Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Odcewnikowe zakażenie układu moczowego

Streszczenie

  • Definicja: Odcewnikowe zakażenie układu moczowego (catheter–associated urinary tract infection – CAUTI) to (objawowe) zakażenie układu moczowego u pacjentów z cewnikiem urologicznym założonym na stałe lub zakażenie, które wystąpiło w ciągu 48 godzin po usunięciu cewnika.
  • Epidemiologia: ZUM należą do najczęstszych zakażeń szpitalnych, z czego 80% przypadków to zakażenia odcewnikowe. Wskaźnik zapadalności wynosi 3,1–7,5 zakażeń układu moczowego na każde 1000 dni cewnikowania.
  • Objawy: Podejrzenie zakażenia budzi gorączka, zmiany stanu psychicznego lub pojawienie się bólu w okolicy nadłonowej i/lub lędźwiowej.
  • Wyniki badań: Objawy sugerujące zakażenie układu moczowego, których nie tłumaczy występowanie innych chorób, oraz bakteriomocz ≥103 CFU/ml (colony–forming units – CFU; jednostki tworzące kolonie).
  • Diagnostyka: Wywiad lekarski, badanie przedmiotowe, posiew moczu na obecność patogenów i oznaczenie oporności. Nie wykonywać diagnostyki moczu przy braku objawów!
  • Leczenie: Antybiotyki i usunięcie/wymiana cewnika. Większości odcewnikowych ZUM można zapobiec poprzez odpowiednią profilaktykę.

Informacje ogólne

Definicja

  • Objawy zakażenia układu moczowego, które występują u pacjentów z cewnikiem założonym na stałe lub w ciągu 48 godzin po jego usunięciu.1
  • Należy odróżnić od bezobjawowej bakteriurii, która jest równoznaczna z kolonizacją.1
  • Zakażenie układu moczowego u osób z cewnikiem w pęcherzu moczowym uznaje się za powikłane.2

Epidemiologia

  • Zapadalność:
    • u pacjentów hospitalizowanych w oddziałach zwykłych na 1000 dni z cewnikiem moczowym występuje 3,1–7,5 zakażenia układu moczowego 
    • w przypadku nowo założonych cewników urologicznych częstość występowania bakteriomoczu wynosi 3–10% na każdy dzień utrzymywania cewnika w drogach moczowych2
    • po 2 tygodniach zacewnikowania bakteriomocz występuje u wszystkich pacjentów2
    • jednak objawowe zakażenie układu moczowego rozwija się tylko u około 10% pacjentów z bakteriomoczem.
  • Zakażenia układu moczowego należą do najczęstszych zakażeń szpitalnych (21,6%), po zakażeniach ran pooperacyjnych (22,4%).3
  • W 80% przypadków szpitalne zakażenia układu moczowego są związane z obecnością cewnika w pęcherzu moczowym.2
  • Są one przyczyną około 20% przypadków bakteriemii u hospitalizowanych pacjentów. Śmiertelność w ich przebiegu wynosi około 10%.1

Etiologia i patogeneza

Zakażenie

  • Każde założenie cewnika może spowodować przeniesienie bakterii do pęcherza moczowego, co stwarza ryzyko rozwoju zakażenia układu moczowego. Głównym problemem przy założonym cewniku jest trwała kolonizacja bakteryjna obcego materiału.
  • Ryzyko zakażenia jest znacznie mniejsze w przypadku przerywanego cewnikowania sterylnego niż w przypadku cewników założonych na stałe.
  • Rezerwuarem patogenów jest endogenna flora przewodu pokarmowego, układu moczowo–płciowego i okolic okołoodbytniczych pacjenta, a także zanieczyszczenie cewnika urologicznego podczas cewnikowania.
  • Patogeny docierają wstępująco do wyższych odcinków układu moczowego albo poza światłem cewnika, wzdłuż tzw. błony śluzowo–ropnej pomiędzy cewnikiem a ścianą cewki moczowej, albo przez światło cewnika, .
  • Powstaje biofilm składający się z bakterii i matrycy złożonej głównie z polisacharydów. Bakterie w biofilmie wykazują znacznie większą oporność na antybiotyki niż bakterie pływające swobodnie w moczu.
  • Zakażenia u pacjentów długotrwale cewnikowanych mają najczęściej etiologię mieszaną (kilka drobnoustrojów).2
    • W blisko 10% przypadków stwierdza się ponad 5 rodzajów drobnoustrojów.4
  • Ponadto drobnoustroje te często są wielolekooporne.1
  • Spektrum patogenów w odcewnikowych zakażeniach układu moczowego:2
    • dominuje E.coli (20–30%)4
    • z przedłużającym się czasem utrzymania cewnika w drogach moczowych, większy odsetek zakażeń Klebsiella spp., S. marcescens, Citrobacter spp., Enterococcus spp., S. aureus, Enterobacter spp., P. stuartii  
    • drobnoustroje z rodzaju Proteus i Pseudomonas są najczęściej izolowanymi drobnoustrojami z biofilmu powlekającego cewnik moczowy
    • zakażenia grzybicze stanowią 15–20% odcewnikowych ZUM:4 najczęściej C. albicans i inne Candida spp, C. neoformans i gatunki z rodzaju Aspergillus.

Kolonizacja

  • Po 4–6 tygodniach cewniki założone na stałe są skolonizowane niemal bez żadnych wyjątków.5

Czynniki predysponujące2

  • Czas utrzymywania cewnika w pęcherzu moczowym (najważniejszy czynnik ryzyka!).1
  • Zaburzenia odporności.
  • Zaawansowany wiek (>50 lat).
  • Płeć żeńska.
  • Odłączenie zamkniętego systemu odprowadzania moczu.
  • Nieprzestrzeganie zasad higieny podczas cewnikowania i pielęgnacji cewnika.
  • Cukrzyca.
  • Niewydolność nerek.
  • Biegunka.

ICD–10

  • N30 Zapalenie pęcherza moczowego.
  • N32 Inne schorzenia pęcherza moczowego.
  • N34 Zapalenie cewki moczowej i zespół cewki moczowej.
  • N36 Inne zaburzenia cewki moczowej.
  • N39 Inne choroby układu moczowego.
  • N99 Pozabiegowe choroby układu moczowo–płciowego, niesklasyfikowane gdzie indziej.
  • U80 Czynnik oporny na penicylinę i podobne antybiotyki.
  • U81 Czynnik oporny na wankomycynę i podobne antybiotyki.
  • U88 Czynnik oporny na wiele antybiotyków.
  • U89 Czynnik oporny na inne i nieokreślone antybiotyki.

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Objawy zakażenia układu moczowego mogą być nietypowe.
  • Diagnostyka moczu: posiew moczu w celu wykrycia patogenów i oznaczenie ich oporności.
    • Samo wykrycie ropomoczu lub bakteriomoczu nie wystarczy, ze względu na wysoki wskaźnik kolonizacji!
    • Analogicznie samo zmętnienie moczu i/lub nieprzyjemny zapach moczu nie są wystarczającą przesłanką do rozpoznania zakażenia układu moczowego.1
  • U nieprzytomnych pacjentów z cewnikiem, gorączka i bakteriomocz nie są kryterium automatyczngo rozpoznania odcewnikowego ZUM i nie są wskazaniem do prowadzenia antybiotykoterapii
    • w około 50% przypadków rozpoznać można inną przyczyne gorączki.6

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Podejrzenie zakażenia występuje w przypadku:1
    • bólu okolicy nadłonowej lub bólu w okolicy lędźwiowej/bólu miednicy
    • gorączki
    • dreszczy
    • dyzurii (u kobiet/u mężczyzn) lub wielomoczu po usunięciu cewnika.
  • U pacjentów geriatrycznych objawy są często nietypowe:
    • wystąpienie nowych zmian w ogólnym stanie fizycznym
    • pogorszenie samopoczucia
    • gorączka o nieustalonej etiologii
    • ból brzucha.
  • To samo dotyczy dzieci.1

Badanie fizykalne

  • Często brak objawów miejscowych lub jest ich niewiele.
    • Możliwa tkliwość w okolicy pęcherza moczowego.
    • Możliwa tkliwość nadbrzusza lub ból przy wstrząsaniu okolicy nerek (objaw Goldflama).

Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

Diagnostyka moczu

  • Wskazania:1
    • w przypadku klinicznego podejrzenia zakażenia
    • w celu monitorowania leczenia 
    • w gorączce o nieustalonej etiologii
    • nie rutynowo
      • u pacjentów z cewnikami założonymi na stałe nie zaleca się regularnego wykonywania posiewów moczu, ponieważ nie mają one żadnej wartości przy wyborze właściwego antybiotyku w razie wystąpienia zakażenia w przyszłości.
  • Test paskowy moczu nie wystarcza do pełnej diagnostyki. Wykrycie leukocytów, krwi i/lub azotynów może świadczyć o zakażeniu układu moczowego.
  • U pacjentów geriatrycznych (z cewnikiem urologicznym lub bez) nie należy wykonywać przesiewowych badań w kierunku bakteriomoczu.
  • W przypadku podejrzenia zakażenia układu moczowego u pacjentów z założonym cewnikiem urologicznym należy uzyskać posiew moczu z nowo założonego cewnika moczowego.2
  • Posiew moczu:
    • złoty standard1
    • próbkę na posiew należy pobrać z nowo założonego cewnika; jeśli mocz uzyskany jest z worka na mocz lub z drenu odprowadzającego, wyniki posiewu często są niewiarygodne, gdyż liczba stwierdzonych szczepów bakteryjnych oraz miano bakterii mogą być zawyżone7
    • wartość graniczna: ≥103 CFU (jednostek tworzących kolonie)/ml1-2
    • często występuje bakteriomocz wielogatunkowy – najczęściej Pseudomonas, Proteus, Providencia, Enterobacteriaceae, Morganella i enterokoki; z czasem flora bakteryjna wydaje się zmieniać.8
  • Funguria9 (obecność grzybów w moczu):
    • przyczyną jest najczęściej Candida
    • częściej występuje u pacjentów z cewnikami założonymi na stałe, zwłaszcza podczas przyjmowania antybiotyków, u starszych pacjentów lub pacjentów z cukrzycą
    • u pacjentów bezobjawowych zwykle nie ma konieczności stosowania terapii
    • w przypadku wystąpienia objawów leczenie flukonazolem.

Diagnostyka specjalistyczna

  • Posiew krwi w przypadku podejrzenia sepsy.
  • Badania obrazowe w przypadku podejrzenia utrudnionego odpływu moczu.

Wskazania do hospitalizacji

  • W przypadku ciężkiego przebiegu:
    • niestabilność hemodynamiczna
    • nudności, wymioty
    • majaczenie.
  • W przypadku chorób podstawowych, które zwiększają ryzyko wystąpienia poważnych powikłań:
  • Ciężko chorzy pacjenci, którzy nie reagują odpowiednio na leczenie w domu.
  • W przypadku niejasnego rozpoznania.

Leczenie

Cele leczenia

  • Zapobieganie odcewnikowym zakażeniom układu moczowego.
  • Zwalczanie ogniska zakażenia.
  • Zapobieganie powikłaniom.

Ogólne informacje o leczeniu

  • Szacuje się, że nawet 70% odcewnikowych zakażeń układu moczowego można zapobiec dzięki odpowiednim działaniom profilaktycznym.
  • W miarę możliwości leczenie powinno być prowadzone po wykonaniu posiewu moczu i antybiogramu.
  • W razie potrzeby stosuje się empiryczną antybiotykoterapię, uwzględniającą lokalną sytuację w zakresie oporności drobnoustrojów.

Farmakoterapia

  • Europejska Agencja Leków zaleca następujące ograniczenia w stosowaniu fluorochinolonów:10
    • szczególna ostrożność zalecana jest u osób w podeszłym wieku oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek
    • nie łączyć z glikokortykosteroidami
    • niezalecane jako lek pierwszego wyboru w łagodnych i umiarkowanych zakażeniach.

Zalecenia dotyczące antybiotykoterapii

  • Nie stosować antybiotyków w przypadku bezobjawowej bakteriurii, również u chorych z cewnikiem.1-2
  • Podstawowe czynniki do rozważenia przed antybiotykoterapią:
    • prawidłowa diagnoza
    • wskazanie krytyczne
    • uwzględnienie lokalnego stanu antybiotykooporności.

Odcewnikowe zakażenia układu moczowego

  • Nie stosować terapii u pacjentów bezobjawowych, niezależnie od wykrycia bakteriomoczu.
  • Usunięcie lub zmiana cewnika przed rozpoczęciem antybiotykoterapii.
  • Zakaz wprowadzania przez cewnik substancji antyseptycznych lub antybakteryjnych.
  • Zakażenie układu moczowego u pacjentów z założonym cewnikiem urologicznym powinno być leczone antybiotykami przez 7 dni.

Powikłane zakażenie układu moczowego

  • Zalecane leki:1
    • amoksycylina + aminoglikozyd
    • cefalosporyna II generacji + aminoglikozyd
    • cefalosporyna III generacji dożylnie w przypadku objawów uogólnionych (w warunkach szpitalnych)
    • ciprofloksacyna (np. 400 mg 2 x dziennie przez 7–10 dni) wyłącznie jeżeli:
      • miejscowe wskaźniki oporności bakterii wynoszą <10% lub
      • nie jest wymagana hospitalizacja lub 
      • występuje alergia na beta–laktamy 
    • ze względu na oporność nie należy stosować:
      • amoksycylina +/– kwas klawulanowy
      • trimetoprim +/– sulfametoksazol.
  • Aktualne polskie wytyczne11 dotyczące leczenia powikłanych zakażeń układu moczowego, w tym odcewnikowych, zostały opisane w artykule powikłane zakażenie układu moczowego.
  • Wskazania do antybiotykoterapii u pacjentów geriatrycznych z cewnikami urologicznymi założonymi na stałe: powinien występować co najmniej 1 z następujących objawów:
    • dyzuria
    • gorączka >37,9ºC lub wzrost o 1,5°C powyżej indywidualnej temperatury podstawowej
    • dreszcze
    • pojawienie się bólu w okolicy lędźwiowej 
    • majaczenie (pogorszenie stanu psychicznego).

Czas trwania leczenia

  • Czas trwania leczenia u pacjentów z cewnikami założonymi na stałe wynosi 7 dni.1-2
    • Jeśli odpowiedź na leczenie jest opóźniona, utrzymują się objawy, kontynuować leczenie przez 10–14 dni.2,7
  • Próbkę moczu na posiew należy pobrać w 4. dniu terapii i około 10 dni po jej zakończeniu.

Funguria

  • U pacjentów bezobjawowych zwykle nie ma konieczności stosowania terapii.
  • W przypadku wystąpienia objawów leczenie flukonazolem.9

Zapobieganie

Ogólne

  • Według rekomendacji ekspertów Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków w celu zapobiegania ZUM u chorych z cewnikiem w drogach moczowych należy:2
    • cewnikować tylko w sytuacji bezwzględnej konieczności
    • utrzymać cewnik w pęcherzu możliwie najkrócej3
    • wprowadzać cewnik przy użyciu jałowego sprzętu z zachowaniem zasad aseptyki
    • utrzymywać szczelność układu cewnik – dren – zbiornik. 
  • Nie ma dowodów na wyraźne korzyści z przepłukiwania cewnika.3,12
  • Nie zaleca się ogólnego stosowania metenaminy w profilaktyce odcewnikowych zakażeń układu moczowego.
  • W miarę możliwości należy unikać stałego cewnikowania starszych pacjentów z nietrzymaniem moczu.
  • Mimo to u chorych wymagających przewlekłej opieki często zakłada się cewnik na stałe, chociaż samo nietrzymanie moczu nie jest wystarczającym wskazaniem do założenia cewnika.
  • Nie zaleca się stosowania leków przeciwdrobnoustrojowych jako profilaktyki zakażenia.

Wskazania do cewnikowania

  • Każde cewnikowanie pęcherza moczowego wymaga ścisłego wskazania lekarskiego, które należy weryfikować codziennie.3
  • Uzasadnione medycznie zastosowania cewnika:2
    • ostre zatrzymanie moczu
    • zwężenie dróg moczowych (cewki moczowej, szyi pęcherza) utrudniające mikcję
    • pęcherz neurogenny powodujący zastój moczu
    • zabiegi urologiczne
    • monitorowanie diurezy u ciężko chorych pacjentów 
    • wspieranie gojenia się ran w okolicy zewnętrznych narządów płciowych lub okolicy krzyżowej w przypadku nietrzymania moczu
    • operacje trwające kilka godzin wymagające podawania dużej ilości płynów
    • leczenie paliatywne (jeśli pacjent sobie tego życzy). 
  • Przykłady nieuzasadnionych zastosowań cewnika:
    • nietrzymanie moczu jako jedyny powód założenia cewnika
    • przedłużenie czasu trwania cewnikowania, np. u pacjentów po zabiegach chirurgicznych lub po zakończeniu intensywnego monitorowania/bilansowania.

Cewnik

  • Opcje odprowadzania moczu:8
    • Okresowe aseptyczne cewnikowanie wykonywane jednorazowymi cewnikami
      • preferowane w celu zapobiegania zakażeniom, korzystniejsze od cewników urologicznych zakładanych na stałe 
      • przed każdym użyciem cewnika urologicznego założonego na stałe należy sprawdzić, czy w jego miejsce nie można zastosować okresowo aseptycznego (samo)cewnikowania cewnikami jednorazowymi
      • należy przeprowadzić szkolenie pacjentów i opiekunów, a w miarę możliwości udostępnić odpowiednie materiały informacyjne
      • metoda ta jest obecnie standardem u pacjentów z urazami rdzenia kręgowego
      • jednak po kilku miesiącach leczenia również u tych pacjentów dochodzi do kolonizacji układu moczowego przez bakterie.
    • Przezcewkowy cewnik zewnętrzny (cewnik założony na stałe).
    • Cystostomia nadłonowa (nadłonowe, przezskórne cewnikowanie pęcherza moczowego)
      • dostępne są sprzeczne dane na temat tego, czy ta metoda może zmniejszyć liczbę zakażeń układu moczowego w porównaniu z cewnikiem założonym na stałe, większość danych nie wykazuje różnicy3,13
      • do zalet należy zaliczyć pominięcie cewki moczowej
      • z tego powodu cystostomię nadłonową można stosować u pacjentów wymagających długotrwałego odprowadzania moczu (np. podczas dużych operacji).
  • Do krótkotrwałego odprowadzenia moczu (<5 dni) można stosować ekonomiczne lateksowe cewniki balonowe, po wykluczeniu alergii na lateks.
  • Do długotrwałego odprowadzenia moczu należy stosować cewnik wykonany w całości z silikonu, gdyż charakteryzuje się on najwyższą biokompatybilnością i stabilnością.
  • Powłoka antybakteryjna.
    • W około 90% cewników urologicznych założonych przez dłuższy okres cewnik pokrywa się biofilmem złożonym z bakterii i matrycy, którą tworzą głównie polisacharydy. Bakterie w biofilmie wykazują znacznie większą oporność na antybiotyki niż bakterie pływające swobodnie w moczu.14
    • Skuteczność antybakteryjnych powłok cewników w profilaktyce zakażeń jest kontrowersyjna. 
      • Cewniki pokryte antybiotykami mogą mieć przewagę nad cewnikami pokrytymi środkami antyseptycznymi.3
    • Europejskie Towarzystwo Urologii (European Association of Urology – EAU) zaleca stosowanie cewników z powłoką hydrofilową (hydrophilic–coated catheters).1
  • Antybiotyki w profilaktyce.
    • Według 2 metaanaliz profilaktyka antybiotykowa zmniejsza częstość występowania odcewnikowych zakażeń układu moczowego.3,13

Środki pomocnicze

  • Higiena:
    • higieniczna dezynfekcja rąk przed dotknięciem cewnika lub worka do zbierania moczu i po nim
    • sterylna procedura zakładania cewnika
    • zaleca się codzienną higienę okolic ujścia cewki moczowej – wystarczy przemyć to miejsce wodą z mydłem
    • także w przypadku cystostomii nadłonowej codziennie umyć wodą z mydłem miejsce wkłucia w podbrzuszu, cewnik i okolice narządów płciowych.
  • Postępowanie z systemem odprowadzania moczu
    • należy unikać zaginania drenów, a także zwisających pętli systemu odprowadzającego, w których przez dłuższy czas gromadzi się mocz
    • worek do zbierania moczu powinien wisieć swobodnie, nie mieć kontaktu z podłogą i znajdować się zawsze poniżej poziomu pęcherza
    • należy regularnie opróżniać worek zbiorczy, szczególnie przed przenoszeniem pacjenta – zawór i końcówka spustowa nie powinny się stykać ze zbiornikiem, do którego odprowadza się mocz
    • w miarę możliwości nie należy rozłączać cewnika od systemu odprowadzania
      • w przypadku odłączenia należy w miarę możliwości zastosować procedurę aseptyczną (dezynfekcja środkiem do odkażania skóry).
  • Należy zapewnić wystarczającą diurezę do „wewnętrznego przepłukiwania” cewnika, tj. wydalanie w miarę możliwości ponad 1,5–2 litra moczu na dobę, przy ciężarze właściwym moczu = 1,015 g/l.

Kiedy należy wymienić cewnik? 

  • Cewników nie należy rutynowo wymieniać w stałych odstępach czasu, ale w razie potrzeby (np. zakażenia, inkrustacji, niedrożności lub zanieczyszczenia) oraz zgodnie ze wskazaniami lekarza.8
  • Takie postępowanie prowadzi do mniejszej liczby wymian cewników, niż planowano, co skutkuje mniejszą liczbą urazów cewki moczowej i objawowych zakażeń.
  • W przypadku odcewnikowych zakażeń układu moczowego przed rozpoczęciem antybiotykoterapii należy całkowicie usunąć lub wymienić cewnik.
  • Przy wymianie cewnika należy zawsze wymienić również cały system odprowadzania moczu.8

Nieskuteczne środki

  • Przepłukiwanie pęcherza moczowego antybiotykiem.1,3,13
    • Nie udowodniono, aby takie postępowanie zapobiegało zakażeniom lub je opóźniało, wręcz przeciwnie – może prowadzić do zakażeń opornymi patogenami.
    • Niezalecane przez Europejskie Towarzystwo Urologii (EAU).1
  • Antybiotyki stosowane podczas usuwania/po usunięciu cewnika.1
  • Rutynowa wymiana cewnika w ustalonych odstępach czasowych.1,8
  • Posiewy moczu w badaniach przesiewowych u pacjentów bezobjawowych.1

Powikłania i rokowanie

Powikłania

Rokowanie

  • Rokowanie jest korzystne w większości ZUM, ale u niektórych pacjentów dochodzi do poważnych powikłań, takich jak urosepsa, która może prowadzić do zgonu.

Informacje dla pacjentów

Materiały edukacyjne dla pacjentów

Źródła

Wytyczne

  • Europejskie Towarzystwo Urologiczne (European Association of Urology – EAU) 2023 Guidelines on Urological Infections, Limited Update 3.2023, dostęp: 04.09.2023, https://uroweb.org/guidelines
  • Europejskie Towarzystwo Urologiczne (EAU). EAU Guidelines on Urological Infections, aktualizacja 03/2017, #.www.uroweb.org
  • Hryniewicz W, Holecki M (red.). 2015 Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2015, dostęp: 31.08.2023, https://antybiotyki.edu.pl
  • Juszczak K, Dybowski B, Holecki M, et al. Wytyczne Towarzystw Naukowych (PTU, PTGiP, PTMR) dotyczące diagnostyki, terapii i postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach dolnych dróg moczowych. Przegląd Urologiczny 2024, 2(142), 14-35.

Piśmiennictwo

  1. EAU Guidelines. Edn. presented at the EAU Annual Congress Milan, Italy 2023, ISBN 978-94-92671-19-6, uroweb.org
  2. Hryniewicz W., Holecki M. (red.). Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2015, antybiotyki.edu.pl
  3. Kranz J., Schmidt S., Wagenlehner F., Schneidewind L.: Catheter-associated urinary tract infections in adult patients – preventive strategies and treatment options, Dtsch Arztebl Int 2020, 117: 83-8, www.aerzteblatt.de
  4. Stompór T. Rekomendacje dotyczące leczenia ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek – co nowego? Medycyna po Dyplomie 2019, podyplomie.pl
  5. Chenoweth C., Saint S. (2013) Preventing catheter-associated urinary tract infections in the intensive care unit, Crit Care Clin 29(1): 19-32, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Juszczak K, Dybowski B, Holecki M, et al. Wytyczne Towarzystw Naukowych (PTU, PTGiP, PTMR) dotyczące diagnostyki, terapii i postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach dolnych dróg moczowych. Przegląd Urologiczny 2024, 2(142), 14-35. cms.medibas.pl
  7. Hooton T.M., Bradley S.F., Cardenas D.D., et al. Diagnosis, prevention, and treatment of catheter-associated urinary tract infection in adults: 2009 International Clinical Practice Guidelines from the Infectious Diseases Society of America, Clin Infect Dis 2010, 50: 625, PubMed
  8. Sievert D.M., Ricks P., Edwards J.R., et al. Antimicrobial-resistant pathogens associated with healthcare-associated infections: summary of data reported to the National Healthcare Safety Network at the Centers for Disease Control and Prevention, 2009-2010, Infect Control Hosp Epidemiol 2013, 34:1, PubMed
  9. Odabasi Z., Mert A. Candida urinary tract infections in adults, World J Urol. 2020 Nov, 38(11): 2699-707, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Informacja Prezesa Urzędu z dnia 26 maja 2023 r. w sprawie publikacji Europejskiej Agencji Leków dot. antybiotyków fluorochinolonowych i środków stosowanych w celu zmniejszenia ryzyka długotrwałych i potencjalnie nieodwracalnych działań niepożądanych, www.urpl.gov.pl
  11. Dzierżanowska-Fangrat K (red.). Przewodnik antybiotykoterapii 2023, wyd. 28. Bielsko-Biała: Alfa-Medica Press, 2023. alfamedica.pl
  12. Management of Patients with Long-Term Indwelling Urinary Lachance CC, Grobelna A. Catheters: A Review of Guidelines. Ottawa (ON): Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health; 14.05.2019, www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Gad M.H., AbdelAziz H.H. Catheter-Associated Urinary Tract Infections in the Adult Patient Group: A Qualitative Systematic Review on the Adopted Preventative and Interventional Protocols From the Literature, Cureus. 09.07.2021, 13(7): e16284, doi: 10.7759/cureus.16284, eCollection 2021 Jul., www.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Trautner B.W., Darouiche R.O. Role of biofilm in catheter-associated urinary tract infection, Am J Infect Control 2004, 32(3): 177-83. doi:10.1016/j.ajic.2003.08.005, DOI

Opracowanie

  • Tomasz Tomasik (recenzent)
  • Adam Windak (redaktor)
  • Małgorzata Marczewska (recenzent/redaktor)
  • Franziska Jorda (recenzent/redaktor)
  • Marlies Karsch–Völk (recenzent/redaktor)
Stały cewnik w pęcherzu moczowym; Założony cewnik; Odcewnikowe zakażenie układu moczowego; Zakażenie układu moczowego związane z cewnikowaniem; Zakażenie układu moczowego; ZUM; UTI; Urinary tract infection; Odcewnikowe; CAUTI; CA–UTI; Catheter–associated UTI; Zakażenie szpitalne; Bakteriomocz; E. coli; Escherichia coli; Cewnik założony na stałe; Zapalenie pęcherza moczowego; Cewnik urologiczny; Cewnik Foleya
Cewnik do pęcherza moczowego i zakażenie; Zakażenie pęcherza z cewnikiem
Odcewnikowe zakazenie pecherza; Odcewnikowe zakazenie pecherza moczowego
Odcewnikowe zakażenie układu moczowego
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Odcewnikowe zakażenie układu moczowego (catheter–associated urinary tract infection – CAUTI) to (objawowe) zakażenie układu moczowego u pacjentów z cewnikiem urologicznym założonym na stałe lub zakażenie, które wystąpiło w ciągu 48 godzin po usunięciu cewnika.
Nefrologia/Urologia
Odcewnikowe zakażenie układu moczowego
/link/50567a04a01c4134889585dd576c8c12.aspx
/link/50567a04a01c4134889585dd576c8c12.aspx
odcewnikowe-zakazenie-ukladu-moczowego
SiteDisease
Odcewnikowe zakażenie układu moczowego
K.Reinhardt@gesinform.de
mail#mmtomasi@cyf-krj.edumroz@konsylium24.pl
pl
pl
pl