostarczyć wskazówek diagnostycznych. U dorosłych diagnoza jest często stawiana w trakcie wyjaśniania niepłodności.
Po 25. roku życia około 70% skarży się na obniżone libido i potencję, a tylko 1/5 pacjentów dotkniętych tym problemem ma normalny wzrost zarostu.2
Badanie fizykalne
Z reguły rozwój fizyczny przebiega bez zmian aż do okresu dojrzewania, ale cechy fizyczne mogą się znacznie różnić w zależności od osoby.
Hipergonadyzm hipergonadotropowy od okresu dojrzewania
Ginekomastia utrzymująca się po okresie dojrzewania
Jądra są małe (około 1,5 x 1,5 cm), twarde i zwłókniałe.
Zmniejszone owłosienie ciała, zwłaszcza pod pachami i owłosienie łonowe oraz zarost
Taurodoncja (anomalia zębów trzonowych z późnym rozgałęzieniem korzenia zęba z powodu silnego powiększenia pulpa dentis coronaris) występuje częściej u osób z zespołem Klinefeltera.
Wady zgryzu i odchylenia w ustawieniu zębów występują nieco częściej niż w przeciętnej populacji, pojawia się też brak zębów stałych.
Wskazania do skierowania
W przypadku podejrzenia zespołu Klinefeltera należy zawsze zaangażować odpowiednich specjalistów (endokrynologia, urologia, pediatria, genetyka człowieka).
U specjalisty
Badania laboratoryjne
FSH, LH: podwyższone w surowicy i moczu, FSH jest najlepszym wskaźnikiem tej patologii.
Czasami badanie wykazuje prawidłowy kariotyp, dlatego w takich przypadkach analizę należy przeprowadzić za pomocą fibroblastów skóry lub biopsji jąder.
Chorobę tę można również zdiagnozować poprzez wykrycie metodą PCR RNA dla specyficznej transkryptazy X (XIST) w leukocytach obwodowych.
Ejakulat
Prawie każdy ejakulat pacjentów z 47,XXY wykazuje azoospermię (>90%).2
Plemniki są rzadko widoczne (<10%), wykazują zmniejszoną ruchliwość i zmienioną morfologię.>2
Ew. echokardiografia w celu wykluczenia wypadania płatka zastawki mitralnej
Ew. densytometria kostna
Leczenie
Wyleczenie zespołu Klinefeltera nie jest możliwe.
Cele terapii
Poprawa jakości życia, zmniejszenie stresu psychospołecznego i zapobieganie długoterminowym konsekwencjom
Najlepszy możliwy rozwój psychiczny i fizyczny osób dotkniętych chorobą
Ogólne informacje o leczeniu
W przypadku niepłodności zapłodnienie in vitro i wykorzystanie świeżej spermy lub pobranie nasienia za pomocą procedur mikrochirurgicznych może być wykorzystane do spełnienia pragnienia posiadania dzieci.11
Suplementacja testosteronem przez całe życie zwiększa libido, gęstość kości i poprawia jakość życia.1
W przypadku ginekomastii operacja może przynieść dobre efekty kosmetyczne i zmniejszyć stres psychiczny.
Zazwyczaj leczenie rozpoczyna się na początku okresu dojrzewania i trwa przez całe życie.12
Tłumi pozostałą spermatogenezę, dlatego terapię należy rozważyć, jeśli pacjent chce mieć dzieci.
Pacjenci pragnący mieć dzieci powinni odstawić testosteron co najmniej 3-6 miesięcy wcześniej.
Wczesne leczenie prowadzi do zwiększenia siły fizycznej, libido, gęstości kości i owłosienia.12-13
Ma pozytywny wpływ na nastrój i zachowanie, poprawia myślenie zorientowane na cel i samoocenę, zmniejsza zmęczenie, niewłaściwy rytm dnia i nocy oraz drażliwość.14
Wysoki poziom gonadotropin (LH i FSH) wskazuje na nieodpowiednie leczenie testosteronem.
Wstrzyknięcie domięśniowe
undekanian testosteronu w postaci oleistej o przedłużonym działaniu w dawce 1000 mg co 12 tygodni po początkowym nasyceniu15
Wstrzyknięcie domięśniowe estrów kwasów tłuszczowych testosteronu (enantan testosteronu lub cypionian testosteronu) co 2–4 tygodnie było standardowym leczeniem, które jednak powoduje znaczne wahania poziomu testosteronu w surowicy, dlatego obecnie stosuje się formę depot.
