Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Rak krtaniowej części gardła

Streszczenie

  • Definicja: Zlokalizowany w dolnej części (krtaniowej) gardła nowotwór złośliwy, który w 95% wszystkich złośliwych nowotworów głowy i szyi jest rakiem płaskonabłonkowym.
  • Częstość występowania: Rzadka choroba, 6% wszystkich guzów głowy i szyi.
  • Objawy: Zaburzenie połykania, ból podczas połykania, chrypka, trudności w oddychaniu, ew. stridor, obrzęk w gardle.
  • Badanie fizykalne: Możliwe powiększenie węzłów chłonnych.
  • Diagnostyka: Laryngoskopia, RM i TK.
  • Leczenie: Chirurgiczne, chemio- i radioterapia.

Informacje ogólne

Definicja

  • Raki gardła dolnego to guzy złośliwe krtaniowej części gardła.
  • Ponad 95% raków gardła dolnego to raki płaskonabłonkowe.

Częstość występowania

  • Rak gardła dolnego stanowi ok. 6% wszystkich nowotworów złośliwych głowy i szyi.1
  • Zapadalność wzrasta wraz z wiekiem (średni wiek w momencie rozpoznania 64 lata).2
  • 80% osób chorych stanowią mężczyźni, a zapadalność w ostatnim czasie znacznie wzrasta.3

Etiologia i patogeneza

  • Większość nowotworów złośliwych gardła dolnego stanowią raki płaskonabłonkowe.
  • Miejscem występowania może być tylna ściana, zachyłek gruszkowaty (umiejscowienie brzuszne) lub okolica płytki chrząstki pierścieniowatej.
  • Często nie jest możliwe dokładne rozróżnienie między rakiem gardła dolnego a rakiem krtani. 
  • U ok. 1/3 pacjentów występują guzy wtórne, często w płucach lub innych częściach górnych dróg oddechowych.

Klasyfikacja

Klasyfikacja TNM4

  • T0–T4
    • T0: bez oznak guza pierwotnego
    • T1: guz ograniczony do jednej okolicy, nieprzekraczający 2 cm w największym wymiarze
    • T2: guz wykraczający poza jedną okolicę bez unieruchomienia fałdów głosowych, nieprzekraczający 4 cm w największym wymiarze
    • T3: guz unieruchamiający połowę krtani, przekraczający 4 cm w największym wymiarze
    • T4a: guz naciekający okoliczne tkanki (chrząstkę tarczowatą, pierścieniowatą, tarczycę, kość gnykową, przełyk, tkanki miękkie szyi)
    • T4b: guz naciekający przestrzeń przedkręgosłupową, tętnicę szyjną wspólną/wewnętrzną lub przechodzący do śródpiersia.
  • N0–N3
    • N0: bez przerzutów regionalnych
    • N1: przerzut w pojedynczym węźle chłonnym po tej samej stronie o wymiarze mniejszym niż 3 cm
    • N2: przerzuty w lokalnych węzłach chłonnych od 3 do 6 cm
    • N3: przerzuty większe niż 6 cm.
  • M0: brak odległych przerzutów.
  • M1: obecność przerzutów odległych.

Czynniki predysponujące

ICD-10

  • C13 Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła [hypopharynx].
    • C13.0 Okolica chrząstki płytki pierścieniowatej.
    • C13.1 Fałd nalewkowo-nagłośniowy i powierzchnia gardłowa fałdu nalewkowo-nagłośniowego.
    • C13.2 Tylna ściana części krtaniowej gardła.
    • C13.8 Zmiana przekraczająca granice jednego umiejscowienia w obrębie części krtaniowej gardła.
    • C13.9 Część krtaniowa gardła, umiejscowienie nieokreślone.

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Potwierdzeniem rozpoznania jest histologia.

Diagnostyka różnicowa

  • Rak krtani.
  • Łagodne guzy gardła dolnego (bardzo rzadkie).

Wywiad lekarski

Badanie przedmiotowe

Badania uzupełniające u specjalistów 

  • Laryngoskopia.
  • Ostateczne rozpoznanie następuje na podstawie biopsji i badania histopatologicznego.
  • Należy przeprowadzić badanie głosu i czynności połykania.
    • Do udokumentowania zaburzeń funkcji głosowej można posłużyć się wideolaryngostroboskopią i nagraniem tekstowym.
    • Zaburzenia połykania można stwierdzić w endoskopowym badaniu połykania (fiberoptic endoscopic evaluation of swallowing — FEES).
  • Ultrasonografia, RM i TK umożliwiają stwierdzenie rozległości guza, zajęcia węzłów chłonnych i możliwych odległych przerzutów.6-7
  • Scyntygrafia może wykazać odległe przerzuty.

Wskazania dla skierowania do specjalisty

  • Przy podejrzeniu rozpoznania skierowanie do laryngologa/onkologa klinicznego.

Leczenie

Cele leczenia

  • Wyleczenie lub opieka paliatywna w zależności od stadium choroby

Ogólne informacje o leczeniu

  • Leczenie zależy od klasyfikacji guza i jest wysoce zindywidualizowane, składa się z chemioterapii, chirurgicznego usunięcia guza i radioterapii.8-9
  • Decyzja o tym, czy sama radio- i chemioterapia wystarczą, aby przede wszystkim zachować krtań, również musi być  podjęta indywidualnie.

Leczenie chirurgiczne

  • Wycięcie guza (laser CO2 w przypadku guzów umiejscowionych).
  • W przypadku większych guzów częściowe resekcje gardła dolnego aż do wycięcia krtani.
  • Leczenie kanałów naczyń limfatycznych z wycięciem węzłów chłonnych szyi.10

Dalsze leczenie

  • Radioterapia i/lub chemioterapia.

Opieka paliatywna

Przebieg, powikłania i rokowanie

 Przebieg

  • Regularna obserwacja guza w celu wykluczenia nawrotu lub przerzutów.
  • Terapia mowy i połykania po leczeniu chirurgicznym krtani.
  • W razie potrzeby opieka paliatywna.

Powikłania

Rokowanie

  • Ogółem wskaźnik przeżywalności poprawił się w ostatnich latach.3
  • Decydujące znaczenie dla rokowania mają wielkość i umiejscowienie guza pierwotnego w części krtaniowej gardła.
  • Wskaźnik 5-letniego przeżycia w przypadku raka gardła dolnego wynosi ok. 41%, w zależności od wieku, stadium guza i stosowania nikotyny.11

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Medibas

Leczenie łagodzące przy zaawansowanej chorobie złośliwej

Źródła

Wytyczne

  • Caudell JJ., Gillison ML., Maghami E. et al. Head and Neck Cancers, Version 1.2022 Featured Updates to the NCCN Guidelines. J Natl Compr Canc Netw 2022;20(3):224–234 DOI
  • Bossi P., Chan AT., Licitra L. et al. Nasopharyngeal carcinoma: ESMO-EURACAN Clinical Pracrice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Ann Oncol 2021; 32(4): 452-465. esmo.org

Piśmiennictwo

  1. Carvalho AL, Nishimoto IN, Califano JA, Kowalski LP. Trends in incidence and prognosis for head and neck cancer in the United States: a site-specific analysis of the SEER database. Int J Cancer 2005; 114:806. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Curado MP, Hashibe M. Recent changes in the epidemiology of head and neck cancer. Curr Opin Oncol 2009; 21:194. PubMed
  3. Kronberg Jakobsen K et al. Incidence and survival of hypopharyngeal cancer: a Danish Nation-Wide Study from 1980 to 2014. Acta Oncologica 2019 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Huang SH, O'Sullivan B. Overview of the 8th Edition TNM Classification for Head and Neck Cancer. Curr Treat Options Oncol. 2017;18:40. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Gandini S, Botteri E, Iodice S, et al. Tobacco smoking and cancer: a meta-analysis. Int J Cancer 2008; 122:155. PubMed
  6. Branstetter BF 4th, Blodgett TM, Zimmer LA, et al. Head and neck malignancy: is PET/CT more accurate than PET or CT alone? Radiology 2005; 235:580. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Becker M, Burkhardt K, Dulguerov P, Allal A. Imaging of the larynx and hypopharynx. Eur J Radiol 2008; 66:460. PubMed
  8. Helliwell TR. acp Best Practice No 169. Evidence based pathology: squamous carcinoma of the hypopharynx. J Clin Pathol 2003; 56:81. PubMed
  9. Takes RP, Strojan P, Silver CE, et al. Current trends in initial management of hypopharyngeal cancer: the declining use of open surgery. Head Neck 2012; 34:270. PubMed
  10. Yoshimoto S, Kawabata K. Retropharyngeal node dissection during total pharyngolaryngectomy for hypopharyngeal cancer. Auris Nasus Larynx 2005; 32:163. PubMed
  11. Abrahao R, Anantharaman D, Gaborieau V et al (2018) The influence of smoking, age and stage at diagnosis on the survival after larynx, hypopharynx and oral cavity cancers in Europe: The ARCAGE study. Int J Cancer 143:32–44 onlinelibrary.wiley.com

Autorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak (redaktor)
  • Monika Lenz (recenzent/redaktor)
C13; C130; C131; C132; C138; C139
Svelgkreft cancer farynks svelgcancer kreft i svelg kreft i hypofarynks Hypofarynkskreft
Rak gardła dolnego; Rak części krtaniowej gardła; Rak krtaniowej części gardła; Wycięcie węzłów chłonnych szyi; Wideolaryngostroboskopia; FEES; Badanie endoskopowe gardła; Zaburzenia połykania
rak gardla dolnego; rak czesci krtaniowej gardla; rak krtaniowej czesci gardla; wyciecie wezlow chlonnych szyi; zaburzenia polykania; badanie endoskopowe gardla
Rak krtaniowej części gardła
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Zlokalizowany w dolnej części (krtaniowej) gardła nowotwór złośliwy, który w 95% wszystkich złośliwych nowotworów głowy i szyi jest rakiem płaskonabłonkowym.
Laryngologia
Rak krtaniowej części gardła
/link/bdc9810979d54502b13853861efd94a4.aspx
/link/bdc9810979d54502b13853861efd94a4.aspx
rak-czesci-krtaniowej-gardla
SiteDisease
Rak krtaniowej części gardła
K.Reinhardt@gesinform.de
mail#j.dabrowska@medibas.pl
pl
pl
pl