Postępowanie w ostrym udarze mózgowym

Informacje ogólne

• Niniejszy artykuł dotyczy postępowania w ramach pierwszej pomocy. Wyczerpujący opis diagnostyki i leczenia znajduje się w Artykuleartykule Udar i TIA.
• Przyczyny udaru
  • niedokrwienie mózgu z powodu:
    
    • skrzepliny (thrombus): tworzenie się miejscowego skrzepu krwi w naczyniach mózgu
      • Jest to najczęstsza przyczyna.
    • zator (embolus): skrzep krwi, który przemieszcza się z innego miejsca do mózgu.
    • skurcz naczyń krwionośnych, np. po krwotoku podpajęczynówkowym
  • krwawienie wewnątrzmózgowe 
  • krwotok podpajęczynówkowy
• W fazie przedklinicznej nie da się z całą pewnością zróżnicować przyczyny.

Diagnostyka

Opieka przedkliniczna

• Typowe dla udaru jest szybkie rozwijanie się objawów. 90% wszystkich pacjentów z udarem wykazuje co najmniej jeden z objawów schematu FAST.
• Face-Arm-Speech-Time - test: twarz-ramię-mowa-czas
  • Testtest do przedklinicznego wykrywania udaru 
  • Może być również wykorzystany w rozmowie telefonicznej z pacjentem, np. przez odpowiednio przeszkolonego lekarza POZ, który w przypadku pozytywnego wyniku testu powinien niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.
  • Test jest pozytywny, jeśli wystąpił przynajmniej jeden objaw (również w ciągu ostatnich godzin — dane uzyskane w wywiadzie).
  • FACE twarz — porażenie nerwu twarzowego (nietypowy wygląd twarzy)
    • Poproś badaną osobę, aby się uśmiechnęła.
    • Czy twarz opada z jednej strony? Taki objaw wskazuje na porażenie połowicze.
  • ARM ramię — zmniejszenie siły, porażenie kończyny
    • Poproś badaną osobę o wyciągnięcie ramion do przodu i jednoczesne odwrócenie dłoni ku górze.
    • W przypadku porażenia nie można podnieść obu ramion — opadają lub obracają się.
  • SPEECH mowa — zaburzenia mowy i języka (zaburzenia rozumienia i wypowiadania słów)
    • Poproś badaną osobę o powtórzenie prostego zdania.
    • Jeśli nie jest w stanie tego zrobić lub jej głos brzmi niewyraźnie, prawdopodobnie mamy do czynienia z zaburzeniem mowy lub języka.
  • TIME czas — ang. "time is braine" = „czas to mózg”: konieczne jest szybkie podjęcie działań!
    • Natychmiast należy wybrać numer alarmowy i zrelacjonować objawy.
    • Jak najszybciej przetransportować pacjenta do najbliższego szpitala ze specjalnym oddziałem udarowym.
• Wykluczyć następujące elementy:
  • następstwa napadu drgawek
  • hipoglikemia — zawsze należy mierzyć poziom cukru we krwi.

Przed transportem/podczas transportu i w szpitalu

• Wstępne badanie przedmiotowe powinno być wykonane według schematu ABCDE:
  • Airway (drożność dróg oddechowych)
  • Breathing (ocena oddechu)
  • Circulation (ocena krążenia i krwawień zewnętrznych)
  • Disability (ocena stanu przytomności i prosta ocena neurologiczna)
  • Exposure (badanie przedmiotowe po ekspozycji/odsłonięciu pacjenta)
• W razie potrzeby należy przeprowadzić działania ratujące życie
• Starannie udokumentować wywiad lekarski
  • poczPoczątek objawów?
  • przeciwwskazaniaPrzeciwwskazania do trombolizy?
  • dotychczasowaDotychczasowa terapia?
  • przedstawieniePrzedstawienie zastosowanej farmakoterapii w ostrym okresie.
• Badanie neurologiczne
  • stan świadomości pacjenta
  • mowa
  • oftalmoskopia
  • asymetria twarzy
  • mobilność i siła rąk i nóg
  • sztywność karku i odruchy 
  • odwrócony objaw Babińskiego (dodatni).
• stanStan układu krążenia
  • tętno
  • ciśnienie tętnicze
  • szmery nad sercem i naczyniami szyjnymi
  • EKG
  • wysycenie tlenem (pulsoksymetria w POZ; w szpitalu przez pobranie próbki krwi tętniczej).
• Dostęp dożylny jako środek bezpieczeństwa i ewentualnie do pobierania próbek krwi pod kątem:
  • elektrolitów w surowicy, kreatyniny, troponiny, Hb, leukocytów, płytek krwi, CRP, OB
  • w razie potrzeby INR.
• Bezzwłoczna diagnostyka obrazowa w szpitalu/oddziale udarowym
  • TK mózgu w celu wykluczenia krwawienia wewnątrzmózgowego
  • w razie potrzeby uzupełniające badanie RM.
• Ewentualnie Diagnostykadiagnostyka płynu mózgowo-rdzeniowego/nakłucie lędźwiowe. 

