Wstępne badanie noworodka powinno odbyć się jak najszybciej po urodzeniu, jeszcze na sali porodowej.
Oprócz rejestrowania parametrów życiowych, aktywności i czujności, koncentruje się na wczesnym wykrywaniu chorób wrodzonych, wad rozwojowych, urazów porodowych lub zaburzeń adaptacji poporodowej.
Jeśli poród odbył się w szpitalu, noworodek powinien zostać zbadany dwukrotnie przed wypisem, co najmniej raz przez pediatrę.
Czynności diagnostyczne
Szczególne aspekty badania noworodka w porównaniu z badaniem starszych dzieci
Oznaki pogorszenia stanu ogólnego mogą być stosunkowo dyskretne, ponieważ nawet zdrowy noworodek dużo śpi, ma niewielką spontaniczną aktywność ruchową, zawsze leży i nie może bezpośrednio artykułować swoich dolegliwości.
Ważną rolę w ocenie odgrywa „przeczucie“ rodziców, opiekunów, położnej i lekarza („nie podoba mi się to dziecko“).
Czas i otoczenie mają znaczący wpływ na badanie; „nieprzyjemne“ badania powinny być przeprowadzane na końcu, osłuchiwanie i obserwacja na początku.
Obserwacja noworodka jest tak samo ważna jak diagnostyka manualna i instrumentalna.
Podczas badania nie należy rozdzielać matki i dziecka.
Działania powinny być ograniczone do niezbędnych.
Czynniki predysponujące
Zasadniczo, nawet jeśli ciąża przebiega prawidłowo i można spodziewać się normalnego porodu, należy przygotować sprzęt do odpowiedniej opieki medycznej nad noworodkiem, w tym stanowisko reanimacyjne.
Konieczne może być przewiezienie ciężarnej kobiety do odpowiednio wyposażonego szpitala.
Możliwe powikłania i zaburzenia adaptacyjne noworodka:
Osuszenie dziecka, owinięcie w suchą tkaninę (przykrycie głowy)
Jeśli to możliwe, natychmiastowy kontakt skóra do skóry z matką lub ojcem
Ocena punktacji APGAR w 1 minucie, 5 minucie i 10 minucie po urodzeniu (dwie ostatnie mają znaczenie prognostyczne)
Stan kwasowo-zasadowy z tętnicy pępowinowej i, jeśli to możliwe, z żyły pępowinowej (pH, pCO2, nadmiar zasad) w ciągu 5–10 minut po porodzie
Monitorowanie na sali porodowej przez 2 godziny
W miarę możliwości szybkie przystawienie do piersi i karmienie piersią
Przeprowadzenie wstępnego badania
Badanie pulsoksymetrem w wieku 2-6 godzin lub w 2. dniu życia może wykryć nierozpoznane prenatalnie wady serca lub dostarczyć wskazówek dotyczących zaburzeń adaptacyjnych, infekcji lub nadciśnienia płucnego.
Witamina K doustnie 2 mg w 1. dniu życia
Rooming-in (rodzice i dziecko przebywający razem przez cały czas)
Dokumentacja dotycząca koloru skóry, oddechu, czujności, zachowania podczas picia, wydalania moczu i smółki co 6–8 godzin
Konsultacja z pediatrą, jeśli występują oznaki zaburzonej adaptacji lub czynniki ryzyka
Zasadniczo badanie pediatryczne przed wypisem ze szpitala położniczego, w przypadku wcześniejszego wypisu najpóźniej w ciągu 1 tygodnia od porodu
Wynik APGAR
Badanie w 1, 5 i 10 minucie po urodzeniu
Służy do rozpoznawania i klasyfikowania zaburzeń adaptacyjnych.
Przyznanie 0, 1 lub 2 punktów za parametr
Wartości APGAR w 5 i 10 minucie są istotne z prognostycznego punktu widzenia, ponieważ dostarczają informacji na temat skuteczności podjętych środków.
Wynik APGAR 8-10: świeżo urodzone dzieci, przeniesienie na oddział poporodowy po 2 godzinach
Wynik APGAR 4–7: stan średni, odsysanie, podawanie tlenu, w razie potrzeby wentylacja przez maskę, intubacja i wentylacja dotchawicza
Wynik APGAR 0–3: stan ciężki, natychmiastowa intubacja, w razie potrzeby masaż serca, doraźne leczenie farmakologiczne
Badanie następujących parametrów:
kolor skóry (niebieski lub biały/różowawy, kończyny niebieskie/różowawe)
częstość akcji serca (brak/<100 na minutę />100 na minutę)
Masa urodzeniowa poniżej 10. percentyla, mierzona według wieku ciążowego
Rozróżnia się symetryczny i asymetryczny rozkład masy ciała i obwodu głowy.
Jeśli dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości składników odżywczych, w pierwszej kolejności zaopatrywana jest głowa, przez co jest ona stosunkowo duża w stosunku do ciała.
etiologia: palenie tytoniu, leki, zaburzenia chromosomalne, rodzinna niskorosłość, zakażenia wewnątrzmaciczne (zespół TORCH): kiła, toksoplazmoza, inne wirusy, różyczka, wirusy cytomegalii, wirusy opryszczki) i choroby metaboliczne
Asymetryczne ciało i niska masa urodzeniowa
zaburzenia wzrostu na późnym etapie ciąży, zwiększone ryzyko niskiej masy urodzeniowej
zwiększone ryzyko zamartwicy okołoporodowej i policytemii
etiologia: niewydolność maciczno-łożyskowa z utrzymującym się niedotlenieniem płodu
Masa urodzeniowa powyżej 90. centyla, mierzona według wieku ciążowego
Istnieje zwiększone ryzyko zamartwicy okołoporodowej, urazów porodowych, RDS (zespołu zaburzeń oddychania) i hipoglikemii.
Cukrzyca u matki często prowadzi do wysokiej masy urodzeniowej dziecka.
złe rokowanie z nieprawidłowym gojeniem lub śmiercią z powodu opryszczki noworodkowej, zapalenia mózgu i choroby rozsianej, jeśli leczenie jest opóźnione
ogólnoustrojowe leczenie opryszczki noworodków acyklowirem 3 x 20 mg/kg dziennie przez 14–21 dni
wybroczyny
malformacje naczyniowe
Hiperbilirubinemia
Hiperbilirubinemia niesprzężona
fizjologiczny wzrost w pierwszych 5–7 dniach życia u noworodków urodzonych w terminie do 18–20 mg/dl
inne przyczyny zwiększonej produkcji bilirubiny: hemoliza, krwiak (krwiak podtwardówkowy, krwiak podokostnowy, wybroczyny, naczyniak krwionośny), a także policytemia i sepsa
zmniejszony wychwyt w wątrobie lub zaburzenia sprzężenia z niskim metabolizmem, zespół Gilberta, zespół Criglera-Najjara i przemijająca rodzinna hiperbilirubinemia noworodków (zespół Luceya-Driscolla)
Hiperbilirubinemia sprzężona
często występuje z powodu chorób wątroby i dróg żółciowych, np. idiopatycznego zapalenia wątroby noworodków, zakażeń, długotrwałego żywienia pozajelitowego, ciężkich chorób hemolitycznych lub chorób metabolicznych
atrezja dróg żółciowych, torbiele żółciowe, zespół utraty kwasów żółciowych
Ostra encefalopatia bilirubinowa
letarg, niedociśnienie, osłabione ssanie, przenikliwy płacz, kręcz karku ku tyłowi, gorączka, osłupienie, bezdech, napady drgawek, ew. przebieg podobny do sepsy
Mierzony jest obwód głowy, oceniana jest symetria, a ciemiączko jest badane palpacyjnie, aby ocenić, czy jest zapadnięte lub rozciągnięte. Palpacja szwów: Czy znajdują się one jeden na drugim, czy na jednym poziomie? Poszerzone szwy czaszkowe i napięte ciemiączko wskazują na ciśnienie wewnątrzczaszkowe.
Czy są jakieś oznaki zespołu chorobowego? Położenie uszu w stosunku do oczu: Nisko osadzone uszy? Wyrazisty kształt czaszki lub twarzy?
Makrocefalia
przyczyny syndromiczne, metaboliczne lub egzogenne, występujące również jako normalny wariant rodzinny
Może być dziedziczona autosomalnie dominująco lub recesywnie.
Występuje w przypadku zakażeń CMV, trisomii 13 lub 18, zespołu Cornelii de Lange, zespołu Rubinsteina-Taybiego, zespołu Pradera-Williego lub FAS (alkoholowego zespołu płodowego).
Ciemiączko duże
Możliwymi przyczynami mogą być niedoczynność tarczycy, trisomia 13, 18 lub 21 lub choroby kości.
Powstanie nieprawidłowego kształtu czaszki zależnie od tego, które szwy uległy przedwczesnemu zamknięciu.
Przyczyną może być między innymi zespół Aperta lub zespół Crouzona.
Duża przepuklina oponowa lub mózgowa
Diagnoza jest zwykle stawiana prenatalnie lub po urodzeniu.
Mniejsze wady mogą być błędnie interpretowane jako zmiany skórne (naczyniaki lub torbiele dermoidalne). Z tego powodu wrodzone egzofityczne guzki na skórze głowy muszą być dokładnie zbadane, ponieważ 20–37% tych wad rozwojowych jest związanych z OUN.1
Skórne objawy dysrafii czaszkowej obejmują „hair collar sign” (ciemniejsze i grubsze włosy otaczające guzek na skórze głowy), malformacje naczyniowe oraz zagłębienia lub ubytki skórne. Przepuklina mózgowa i egzofityczne guzki na skórze głowy noworodka muszą zostać zbadane za pomocą rezonansu magnetycznego i konsultacji neurochirurgicznej.1
Urazy głowy u noworodków
caput succedaneum
Często występuje po przedłużającym się porodzie i jest spowodowany poważnym surowiczo-krwistym obrzękiem skóry głowy.
Objawem klinicznym jest nieokreślony obrzęk tkanek miękkich poza szwami czaszkowymi, często w połączeniu z uciskowym obrzękiem i petocjami, wybroczynami i plamicą.
Leczenie nie jest konieczne, a guzek skórny zwykle znika samoistnie po kilku dniach.
krwiak podokostnowy
Występuje często, zwłaszcza po długich i trudnych porodach z użyciem próżnociągu lub kleszczy. Okostna zostaje oderwana od czaszki z powodu krwotoku.
Krwiak charakteryzuje się zmiennym obrzękiem, który nie przekracza szwów czaszkowych. Skóra nie jest przebarwiona. W nieskomplikowanych przypadkach leczenie nie jest wymagane, a krwiak zwykle znika samoistnie po 2 tygodniach do 3 miesięcy. Prowadzi do przedłużającej się żółtaczki noworodków.
krwiak podczepcowy
Krwotok, który w przeciwieństwie do krwiaka podokostnowego znajduje się pod okostną czaszki i rozciąga się poza szwy czaszkowe. Konieczne jest monitorowanie dziecka.
złamania kości czaszki
Złamania powodujące ucisk wymagają interwencji neurochirurgicznej.2 Złamania bez przemieszczenia tkanki kostnej należy sprawdzić za pomocą zdjęcia rentgenowskiego po 4–6 tygodniach, aby wykluczyć torbiele opon mózgowo-rdzeniowych. Są one zazwyczaj widoczne na zdjęciach rentgenowskich.
Guzki na karku/szyi
Najczęstszymi zgrubieniami na szyi są malformacje naczyniowe, nieprawidłowa tkanka limfatyczna, potworniaki i torbiele dermoidalne.
Nieprawidłowe zgrubienia w tym obszarze są zwykle identyfikowane na podstawie ich specyficznej lokalizacji.3-4
Torbiele w przewodzie tarczowo-językowym są jedną z najczęstszych wad wrodzonych w okolicy szyi i zwykle występują pośrodku pod kością gnykową (os hyoideum). Dzieci z torbielami w przewodzie tarczowo-językowym muszą zostać poddane ocenie chirurgicznej i leczeniu.4
Złamanie obojczyka u noworodków
Złamania obojczyka są częste podczas porodu, zwłaszcza u dużych dzieci.
Najczęstszą formą jest złamanie zielonej gałązki, które zwykle przebiega bezobjawowo.
Noworodek może odczuwać brak ruchomości, ból i tkliwość ramienia po uszkodzonej stronie. Typowe jest zniekształcenie i przebarwienie nad złamaniem. Diagnozę stawia się na podstawie badania przedmiotowego, tj. badania palpacyjnego obszaru, w którym wyczuwalne są trzeszczenia i nieregularności wzdłuż obojczyka.
Leczenie zależy od objawów występujących u dziecka. Jeśli złamanie powoduje ból, chore ramię należy unieruchomić. Ramię jest rozstawione pod kątem większym niż 60 stopni, a łokieć jest zgięty pod kątem większym niż 90 stopni.2
Inne objawy atrezji nozdrzy tylnych to tworzenie się śluzu, często o nieprzyjemnym zapachu, w dotkniętym nozdrzu oraz trudności w oddychaniu związane z zakażeniami górnych dróg oddechowych.
Chorobę zwykle potwierdza fakt, że cewnika nie można wprowadzić przez nozdrze. Jednostronna atrezja nozdrzy tylnych może pozostać niezdiagnozowana przez wiele lat.
Krzywy nos
zwichnięcie przegrody nosowej (zwichnięcie przegrody nosowej na poziomie kłębu)
skierowanie do laryngologa w celu repozycjonowania w ciągu kilku dni
Porażenie występuje zwykle w wyniku ucisku nerwu na kość krzyżową matki lub urazu spowodowanego porodem kleszczowym.
Porażenie jest zwykle wykrywane w ciągu pierwszych kilku dni życia.
Charakteryzuje się tym, że fałd nosowo-wargowy po stronie dotkniętej chorobą jest zwężony, a kącik ust po tej stronie zwisa w dół; podczas płaczu usta są przyciągane do normalnej strony. Obwodowe porażenie nerwu twarzowego może również wpływać na czoło i oczy.
Większość porażeń nerwu twarzowego ustępuje samoistnie po kilku dniach, ale całkowite wyleczenie może zająć kilka tygodni lub miesięcy.
Środki zaradcze obejmują ochronę rogówki przed wysychaniem, ponieważ oko jest stale otwarte. Jeśli w ciągu pierwszych 10 dni nie nastąpi poprawa, konieczna może być elektrodiagnostyka. W rzadkich przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna.2 Karmienie (piersią i butelką) może być zaburzone.
Wrodzony brak lub hipoplazja mięśnia obniżacza kąta ust może wskazywać na porażenie nerwu twarzowego.
Dziecko rodzi się z zębami.
Co najmniej 1 na 2000 dzieci rodzi się z zębami (zęby wrodzone).5 Stan ten zwykle nie jest patologiczny, ale występuje częściej u dzieci z otwartym rozszczepem wargi lub podniebienia.
Występuje również często w rzadkich chorobach, takich jak zespół Ellisa-van Crevelda, zespół Hallermanna-Streiffa i wrodzonym zgrubieniu paznokci (pachyonychia congenita).
Zęby zwykle muszą zostać usunięte z powodu trudności w oddychaniu4, ponieważ mogą się poluzować.
Oczy
Należy ocenić pozycję i odległość między oczami. Sprawdzić brwi. Czy są wyraźnie skośne, krzaczaste lub przerwane w zewnętrznej jednej trzeciej? Przeprowadzić test Brücknera. Nie zmuszać dziecka do otwierania oczu, tylko przyciemnić oświetlenie, aby dziecko otworzyło oczy spontanicznie.
Obrzęk powieki
często fizjologiczny obrzęk powiek po porodzie
Górna powieka może wystawać poza oko, gdy oko ma być otwarte. Dlatego zaleca się, aby przed zbadaniem oczu poczekać, aż obrzęk ustąpi.
Zmiany w spojówce
W przypadku porodu siłami natury wylew podspojówkowy jest normalnym zjawiskiem i nie jest oznaką urazu gałki ocznej. Stosunkowo często u noworodków występuje również zapalenie spojówek.6-7
niespecyficzne podrażnienie
Zwykle występuje w ciągu pierwszych 24 godzin i charakteryzuje się niewielkim obrzękiem i jałowym wyciekiem z oczu. Leczenie nie jest konieczne, a podrażnienie zwykle ustępuje w ciągu 48 godzin.
zapalenie spojówek noworodków
Zwykle występuje w 2. dniu po urodzeniu.
Charakteryzuje się znacznym obrzękiem powiek, obrzękiem spojówek, ropnym wysiękiem i owrzodzeniem rogówki.
Leczenie empiryczne cefotaksymem w pojedynczej dawce 100 mg/kg. Dodatkowe cogodzinne płukanie roztworem soli fizjologicznej aż do ustąpienia wydzieliny. Można również przepisać krople do oczu z chloramfenikolem. Ważne jest badanie oporności na antybiotyki. Ocenę i leczenie przeprowadza okulista. Rzeżączka u matki i jej partnera(-ów) seksualnego(-ych) musi być leczona.
Rozpocząć leczenie w ciągu 24 godzin od wystąpienia objawów za pomocą acyklowiru dożylnie 3 x 20 mg/kg dziennie przez 14–21 dni (inne dawki w przypadku chorób układowych lub chorób OUN).4
Szczelina
Może dotyczyć tęczówki lub siatkówki, np. w zespole CHARGE (szczelina oka, wady serca, atrezja dróg żółciowych, opóźnienie wzrostu i rozwoju, anomalie narządów płciowych, wady rozwojowe uszu) lub zewnętrznych stron powiek, np. w zespole Treachera Collinsa.
Noworodki ze szczeliną powinny być badane przez okulistę.4
Brak tęczówki oka
wrodzony brak tęczówki oka
Zwykle występuje obustronnie i prawie zawsze wiąże się z zaburzeniami widzenia i oczopląsem.
Noworodki z brakiem tęczówki oka muszą zostać zbadane przez okulistę.4
Rozbieżny test Brücknera
Refleks z dołka powinien być równomierny i ostry. Biała źrenica jest oznaką zaburzenia soczewki, ciała szklistego lub dna oka.
U noworodków z jednostronną zaćmą wrodzoną może rozwinąć się niedowidzenie w oku dotkniętym chorobą, które musi zostać ocenione i zbadane przez okulistę.8
Jaskra zwykle rozwija się w pierwszych tygodniach/miesiącach życia. Rogówka jest powiększona i staje się mętna, pojawia się łzawienie oczu, blefarospazm i fotofobia.
Obrzęk rogówki może również wystąpić w wyniku nieprawidłowego umieszczenia kleszczy położniczych.
W przypadku uszkodzenia rogówki należy natychmiast skonsultować się z okulistą.9
Jednostronny brak lub hipoplazja mięśnia piersiowego większego wskazuje na zespół Polanda.
Duża odległość między brodawkami sutkowymi, silne/nadmierne mięśnie szyi i obrzęk limfatyczny wskazują na zespół zespół Turnera. W przypadku podejrzenia tych chorób należy przeprowadzić analizę chromosomalną. Jeśli podejrzenie zostanie potwierdzone, należy wykonać badanie echokardiograficzne, a rodzice powinni otrzymać poradę genetyczną.
Mała klatka piersiowa może być również oznaką hipoplazji płuc, podczas gdy dzwonowata klatka piersiowa jest bardziej powszechna u dzieci z zaburzeniami neurologicznymi lub niskim wzrostem.
Oddychanie i układ sercowo-naczyniowy
Należy ocenić częstość oddechów niemowlęcia, obserwować klatkę piersiową i zwrócić uwagę na retrakcje międzyżebrowe. Należy osłuchać serce (klatkę piersiową i plecy) oraz płuca. Wyczuć tętno udowe.
Normalna częstość oddechów noworodka wynosi do 35/min. Tachypnoe i retrakcje międzyżebrowe mogą wskazywać na chorobę płuc lub dróg oddechowych. Dzieci z wrodzonymi wadami serca zwykle oddychają normalnie, ewentualnie z niewielkim tachypnoe lub hiperwentylacją.
Wyniki osłuchiwania różnią się znacząco między dorosłymi i starszymi dziećmi. U noworodków przewodzone szmery oddechowe mogą być słyszalne w całych płucach. Osłuchiwanie wymaga doświadczenia.
Stridor wdechowy przy zwężeniach poza klatką piersiową i jęk wydechowy w zespole niewydolności oddechowej lub mokrych płucach są słyszalne bez stetoskopu.
Atrezja nozdrzy tylnych
Sinica, która ustępuje podczas płaczu.
Inne objawy atrezji nozdrzy tylnych to tworzenie się śluzu, często o nieprzyjemnym zapachu, w dotkniętym nozdrzu oraz trudności w oddychaniu związane z zakażeniami górnych dróg oddechowych.
Chorobę zwykle potwierdza fakt, że cewnika nie można wprowadzić przez nozdrze. Jednostronna atrezja nozdrzy tylnych może pozostać niezdiagnozowana przez wiele lat.
Arytmie serca
Prawidłowa częstość akcji serca noworodka wynosi od 100 do 140 uderzeń na minutę, w stresie do 200/min, wartości odbiegające muszą być wyjaśnione przez kardiologa.
Tętno i ciśnienie tętnicze
Słaby puls we wszystkich kończynach wskazuje na niską objętość minutową lub zwężenie naczyń obwodowych, niewystarczający puls udowy wskazuje na chorobę związaną z przewodem tętniczym, taką jak zwężenie cieśni aorty.
Nawet jeśli nadciśnienie rzadko występuje u noworodków, zwykle nie jest idiopatyczne i musi zostać zbadane.
Szmery nad sercem
Czasami możliwe do osłuchania dopiero po 2-3 dniach, dlatego należy powtarzać osłuchiwanie w odstępach czasu.
Osłuchiwanie wymaga doświadczenia.
Charakterystyczny syczący szmer skurczowy w ubytku przegrody międzykomorowej, holosystoliczny szmer w otwartym przewodzie tętniczym (oba mogą być osłuchiwane przez punkt Erba).
Sinica u noworodków
Konieczna ocena neonatologiczna
Rozpoznania różnicowe to RDS (zespół niewydolności oddechowej), aspiracja (krwi, smółki lub płynu owodniowego), zakażenia (zapalenie płuc), odma opłucnowa, płyn opłucnowy, przepuklina rozworu przełykowego, nadciśnienie płucne, wady serca, atrezja nozdrzy tylnych lub zespół Pierre'a Robina (mały podbródek/żuchwa i w związku z tym stosunkowo duży język, który może blokować drogi oddechowe). Twardy brzuch/podniesiona przepona może również prowadzić do trudności w oddychaniu.
Przyczyny kardiologiczne
Szereg wrodzonych wad serca objawia się w postaci sinicy, np.
zakażenia nerwowo-mięśniowe, zamartwica, napady padaczkowe, krwotoki i bezdechy
choroby hematologiczne (np. policytemia) lub choroby metaboliczne i endokrynologiczne (np. hipoglikemia, hipokalcemia i hipermagnezemia)
hipotermia
Kończyny
Należy położyć dziecko na plecach, podpierając jego ciało, aby nie zachwiało się i nie zaczęło płakać. Zwrócić uwagę na spontaniczne ruchy kończyn, czy są one symetryczne? Policzyć palce u rąk i nóg oraz ocenić ustawienie stóp.
Wyrostki na palcach? Najczęściej występują na małym palcu i nie zawierają kości ani chrząstki. Można je podwiązać szwem. Należy je odróżnić od prawdziwej polidaktylii.
Uszkodzenie splotu ramiennego
ograniczona ruchomość kończyny
zazwyczaj leczone za pomocą fizjoterapii
Wrodzona dysplazja stawu biodrowego, wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego: jeśli panewka ma tendencję do przemieszczania stawu biodrowego.
Objaw Barlowa: test, który można wykorzystać do sprawdzenia, czy staw biodrowy może zostać zwichnięty.
Dziecko leży na plecach na twardej powierzchni. Lekarz badający trzyma kolana dziecka kciukiem przyśrodkowo na kości udowej i palcem środkowym bocznie na krętarzu większym.
Kończyny dolne są przywodzone ze zgięciem 90 stopni w biodrze.
Kolana dziecka są delikatnie dociskane (jednym ruchem) do podłoża, podczas gdy miednica jest ustabilizowana, aby sprowokować zwichnięcie stawu biodrowego.
Jeśli staw biodrowy może zostać zwichnięty, można wyczuć lub usłyszeć kliknięcie, a głowa kości udowej zwykle wraca do pierwotnej pozycji po zwolnieniu nacisku.
Objaw Ortolaniego: test, który można wykorzystać do sprawdzenia, czy staw biodrowy może zostać nastawiony.
Dziecko leży na plecach na twardej powierzchni. Lekarz badający trzyma kolana dziecka kciukiem przyśrodkowo na kości udowej i palcem środkowym bocznie na krętarzu większym.
Kończyny dolne są ustawiane ze zgięciem 90 stopni w biodrze.
Jedno kolano jest powoli odwodzone i jednocześnie wywierany jest nacisk na krętarz większy środkowym palcem. Jeśli objaw jest dodatni, można usłyszeć lub poczuć, jak głowa kości udowej wsuwa się z powrotem do panewki. Dziecko może się wzdrygać lub płakać.
W przypadku dodatniego objawu Barlowa lub Ortolaniego należy poszukać innych oznak zwichnięcia. Sprawdzić, czy występuje różnica w długości nogi lub czy dotknięta noga wykazuje ograniczoną ruchomość.
Dzieci ze zdiagnozowanym zwichnięciem, krewni pierwszego stopnia ze zwichnięciem stawu biodrowego oraz dzieci, które były w położeniu miednicowym lub urodziły się w tym położeniu, muszą mieć wykonane badanie ultrasonograficzne stawu biodrowego.
Terapię przeprowadza się za pomocą szyny Von Rosena, która utrzymuje kończyny dolne w pozycji żaby.
Nieprawidłowe ustawienie stopy
Należy ocenić piętę i przodostopie.
Czy stopę można przesunąć do normalnej pozycji czy też wyczuwalny jest opór?
Stopa sierpowata (pes adductus) jest najczęstszą wrodzoną deformacją stopy. Jest to deformacja funkcjonalna. Powoduje ona przywiedzenie przodostopia z wypukłością brzegu bocznego. W celu jej skorygownaia wystarczy przesunąć przodostopie do prawidłowej pozycji.
Stopa końsko-szpotawa (pes equinovarus) charakteryzuje się przywiedzeniem lub odwróceniem przodostopia i odwróceniem stawu skokowego (pięta odchyla się przyśrodkowo od normalnej linii). Palce skierowane są w dół, pięta w górę, a kość piętowa jest zniekształcona.
Jama brzuszna
Badanie jest najłatwiejsze, gdy dziecko leży na plecach, a jego biodra są zgięte. Zapewnia to stabilność i rozluźnia mięśnie brzucha. Zwrócić uwagę na przepuklinę pępkową (pępowinową). Masę można czasem rozpoznać jako asymetrię.
Jeśli brzuch jest łódkowaty, podejrzewa się przepuklinę przeponową.
Jeśli brzuch jest twardy, należy ustalić przyczynę: powietrze w jelitach lub wokół nich, płyn w jamie brzusznej, powiększony narząd lub guz.
Należy zwrócić również uwagę na przepuklinę pachwinową.
Męskie narządy płciowe
Ocenić kształt i rozmiar penisa (zazwyczaj 3,5 ± 0,7 cm długości), nieprawidłowe ujście cewki moczowej (spodziectwo).
Wyczuwalne jądra w mosznie? Oba jądra muszą być wyczuwalne palpacyjnie. Narządy płciowe powinny zostać prześwietlone. Najczęstszym objawem jest wodniak, który ustępuje samoistnie.
Żeńskie narządy płciowe
Może wystąpić wydzielina z pochwy spowodowana hormonami matki.
Płeć niepewna? Natychmiastowe badanie czynności nadnerczy i przysadki mózgowej. Aby określić płeć, można przeprowadzić analizę chromosomalną lub określić płeć dziecka.
Kręgosłup
Położyć dziecko na brzuchu i podeprzeć je ręką pod brzuchem. Sprawdzić prawidłową pozycję kręgosłupa. Należy zwrócić uwagę na zmiany skórne, zwłaszcza w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, które mogą być oznakami zakotwiczenia rdzenia kręgowego lub zmian w kręgosłupie.
Badanie uzupełniające
Rozszerzone badania przesiewowe noworodków
Wczesne wykrywanie wrodzonych wad metabolicznych i zaburzeń endokrynologicznych istotnych dla dalszego rozwoju
Rodzice muszą zostać poinformowani i wyrazić zgodę.
Pobranie krwi z pięty i naniesienie jej na specjalną bibułę filtracyjną, wykonywane między 48 a 72 godziną życia.
Jeśli wyniki są nieprawidłowe, należy przeprowadzić drugie badanie.
Uwidocznienie płaszczyzny standardowej według Grafa, wskazanie kątów alfa i beta dla obu stron
Wczesne wykrywanie zaburzeń słuchu u noworodków
Celem jest rozpoznanie obustronnego obustronnych zaburzeń słuchu od 35 dB przed końcem 3. miesiąca życia i rozpoczęcie terapii przed końcem 6. miesiąca życia.
Rodzice muszą zostać poinformowani i wyrazić zgodę.
Funkcjonalne badanie pulsoksymetryczne w 2. dniu życia (w wyjątkowych przypadkach po 4. godzinie życia)
Pomiar na stopie
Natychmiastowe wyjaśnienie kardiologiczne w przypadku nieprawidłowych wyników
Quellen
Literatur
Drolet BA. Cutaneous signs of neural tube dysraphism. Pediatr Clin North Am 2000; 47: 813-23 PubMed
Mangurten HH. Birth injuries. In: Fanaroff AA, Martin RJ, eds. Neonatal-perinatal medicine: diseases of the fetus and infant. 6th ed. St. Louis: Mosby-Year Book, 1997: 425-54.
May M. Neck masses in children: diagnosis and treatment. Pediatr Ann 1976; 5: 518-35. PubMed
Fuloria M, Kreiter S. The newborn examination: part I. Emergencies and common abnormalities involving the skin, head, neck, chest, and respiratory and cardiovascular systems. Am Fam Physician 2002; 65: 61-8. PubMed
Nazif MM, Davis H, McKibben DH, Ready MA. Oral disorders. In: Zitelli BJ, Davis HW, eds. Atlas of pediatric physical diagnosis. 2d ed. Philadelphia: Mosby-Wolfe, 1996: 20.1-20.21
Meisler DM, Beauchamp GR. Disorders of the conjunctiva. In: Nelson LB, Harley RD, eds. Harley's Pediatric ophthalmology. 4th ed. Philadelphia: Saunders, 1998: 199-214.
Pickering LK, ed. 2000 Red book: report of the Committee on Infectious Diseases. 25th ed. Elk Grove Village, Ill.: American Academy of Pediatrics, 2000.
Potter WS. Pediatric cataracts. Pediatr Clin North Am 1993; 40: 841-53. PubMed
Wagner RS. Glaucoma in children. Pediatr Clin North Am 1993; 40: 855-67. PubMed
Disease based on age: etiology of neonates (birth to 1 month). In: Kao SC, ed. Pediatric abdominal mass imaging: imaging a child with an abdominal mass. Retrieved October 2001. www.aafp.org
Fuloria M, Kreiter S. The newborn examination: part II. Emergencies and common abnormalities involving the abdomen, pelvis, extremities, genitalia, and spine. Am Fam Physician 2002; 65: 265-70. American Family Physician
Autoren
Anne Strauß, Ärztin in Weiterbildung Pädiatrie, Zentrum für Kinder- und Jugendmedizin,Universitätsklinikum Freiburg
Wstępne badanie noworodka powinno odbyć się jak najszybciej po urodzeniu, jeszcze na sali porodowej. Oprócz rejestrowania parametrów życiowych, aktywności i czujności, koncentruje się na wczesnym wykrywaniu chorób wrodzonych, wad rozwojowych, urazów porodowych lub zaburzeń adaptacji poporodowej.
Pediatria
Badanie noworodka
/link/054ff8e59250455281d963930af006fb.aspx
/link/054ff8e59250455281d963930af006fb.aspx
badanie-noworodka
SiteProfessional
Badanie noworodka
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)