Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Atrezja płucna

Streszczenie

  • Definicja:Atrezja płucna z nienaruszoną przegrodą międzykomorową jest rzadką wrodzoną wadą serca z całkowitym zwężeniem drogi odpływu prawej komory i zwykle błoniastą atrezją zastawki płucnej. Perfuzja płucna przez przewód tętniczy (wada serca zależna od przewodu). Dalsze wady rozwojowe, ogólnie duża heterogeniczność wady serca.
  • Częstość występowania:Zapadalność 4/100 000 żywych urodzeń. Mniej niż 1% wrodzonych wad serca.
  • Objawy:Szybka manifestacja poporodowa z tachypnoe i sinicą.
  • Wyniki:Tachypnoe, sinica, chłodna skóra, unoszące uderzenie koniuszkowe.
  • Diagnostyka:Ustalenie rozpoznania i ocena możliwości leczenia za pomocą echokardiografii i cewnikowania serca. 
  • Leczenie:Prostaglandyna jest podawana w celu początkowego utrzymania drożności przewodu tętniczego. W zależności od rozległości zmian strukturalnych, wielokrotne leczenie za pomocą różnych procedur chirurgicznych/cewnikowo-interwencyjnych. Możliwe częściowe rozdzielenie obwodów, w niektórych przypadkach tylko interwencje paliatywne.

informacje ogólne

Definicja

  • Atrezja płucna z nienaruszoną przegrodą międzykomorową to wada rozwojowa prawostronnych struktur serca, której cechami charakterystycznymi są:
    • całkowite zwężenie drogi odpływu prawej komory
    • przeważnie błoniasta atrezja zastawki płucnej
    • nienaruszona przegroda międzykomorowa
    • ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
    • hipoplazja zastawki trójdzielnej
    • hipoplazja prawej komory serca
    • anomalie naczyń wieńcowych
      • w 7–9% krążenie wieńcowe zależne od ciśnienia w prawej komorze z powodu dużych przetok z jednoczesnymi proksymalnymi zwężeniami tętnic wieńcowych
    • perfuzja płucna przez przewód tętniczy (wada serca zależna od przewodu)
    • ogólnie duża heterogeniczność zmian morfologicznych
  • Atrezja płucna z ubytkiem przegrody międzykomorowej jako skrajny wariant tetralogii Fallota (atrezja zastawki płucnej zamiast zwężenia) nie została tutaj szczegółowo omówiona.

Częstość występowania

Etiologia i patogeneza

Etiologia

  • Przyczyna jest nieznana.
  • Omówiono mechanizmy zapalne i zakaźne.1

Patofizjologia

  • Droga odpływu prawej komory zablokowana przez atrezję płucną
  • Obowiązkowy przeciek prawo-lewy na poziomie przedsionków
    • w przypadku zwężenia otworu owalnego z hepatomegalią
  • Wynikające z tego systemowo-tętnicze niedosycenie O2 z sinicą
  • Tętniczy przepływ płucny odbywa się wyłącznie przez przewód tętniczy.
    • ostre pogorszenie stanu klinicznego w przypadku zamykającego się przewodu 
  • Zastawka trójdzielna rzadko prawidłowa z kontinuum możliwych zmian od zwężenia dużego stopnia do niewydolności dużego stopnia
    • znaczne poszerzenie prawego przedsionka z możliwym uciskiem płucnym
  • Możliwe niedokrwienie podwsierdziowe w zależności od zakresu nieprawidłowości wieńcowych

Czynniki predysponujące

  • Możliwe zakażenia w czasie ciąży

ICD-10

  • Q22 Wrodzone wady rozwojowe zastawki pnia płucnego i zastawki trójdzielnej
    • Q22.0 Zarośnięcie zastawki pnia płucnego
    • Q22.1 Wrodzone zwężenie zastawki pnia płucnego
    • Q22.3 Inne wrodzone wady rozwojowe zastawki pnia płucnego
  • Q25 Wrodzone wady rozwojowe dużych tętnic
    • Q25.5 Zarośnięcie pnia płucnego

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • W przeciwieństwie do wielu innych wrodzonych wad serca nieinwazyjna diagnostyka za pomocą samej echokardiografii nie jest wystarczająca do wstępnej oceny. 
  • Ustalenie rozpoznania
  • Kryteria decydujące o ocenie i dalszym planowaniu leczenia to:
    • atrezja błoniasta vs. atrezja infundibularna
      • ew. również atrezja koniuszka prawej komory
    • ekspresja hipoplazji prawej komory
      • średnica zastawki trójdzielnej jako marker ilościowy
    • zastawka trójdzielna: morfologia i wielkość
    • anomalie naczyń wieńcowych

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Na ogół ciąża przebiega bez powikłań klinicznych, a poród odbywa się w normalnym terminie.
    • Diagnoza może zostać postawiona już podczas badania echokardiograficznego płodu.
  • Szybki rozwój tachypnoe i sinicy po urodzeniu, osłabione ssanie

Badanie fizykalne

  • Sinica
  • Tachypnoe (przyśpieszony oddech)
  • Chłodna skóra
  • Unoszące uderzenie koniuszkowe
  • Osłuchiwanie: często brak szmeru podczas wstępnego osłuchiwania2
    • ew. szmer skurczowy w 4. przestrzeni międzyżebrowej po prawej lub lewej stronie związany z niedomykalnością zastawki trójdzielnej
    • ew. szmer skurczowo-rozkurczowy w 2. przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie związany z przewodem tętniczym
    • Zob. także artykuł Szmery w sercu u dzieci.