Pierwsza pomoc pozaszpitalna

• Suplementacja tlenem przy saturacji poniżej 95%, zabezpieczenie dróg oddechowych i ochrona przed zachłyśnięciem.
• W razie potrzeby unieść głowę i górną część ciała (pod kątem 30 stopni).
• W przypadku podejrzenia zawału mózgu (niedokrwienia) należy utrzymywać wysokie ciśnienie tętnicze.
  • BP do wartości skurczowej 220 mmHg lub rozkurczowej 120 mmHg
    • Nie obniżać!
  • przy BP >220/120 mmHg w dwóch pomiarach
    • np. np. urapidyl frakcjonowany, uwzględniając efekt hipotensyjny
    • zmniejszenie BP o 15%, maksymalnie 20% wartości początkowej
    • dożylne podanie roztworu krystaloidówprzy niedociśnieniu (ciśnienie skurczowe <120 mmhg) i objawach niewystarczającej podaży płynów.
• Pomiar glukozy we krwi, przy poziomie cukru we krwi <60 mg /dl (<3,3 mmol /l) — podanie glukozy (dożylnie, jeśli jest to możliwe).
• NIE podawać heparyny ani ASA!
• Możliwie jak najszybszy transport do najbliższego oddziału udarowego
  • dotyczy wszystkich pacjentów (nawet z przemijającymi - TIA lub zmiennymi objawami)
  • Konieczne jest wykonanie TK głowy w celu wykluczenia krwotoku mózgowego.
  • W przypadkach okluzji naczyń przy udarze niedokrwiennym mózgu należy jak najszybciej zastosować terapię trombolityczną. Jest to możliwe do 6 godzin od wystąpienia objawów.
  • Nawet bez trombolizy pacjenci odnoszą korzyści z leczenia na oddziale udarowym.

fast; Hjerneslag, akutt; Hjerneslag, akutt - FAST; Schlaganfall, FAST-Test

Udar mózgu; Udar mózgowy; Skrzepy krwi w mózgu; Skrzep w naczyniu mózgowym; Krwotok śródczaszkowy; Krwotok śródmózgowy; Krwotok podpajęczynówkowy; Ostre objawy udaru; Test Twarz-Ramiona-Mowa; Niedowład twarzy; Niedowład twarzy; Niedowład mięśni tawarzytwarzy; Hemiplegia; Niedowład ramienia; Porażenie ramienieramienia; Porażenie kończyny; Zaburzenia mowy; Afazja; Dyzartria; Trudność w znajdowaniu słów; Jednostka udarowa szpitalna; Oddział udarowy

Atak mózgowy; Paraliż

Postępowanie w ostrym udarze mózgowym

document-disease document-nav document-tools document-theme

Niniejszy artykuł dotyczy postępowania w ramach pierwszej pomocy. Wyczerpujący opis diagnostyki i leczenia znajduje się w Artykuleartykule Udar i TIA. Przyczyny udaru niedokrwienie mózgu z powodu: skrzepliny (thrombus): tworzenie się miejscowego skrzepu krwi w naczyniach mózgu Jest to najczęstsza przyczyna. zator (embolus): skrzep krwi, który przemieszcza się z innego miejsca do mózgu. skurcz naczyń krwionośnych, np. po krwotoku podpajęczynówkowym krwawienie wewnątrzmózgowe  krwotok podpajęczynówkowy

Pierwsza pomoc/Nagłe wypadki

Postępowanie w ostrym udarze mózgowym

/link/bf31cf32e6ec4b4e99dca77a9ccd44ab.aspx

/link/bf31cf32e6ec4b4e99dca77a9ccd44ab.aspx

postepowanie-w-ostrym-udarze-mozgowym

SiteDisease

Postępowanie w ostrym udarze mózgowym

K.Reinhardt@gesinform.de

mail#j.dabrowska@medibas.pl

pl

pl

pl