Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Wyciek wydzielinyWydzielina z cewki moczowej/zapalenie cewki moczowej u mężczyzn

Informacje ogólne

  • O ile nie zaznaczono inaczej, niniejszy artykuł opiera się na tychnastepujących referencjach.1-3

Definicja

  • Wyciek wydzieliny z cewki moczowej: widoczna lub potwierdzona mikroskopowo wydzielina z cewki moczowej.
  • Często z towarzyszącym bolem, pieczeniem przy oddawaniu moczu, świądem i dyskomfortem w cewce moczowej.
  • W większości przypadków jest to zapalenie cewki moczowej w przebiegu choroby przenoszonej drogą płciową.

Epidemiologia

  • Brak danych na temat chorobowości zapalenia cewki moczowej i wypływu wydzieliny.
  • Szacowany współczynnik chorobowości w zakażeniach 2dwoma najczęstszymi patogenami wywołującymi zapalenie cewki moczowej u mężczyzn, z przypuszczalnie dużą liczbą niezgłaszanych przypadków:

Kryteria diagnostyczne

  • W 40–60% przypadków nie udaje się ustalić przyczyny.
    • Mogą to być zakażenia bakteryjne lub wirusowe, których nie da się wykrypotwierdzić. Uważa się, iż większość przypadków zapalenia cewki moczowej jest skutkiem zakażenia.
    • Możliwe jest również zapalenie cewki moczowej spowodowane czynnikami immunologicznymi.
  • Zakaźne zapalenie cewki moczowej 

ICD–10

  • R36 Wydzielina z cewki moczowej.
  • N34 Zapalenie cewki moczowej i zespół cewki moczowej

Diagnostyka różnicowa

Częste przyczyny zapalenia cewki moczowej

Zakażenie narządów płciowych wywołane przez Chlamydia

  • Zakażenie Chlamydia trachomatis przenoszone drogą płciową, przyczyna 11–50% wszystkich przypadków zapalenia cewki moczowej u mężczyzn.
  • Okres inkubacji: 5–10 dni.
  • U 1/3 osób zakażonych nie stwierdza się żadnych subiektywnych objawów, w pozostałych przypadkach:
  • Rozpoznanie na podstawie obecności Chlamydia trachomatis (głównie PCR) w wydzielinie z cewki moczowej.

Zapalenie cewki moczowej wywołane przez Mycoplasma genitalium

  • Zakażenie przenoszone drogą płciową, stanowi 6–50% przypadków zakaźnego zapalenia cewki moczowej.
  • Typowe objawy to pieczenie i wypływ wydzieliny.
  • Podejrzenie zwłaszcza przy ujemnym teście na obecność chlamydii.
  • Wykrycie obecności w wydzielinie z cewki moczowej (na podłożu transportowym dla chlamydii) lub w moczu testem PCR
    • Testy wykonują laboratoria specjalistyczne.

Ureaplasma urealyticum

  • Jedynie u części mężczyzn zakażonych Ureaplasma urealyticum rozwija się zapalenie cewki moczowej, z wyciekiem, zaczerwienieniem ujścia ceki, pieczeniem przy mikcji. Zakażenie może też przebiegać bezobjawowo.
    • Wykrycie bakteriurii >1000 patogenów w 1 ml moczu z pierwszego strumienia świadczy o zapaleniu cewki moczowej spowodowanym przez bakterię Ureaplasma urealyticum.

Zapalenie cewki moczowej spowodowane przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) w przebiegu opryszczki genitalnej

  • Wirus opryszczki zwykłej może powodować nawracające zapalenie cewki moczowej, często z nasilonymi objawami.
  • Ewentualnie z towarzyszącym zapaleniem spojówek.

Zapalenie cewki moczowej wywoływane przez adenowirusy

Zapalenie cewki moczowej wywołane przez Trichomonas vaginalis

  • Zakażenie rozpowszechnione na całym świecie.
  • Do zakażenia dochodzi podczas stosunku z zakażoną kobietą.
  • U mężczyzn najczęściej bezobjawowe.
  • Ewentualny wyciek o białym kolorze.
  • Ewentualnie dyzuria lub uczucie pieczenia przy wytrysku, także przy oddawaniu moczu.
  • Zobacz też artykuł rzęsistkowe zapalenie pochwy (rzęsistkowica).

