Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza)

Czym jest niedoczynność tarczycy?

Na rysunku przedstawiona jest lokalizacja tarczycy: bezpośrednio pod skórą, z przodu szyi, przed tchawicą.

W przypadku niedoczynnoNiedoczynnościć tarczycy- to stan, w którym gruczoł tentarczycy produkuje zbyt małe ilościo hormonów tarczycowych (tyroksyny i trójjodotyroniny), co powodujeprowadzi spadekdo metabolizmuspowolnienia wielu procesów metabolicznych w organizmie.

Początkowo chorobaChoroba ta może dawarozwijać niejednoznacznesię powoli, a jej objawy są często niejednoznaczne, takieco jakutrudnia npwczesną diagnozę. uczucieW zmęczeniawyniku niedoboru hormonów tarczycy, obniżonyorganizm nastrnie jest w stanie funkcjonować w normalny sposójb, czyco wrażliwośćwpływa na niskiewiele temperatury. Wraz z rozwojem choroby objawy ulegają nasileniu.

Po pewnym czasie mogą wystąpić rukładóżne oznaki tej choroby, takie jak np.

• depresja
• bóle mięśniw i stawów
• sucha i zimnafunkcji skóra
• łamliwość włosów
• cienkie, kruche paznokcie
• zaburzenia głosu, takie jak chrypka
• utrata apetytu, zaparcia
• niewielkie zwiększenie masy ciała
• nieregularne lub nasilone krwawienia miesiączkowe bądź ich brak.

Wymagająca leczenia niedoczynność tarczycy występuje u ok. 0,9% populacji Europy Środkowej. U kobiet występuje ona od 4 do 5 razy częściej niż u mężczyzn, a ryzyko choroby wzrasta wraz z wiekiem.

Bardzo rzadką lecz niebezpieczną postać niedoczynności tarczycy stanowi jej wrodzona niedoczynność występująca u ok. 1 na 5000 niemowląt. Może powodować niedorozwój umysłowy (tzw. kretynizm) i jest spowodowana przez niewystarczającą podaż jodu w okresie ciąży bądź uszkodzenie tarczycy. Choć niedobór jodu występuje obecnie stosunkowo rzadko, wciąż jest obecny w niektórych krajachyciowych.

Przyczyny

Niedoczynność tarczycy jestmoże zazwyczajbyć spowodowanawynikiem różnych przyczyn, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych:

• Choroby tarczycy:

  • Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto) – najczęstsza przyczyna niedoczynności, w której układ odpornościowy atakuje własne komórki tarczycy, co prowadzi do jej nieodpowiedniązniszczenia.
  • Wole pracątarczycy – powiększenie tarczycy, które może powodować jej niewydolność.
  • Operacja Przyczynusunięcia stanowi nieprawidłowe działanieczęści lub zniszczenie tkankicałości tarczycy powodujące(np. zmniejszeniew przypadku raka).
  • Radioterapia obszaru szyi, która uszkadza tarczycę.

• Niedobór jodu – Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy. DoChoć chorw krajach rozwiniętych niedobóbr mającychjodu negatywnyjest wpływ na działanie tarczycy należy zapalenie tarczycy oraz wolerzadki, alew takniektórych regionach świata wciąże przebytastanowi wcześniejistotny operacjaproblem.

• Zaburzenia zmniejszeniaprzysadki tarczycymózgowej lub jejpodwzgórza usunięcia– z powodu nowotworu. Inne potencjalne przyczyny niedoczynnoNiedoczynności stanowi przyjmowanie określonych leków, radioterapia obszaru szyi oraz leczenie nadczynności tarczycy.

  Zmniejszenie produkcji hormonówć tarczycy może być takrównieże spowodowanewynikiem niedoboremniewłaściwego wchodzwydzielania hormonu stymulującego w ich skład jodu.

  W rzadkich przypadkach jego przyczyntarczycę stanowi(TSH) nieprawidłoweprzez działanie przysadkiprzysadkę mózgowej,zgową w której produkowany jest m.in. hormon stymulujący wytwarzanielub hormonów tarczycyregulujących (wydzielanie TSH). Wada może występować także w wyżej umiejscowionym ośrodku regulacji hormonalnej w mózgu-przez podwzgórzurze.

• RyzykoChoroby wystautoimmunologiczne – Takie jak cukrzyca typu 1, które mogąpienia zwiększać ryzyko rozwoju niedoczynności tarczycy.

• Leki potęgują– takżeNiektóre określone choroby. Są wśród nich między innymi zespół Downa oraz tzw. choroby autoimmunologiczneleki, takie jak cukrzycalit, typu 1mogą powodować zaburzenia w funkcji tarczycy.

• Niedoczynność tarczycy może ujawnić się u kobiet ciężarnych. Około 2–6 miesięcyStan po porodzie – U kobiet może wystąpić zapalenie tarczycy lub jej niedoczynność tarczycy po porodzie, najczęściej w ciągu 2-6 miesięcy. Choć w  większości przypadków choroba ta ustępuje samoistnie, czasaminiekiedy zachodzi konieczność podjęciawymaga leczenia.

DiagnostykaObjawy

Objawy

DiagnozęPoczątkowe stawiaobjawy niedoczynności tarczycy mogą być subtelne i niecharakterystyczne, co sprawia, że choroba jest trudna do rozpoznania w początkowej fazie. Z biegiem czasu, gdy metabolizm staje się czcoraz bardziej spowolniony, objawy stają sięsto wyraźniejsze.

Wczesne objawy:

• Uczucie zmęczenia, osłabienia.
• Depresja lub obniżony nastrój.
• Wrażliwość na podstawiezimno wyst(chłód odczuwany nawet w cieplejszych warunkach).
• Zmniejszenie tempa metabolizmu, co może prowadzić do przyrostu masy ciała.

Zaawansowane objawy:

• Bóle miępującychśni objawi stawów.
• Sucha, Podczas badania lekarskiego zbierane są różnego rodzaju dane potwierdzające początkowe przypuszczenia. Do najczęstszych objawów tego schorzenia należy sucha i zimna skóra, suche i łamliwe.
• Łamliwość włosyosów, zanikwypadanie zewnętrznych końcwłosów brwi.
• Cienkie, kruche i cienkiepaznokcie.
• Zaburzenia paznokciegłosu – chrypka, obrzzmiana barwy głosu.
• Zaburzenia apetytu, najczęściej spadek apetytu.
• Zaparcia.
• Nieregularne miesiączki lub ich brak.
• Obrzęk twarzy, szczególnie wokół oczu.
• Obniżenie tętna i spowolnienie rytmu serca.
• Problemy z pamięcią, spowolnionytrudności rytmw sercakoncentracji.

W i odruchów,przypadku a także ogólna ociężałość. U dzieci i  młodzieży, niedoczynność tarczycy może także uwidaczniapowodować się za sprawą zahamowania lub spowolnieniazahamowanie wzrostu. Choroba może objawiać się wieloma innymi dolegliwościami, takimi jak bóle stawów i mięśni, depresja,opóźnienie zaburzeniarozwoju pamięci,fizycznego zawrotyoraz gumysłowy, zaburzenia czucia, zaparcia i wiele innych, przez co lekarz musi odróżnić ją od innych chorób dających podobne objawy. 

U około połowy chorych występuje również wole. Jest to widoczne z zewnątrz lub wyczuwalne palpacyjnie powiększenie tarczycyowego.

Badanie krwi

Diagnostyka

Objawy występujące na początku choroby są niezbyt charakterystyczne, mogą jednak umacniać podejrzenieDiagnostyka niedoczynności tarczycy. W celu uzyskania pewności wykonujeopiera się badaniena krwiwywiadzie umożliwiającelekarskim, określeniebadaniu stężenia hormonu przysadki mózgowej TSHfizykalnym oraz hormonuwynikach tarczycy-badań tyroksynylaboratoryjnych.

Badania krwi:

• TSH (FT4hormon stymulujący tarczycę).: W  przypadku niedoczynności tarczycy poziom TSH jest zazwyczaj podwyższony, natomiastponieważ przysadka stara się kompensować niski poziom hormonów tarczycy.

• FT4 (wolna tyroksyna): W poziomie FT4 występuje spadek.

• Przeciwciała przeciwtarczycowe: U chorych na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy wykrywa się obecność przeciwciał (przeciw peroksydazie tarczycowej – anty-TPO oraz przeciwko tyreoglobulinie).

Subkliniczna niedoczynność tarczycy:

Jest to stan, w którym poziom TSH jest nieznacznie podwyższony (powyżej 4 mU/l), ale poziom FT4 utrzymujepozostaje sięw poniżejnormie, prawidłoweja wartościpacjent nie wykazuje objawów klinicznych. W przypadku nieznacznie podwyższonej wartości TSH (poniżej 10 mU/l) początkowo zaleca się powtórzenie badania. Z uwagi na to, żeSubkliniczna niedoczynność tarczycy może byćz także spowodowana przez określone choroby autoimmunologiczne, lekarz nie tylko bada tarczycę, ale także zleca badania krwi w celu określenia poziomu przeciwciał przeciwtarczycowych. W przypadku objawów niewydolności serca wykonuje się także badanie EKG. Dotyczy to również innych dolegliwości związanych z określonymi narządami.

Subkliniczna niedoczynność tarczycy

Tak zwaną subkliniczną niedoczynność tarczycy diagnozuje się wyłącznie w oparciu o wyniki badań krwi. Stężenie TSH jest podwyższone (> 4 mU/l), stężenie tyroksyny jest prawidłowe, zazwyczaj nie występują w tym przypadku objawy kliniczne ani oznaki niedoczynności tarczycy. To zaburzenie może z biegiem czasu przerodziprzejść sięw w jawną niedoczynnośpostać tarczycychoroby.

Wrodzona niedoczynność tarczycy

:

W celu wykrycia wrodzonej niedoczynności tarczycyWykrywana w  ramach badania przesiewowego noworodków, określapolega sięna stężenieoznaczeniu poziomu TSH w próbce krwi pobranej po 48 godzinach od narodzin.

Leczenie

Celem leczenia jest normalizacja metabolizmu umożliwiająca złagodzenie objawów oraz zapobieganie potencjalnym powikłaniom wskutek tej choroby. Pacjentom systematycznie podaje się tyroksynę w formie tabletek zawierających lewotyroksynę, co umożliwia wyrównanie niedoboru hormonów w organizmie. W zależności od wieku pacjenta, przyczynyLeczenie niedoczynności tarczycy orazpolega innychna chorwyróbwnaniu zalecapoziomu sihormonów tarczycy, co przywraca prawidłowy metabolizm i łagodzi objawy choroby. Najczęściej różnestosowanym dawkilekiem tyroksynyjest lewotyroksyna – syntetyczny hormon tarczycy, którery należy systematycznie weryfikowaprzyjmować i ewentualniedoustnie dostosowywaćw formie tabletek.

NaZasady działanieprzyjmowania lewotyroksyny:

• Lewotyroksynę wpływają inne przyjmowanie leki i określone produkty sponależywcze. Z tego względu zaleca się, byy przyjmować jąrano, w odstępiena czczo, co najmniej 30 minut odprzed jedzenia,posiłkiem. Z tego względu najlepiej przyjmować ją na pół godziny przed śniadaniem lub wieczorem, przed pójściemsnem.
• Dawka spać.