Leczenie przezskórne za pomocą transdermalnego plastra lub żelu
Umożliwia uzyskanie bardziej wyrównanego poziomu testosteronu w surowicy i może zastąpić zastrzyki domięśniowe u niektórych pacjentów.
Istnieje jednak możliwość, że żel zawierający testosteron może zostać przeniesiony na partnerów podczas kontaktów intymnych itp. Należy unikać bezpośredniego kontaktu skóry z obszarem aplikacji przez kilka pierwszych godzin po aplikacji.
Testosteron w postaci tabletek nie jest zalecany, ponieważ może prowadzić do bardzo zróżnicowanych poziomów testosteronu w ciągu dnia i prowadzić do wahań od wysokiego do niskiego poziomu tego samego dnia.
Dalsze działania
TESE (ekstrakcja plemników z jąder) i ICSI (docytoplazmatyczne wstrzyknięcie plemnika)
Możliwe jest również pobranie nasienia na wczesnym etapie, np. w okresie dojrzewania i zamrożenie go w celu późniejszego wykorzystania.
Profilaktyka
Nie ma dostępnego leczenia, które mogłoby zapobiec zespołowi Klinefeltera.
Zespół Klinefeltera jest wrodzony, ale nie jest dziedziczony.
Rodzice nie mają większego ryzyka posiadania większej liczby dzieci z tą samą diagnozą niż reszta populacji.
Ryzyko urodzenia dziecka przez pacjentów z zespołem Klinefeltera nie jest wyższe niż w populacji ogólnej, ponieważ spermatogonia wydają się mieć zestaw chromosomów 46,XY.17
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
W większości przypadków dzieciństwo nie wyróżnia się niczym szczególnym, ewentualnie z zaburzeniami rozwoju psychospołecznego.
Diagnoza jest zwykle stawiana w okresie dojrzewania, ale czasami dopiero w późniejszym okresie życia; generalnie tylko około 25% wszystkich osób dotkniętych tą chorobą zostaje zdiagnozowanych w ciągu swojego życia.18
Powikłania
Większa zapadalność na choroby somatyczne
znacznie zwiększone ryzyko raka piersi
przewlekłe choroby płuc
choroby serca, zwłaszcza wypadanie płatka zastawki mitralnej
Około 5% (zespół Klinefeltera pod postacią mozaiki 46, XY/47,XXY) nadal może spełnić swoje pragnienie posiadania dzieci w sposób naturalny.
Zwiększona częstość występowania problemów behawioralnych, psychiatrycznych i psychospołecznych
Rokowanie
Normalna długość życia dla większości osób dotkniętych chorobą
W najbardziej skrajnych przypadkach oczekiwana długość życia ulega nieznacznemu skróceniu ze względu na zwiększoną częstość występowania różnych chorób somatycznych..20
Bezdzietność i zwiększona zapadalność na choroby somatyczne, psychosomatyczne i psychiatryczne
Suplementacja testosteronem poprawia jakość życia większości pacjentów.
Lanfranco F, Kamischke A, Zitzmann M, Nieschlag E. Klinefelter's syndrome. Lancet 2004; 364: 273-83. PubMed
Klinefelter HF, Reifenstein EC, Albright F. Syndrome characterized by gynecomastia, aspermatogenesis without Leydigism, increased excretion of follicle stimulating hormone. J Clin Endocrinol 1942; 2: 615-27. academic.oup.com
Bojesen A, Juul S, Birkebaek NH, Gravholt CH. Morbidity in Klinefelter syndrome: a Danish register study based on hospital discharge diagnoses. J Clin Endocrinol Metab 2006; 91: 1254-60. pmid:16394093 PubMed
Bojesen A, Juul S, Højbjerg Gravholt C. Prenatal and postnatal prevalence of Klinefelter syndrome: a national registry study. J Clin Endocrinol Metab 2003; 88: 622-26. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Kamischke A, Baumgardt A, Horst J, Nieschlag E. Clinical and diagnostic features of patients with suspected Klinefelter syndrome. J Androl 2003; 24: 41-48. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Wang T, Liu JH, Yang J et al. 46,XX male sex reversal syndrome: a case report and review of the genetic basic. Andrologia 2009; 41: 59-62. pmid:19143733 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Geschwind DH, Boone KB, Miller BL, Swerdloff RS. Neurobehavioral phenotype of Klinefelter syndrome. Ment Retard Dev Disabil Res Rev 2000; 6: 107-16. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Temple CM, Sanfilippo PM. Executive skills in Klinefelter's syndrome. Neuropsychologia 2003; 41: 1547-59. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Sokol RZ. It's not all about the testes: medical issues in Klinefelter patients. Fertil Steril 2012; 98: 261-5. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Paduch DA, Fine RG, Bolyakov A, Kiper J. New concepts in Klinefelter syndrome. Curr Opin Urol 2008; 18: 621-7. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Nieschlag E, Behre HM. Clinical uses of testosterone in hypogonadism and other conditions. In: Nieschlag E, Behre HM, Nieschlag S, eds. Testosterone: action, deficiency, substitution, 3rd edn. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2004: 375-404.
Zitzmann M, Brune M, Vieth V, Nieschlag E. Monitoring bone density in hypogonadal men by quantitative phalangeal ultrasound. Bone 2002; 31: 422-29. www.sciencedirect.com
Khalifa MM, Struthers JL. Klinefelter syndrome is a common cause for mental retardation of unknown etiology among prepubertal males. Clin Genet 2002; 61: 49-53. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Zitzmann M, Nieschlag E. Androgen receptor gene CAG repeat length and body mass index modulate the safety of long-term intramuscular testosterone undecanoate therapy in hypogonadal men. J Clin Endocrinol Metab 2007; 92: 3844-53. PubMed
Hennebicq S, Pelletier R, Bergues U, Rousseaux S. Risk of trisomy 21 in offspring of patients with Klinefelter's syndrome . The Lancet 2001; 357: 2104-07. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Maiburg M, Repping S, Giltay J. The genetic origin of Klinefelter syndrome and its effect on spermatogenesis. Fertility and Sterility 2012; 98: 253-260. PubMed
Groth K, Skakkebaek A, Host C et al.. Klinefelter Syndrome—A Clinical Update. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 2013; 98: 20-30. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Ota K, Suehiro T, Ikeda Y, Arii K, Kumon Y, Hashimoto K. Diabetes mellitus associated with Klinefelter's syndrome: a case report and review in Japan. Int Med 2002; 41: 842-47. europepmc.org
Swerdlow AJ, Hermon C, Jacobs PA, et al. Mortality and cancer incidence in persons with numerical sex chromosome abnormalities: a cohort study. Ann Hum Genet 2001; 65: 177-88. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Igawa K, Nishioka K. Leg ulcer in Klinefelter's syndrome. J Eur Acad Dermatol Venereol 2003; 17: 62-64. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Lapecorella M, Marino R, De Pergola G, Scaraggi FA, Speciale V, De Mitrio V. Severe venous thromboembolism in a young man with Klinefelter's syndrome and heterozygosis for both G20210A prothrombin and factor V Leiden mutations. Blood Coagul Fibrinolysis 2003; 14: 95-98. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Autor*innen
Marlies Karsch-Völk, Dr. med., Fachärztin für Allgemeinmedizin, München
Susanne Schlesinger, Ärztin in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Freiburg
Q980; Q981; Q982; Q984
Niepłodność Zespół Klinefeltera Testosteron Bezdzietność Hipogonadyzm Ginekomastia Zespół Klinefeltera y99 Inne choroby męskich narządów płciowych
Zespół Klinefeltera Nieprawidłowości chromosomalne Hipogonadyzm Niepłodność Niedobór testosteronu XXY 47,XXY Wzrost na długość Ginekomastia
Definicja:Nieprawidłowość chromosomu, zwykle 47, XXY. Choroba powoduje zaburzenia czynności jąder i może wpływać na rozwój inteligencji, zachowania społeczne i wzrost.
Pediatria
Zespół Klinefeltera
/link/2e3bd31fd29346a0a51cc1e213baa732.aspx
/link/2e3bd31fd29346a0a51cc1e213baa732.aspx
zespol-klinefeltera
SiteDisease
Zespół Klinefeltera
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no