Badanie uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

  • Zasadniczo niewskazane, ponieważ diagnoza jest zwykle stawiana na podstawie echokardiografii płodu lub po porodzie w szpitalu.
  • EKG (zob. również artykuły EKG, lista kontrolna i EKG, podstawy)
    • często niespecyficzne
    • możliwy załamek P pulmonale
    • możliwe oznaki przerostu lewej komory serca

Diagnostyka w placówce specjalistycznej/klinice

  • Pulsoksymetria/gazometria
    • hipoksemia
    • kwasica
  • Echokardiografia: najważniejsza, choć nie jedyna decydująca procedura diagnostyczna w tym przypadku
    • prawy przedsionek
    • prawa komora
      • wielkość, hipertrofia
    • zastawka trójdzielna
      • wielkość, morfologia, niewydolność, ocena ciśnienia w prawej komorze
    • tętnica płucna
      • wielkość pnia, gałęzie proksymalne
    • anomalie naczyń wieńcowych
      • przetoki wieńcowe, sinusoidy mięśnia sercowego
    • przewód tętniczy
      • wielkość, przebieg
  • W razie potrzeby RTG klatki piersiowej
    • powiększenie serca
  • Cewnikowanie serca
    • zwężenia/okluzje tętnic wieńcowych
    • przetoki wieńcowe
    • perfuzja wieńcowa zależna od prawej komory

Wskazania do hospitalizacji

  • Dzieci z sinicą i/lub niewyrównaną niewydolnością serca
    • Sinica wymaga natychmiastowego wyjaśnienia w każdym wieku.

Lista kontrolna w przypadku skierowania do specjalisty

Szmery w sercu u dzieci

  • Cel skierowania
    • Potwierdzenie diagnostyki? Leczenie? Inne?
  • Wywiad lekarski
    • niedostateczny wzrost i przyrost masy ciała, zawroty głowy, omdlenia, duszność, zakażenia dróg oddechowych, kaszel, ból w klatce piersiowej, palpitacje
    • wywiad rodzinny: wady serca, nagły zgon sercowy
    • ciąża: alkohol, leki teratogenne, zakażenia, cukrzyca
    • przebyte i współistniejące choroby związane z wadami serca
  • Badanie fizykalne
    • ogólny stan fizyczny
    • sinica, tachypnoe (przyśpieszony oddech), obrzęki
    • różnica ciśnienia tętniczego ramiona/nogi
    • wyczuwalny świst w klatce piersiowej, powiększenie wątroby
    • szmery w sercu: moment występowania w cyklu pracy serca, czas trwania, częstotliwość, charakter dźwięku, punctum maximum, promieniowanie
  • Badanie uzupełniające
    • EKG

Leczenia

Cele leczenia

  • Cele leczenia różnią się w zależności od stopnia zaawansowania zmian strukturalnych:
    • Krążenie dwukomorowe z separacją krążenia jest możliwe tylko u ok. 30–50% dzieci.,3
      • Hipoplazja prawej komory nie może być zbyt wyraźna.
    • Alternatywą są chirurgiczne interwencje paliatywne z krążeniem jednokomorowym. 

Farmakoterapia

  • Poporodowe podawanie prostaglandyny E w celu utrzymania drożności przewodu tętniczego

Leczenie chirurgiczne i interwencyjne

  • W zależności od indywidualnych zmian strukturalnych pacjenci są klasyfikowani do grup A–C i wybierane są różne strategie leczenia obejmujące zabiegi chirurgiczne i/lub interwencyjne.
    • Szczególne znaczenie w planowaniu leczenia ma wielkość prawej komory lub stopień jej hipoplazji.4
  • Strategie leczenia zwykle obejmują początkowe leczenie poporodowe i ponowne interwencje w trakcie trwania choroby.

Początkowe leczenie poporodowe 

  • Grupa A: Jeśli prawa komora jest wystarczająco duża, można wykonać perforację o wysokiej częstotliwości lub komisurotomię zastawki atretycznej.
  • Grupa B: W przypadku hipoplazji prawej komory, a tym samym zależności od przewodu, oprócz perforacji zastawki płucnej z wysoką częstotliwością wykonuje się implantację stentu do przewodu tętniczego.
  • Grupa C: W przypadku ciężkiej hipoplazji prawej komory chirurgiczne założenie zespolenia aortalno-płucnego lub alternatywnie stent przewodowy + atrioseptostomia balonowa. 

Ponowne interwencje

  • Grupa A: Zazwyczaj dalsza interwencja nie jest konieczna, jeśli prawa komora rozwija się odpowiednio w ciągu pierwszych kilku lat.
  • Grupa B: Brak interwencji, jeśli przebieg jest korzystny.
    • balonowe poszerzenie RVOT w przypadku zwężenia stożka tętniczego, zamknięcie ubytku przegrody międzyprzedsionkowej w przypadku trwałej sinicy
  • Grupa C: Paliatywne leczenie chirurgiczne, interwencje tylko w wyjątkowych przypadkach (np. poszerzenie, stent przewodowy)

Profilaktyka

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania

  • Wysokie ryzyko powikłań zarówno w krótkim, jak i długim okresie1
    • nagły zgon sercowy,
    • arytmiami
    • niedokrwienie mięśnia sercowego/dławica
    • niewydolność serca
    • przedłużająca się hipoksemia/sinica

Przebieg i rokowanie

  • Bez leczenia chirurgicznego/interwencyjnego większość dzieci umiera przedwcześnie.
  • Również w przypadku dzieci leczonych obserwuje się zwiększoną śmiertelność z przyczyn chirurgicznych i niechirurgicznych.5
  • Wskaźnik 5-letniego przeżycia 64–75%1
    • Rokowanie zależy od konkretnej anatomii i rodzaju operacji.
    • Najwyższe ryzyko zgonu u pacjentów z:
      • niską masą urodzeniową
      • współistniejącą anomalią Ebsteina
      • krążeniem wieńcowym zależnym od prawej komory
  • Często zmniejszona wydolność fizyczna nawet po korekcji dwukomorowej lub ostatecznym leczeniu paliatywnym
    • Niektóre dzieci nadal mogą osiągnąć dość dobrą jakość życia.6
  • Dalsze zabiegi chirurgiczne lub interwencyjne mogą być konieczne aż do wieku dorosłego.

Badania kontrolne w wieku dorosłym

  • Ze względu na rzadkość występowania choroby w połączeniu z niekorzystnym rokowaniem, doświadczenie w leczeniu pacjentów w wieku dorosłym jest niewielkie.
  • Dobra komunikacja między lekarzem rodzinnym, kardiologiem z prywatnej praktyki lekarskiej i ośrodkiem specjalistycznym, a także ścisła współpraca między kardiologami dziecięcymi i kardiologami dla dorosłych są niezbędne do optymalnego leczenia.7

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Herz_abb1.jpg
Herz, Lage und Anatomie.jpg

Quellen

Literatur

  1. Charpie J. Pulmonary Atresia With Intact Ventricular Septum. Medscape. Updated Nov 08, 2015. Zugriff 04.08.18. emedicine.medscape.com
  2. Burkholder H, Balaguru D. Pulmonary Atresia with Intact Ventricular Septum: Management Options and Decision-making. Pediat Therapeut 2012; S5: 007. doi:10.4172/2161-0665.S5007 DOI
  3. Ashburn DA, Blackstone EH, Wells WJ, et al. Determinants of mortality and type of repair in neonates with pulmonary atresia and intact ventricular septum. J Thorac Cardiovasc Surg 2004; 127: 1000-7. pmid:15052196 PubMed
  4. Cleuziou J, Schreiber C, Eicken A, et al. Predictors for biventricular repair in pulmonary atresia with intact ventricular septum. Thorac Cardiovasc Surg 2010; 58: 339-44. PMID: 20824586 PubMed
  5. Leonard H, Derrick G, O'Sullivan J, Wren C. Natural and unnatural history of pulmonary atresia. Heart 2000; 84: 499-503. PubMed
  6. Ekman-Joelsson BM, Berntsson L, Sunnegårdh J. Quality of life in children with pulmonary atresia and intact ventricular septum. Cardiol Young 2004; 14: 615-21. pmid:15679997 PubMed
  7. Diller GP, Breithardt G, Baumgartner H. Congenital heart defects in adulthood. Dtsch Arztebl Int 2011;108: 452-459. doi:10.3238/arztebl.2011.0452 www.aerzteblatt.de

Autoren

  • Michael Handke, Prof. Dr. med., Facharzt für Innere Medizin, Kardiologie und Intensivmedizin, Freiburg
Q22; Q220; Q221; Q223; Q25; Q255
Atrezja płucna
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Atrezja płucna z nienaruszoną przegrodą międzykomorową jest rzadką wrodzoną wadą serca z całkowitym zwężeniem drogi odpływu prawej komory i zwykle błoniastą atrezją zastawki płucnej. Perfuzja płucna przez przewód tętniczy (wada serca zależna od przewodu). Dalsze wady rozwojowe, ogólnie duża heterogeniczność wady serca.
Pediatria
Atrezja płuc
/link/d156e4c629f14302915d3bf743e6098a.aspx
/link/d156e4c629f14302915d3bf743e6098a.aspx
atrezja-pluc
SiteDisease
Atrezja płuc
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)
pl
pl
pl