Rzadsze przyczyny zapalenia cewki moczowej

Inne zakażenia

  • Rzeżączka
    • Objawy pojawiają się 2–7 dni po zakażeniu.
    • Zapalenie cewki moczowej powoduje z reguły silne uczucie pieczenia podczas oddawania moczu i wypływ żółtej, śluzowo–ropnej wydzieliny.
    • Bakteriemia objawia się gorączką z bólem i obrzękiem dużych stawów.
    • Rozpoznanie potwierdza dodatni wynik posiewu krwi.
  • Neisseria meningitidis.
  • Rodzaj Haemophilus.
  • Rodzaj Candida.
  • Bakterie lub wirusy beztlenowe.

Niezakaźne

Dalsza diagnostyka różnicowa

Zapalenie gruczołu krokowego, przewlekłe

  • Częsta choroba o zróżnicowanych objawach.
  • Typowe objawy mogą obejmować ból lub dolegliwości w obszarzeokolicy krocza, problemy z oddawaniem moczu, wypływ wydzieliny oraz krew w nasieniu.
  • Wynik badania przedmiotowego jest bardzo często prawidłowy, ale gruczoł krokowy może być powiększony i wykazywać tkliwość dotykową.
  • Diagnostyka różnicowa w kierunku przewlekłego zespołu bólowego miednicy lub jako choroba współwystępująca:
    • Brak wypływu wydzieliny.
    • Ból, szczególnie odbytu i narządów płciowych, ewentualnie całego obszaru miednicy.
    • Objawy muszą utrzymywać się przez co najmniej 3 miesiące z ostatnich 6 miesięcy.
    • Często z towarzyszącą depresją i objawami psychospołecznymi.
    • Etiologia jest niejednoznaczna. Pod uwagę bierze się m.in.:

Nowotwór cewki moczowej

  • Rzadki.
  • Mediana wieku: 70 lat.
  • Palenie w wywiadzie u 50% chorujących mężczyzn.
  • Głównym objawem jest bezbolesny, sporadyczny lub stały krwiomocz.

Zakażenie układu moczowego

  • Nagłe parcie na mocz i zwiększenie częstości mikcji, może wystąpiś gorączka.

Wywiad lekarski

Wygląd wydzieliny

  • Rzeżączka charakteryzuje się nagłym pojawieniem się obfitej, ropnej wydzieliny.
  • Obecność śluzowatej, skąpej wydzieliny przez kilka tygodni wskazuje na nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, spowodowane np. przez Chlamydia lub Mycoplasma genitalium.
  • Wypływ krwistej wydzieliny towarzyszy zapaleniu gruczołu krokowego i nowotworowi cewki moczowej.

Objawy ze strony innych narządów

Źródło zakażenia

  • Kontakty seksualne.

Badanie fizykalne, w razie potrzeby u specjalisty

  • Objawy zespołu Reitera (zobacz artykuł reaktywne zapalenie stawów).
  • Powiększone węzły chłonne w pachwinie.
  • Badanie palpacyjne moszny: objawy zapalenia najądrza lub zapalenia jąder.
  • Ujście cewki moczowej bada się pod kątem kłykcin i wykwitów opryszczki.
  • Pobieranie próbek 
    • wypływywającej wydzieliny
    • wydzielinawydzieliny z cewki moczowej
    • wymaz z cewki moczowej.
  • Badanie mikroskopowe (jeśli jest dostępne)
    • na obecność leukocytów i bakterii. 
  • PCR pod kątem
    • chlamydii
    • mykoplazmy
    • ewentualnie wirusa opryszczki (zwłaszcza w przypadku nawracającego zapalenia cewki moczowej i bardzo silnego uczucia pieczenia).
  • Posiew (rzeżączka).
  • Mocz z pierwszego strumienia
    • testy paskowe: wykrycie esterazy leukocytów wskazuje na zapalenie cewki moczowej.
    • badanie mikroskopowe w dużym powiększeniu (high power field) (zobacz wyżej).

Wytyczne: diagnostyka nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej1

  • W przypadku widocznego wypływu wydzieliny lub innych objawów ze strony cewki moczowej należy przeprowadzić badania pod kątem zapalenia cewki moczowej.
  • Rozpoznanie zapalenia cewki moczowej należy potwierdzić badaniem mikroskopowym, które wykaże obecność leukocytów wielojądrzastych w wydzielinie z cewki moczowej.
  • Jakość pobranego materiału zależy w dużym stopniu od sposobu pozyskania próbki.
  • Aby pobrać wymaz z cewki moczowej, wprowadza się do niej 5 mm plastikową łyżeczkę lub bawełnianą wymazówkę na głębokość około 1 centymetra.
    • Można również zastosować inne narzędzia, takie jak tępe skrobaki lub szpatułki.
  • Wypływającą wydzielinę można zebrać bez wprowadzania narzędzia do ujścia cewki moczowej.
  • Można zbadać próbkę moczu z pierwszego strumienia na obecność patogenów.

Postępowanie u pacjentów z ujemnym wynikiem rozmazu i utrzymującymi się objawami1

  • Niewskazane jest podejmowanie prób leczenia bez udokumentowania zapalenia cewki moczowej, ponieważ grozi to rozprzestrzenianiem sięnasileniem objawów.
    • Jeśli jednak w uzasadnionych, wyjątkowych przypadkach zostanie podjęta taka decyzja, leczeniu należy poddać także partnerów seksualnych.

Badanie uzupełniające

  • Pacjentów z potwierdzonym zapaleniem cewki moczowej należy przebadać również w kierunku HIV oraz kiły.

Środki i zalecenia

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • W przypadku wątpliwości diagnostycznych lub braku odpowiedzi na leczenie skierowanie do urologa lub wenerologa.
  • Brak możliwości specjalistycznej diagnostyki mikrobiologicznej/molekularnej w POZ w Polsce.

Wskazówki dotyczące leczenia

  • Należy przeprowadzić diagnostykę i, w razie potrzeby, leczenie partnerów seksualnych z ostatnich 60 dni.
  • Przez okres leczenia i 7 dni po zakończeniu leczenia obowiązuje abstynencja seksualna.
  • Jeśli udało się wykryć patogen, dalsze postępowanie jest ukierunkowane przede wszystkim na ten patogen (zobacz odnośne artykuły).

Wytyczne: leczenie zakaźnego, nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej1

  • Mężczyzn z ciężkimi objawami należy poddać leczeniu natychmiast po rozpoznaniu i bez oczekiwania na wyniki badań na obecność chlamydii, rzeżączki lub Mycoplasma genitalium.
  • Leczenie pierwszego wyboru w przypadku bakteryjnego, nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej
  • Leczenie drugiego wyboru
    • azytromycyna 500 mg 1 x na dobę w pierwszym dniu i 250 mg 1 x na dobę w dniach 2–5.
  • Mycoplasma genitalium
    • wrażliwe na makrolidy
      • azytromycyna 500 mg 1 x na dobę w pierwszym dniu i 250 mg 1 x na dobę w dniach 2–5 lub
      • azytromycyna 1500–2000 mg jednorazowo
    • oporne na makrolidy
  • W przypadku bakteryjnego, nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej niewywołanego przez Chlamydia
    • w razie leczenia najpierw doksycykliną:
      • azytromycyna 500 mg 1 x na dobę w pierwszym dniu i 250 mg 1 x na dobę w dniach 2–5 lub
      • azytromycyna 1500–2000 mg jednorazowo
    • w razie leczenia najpierw azytromycyną:
  • * Ze względu na wprawdzie rzadkie, ale potencjalnie ciężkie działania niepożądane, moksyfloksacynę należy stosować ostrożnie i wyłącznie w przypadkach, w których jako przyczynę niepowodzenia leczenia podejrzewa się oporny na makrolidy szczep Mycoplasma genitalium.
  • Europejska Agencja Leków zaleca następujące ograniczenia w stosowaniu fluorochinolonów: szczególna ostrożność u osób starszych i pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Brak możliwości łączenia z glikokortykosteroidami. Niezalecane jako leczenie pierwszego rzutu w łagodnych i umiarkowanych zakażeniach.

