Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zespół spastyczny

Streszczenie

  • Definicja: Spastyczność to zwiększony, zależny od prędkości opór na rozciąganie mięśni szkieletowych, który występuje w wyniku uszkodzenia zstępujących szlaków motorycznych i zwykle towarzyszą mu inne objawy, takie jak niedowład, spowolnienie ruchu, zwiększone odruchy rozciągania mięśni i patologicznie odhamowane synergizmy.
  • Częstość występowania: Częsty stan w chorobach lub urazach, które wpływają na zstępujące szlaki motoryczne OUN, np. udar mózgu, stwardnienie rozsiane, urazy poprzeczne rdzenia kręgowego.
  • Objawy: Zwiększone napięcie mięśni szkieletowych, często ze wzmożonymi odruchami rozciągania mięśni. W zależności od umiejscowienia uszkodzeń nerwów, spastyczność ogniskowa, regionalna lub uogólniona. Ew. wystąpienie zwiększonego napięcia mięśni (kurcze), wywołanego bólem lub podrażnieniem, na przykład w kontekście urazów, zakażeń lub chorób skóry.
  • Wyniki: W przypadku spastyczności kończyn górnych napięcie mięśni zginaczy jest zwykle wyraźne zwiększone niż napięcie mięśni prostowników. W przypadku kończyn dolnych stosunek ten jest raczej odwrotny: zwiększone jest napięcie mięśni prostowników.
  • Diagnostyka: Diagnostyka choroby podstawowej. Rozpoznanie aktualnych czynników wyzwalających, np. zapalenie pęcherza moczowego, odleżyny.
  • Leczenie: Priorytetem jest leczenie podstawowej choroby neurologicznej oraz ew. leczenie czynnika wyzwalającego Objawowe leczenie spastyczności za pomocą fizjoterapii, w razie potrzeby w połączeniu z fizykoterapią, lekami doustnymi, dokanałowym podawaniem baklofenu lub domięśniowym wstrzyknięciem toksyny botulinowej.

informacje ogólne

Definicja

  • Całą sekcję oparto na tym źródle literaturowym.
  • Postać patologicznie zwiększonego napięcia mięśniowego 
  • Wzmożony, zależny od prędkości opór na rozciąganie mięśni szkieletowych, który występuje w wyniku uszkodzenia zstępujących szlaków motorycznych i zwykle towarzyszą mu inne objawy, takie jak:
    • niedowład mięśni
    • spowolnienie sekwencji ruchów
    • wzmożenie odruchów własnych mięśniowych
    • patologicznie odhamowane synergizmy
  • Przyczyną są uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego w mózgu lub rdzeniu kręgowym.
    • W zależności od umiejscowienia uszkodzenia nerwu, różne grupy mięśni są dotknięte w różnym stopniu.

    • Rozróżnia się je w zależności od stopnia spastyczności:

      • spastyczność ogniskowa

      • spastyczność wieloogniskowa

      • spastyczność segmentowa (np. paraspastyczność)
      • hemispastyczność

      • uogólniona spastyczność (np. tetraspastyczność)

  • Częste zaburzenia związane ze spastycznością to:
  • Porażenia wyższego stopnia i występowanie zaburzeń sensorycznych są czynnikami ryzyka rozwoju spastyczności po udarze.
  • Czynniki zwiększające spastyczność to:
    • bólów
    • napięcie emocjonalne
    • zakażenia/zapalenia
    • nagłe parcie na stolec/mocz
    • Zakrzepica
    • Złamania

Etiologia i patogeneza

  • Spastyczność rozwija się jako złożona neuroplastyczna i nerwowo-mięśniowa adaptacja do uszkodzenia zstępujących szlaków motorycznych1.
  • Przy przewlekłej spastyczności czynniki wyzwalające (zobacz poniżej) mogą zwiększać transmisję impulsów aferentnych w łukach odruchowych kręgosłupa, a tym samym dodatkowo nasilać spastyczność.
  • Uszkodzenie nerwów obwodowych nie prowadzi do spastyczności.

Czynniki predysponujące

ICD-10

  • R25 Patologiczne ruchy mimowolne
    • R25.2 Kurcz i przykurcz
    • R25.3 Drżenie pęczkowe mięśni
    • R25.8 Inne i nieokreślone patologiczne ruchy mimowolne

diagnostyka

Kryteria diagnostyczne — cechy spastyczności

  • Zależne od prędkości: opór wzrasta wraz z prędkością, z jaką rozciągane są dane mięśnie.
  • Objaw scyzoryka: przy biernym rozciąganiu nagła utrata oporu — jak przy rozkładaniu scyzoryka
  • Efekt dotykowy: zmniejszone napięcie mięśniowe przez przeciągnięcie po antagoniście
  • Chore mięśnie: przy spastyczności kończyn dolnych najbardziej dotknięte są mięśnie antygrawitacyjne.

Różicowanie

  • Spastyczność należy odróżnić od zesztywnienia/usztywnienia, innej postaci patologicznego wzrostu napięcia mięśniowego i jednego z głównych objawów zespołu parkinsonowskiego.
    • Jeśli występuje również drżenie, przy biernym rozciąganiu mięśnia sztywność mięśniowa (zesztywnienie) Parkinsona może przypominać obracanie zablokowanego koła zębatego.
    • brak wzrostu zależnego od prędkości
    • brak objawu scyzoryka

Wywiad lekarski

  • Zwiększone napięcie mięśni szkieletowych
  • Ew. impulsywny wzrost napięcia mięśniowego (skurcze)
  • Może również występować w języku, mięśniach szczęki i dnie miednicy.
    • Ma to wpływ na funkcje żucia i połykania, a także na oddawanie moczu.
  • Przykurcze, nieprawidłowe pozycje stawów?
  • Bóle mięśni: tylko podczas skurczów czy również w innych przypadkach?
  • Wzmocnienie przez wyzwalacz?

Badanie fizykalne

  • Wzrost napięcia mięśniowego wpływa w różnym stopniu na różne grupy mięśni.
  • Ew. wzmożone odruchy rozciągania mięśni
  • W kończynach górnych wzrost napięcia jest bardziej wyraźny w zginaczach niż w prostownikach.
  • W kończynach dolnych stosunek ten jest odwrócony, a napięcie prostowników jest bardziej wyraźne.
  • Objaw scyzoryka
  • Wzrost napięcia mięśniowego jest zależny od prędkości, tj. opór wobec biernego ruchu jest najwyższy przy dużych prędkościach.
  • Jak poważna jest spastyczność? Należy skorzystać ze skali Ashwortha.
Zmodyfikowana skala Ashwortha
Brak wzrostu napięcia mięśni podczas ruchu biernego 0
Brak zwiększonego napięcia mięśni 1
Nieznaczny wzrost napięcia mięśni, ale kończyna może być łatwo poruszana. 2
Wyraźny wzrost napięcia mięśniowego podczas całego ruchu, ale kończyna może być łatwo poruszana. 3
Wyraźny wzrost napięcia mięśni, dana kończyna pozostaje sztywna i nie można jej zgiąć ani wyprostować. 4

Leczenia

Cele terapii

  • Zmniejszenie dolegliwości spowodowanych spastycznością i uniknięcie powikłań

Ogólne informacje o terpii

  • Interwencja nie zawsze jest pożądana, ponieważ spastyczność powoduje zwiększenie masy mięśniowej. Może od tego zależeć możliwość stania chorego lub wykonywania przez niego innych czynności.
  • Zasady terapii2
    • identyfikacja i leczenie przyczyn
    • unikanie wyzwalaczy
    • fizjoterapia, zwykle w połączeniu z lekami
    • w razie potrzeby dodatkowe metody niefarmakologiczne

Metody niefarmakologiczne

fizjoterapii

  • Pozytywny wpływ na inicjację i wykonanie ruchu oraz na napięcie mięśniowe3
  • Przewaga nad leczeniem farmakologicznym, zwłaszcza w odniesieniu do tolerancji4
  • Trening siłowy5
    • Przyczynia się do ogólnego wzmocnienia.
    • Nie zwiększa spastyczności, ale też nie może jej zmniejszyć we wszystkich przypadkach.
      • perspektywy sukcesu tylko przy ukierunkowanych ćwiczeniach dotkniętych grup mięśni i włączeniem w całościowy koncept fizjoterapeutyczny
    • Zalecane formy treningu obejmują jazdę na rowerze, bieżnię i trening siłowy.
  • Ćwiczenia na stojąco6
    • Stanie przez 30 minut dziennie zmniejsza spastyczność, poprawia samopoczucie osób chorych, poprawia gęstość kości, zapobiega zaparciom i poprawia funkcjonowanie pęcherza.
  • Systematyczny, powtarzalny funkcjonalny trening motoryczny
    • Samodzielnie i w połączeniu z terapią toksyną botulinową był w stanie zmniejszyć spastycznie zwiększone napięcie mięśniowe.
  • Terapia z użyciem sprzętu
    • Dowody z niewielkich serii przypadków sugerują, że terapie z użyciem sprzętu mogą pomóc zmniejszyć spastyczność i poprawić bierny zakres ruchu oraz nie mają negatywnego wpływu na napięcie mięśniowe.
    • warianty
      • mechaniczna
      • półautomatyczna
      • wspomagana robotem
      • terapia na bieżni
  • Szyny i ortezy
    • brak dowodów na skuteczność z randomizowanych badań kontrolowanych
    • wskazówki o redukcji spastyczności przy użyciu sztywnych, dynamicznych lub elastycznych szyn w obszarze:
      • łokcia i nadgarstka
      • stawu skokowego i stopy7
    • Przy ciężkiej spastyczności z przykurczami powszechne jest seryjne stosowanie opatrunków gipsowych.
    • Fizjoterapeuci lub terapeuci zajęciowi mogą samodzielnie wykonywać szyny z materiałów, które szybko twardnieją.
    • Ortezy stałe są wykonywane przez techników ortopedów.
  • Bierne rozciąganie
    • powolne, powtarzające się rozciąganie dotkniętych mięśni
    • W ramach systematycznej metaanalizy obejmującej 49 randomizowanych, kontrolowanych badań z udziałem 2135 pacjentów nie stwierdzono dowodów na to, że bierne rozciąganie ma pozytywny wpływ na spastyczność8.
    • Leczenie wiąże się z istotnym ryzykiem urazów.
  • Stymulacja elektryczna i magnetyczna
    • Systematyczna metaanaliza obejmowała 29 randomizowanych, kontrolowanych badań z udziałem łącznie 940 udar pacjentów z niedowładem połowiczym9.
      • Nerwowo-mięśniowa stymulacja elektryczna w połączeniu z innymi terapiami zmniejszyła spastyczność i zwiększyła mobilność. 
    • Dane są mniej spójne w przypadku innych przyczyn spastyczności.
    • procedury przezskórne
      • przezskórna elektryczna stymulacja nerwów (TENS)
      • elektrostymulacja czynnościowa (FES) mięśni
    • metody inwazyjne
      • zewnątrzoponowa stymulacja sznurów tylnych
    • przezczaszkowa stymulacja magnetyczna
  • Fizjoterapia,
    • Skuteczność antyspastyczna procedur fizjoterapeutycznych w zasadzie nie była dotychczas przedmiotem badań.
    • zastosowania ciepła, np. ciepłe okłady, mają
      • zmniejszać napięcie mięśniowe
      • służyć ogólnemu rozluźnieniu
      • rozluźniać wzmożone napięcie mięśniowe spowodowane odruchem bólowym
    • krioterapia, np. zimne okłady, mogą działać
      • łagodząco na ból poprzez przeciwpodrażnienie
      • redukująco na spastyczność poprzez stymulację polimodalnych włókien C i zmniejszenie aktywności wrzecion mięśniowych
    • leczenie drganiami
      • Dotychczas przeprowadzono tylko kilka badań na niewielkiej liczbie pacjentów z udarem.
      • dane mogące wskazywać na skuteczność przeciwspastyczną
  • techniki relaksacyjne
    • Stres i napięcie psychiczne zwiększają napięcie mięśni.
      • Prawdopodobnie może to również przyczynić się do zwiększenia spastyczności.
      • Skuteczność technik relaksacyjnych w leczeniu zespołów spastycznych nie była jeszcze systematycznie zbadana.
    • przykłady
      • progresywna relaksacja mięśni według Jacobsona
      • trening autogenny
      • redukcja stresu oparta na uważności (MBSR)
      • joga
      • medytacja
      • biofeedback

Leczenie farmakologiczne 

informacje ogólne

  • Jako dodatek do fizjoterapii
    • doustna farmakoterapia przy spastyczności uogólnionej
    • dooponowe podanie baklofenu w razie potrzeby przy uogólnionej lub regionalnej spastyczności
    • toksyna botulinowa w leczeniu spastyczności ogniskowej
  • Ośrodkowo działające środki antyspastyczne zmniejszają pobudliwość rdzeniowych interneuronów, a tym samym neuronów ruchowych.
  • Częste reakcje niepożądane związane z dawką
    • sedację
    • zmniejszenie siły mięśni
      • Może zwiększać niedowłady.
      • ew. zwiększone ryzyko upadku
    • efekty odstawienne
      • Dawkowanie leku należy zwiększać powoli!
  • Leki przeciwspastyczne często poprawiają jedynie objawy spastyczności, a nie funkcje potrzebne w codziennym życiu.
    • Szczególnie w przypadku znacznych niedowładów mechanizm działania jest ograniczony przez zmniejszające siłę mięśni reakcje niepożądane u pacjentów mobilnych.
    • W przypadku wyraźnej spastyczności i zachowanej aktywnej mobilności, leczenie farmakologiczne może przynieść poprawę czynnościową.
    • Pacjenci unieruchomieni z uogólnioną spastycznością odnoszą korzyści z doustnej terapii antyspastycznej w postaci zmniejszenia kurczów i ułatwienia opieki.
  • Leki przeciwskurczowe mają działanie przeciwbólowe poprzez ośrodkowe mechanizmy nerwowe.

Leki doustne

  • Baklofen
    • agonista kwasu gamma-aminomasłowego (GABA)-B
    • głównie spazmolityczne w przypadku spastyczności spowodowanej przez ośrodkowy układ nerwowy
    • dawkowanie doustne
      • dawka początkowa 3 x 5 mg
      • Dawkę dobową należy zwiększać o 5–15 mg najwcześniej co 3. dzień, aż do osiągnięcia optymalnej dawki dobowej.
      • Maksymalna zalecana dawka dobowa wynosi 75 mg.
      • Dzienne dawki 90–120 mg są wymagane tylko w rzadkich przypadkach — zwykle w warunkach szpitalnych.
    • Skuteczność
      • najskuteczniejszy w przypadku nieprogresywnych uszkodzeń rdzenia kręgowego 
      • najmniej skuteczny w przypadku rozproszonych zmian i postępującego przebiegu, np. przy stwardnieniu rozsianym
    • reakcje niepożądane
      • zmniejszenie siły mięśni
      • ogólne uczucie osłabienia
      • Senność
      • Zawroty głowy
      • obniżony próg drgawek
    • Należy unikać nagłego odstawienia!
  • Tyzanidyna
    • ośrodkowy agonista receptorów alfa2
    • głównie obniżający napięcie mięśni
    • zazwyczaj stosowana dawka początkowa to 2 mg przed snem
      • tygodniowe zwiększanie o 2 mg do maks. 36 mg, podzielone na 3–4 dawki
    • reakcje niepożądane
      • suchość w ustach
      • Senność
      • niedociśnienia
      • ostre zapalenie wątroby
      • W pierwszych 4 miesiącach należy regularnie sprawdzać enzymy wątrobowe.
    • Należy unikać nagłego odstawienia! Możliwe skutki odstawienia:
      • przełom nadciśnieniowy
      • arytmie serca
  • Benzodiazepiny, np, tetrazepam, klonazepam
    • agonisty receptora GABA-B
    • głównie obniżający napięcie mięśni
    • działanie uspokajające i nasenne
    • tylko do krótkotrwałego użytku, w wyjątkowych przypadkach, ze względu na:
      • sedację
      • ryzyko uzależnienia
      • wykształcanie tolerancji
  • Leki przeciwpadaczkowe, takie jak gabapentyna i pregabalina
    • wskazówki dotyczące antyspastycznej skuteczności gabapentyny z badań na pacjentach ze stwardnieniem rozsianym
    • Można ew. rozważyć, jeśli istnieje dodatkowe wskazanie do leczenia bólu.
  • Dantrolen
    • rozluźnienie mięśni obwodowych poprzez hamowanie uwalniania jonów wapnia w mięśniach
    • Zazwyczaj stosowana dawka początkowa wynosi 25 mg na dobę. Zwiększać o 25 mg tygodniowo, do maks. 3–4 x 100 mg.
    • lek hepatotoksyczny
      • regularnie sprawdzać poziom enzymów wątrobowych
    • wzmocnienie niedowładów
    • do przyjęcia tylko przy ściśle określonych wskazaniach
  • Tolperyzon
    • skuteczny ośrodkowo
      • obniżający napięcie mięśni poprzez blokowanie napływu sodu do neuronów
    • dawka dobowa 150–450 mg, podzielona na 3 dawki pojedyncze
    • reakcje alergiczne
      • sporadyczne ciężkie reakcje anafilaktyczne z dusznością
  • Kannabinoidy
    • Substancje czynne z Cannabis sativa (konopi siewnych)
      • delta9-tetrahydrokannabinol (THC)
      • kannabidiol (CBD)
    • ośrodkowe działanie spazmolityczne 
    • możliwe pożądane towarzyszące efekty przeciwbólowe i przeciwwymiotne
    • wskazówki na temat skuteczności w systematycznych metaanalizach
    • W jednej metaanalizie stwierdzono umiarkowanej jakości dowody na uzasadnienie stosowania kannabinoidów w leczeniu spastyczności i przewlekłego bólu10.
      • Zgodnie z jedną systematyczną metaanalizą, wysokiej jakości badania dotyczące stwardnienia rozsianego wykazują skuteczność leczniczych konopi siewnych (Cannabis sativa) w odniesieniu do odczuwanych przez pacjentów dolegliwości związanych ze spastycznością11.
    • Brytyjska wytyczna NICE NG144Cannabinoide12 opublikowana w listopadzie 2019 r. zaleca, aby kannabinoidy były początkowo stosowane w tym wskazaniu wyłącznie w ramach czterotygodniowej próby leczenia pod nadzorem specjalisty. Jeśli podczas leczenia spastyczność nie zmniejszy się o co najmniej 20% w skali dziesięciopunktowej, należy zakończyć tę próbę.
    • Bliższe informacje zawiera artykuł leki zawierające kannabinoidy.

toksyna botulinowa

  • Nieodwracalna blokada uwalniania acetylocholiny w nerwowo-mięśniowej płytce końcowej
  • Wstrzyknięcie domięśniowe bardzo małej dawki do chorych mięśni
    • lub powtórzyć po co najmniej 3 miesiącach
  • Bezpieczna metoda z niewielką liczbą reakcji niepożądanych przy prawidłowym stosowaniu
  • Najlepiej udowodniona skuteczność w spastycznym napięciu mięśni i zaburzeniach czynnościowych kończyny górnej
    • skuteczna redukcja spastycznego napięcia mięśniowego
    • poprawa ruchomości biernej
  • Więcej wskazówek na temat skuteczności w połączeniu z fizjoterapią istnieje dla13:
    • spastycznej stopie końskiej
    • spastyczności biodra i kolana
    • spastyczności przywodzicieli
    • bólu towarzyszącego spastyczności kończyny górnej i dolnej

Dokanałowe leczenie baklofenem

  • Programowalna pompa infuzyjna, która w sposób ciągły podaje małe dawki baklofenu dokanałowo przez założony na stałe cewnik.
  • Wskazania i opieka nad pacjentami wyłącznie przez interdyscyplinarny zespół doświadczony w tej metodzie.
    • Najlepiej nadaje się do ciężkiej spastyczności uogólnionej lub wielosegmentowej z wyraźnymi kurczami.
    • Gdy przewlekłej spastyczności towarzyszy poważne upośledzenie funkcji potrzebnych do codziennych czynności i nie można jej w zadowalający sposób leczyć za pomocą skojarzenia środków niefarmakologicznych i odpowiednio dawkowanych leków doustnych.
    • Nie da się wpłynąć na przykurcze, które już wystąpiły.
  • Dawka testowa bolusa (w zasadzie 20–50 mcg), podanie w ramach nakłucia lędźwiowego, skuteczność ocenia się w kolejnych godzinach.
    • Jeśli wynik testu jest dodatni, pacjentowi zakładany jest cewnik dokanałowy, a podłączona do niego pompa leku jest wszczepiana podskórnie.
  • Konserwacja i, w razie potrzeby napełnianie pompy wyłącznie przez doświadczoną osobę, zwykle w odstępie 4–6 tygodni
  • Łagodne reakcje niepożądane często występują podczas fazy dostosowawczej, ale zwykle ustępują samoistnie.
    • hipotonia mięśniowa, hiporefleksja mięśniowa
    • senność
    • zaburzenia akomodacji
    • Suchość w ustach
    • Dyzartria
    • Nudności i wymioty
    • Bóle głowy
    • zawroty głowy
  • Poważne, czasami zagrażające życiu reakcje niepożądane i powikłania występują u 8–10% chorych i wymagają natychmiastowego działania.
  • Ciężkie działania niepożądane
    • Hipotermia
    • stany splątania
    • omamy
    • napady drgawek, stan padaczkowy
    • depresją oddechową
    • spadek ciśnienia tętniczego
    • bradykardia
    • nieprzytomność/śpiączka
  • powikłania
    • odłączenie się cewnika
    • zakażenie zewnątrzoponowe (pompa)
    • zakażenie wewnątrzoponowe (cewnik, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)
    • zbyt duża lub zbyt mała dawka (nieprawidłowe ustawienie pompy)
  • Ostre odstawienie baklofenu zagraża życiu! Do możliwych skutków odstawienia należą:
    • Świąd
    • parestezji
    • niedociśnienia
    • stany nadpobudliwości
    • gwałtowne niekontrolowane kurcze
    • Hipertermia
    • objawy podobne do złośliwego zespołu neuroleptycznego (MNS), np. .
      • zespół zaburzeń psychicznych na podłożu zmian organicznych w mózgu
      • sztywność mięśni
      • napady drgawek, stan padaczkowy
      • Rabdomioliza
      • Koagulopatia
      • niewydolność wielonarządowa

Terapia chirurgiczna

  • Zabiegi chirurgiczne wykonywane wcześniej w celu przerwania łuku odruchu rdzeniowego w ciężkiej spastyczności, takie jak rizotomia i mielotomia podłużna, są obecnie przestarzałe, ponieważ często przynoszą jedynie tymczasową poprawę spastyczności.
  • W leczeniu przykurczów stawów można rozważyć operację ortopedyczną.