  Badanialewotyroksyny kontrolne

  Pacjentówjest należydobierana poddawać systematycznym badaniom kontrolnymindywidualnie, którezależnie pozwoląod stwierdzićwieku, jak dobrze znoszą oni dany rodzaj leczeniawagi, oraz sprawdzić zmiany poziomu hormonów oraz obecności innych schorzeń. OdpowiednioCelem leczonaleczenia jest przywrócenie normalnych poziomów TSH i FT4 we krwi.

Kontrola leczenia:

Pacjentom z niedoczynnością tarczycy zaleca się regularne badania kontrolne w celu monitorowania poziomu hormonów tarczycy i dostosowania dawki leku. Kontrola jest szczególnie ważna u kobiet w ciąży, ponieważ niedoczynność tarczycy niemoże powodujewpływać zazwyczajna żadnychrozwój ograniczeń z punktu widzenia osób chorych.

Szczególnie częste badania kontrolne i odpowiednio dobrana terapia hormonalna mają istotne znaczenie w przypadku kobiet w ciąży- dla zapewnienia prawidpłowego rozwoju dzieckaodu.

Przebieg i  rokowanie

W Rokowanie w przypadku odpowiedniego leczenia niedoczynności tarczycy rokowaniajest sązwykle korzystne, szczególnie przy odpowiednim leczeniu. W  wielu przypadkach leczenie musilewotyroksyną jednakpozwala trwać przezna całekowite życiezniwelowanie objawów i przywrócenie normalnego funkcjonowania organizmu.

Nieleczona niedoczynność tarczycy może sporadycznieprowadzić powodowaćdo poważnych powikłań, takich jak:

• Obrzęk śluzowaty – stan zagrażającecy życiu, powikktóry może prowadzić do niewydolności serca i innych organów.
• Zaburzenia pracy serca – mogą pojawić się objawy niewydolności serca oraz bradykardia.
• Problemy psychiczne – pogłaniaębiająca (obrzsięk depresja, zaburzenia pamięci, demencja.
• Problemy z płodnośluzowaty)cią – niedoczynność tarczycy może wpływać na regularność cykli miesiączkowych, a w konsekwencji utrudniać poczęcie.

Dodatkowe informacje

• Nadczynność tarczycy
• Obrzęk śluzowaty
• Subkliniczna niedoczynność tarczycy
• Zapalenie tarczycy
• Depresja
• Otępienie
• Choroby autoimmunologiczne
• Niedoczynność tarczycy – informacje dla lekarzy

Autorzy

• Kalina van der Bend, lekarz, recenzent
• Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden
• Susanne Meinrenken, dr n. med., dziennikarka medyczna, Brema

Hipotyreoza; Wole; Niedoczynność tarczycy; Zapalenie tarczycy; Choroba Hashimoto; Niedobór hormonów tarczycy; Niedobór jodu; Wole; Wrodzony zespół niedoboru jodu; Podwyższony poziom TSH; Tyroksyna

Niedoczynność tarczycy polega na wytwarzaniu przez nią zbyt małych ilości hormonów, co może powodować m.in. uczucie zmęczenia, brak sił, zaburzenia dotyczące skóry i włosów, a także wrażliwość na niskie temperatury.

Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza)

https://medibas.pl/home/tematy-kliniczne/endokrynologiadiabetologia/informacje-dla-pacjentow/tarczyca/niedoczynnosc-tarczycy-hipotyreoza/

document-information document-nav document-tools

Niedoczynność tarczycy polega na wytwarzaniu przez nią zbyt małych ilości hormonów, co może powodować m.in. uczucie zmęczenia, brak sił, zaburzenia dotyczące skóry i włosów, a także wrażliwość na niskie temperatury.

Endokrynologia/Diabetologia

Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza)

/link/685af73ab7484ebb84208b9435b44a61.aspx

/link/685af73ab7484ebb84208b9435b44a61.aspx

niedoczynnosc-tarczycy-hipotyreoza

SitePublic

Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza)

K.Reinhardt@gesinform.de

jlive.mroz@konsylium24com#kalinavd@onet.pleu

pl

pl

pl