Dalsze postępowanie

  • Stan zapalny i objawy mogą się utrzymywać przez długi czas mimo skutecznej eradykacji patogenu.
  • Pacjenci z utrzymującymi się objawami, nawet jeśli są łagodne, powinni zostać ponownie przebadani 3 tygodnie później. W razie potwierdzenia przewlekłego zapalenia cewki moczowej należy ponownie poddać ich odpowiedniemu leczeniu (zobacz wyżej) i sprawdzić, czy nie doszło do ponownego zakażenia.
  • Pacjentów leczonych z powodu zakażenia Mycoplasma genitalium należy ponownie przebadać na obecność M.tego genitaliumpatoenu po 3–4 tygodniach.
  • W przypadku niepowikłanego chlamydiowego zapalenia cewki moczowej nie zaleca się rutynowego powtarzania testu na obecność patogenu.

Nieskuteczne leczenie

  • 10–20% przypadków.
  • Możliwe przyczyny:
    • niewystarczające przestrzeganie zaleceń
    • powtórne zakażenie
    • wirusy
    • oporne bakterie.
  • Dalsze leczenie po wstępnym wykryciu chlamydii: zobacz artykuł zakażenie chlamydiami narządów płciowych u mężczyzn.
  • Dalsze badania w przypadku utrzymywania się choroby lub ponownego zakażenia
    • testy amplifikacji kwasu nukleinowego (NAAT) na obecność Mycoplasma genitalium
    • włącznie z testem oporności na makrolidy, o ile nie wykonano wcześniej
    • ewentualnie badanie techniką NAAT moczu z pierwszego strumienia i/lub wymazu z cewki moczowej na obecność Trichomonas vaginalis
    • w razie dodatniego wyniku testu: leczenie metronidazolem
      • leczyć należy również partnerów
    • dodatkowe informacje w artykule rzęsistkowe zapalenie pochwy (rzęsistkowica).

Informacje dla pacjentów

Materiały edukacyjne dla pacjentów

Źródła

Piśmiennictwo

  • Parczewski M., Witak-Jędra M., Aksak-Wąs B. Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej – Nongonococcal urethritis (NGU), odbytnicy i koinfekcje. W: Zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV, Zalecenia PTN AIDS 2023, 263-64, ptnaids.pl
  1. International Union against Sexually Transmitted Infections (IUSTI): 2016 European guideline on the management of non-gonococcal urethritis, PMID: 27147267, PubMed
  2. Centers for Disease Control and Prevention: 2021 Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, www.cdc.gov
  3. Morris S. Urethritis, BMJ Best Practice, dostęp: 16.01.2022, aktualizacja: 30.11.2021, bestpractice.bmj.com

Opracowanie

  • Tomasz Tomasik (recenzent)
  • Anna Grzeszczuk (recenzent)
  • Sławomir Chlabicz (redaktor)
  • Thomas M. Heim (recenzent/redaktor)
Dysuria; Dyzuria; Zapalenie cewki moczowej; Wydzielina z cewki moczowej; Cewka moczowa; Pieczenie podczas oddawania moczu; Pieczenie podczas mikcji; Świąd cewki moczowej; Chlamydie; Mykoplazmy; Mycoplasma genitalium
Wydzielina z męskiego narządu płciowego; Wydzielina z pr
Wyciek wydzielinyWydzielina z cewki moczowej/zapalenie cewki moczowej u mężczyzn
document-symptom document-nav document-tools document-theme
O ile nie zaznaczono inaczej, niniejszy artykuł opiera się na tychnastepujących referencjach.1-3 Wyciek wydzieliny z cewki moczowej: widoczna lub potwierdzona mikroskopowo wydzielina z cewki moczowej.
Zdrowie mężczyzn
Wyciek wydzieliny z cewki moczowej/zapalenie cewki moczowej u mężczyzn
/link/f7084ae5104c4b10a62073305e067fca.aspx
/link/f7084ae5104c4b10a62073305e067fca.aspx
wyciek-wydzieliny-z-cewki-moczowejzapalenie-cewki-moczowej-u-mezczyzn
SiteProfessional
Wyciek wydzieliny z cewki moczowej/zapalenie cewki moczowej u mężczyzn
K.Reinhardt@gesinform.de
mmail#mmtomasi@cyf-kr.parol@konsylium24edu.pl
pl
pl
pl