Profilaktyka

  • Leczenie neurologicznej choroby podstawowej
  • Profilaktyka wtórnych przykurczów: wczesne leczenie spastyczności (zobacz wyżej) i, w razie potrzeby, innych zaburzeń ruchowych

Przebieg, powikłania i rokowanie

przebieg

  • Spastyczność może ujawnić się dopiero po kilku dniach lub tygodniach od uszkodzenia.

powikłania

  • Masywna spastyczność łatwo prowadzi do przykurczów i nieprawidłowych ustawień stawów w spastycznych kończynach.

Źródła

Literatur

  1. Dietz V, Sinkjaer T. Spastic movement disorder: impaired reflex function and altered muscle mechanics. Lancet Neurol 2007; 6: 725–733 PMID: 17638613 PubMed
  2. Kheder A, Nair KP. Spasticity: pathophysiology, evaluation and management. Pract Neurol 2012;12: 289-98. PubMed
  3. Ansari NN, Naghdi S. The effect of Bobath approach on the excitability of the spinal alpha motor neurones in stroke patients with muscle spasticity. Elektromyogr Clin Neurophysiol 2007; 47: 29–36 PMID: 17375879 PubMed
  4. Tariq M, Akhtar N, Ali M et al. Eperisone compared to physiotherapy on muscular tone of stroke patients: a prospective randomized open study. JPMA 2005; 55: 202–204 PMID: 15960286 PubMed
  5. Pak S, Patten C. Strengthening to promote functional recovery poststroke: an evidence-based review. Top Stroke Rehabil 2008; 15: 177–199 PMID: 18647724 PubMed
  6. Eng JJ, Levins SM, Townson AF et al. Use of prolonged standing for individuals with spinal cord injuries. Phys Ther 2001; 81: 1392–1399 PMID: 11509069 PubMed
  7. Iwata M, Kondo I, Sato Y et al. An ankle-foot orthosis with inhibitor bar: effect on hemiplegic gait. Arch Phys Med Rehabil 2003; 84: 924–927 PMID: 12808552 PubMed
  8. Harvey LA, Katalinic OM, Herbert RD et al. Stretch for the treatment and prevention of contractures. Cochrane Database Syst Rev 2017;1:CD007455. PMID: 28146605 PubMed
  9. Stein C, Fritsch CG, Robinson C, Sbruzzi G, Plentz RD. Effects of Electrical Stimulation in Spastic Muscles After Stroke: Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Stroke 2015;46(8):2197-205. pmid:26173724 PubMed
  10. Whiting PF, Wolff RF, Deshpande S et al. Cannabinoids for Medical Use: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA 2015; 313(24):2456-73. PMID: 26103030 PubMed
  11. Koppel, BS, Brust JC, Fife T et al. Systematic review: Efficacy and safety of medical marijuana in selected neurologic disorders: Report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology 2014; 82:1556–1563. PMID: 24778283 PubMed
  12. National Institute for Health and Care Excellence. Cannabis-based medicinal products. NICE guideline. 11 November 2019. www.nice.org.uk
  13. Ade-Hall RA, Moore AP. Botulinum toxin type A in the treatment of lower limb spasticity in cerebral palsy. Cochrane Database Syst Rev. 2000: CD001408. PMID: 10796784 PubMed
  14. Butefisch C, Hummelsheim H, Denzler P et al. Repetitive training of isolated movements improves the outcome of motor rehabilitation of the centrally paretic hand. J Neurol Sci 1995; 130: 59–68 PMID: 7650532 PubMed
  15. Sun SF, Hsu CW, Sun HP et al. Combined botulinum toxin type A with modified constraint-induced movement therapy for chronic stroke patients with upper extremity spasticity: a randomized controlled study. Neurorehabil Neural Repair 2010; 24: 34–41 PMID: 19729582 PubMed
  16. Hesse S, Schulte-Tigges G, Konrad M et al. Robot-assisted arm trainer for the passive and active practice of bilateral forearm and wrist movements in hemiparetic subjects. Arch Phys Med Rehabil 2003; 84: 915–920 PMID: 12808550 PubMed
  17. Hesse S, Bertelt C, Jahnke MT et al. Treadmill training with partial body weight support compared with physiotherapy in nonambulatory hemiparetic patients. Stroke 1995; 26: 976–981 PMID: 7762049 PubMed
  18. Pizzi A, Carlucci G, Falsini C et al. Application of a volar static splint in poststroke spasticity of the upper limb. Arch Phys Med Rehabil 2005a; 86: 1855–1859 PMID: 16181954 PubMed
  19. Gracies JM, Marosszeky JE, Renton R et al. Short-term effects of dynamic lycra splints on upper limb in hemiplegic patients. Arch Phys Med Rehabil 2000; 81: 1547–1555 PMID:11128888 PubMed
  20. Simpson DM, Gracies JM, Graham HK et al. Assessment: Botulinum neurotoxin for the treatment of spasticity (an evidence based review). Report of the therapeutics and Technology Assessment Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology 2008; 70; 1691–1698 PMID: 18458229 PubMed
  21. Garces K, McCormick A, McGahan L, Skidmore B. Botulinum toxin A for upper and lower limb spasticity: a systematic review. Ottawa, ON, Canada: Canadian Coordinating Office for Health Technology Assessment (CCOHTA). Technology Report; 51. 2005. www.cadth.ca
  22. van Kujik AA, Geurts ACH, Beevaart BJW et al. Treatment of upper extremity spastcity in stroke patients by focal neuronal or neuromuscular blockade: a systematic review of the literature. Rehabil Med 2002; 34: 51–61 PMID: 12019580 PubMed
  23. Motta F, Buonaguro V, Stignani C. The use of intrathecal baclofen pump implants in children and adolenscents: safety and complications in 200 consecutive cases. J Neurosurg. 2007; 107 (Suppl. 1): 32–35 PMID: 17644918 PubMed
  24. Stetkarova I, Yablon SA, Kofler M et al. Procedure- and device-related complications of intrathecal baclofen administration for management of adult muscle hypertonia: a review. Neurorehabil Neural Repair 2010; 24: 609– 19 DOI: 10.1177/1545968310363585 DOI
  25. Zdolsek HA, Olesch C, Antolovich G et al. Intrathecal baclofen therapy: benefits and complications. J Intellect Dev Disabil 2011; 36: 207–213 www.tandfonline.com

Autor*innen

  • Thomas M. Heim, Dr. med., Wissenschaftsjournalist, Freiburg
R25; R252 Kurcz; R253; R258
Spastyczność Zwiększone napięcie mięśni Objaw scyzoryka Wzrost napięcia mięśni szkieletowych Wzrost napięcia mięśni Zmodyfikowana skala Ashworth Skala Tardieu
Zespół spastyczny
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Spastyczność to zwiększony, zależny od prędkości opór na rozciąganie mięśni szkieletowych, który występuje w wyniku uszkodzenia zstępujących szlaków motorycznych i zwykle towarzyszą mu inne objawy, takie jak niedowład, spowolnienie ruchu, zwiększone odruchy rozciągania mięśni i patologicznie odhamowane synergizmy.
Neurologia
Zespół spastyczny
/link/8a4ab85fa1044c81abd31d071d7e0b5c.aspx
/link/8a4ab85fa1044c81abd31d071d7e0b5c.aspx
zespol-spastyczny
SiteDisease
Zespół spastyczny
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl