Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Turystyka a choroby przenoszone drogą płciową

informacje ogólne

Definicja

  • Skrót STD (Sexually Transmitted Diseases) oznacza choroby przenoszone drogą płciową.
  • Choroba przenoszona drogą płciową w węższym znaczeniu: ICD rozdział A50–A64
  • W szerszym znaczeniu, STD również obejmuje:
    • wirusowego zapalenia wątroby
    • HIV/AIDS

częstość występowania

  • Retrospektywne badanie przeprowadzone w gabinetach ginekologicznych w latach 2013–2015 z udziałem łącznie ponad 1 miliona pacjentek wykazało, że zakażenia wywołane przez Chlamydia to najczęstsza choroba przenoszona drogą płciową z chorobowością wynoszącą 0,59%1.
  • Podobne badanie przeprowadzone w gabinetach urologicznych w tym samym okresie z udziałem ponad 300 000 mężczyzn wykazało następujące wskaźniki chorobowości:
    • STD w sumie (tylko ICD rozdziały A50–A64): 1,25 %
    • brodawki analno-genitalne: 0,64 %
    • Chlamydie: 0,36 %
    • rzeżączka: 0,12 %
    • zakażenie analno-genitalne wirusami opryszczki: 0,09 %
    • rzęsistkowica: 0,05 %
    • kiła: 0,03 %

Diagnostyka

  • W przypadku stosunków seksualnych z osobami z krajów o wysokim standardzie opieki medycznej
    • Ryzyko chorób przenoszonych drogą płciową jest najwyższe w przypadku zakażeń wywołanych przez Chlamydia (u kobiet, u mężczyzn) i rzeżączkę.
    • Mniej powszechne są kiła i HIV.
  • W przypadku stosunków seksualnych z osobami z krajów o niskim standardzie opieki medycznej:
  • Niektóre zakażenia przenoszone drogą płciową są bezobjawowe nawet w 90% przypadków, np. zakażenia:
    • Chlamydia trachomatis
    • Neisseria gonorrhoea
    • Wirus opryszczki zwykłej
    • Trichomonas vaginalis

Przyczyna konsultacji

  • Niektórzy pacjenci konsultują się z lekarzem przed podróżą.
  • Wielu pacjentów szuka pomocy medycznej po odbyciu stosunku płciowego bez zabezpieczenia, obawiając się, że mogli się zarazić.
  • Niektórzy pacjenci szukają pomocy medycznej, ponieważ zauważają u siebie objawy choroby.

Niebezpieczny odwracalny przebieg choroby

  • Współzakażenia są powszechne, należy rozważyć możliwość jednoczesnego występowania wielu zakażeń.

ICD-10

  • A50–A64: Zakażenia przenoszone głównie drogą płciową
    • A51 Kiła wczesna
    • A52 Kiła późna
    • A53 Kiła utajona nieokreślona, wczesna i późna
    • A54 Rzeżączka
    • A55 Ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydia
    • A56 Inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez Chlamydia
    • A57 Wrzód weneryczny
    • A58 Ziarniniak pachwinowy
    • A60 Opryszczkowe [herpes simplex] zakażenie okolicy anogenitalnej
    • A63 Inne choroby przenoszone głównie drogą płciową, niesklasyfikowane gdzie indziej
  • B15–B19: wirusowego zapalenia wątroby
    • B15 Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu A
    • B16 Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B
    • B17 Inne ostre wirusowe zapalenie wątroby
      • B17.1 Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu C
  • B20–B24: Choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności [HIV]

