Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Ostry ból podbrzusza u kobiet

informacje ogólne

Definicja

  • Ból w  dolnej części brzucha lub miednicy u  kobiet trwający krócej niż 3  miesiące.
    • Może to być również ból przewlekły lub cykliczny, który pacjentka zgłasza jako ostry.

częstość występowania

  • Ze względu na rozproszony charakter objawów, istnieje niewiele dokładnych informacji na temat epidemiologii1.
    • Ponad 1/3 kobiet w  wieku rozrodczym skarży się w  pewnym momencie na bóle niemenstruacyjne.  
  • Ostry ból brzucha jest również częstą przyczyną konsultacji w  gabinetach lekarzy rodzinnych2.

Diagnostyka

ICD-10

  • N94 Ból i inne stany związane z żeńskimi narządami płciowymi i cyklem miesiączkowym
    • N94.9 Nieokreślony stan związany z żeńskimi narządami płciowymi i cyklem miesiączkowym

Różicowanie

  • Sekcję opracowano na podstawie tych źródeł literaturowych.

Ciąża pozamaciczna

  • Zobacz artykuł  Ciąża pozamaciczna.
  • Typowe objawy: brak miesiączki, ból i  niewielkie krwawienie z  pochwy
  • Plamienie z  pochwy, ból uciskowy, ew. wyczuwalny miejscowy opór
  • Podwyższone stężenie beta-hCG
  • Rozpoznanie za pomocą ultrasonografii przezpochwowej

Zapalenie jajowodów, zapalenie błony śluzowej macicy, Pelvic Inflammatory Disease

  • Zobacz artykuł  Zapalenie narządów miednicy mniejszej (Pelvic Inflammatory Disease — PID).
  • Ból miednicy i  wypływ wydzieliny
  • możliwe  gorączka i  objawy ogólne
  • Macica i  przydatki palpacyjnie tkliwe

Endometrioza

  • Zobacz artykuł Endometrioza.
  • Cykliczny ból brzucha z  wyraźnym bolesnym miesiączkowaniem
  • Ból przedmiesiączkowy o  maksymalnym stopniu nasilenia
  • Uczucie ucisku w  dolnej części brzucha

Ból międzymiesiączkowy

  • Cykliczne występowanie w  środku cyklu  
  • Często u  kobiet z  endometriozą  

Włókniaki

  • Zobacz artykuł Włókniaki macicy.
  • Często jest to przypadkowe odkrycie podczas badania ginekologicznego.
  • Możliwe objawy: miesiączka krwotoczna, krwawienia między miesiączkami, bolesne miesiączkowanie, uczucie ucisku w  podbrzuszu, problemy z  oddawaniem moczu i  wypróżnianiem się

Poronienie samoistne, nieuchronne poronienie

  • Zobacz artykuł Poronienie samoistne.
  • Dodatni test ciążowy i  nagły ból, krwawienie z  pochwy, ew. wyciek płynu owodniowego

Zapalenie wyrostka robaczkowego

  • Patrz Artykuł Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.
  • Pojawienie się dolegliwości bólowych  ciągu 12–24  godzin
  • Początek bólu centralnie w  jamie brzusznej
  • Migracja bólu w  kierunku prawego dolnego kwadrantu
  • Często gorączka i  wymioty

Uchyłkowatość

  • Patrz artykułł Choroba uchyłkowa.
  • Zmiany rytmu wypróżnień
  • Lewostronny kolkowy ból brzucha
  • Poprawa w  zakresie dolegliwości bólowych po wypróżnieniu

Zapalenie uchyłków

  • Patrz artykułł Zapalenie uchyłków.
  • Ostre zapalenie uchyłków jelita
  • Podejrzenie przy bólu po lewej stronie
  • gorączce
  • Zmiany rytmu wypróżnień

zaparcia,

  • Patrz Artykuł Zaparcia.
  • uczucie pełności
  • możliwe  opory w  jamie brzusznej

Zakażenie układu moczowego

Pęknięcie torbieli jajnika

Ból kolkowy spowodowany przez kamienie

Skręt przydatków

  • Nowo pojawiający się ból  
  • Nasilenie podczas ruchu  
  • Nasilenie bólu w  przebiegu  
  • Najczęściej z  powodu skrętu torbieli jajnika lub innego guza jajnika

Inne przyczyny

Wywiad lekarski 

  • Sekcję opracowano na podstawie tych źródeł literaturowych.

Czy ból występuje cyklicznie?

  • Jeśli tak:

Ostre bóle?

  • Ciąża w  wywiadzie: poronienie lub ciąża pozamaciczna
  • Mięśniak w  wywiadzie: ostra martwica lub pierwsze ujawnienie się mięśniaka
  • Ból kolkowy: wskazuje na kamienie lub niedrożność jelit.
  • Ostry początek bólu podczas ruchu: należy rozważyć skręt przydatków.

Ból podczas stosunku płciowego?

  • Ból pochwy: suchość pochwy w  przypadku atrofii pomenopauzalnej lub niskiego poziomu estrogenów (np. podczas karmienia piersią)
  • Zakażenie pochwy, gruczołów Bartholina lub sromu
  • Endometrioza może powodować dyspareunię lub ból pochwy.

Spirala?

  • Jedno z  badań wykazało 6-krotnie wyższe ryzyko PID w  ciągu pierwszych 20  dni po założeniu wkładki wewnątrzmacicznej3.  Po tym początkowym okresie ryzyko PID nie wzrasta.
  • W przypadku PID u pacjentek z założoną spiralą nie trzeba usuwać spirali, jeśli stan zdrowia pacjentki poprawi się w ciągu pierwszych 48–72 godzin po rozpoczęciu profilaktyki antybiotykowej

objawy towarzyszące?

  • Krwawienia
  • gorączce
  • Wydzielina z  pochwy: ropna wydzielina i  gorączka jako objawy zapalenia jajowodów lub błony śluzowej macicy  
  • Nudności
  • biegunkę
  • Dyskomfort w  drogach moczowych (dyzuria, częstomocz)

Badanie fizykalne

informacje ogólne

  • Ocena parametrów życiowych, orientacyjne badanie lekarskie, w  szczególności badanie jamy brzusznej1  
  • Badanie jamy brzusznej: objawy zapalenia wyrostka robaczkowego, niedrożności jelit lub zapalenia otrzewnej?
    • uwaga: metody badania przedmiotowego często mają ograniczoną czułość i  swoistość.
    • Bardziej szczegółową ocenę można przeprowadzić jedynie na podstawie wywiadu lekarskiego, badania przedmiotowego i  innych wyników — badań laboratoryjnych i  technicznych.
  • Tachykardia, niedociśnienie lub oznaki ostrego brzucha mogą wskazywać na nagły stan chirurgiczny (np. krwotok śródbrzuszny, zapalenie wyrostka robaczkowego, ciąża ektopowa lub skręt jajnika)1.
  • Objawy mogą być atypowe, zwłaszcza u  pacjentek w  podeszłym wieku i  cierpiących na wiele schorzeń4.
  • W  przypadku pacjentek po menopauzie, jeśli wystąpią nowe bóle brzucha, należy również rozważyć guzy ginekologiczne (np. nowotwór jajnika)2.
  • Diagnostykę różnicową miejscowego bólu ściany brzucha można przeprowadzić za pomocą objawu Carnetta5.
    • W  pozycji leżącej osoba badająca ostrożnie uciska wskazany obszar bólu, a  następnie każe pacjentce napiąć powłoki brzuszne, podczas gdy nacisk palców pozostaje niezmieniony (należy unieść obie nogi jednocześnie w  pozycji leżącej): jeśli ból się nasili to, z  czułością 78%, jest to ból mięśniowo-powięziowy ściany brzucha (punkt spustowy), a  nie zdarzenie śródbrzuszne. Jeśli podczas manewru nie występuje zmiana w  nasileniu bólu, można wykluczyć zdarzenie mięśniowo-powięziowe w  ścianie brzucha ze swoistością 88%.

Badanie uzupełniające

w  ramach podstawowej opieki zdrowotnej

  • test ciążowy
    • Wykonywany u  wszystkich kobiet w  wieku rozrodczym, u  których wystąpił ostry ból brzucha.
    • Wynik testu jest dodatni 3–4  dni po implantacji.
  • morfologia: leukocyty i  CRP, ew. OB
    • Uwaga:  CRP ma niższą wartość informacyjną we wczesnej fazie (objawy <48 godzin)>2,6!

Diagnostyka u specjalisty

  • Badanie ginekologiczne
    • U  pacjentek gorączkujących masy mogą wskazywać na zapalenie jajowodów, mięśniaka lub skręt przydatków2.
    • Jeśli występuje tkliwość przy badaniu palpacyjnym i  ruchowym, należy rozważyć zakażenie, pęknięcie torbieli, skręt przydatków lub ciążę pozamaciczną.
    • Ropny wypływ wydzieliny z  szyjki macicy może wskazywać na PID7.
    • Obustronna tkliwość brzucha może również wskazywać na PID (zapalenie narządów miednicy).
    • W  przypadku mięśniaka macicy w  wywiadzie w  połączeniu z  bólem u  kobiet pod koniec wieku rozrodczego lub u  starszych kobiet, należy rozważyć zaburzenie krążenia w  mięśniaku z  martwicą.
  • USG dopochwowe
    • preferowana procedura obrazowania
  • w  podejrzeniu zakażenia: badanie bakteriologiczne (np. chlamydie, dwoinki rzeżączki)
  • Jeśli wynik testu ciążowego jest dodatni i  nie występuje ciąża wewnątrzmaciczna: beta-HCG w  surowicy, w  razie potrzeby kontrole w ramach dalszego postępowania
  • W  szpitalu
    • laparoskopia w  ostrych niewyjaśnionych przypadkach
    • lub Histeroskopia
    • w  razie potrzeby inne procedury obrazowania

Postępowanie i  zalecenia

Wskazania dla skierowania do specjalisty

  • Jeśli objawy są niejasne i  konieczne są dalsze badania ginekologiczne, należy skierować pacjentkę do gabinetu ginekologicznego.

Wskazania do skierowania do szpitala

  • W  przypadku silnego bólu brzucha i  niejasnych wyników badania przedmiotowego, pacjentka powinna zostać przyjęta do szpitala w  celu natychmiastowego leczenia1.
  • Szczególnie w  przypadku ostrego bólu i  dodatniego wyniku testu ciążowego bez rozpoznanej ciąży wewnątrzmacicznej należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Zalecenia

  • Przewlekły ból brzucha może być również spowodowany traumatycznymi doświadczeniami z  przeszłości pacjentki i  może nasilać się w  zależności od sytuacji psychicznej.
  • Zobacz także artykuł Ostry brzuch8.

informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

Palpacja macicy
Badanie palpacyjne macicy

Quellen

Literatur

  1. Stratton P. Evaluation of acute pelvic pain in nonpregnant adult women. UpToDate. May 09, 2019.  https://www.uptodate.com/contents/evaluation-of-acute-pelvic-pain-in-nonpregnant-adult-women#H806125332" href="https://www.uptodate.com/contents/evaluation-of-acute-pelvic-pain-in-nonpregnant-adult-women#H806125332" target="_blank">www.uptodate.com
  2. Bhavsar AK, Gelner EJ, Shorma T. Common Questions About the Evaluation of Acute Pelvic Pain. Am Fam Physician 2016; 1;93(1): 41-48A.  https://www.aafp.org/afp/2016/0101/p41.html" href="https://www.aafp.org/afp/2016/0101/p41.html" target="_blank">www.aafp.org
  3. Farley TM, Rosenberg MJ, Rowe PJ, Chen JH, Meirik O. Intrauterine devices and pelvic inflammatory disease: an international perspective. Lancet 1992; 339: 785-8. PubMed
  4. Lyon C, Clark DC. Diagnosis of acute abdominal pain in older patients. Am Fam Physician. 2006 Nov 1;74(9):1537-44.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17111893" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17111893" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Takada T, Ikusaka M, Ohira Y, Noda K, Tsukamoto T. Diagnostic usefulness of Carnett's test in psychogenic abdominal pain. Intern Med. 2011;50(3):213-7. Epub 2011 Feb 1.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21297322" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21297322" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Gans SL, Atema JJ, Stoker J, Toorenvliet BR, Laurell H, Boermeester MA.C-reactive protein and white blood cell count as triage test between urgent and nonurgent conditions in 2961 patients with acute abdominal pain. Medicine (Baltimore). 2015;94(9):e569.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25738473" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25738473" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Curry A, Williams T, Penny ML. Pelvic Inflammatory Disease: Diagnosis, Management, and Prevention. Am Fam Physician 2019; 100(6): 357-364.  https://www.aafp.org/afp/2019/0915/p357.html" href="https://www.aafp.org/afp/2019/0915/p357.html" target="_blank">www.aafp.org
  8. Gans SL. Pols MA. Stoker J. Boermeester MA. Guideline for the Diagnostic Pathway in Patients with Acute Abdominal Pain. Dig Surg 2015;32:23-31.  http://www.karger.com/Article/PDF/371583" href="http://www.karger.com/Article/PDF/371583" target="_blank">www.karger.com
  9. Kurt S, Uyar I, Demirtas Ö, et al . Acute pelvic pain: evaluation of 503 cases. Arch Iran Med 2013; Jul; 16(7): 397-400. pmid:23808776  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=23808776[uid]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=23808776[uid]" target="_blank">PubMed
  10. Vandermeer FQ, Wong-You-Cheong JJ. Imaging of acute pelvic pain. Clin Obstet Gynecol 2009; 52: 2-20. PubMed
  11. Laméris W, van Randen A, van Es HW, et al.; OPTIMA study group. Imaging strategies for detection of urgent conditions in patients with acute abdominal pain: diagnostic accuracy study. BMJ 2009; 338: b2431. BMJ (DOI)
  12. Dupuis CS, Kim YH. Ultrasonography of adnexal causes of acute pelvic pain in pre-menopausal non-pregnant women. Ultrasonography 2015; Oct; 34(4): 258–267. pmid:26062637  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=26062637[uid]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=26062637[uid]" target="_blank">PubMed

Autor*innen

  • Laura Morshäuser, Ärztin, Bonn
N94; N949
Ostry ból podbrzusza; Ostry ból w podbrzuszu; Ból narządów płciowych; Ból menstruacyjny; Ból miesiączkowy; Skręt przydatków; Ciąża pozamaciczna; Pęknięcie torbieli
Ostry ból podbrzusza u kobiet
document-symptom document-nav document-tools document-theme
Ból w  dolnej części brzucha lub miednicy u  kobiet trwający krócej niż 3  miesiące. Może to być również ból przewlekły lub cykliczny, który pacjentka zgłasza jako ostry.
Ginekologia
Ostry ból brzucha u kobiet
/link/8d8cd563806b4b6c8ebb0b96bd641fc2.aspx
/link/8d8cd563806b4b6c8ebb0b96bd641fc2.aspx
ostry-bol-brzucha-u-kobiet
SiteProfessional
Ostry ból brzucha u kobiet
K.Reinhardt@gesinform.de
asilje.kardymowicz@bonnierhealthcarelango@nhi.plno (patched by linkmapper)
pl
pl
pl