Częstość występowania: Stosunkowo częsta przyczyna bólu brzucha u dzieci i młodzieży, rzadziej w populacji dorosłej.
Objawy: Ból w okolicy okołopępkowej i prawym dolnym kwadrancie jamy brzusznej, często o zmiennym nasileniu. Może być mylony z ostrym zapaleniem wyrostka robaczkowego. Niekiedy towarzysząca gorączka, wymioty lub biegunka.
Obraz kliniczny: Tkliwość i ból jamy brzusznej, bez towarzyszącej obrony mięśniowej i objawów otrzewnowych. Może być poprzedzone infekcją górnych dróg oddechowych lub nieżytem żołądkowo-jelitowym.
Diagnostyka: Diagnostyka obejmuje wywiad i badanie fizykalne oraz badanie ultrasonograficzne.
Leczenie: Zwykle objawy samoograniczające się. Można stosować leki przeciwbólowe, inne metody leczenia zależnie od etiologii.
Informacje ogólne
Definicja
Ostre lub przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych krezki objawiające się bólami brzucha w dolnym prawym kwadrancie, często błędnie interpretowanymi jako ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.1
pierwotne (nieswoiste) zapalenie węzłów chłonnych: brak procesu zapalnego jako przyczyny
wtórne zapalenie węzłów chłonnych: skutek choroby podstawowej (zobacz Etiologia).
Częstość występowania
Zapalenie węzłów chłonnych krezki najczęściej występuje w dzieciństwie i okresie dojrzewania, rzadko po 20. roku życia2
częste zaburzenie u dzieci - występuje mniej więcej tak często jak zapalenie wyrostka robaczkowego2.
osoby dotknięte chorobą w dzieciństwie i okresie dojrzewania przejawiają znacznie niższe ryzyko zachorowania na wrzodziejące zapalenie jelita grubego w starszym wieku.3.
Do 20% pacjentów poddawanych appendektomii z powodu podejrzenia zapalenia wyrostka robaczkowego, cierpi na zapalenie krezkowych węzłów chłonnych.4.
Etiologia i patogeneza
Przyczyny wyzwalające zapalenie krezkowych węzłów chłonnych mogą być następujące4:
U 25% wszystkich pacjentów wystąpiło wcześniej zakażenie górnych dróg oddechowych.
Ból brzucha wynika z faktu, że zapalenie krezkowych węzłów chłonnych wywołuje łagodną miejscową reakcję otrzewnej, a często także bolesną perystaltykę w końcowym odcinku jelita krętego.
kryteria diagnostyczne: co najmniej 3 zgrupowane krezkowe węzły chłonne w prawym dolnym kwadrancie o średnicy poprzecznej co najmniej 5 mm lub co najmniej jeden węzeł chłonny o średnicy poprzecznej przynajmniej 8 mm2
brak objawów zapalenia wyrostka robaczkowego w USG
w chorobach złośliwych, takich jak chłoniak nie-Hodgkina, powiększenie węzłów chłonnych będzie również widoczne w miednicy i zaotrzewnowo.2.
np. paracetamol 500 mg doustnie 1–1–1 u dzieci w wieku 12 lat i starszych oraz o masie ciała >40 kg i dorosłych, u młodszych dzieci w dawkach dostosowanych do masy ciała doustnie lub w czopku
np. ibuprofen 400 mg doustnie 1–1–1 od 14 lat, u młodszych dzieci w dawce dostosowanej do masy ciała doustnie
regresja objawów zwykle w ciągu 1 do 4 tygodni, w pojedynczych przypadkach niekiedy później.2
W przypadku wątpliwości diagnostycznych, obserwacja w warunkach szpitalnych.
Toorenvliet B1, Vellekoop A, Bakker R,. Clinical differentiation between acute appendicitis and acute mesenteric lymphadenitis in children. Eur J Pediatr Surg. 2011 Mar;21(2):120-3. PubMed
Helbling R, Conficconi E, Wyttenbach M, Benetti C, Simonetti GD, Bianchetti MG, Hamitaga F, Lava SA, Fossali EF, Milani GP; Acute Nonspecific Mesenteric Lymphadenitis: More Than "No Need for Surgery"; Biomed Res Int. 2017;2017:9784565. doi: 10.1155/2017/9784565; Epub 2017 Feb 2. www.ncbi.nlm.nih.gov
Frisch M, Pedersen BV, Andersson RE. Appendicitis, mesenteric lymphadenitis, and subsequent risk of ulcerative colitis: cohort studies in Sweden and Denmark. BMJ. 2009 Mar 9. www.ncbi.nlm.nih.gov
Putrus AS. Mesenteric Lymphadenitis. emedicine.medscape, Stand 10/2019. emedicine.medscape.com
Helbling R, Conficconi E, Wyttenbach M, Benetti C, Simonetti GD, Bianchetti MG, Hamitaga F, Lava SA, Fossali EF, Milani GP. Acute Nonspecific Mesenteric Lymphadenitis: More Than "No Need for Surgery". Biomed Res Int. 2017 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Autorzy
Natalia Jagiełła, lekarz (redaktor)
Franziska Jorda, specjalista chirurgii, w trakcie szkolenia specjalizycyjnego z zakresu chorób wewnętrznych, Kaufbeuren
Definicja: Zapalenie węzłów chłonnych krezki o zróżnicowanej etiologii (zakaźna, autoimmunologiczna, nieokreślona). Częstość występowania: Stosunkowo częsta przyczyna bólu brzucha u dzieci i młodzieży, rzadziej w populacji dorosłej.