Różicowanie

Powszechne zakażenia

Rzadsze zakażenia

Ziarniniak pachwinowy (donowanoza)2 

  • przyczyny
    • Choroba przenoszona drogą płciową wywoływana przez bakterię Klebsiella granulomatosis (Calymmatobacterium granulomatis).
  • częstość występowania
    • bardzo rzadkie
    • Występuje endemicznie w zachodniej Nowej Gwinei, na Karaibach, w południowych Indiach, południowej Afryce, południowo-wschodniej Azji, Australii i Brazylii.
    • Występuje częściej u mężczyzn i w niekorzystnych warunkach społeczno-ekonomicznych. Przypadki choroby rzadko są sprowadzane do Europy.
  • Droga zakażenia
    • Patogen jest przenoszony poprzez kontakt seksualny, a zaraźliwość jest stosunkowo niska. Możliwe jest pośrednie przenoszenie przez skażony materiał. Obserwuje się autozakażenie spowodowane przenoszeniem patogenów ze zmian zapalnych na inne błony śluzowe.
  • Wywiad i objawy
    • okres wylęgania od 1 tygodnia do 3 miesięcy
    • wysypka na zewnętrznych narządach płciowych o różnej morfologii
    • Najbardziej typowe są duże, wyraźne, zwykle bezbolesne owrzodzenia w okolicy anogenitalnej z czystą, gładką podstawą i wyraźnymi, uniesionymi krawędziami.
    • Rany są zwykle otwarte i łatwo krwawią.
    • możliwe limfadenopatia w wyniku wtórnego zakażenia bakteryjnego
    • lub zator limfatyczny i obrzęk
  • Diagnostyka
    • Trudno wykonać posiew tej bakterii.
    • mikroskopowa detekcja patogenów w biologicznym preparacie z utrwalonej tkanki barwionej odczynnikiem Giemsy (wewnątrzkomórkowe, dwubiegunowo zabarwione, kokoidalne pręciki, tzw. ciałka Donovana) lub za pomocą PCR
  • Działanie
    • Profilaktyka narażenia
    • doksycyklina, azytromycyna, cyprofloksacyna, erytromycyna (czas trwania leczenia 21 dni lub do całkowitego wyleczenia zmian)
        • Europejska Agencja Leków zaleca następujące ograniczenia w stosowania fluorchinolonów: szczególna ostrożność u osób w podeszłym wieku oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek; nie łączyć z glukokortykosteroidami; Niezalecane jako leczenie pierwszego rzutu w zakażeniach o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu.
    • Konieczne mogą być interwencje chirurgiczne (opracowanie chirurgiczne rany, wycięcie).
    • Pacjenci muszą przestrzegać abstynencji seksualnej do czasu zakończenia leczenia i całkowitego wygojenia zmian. Partnerzy seksualni powinni być poddać się konsultacji, badaniom i, w razie potrzeby, leczeniu za ich zgodą (zalecane jest badanie kontrolne po 3 miesiącach).
  • Obowiązek zgłaszania
    •  

 Ludzki wirus T-limfotropowy (HTLV)

  • przyczyny
    • HTLV-1 i 2 mogą być przenoszone poprzez kontakt seksualny, kontakt z krwią lub z matki na dziecko, poprzez karmienie piersią lub przy porodzie.
    • U kobiet ryzyko zarażenia się podczas stosunku płciowego jest znacznie wyższe niż u mężczyzn.
  • częstość występowania 
    • bardzo rzadkie
    • HTLV-1 został po raz pierwszy wykryty w latach 1979/80. Pierwotne obszary występowania to Japonia, Karaiby, Ameryka Północna i Południowa, Melanezja, północny Iran i Afryka.
    • Od 96 do 99% zakażeń przebiega bezobjawowo.
  • Wywiad i objawy 
    • HTLV-1 może wywoływać dwa obrazy kliniczne: wysoce agresywną białaczkę dorosłych (białaczka dorosłych z komórek T, ATL) oraz chorobę ośrodkowego układu nerwowego, tropikalny niedowład spastyczny (TSP).
    • Białaczki wywołane przez HTLV charakteryzują się zmianami skórnymi, limfadenopatią, powiększeniem wątroby i śledziony, chłoniakami skóry, np. na nogach, a także hiperkalcemią.
    • Tropikalny niedowład spastyczny jest przewlekłą, postępującą chorobą demielinizacyjną.
  • Badanie uzupełniające
    • serologiczne wykrycie wirusa
  • Działanie
    • Nie istnieje leczenie, ani szczepionka; stosuje się chemoterapię.

Wywiad lekarski

Badanie fizykalne

  • Dokładna obserwacja zewnętrznych narządów płciowych
  • Obserwacja i badanie palpacyjne lokalnych węzłów chłonnych
  • W przypadku podejrzenia choroby układowej należy przeprowadzić ogólne badanie przedmiotowe.
  • Objawy, które mogą wskazywać na zakażenie przenoszone drogą płciową w danych sytuacjach ryzyka to:
    • dyzuria z wydzieliną z cewki moczowej lub bez niej (u kobiet, u mężczyzn)
    • wydzielina pochwowa
    • wrzód (anogenitalny, jamy ustnej)
    • inne zmiany skórne w okolicy anogenitalnej
    • wysypka (tzw. „Rash“, wysypka na błonach śluzowych)
    • powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pachwiny
    • acykliczne krwotoki z pochwy/krwawienie kontaktowe
    • ból podbrzusza (ból miednicy) u kobiet z dyspareunią i bez niej
    • zespół odbytu i odbytnicy (krwawienie z odbytu, ból podczas defekacji, wydzielina)
  • Próby wątrobowe (więcej informacji można znaleźć w artykule Zapalenie wątroby typu B).
  • Swoiste badania w zależności od podejrzeń klinicznych (zobacz artykuły na temat poszczególnych chorób przenoszonych drogą płciową).

Badanie uzupełniające 

Pacjenci bezobjawowi

Pacjenci objawowi

  • Należy ich skierować do specjalistów w dziedzinie chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak dermatologia/wenerologia, ginekologia lub urologia, w zależności od sytuacji.

Postępowanie i zalecenia

  • Owrzodzenia narządów płciowych: próbki wymazów w kierunku opryszczki (u kobiet, u mężczyzn), kiły, miękkiego wrzodu wenerycznego
  • Diagnostyka w kierunku HIV po ewentualnym narażeniu i w przypadku jakichkolwiek podejrzeń klinicznych
  • Skierowanie przy ciężkich przebiegach
  • Partnerów/partnerki, z którymi pacjent miał kontakt na wakacjach i w domu, należy poinformować (przy wyrażeniu zgody) i w razie potrzeby poddać leczeniu.

Konsultacja przed wyjazdem

  • Informacje o bezpieczniejszym współżyciu i ryzyku chorób przenoszonych drogą płciową
  • Doradztwo w zakresie szczepień
    • Szczepionka na zapalenie wątroby typu B jest szczepionką wskazaną dla osób dorosłych z wysokim ryzykiem zakażenia, które nie były szczepione jako dzieci lub młodzież. Obejmuje to również ryzyko seksualne, takie jak zmiana partnerów seksualnych lub kontakt seksualny z nosicielami wirusa HBs-Ag oraz, w stosownych przypadkach, ryzyko podczas podróży poza Europę.
    • Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A jest szczepieniem wskazanym dla osób o zachowaniach seksualnych o wysokim ryzyku zakażenia (zwłaszcza w przypadku praktyk oralno-analnych).
    • Szczepienie przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) jest standardowym szczepieniem dla wszystkich dziewcząt i chłopców w wieku 9–14 lat, szczepienie uzupełniające do 17. roku życia.

 HIV: profilaktyka poekspozycyjna (PEP)

  • Więcej informacji można znaleźć w artykule Zakażenie HIV i AIDS.
  • Ryzyko przeniesienia wirusa HIV zależy od różnych czynników:
    • poziom miana wirusowego
    • praktyki seksualne (stosunek analny wysokiego ryzyka, stosunek oralny niskiego ryzyka)
    • Wzrasta, jeśli w tym samym czasie występuje choroba weneryczna (np. kiła)

Stosunek płciowy z osobą zakażoną wirusem HIV

  • Stosunek bez zabezpieczenia (np. w wyniku pęknięcia prezerwatywy) aktywny lub bierny, pochwowy lub analny z osobą, o której wiadomo, że jest zakażona HIV:
    • Należy zalecić PEP, jeśli pacjent źródłowy jest nieleczony lub jeśli miano wirusowe wynosi >1000 kopii/ml, a także jeśli nie można określić statusu leczenia.
    • Należy proponować PEP, jeśli miano wirusowe pacjenta źródłowego wynosi 50–1000 kopii/ml.
    • Nie ma wskazań do PEP, jeśli pacjent źródłowy jest skutecznie leczony (miano wirusowe <50 kopii ml).>

Jeśli status HIV partnerów/partnerek seksualnych jest nieznany

  • Zaproponować PEP:
    • Po stosunku analnym lub pochwowym bez zabezpieczenia (łącznie z gwałtem i innymi formami przemocy seksualnej), jeśli istnieje zwiększone prawdopodobieństwo, że u partnerki seksualnej/partnera seksualnego może występować nieznane lub nieleczone zakażenie HIV, np. .
      • przy stosunkach płciowych między mężczyznami — lub —
      • U osób heteroseksualnych, jeśli partnerzy seksualni aktywnie zażywają narkotyki dożylne, pochodzą z regionu o wysokiej chorobowości HIV (np. Afryka Subsaharyjska) lub są biseksualni.
  • Brak wskazań do PEP w następujących przypadkach:
    • stosunek oralny
      • niezależnie od prawdopodobieństwa obecności nieleczonego zakażenia HIV u partnerów/partnerek seksualnych i niezależnie od rodzaju seksu oralnego (aktywny, bierny, połykanie nasienia)
    • pocałunki
    • kontakt wirusa HIV ze skórą

Quellen

Literatur

  1. Jacob L, Böhler F, Kalder M, Kostev K. Prevalence and treatment of sexually transmitted diseases in gynecological practices in Germany: A retrospective study with more than 1,000,000 patients
. Int J Clin Pharmacol Ther 2018; 56: 212-16. PMID: 29393849 PubMed
  2. International Union against Sexually Transmitted Infections (IUSTI). 2016 European guideline on donovanosis. Stand 2016. iusti.org

Autor*innen

  • Thomas M. Heim, Dr. med., Wissenschaftsjournalist, Freiburg
A50–A64:; A51; A52; A53; A54; A55; A56; A57; A58; A60; A63; B15; B15–B19:; B16; B17; B171; B20–B24:
Turystyka seksualna Podróże długodystansowe Bezpieczniejszy seks Zakażenia przenoszone drogą płciową Choroby przenoszone drogą płciową STI Chlamydia Rzeżączka Kiła HIV Miękki wrzód Ziarnica weneryczna Ziarniniak pachwinowy Stosunek seksualny bez zabezpieczenia Donowanoza Ludzki wirus limfotropowy T HTLV Białaczka dorosłych z komórek T ATL Tropikalny niedowład spastyczny TSP
Turystyka a choroby przenoszone drogą płciową
document-symptom document-nav document-tools document-theme
Więcej informacji można znaleźć również w artykule Choroby przenoszone drogą płciową w seksie między mężczyznami. Skrót STD (Sexually Transmitted Diseases) oznacza choroby przenoszone drogą płciową.
Zdrowie mężczyzn
Turystyka i choroby przenoszone drogą płciową
/link/d74190576f0b466a936b4670e92772ba.aspx
/link/d74190576f0b466a936b4670e92772ba.aspx
turystyka-i-choroby-przenoszone-droga-plciowa
SiteProfessional
Turystyka i choroby przenoszone drogą płciową
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl