Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zapalenie płuc u dzieci

Streszczenie

  • Definicja: Proces zapalny wywołany czynnikiem infekcyjnym, obejmujący pęcherzyki płucne.
  • Częstość występowania: Częste u niemowląt i małych dzieci. Chorobowość w ciągu jednego roku u dzieci w wieku od 3 do 6 lat wynosi około 3%.
  • Objawy: Typowe objawy to pogorszenie stanu ogólnego, gorączka, kaszel, ból w klatce piersiowej, zmniejszenie apetytu.
  • Badanie przedmiotowe: Gorączka, tachypnoe, hipoksemia (sO2 ≤96%) i oznaki zwiększonego wysiłku oddechowego (rozszerzanie się nozdrzy, zaciąganie międzyżebrzy, zaciąganie dołka jarzmowego), tachykardia. Patologiczne zjawiska osłuchowe nad polami płucnymi - zlokalizowane lub obustronne.
  • Diagnostyka: Rozpoznanie stawiane na podstawie obrazu klinicznego, w przypadku duszności pulsoksymetria. Diagnostyka laboratoryjna, mikrobiologia i badanie RTG klatki piersiowej zalecane tylko w wybranych przypadkach.
  • Leczenie: Zależne od podejrzewanej etiologii. W przypadku zapalenia płuc o ciężkim przebiegu lub w przypadku istnienia innych czynników ryzyka konieczna jest hospitalizacja.

Informacje ogólne

Definicja

  • Stan zapalny wywołany czynnikiem infekcyjnym, w obszarze pęcherzyków płucnych, z zajęciem lub bez zajęcia oskrzeli i/lub oskrzelików
  • Pozaszpitalne zapalenie płuc
    • początek objawów przed hospitalizacją lub (ze względu na okres inkubacji) w ciągu 48 godzin od przyjęcia do szpitala
  • Szpitalne zapalenie płuc
    • początek objawów od 3. dnia hospitalizacji i w jej trakcie lub do 1 tygodnia po wypisie ze szpitala

Częstość występowania

  • Zakażenia dolnych dróg oddechowych są powszechne u niemowląt i dzieci.
  • Chorobowość w okresie jednego roku w Europie
    • wiek 0–2 lata: poniżej 3%
    • wiek 3–6 lat: około 3%
    • u starszych dzieci: poniżej 1%
    • brak różnic w częstości występowania między chłopcami a dziewczętami.

Etiologia i patogeneza

  • Najczęściej powstaje w wyniku aerogennego zstępującego zakażenia górnych dróg oddechowych, rzadziej jako uogólnienie zakażenia drogą krwiopochodną.
  • Kaskada zapalna prowadzi do wewnątrzpęcherzykowej akumulacji komórek i płynu bogatego w białko, co zaburza wymianę gazową.
  • W zależności od wieku dominują różne patogeny1:
    • noworodki (0–30 dni)
      • przede wszystkim patogeny bakteryjne wywołujące posocznicę noworodków, np. E. coli, S. agalactiae, L. monocytogenes
    • małe niemowlęta (2–3 miesiące)
      • najczęstsze patogeny to S. pneumoniae, C. trachomatis, RSV, wirus grypy
    • dzieci w wieku przedszkolnym
      • 90% przypadków to zakażenia wirusowe, zwłaszcza RSV, wirusy grypy i paragrypy
    • dzieci w wieku szkolnym (>5 r.ż.), nastolatki
      • dominują patogeny bakteryjne, wzrost roli bakterii atypowych; najczęstsze czynniki etiologiczne to S. pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae
    • dzieci z obniżoną odpornością
      • patogeny oportunistyczne, takie jak P. jirovecii lub grzyby
      • S. aureus i P. aeruginosa u dzieci ze współistniejącą  mukowiscydozą.
  • Zakażenia mieszane występuje nawet w 30% przypadków
  • Należy również wziąć pod uwagę następujące patogeny:
    • Bordetella pertussis, zwłaszcza jeśli szczepienie jest niekompletne
    • Mycobacterium tuberculosis w przypadku pochodzenia z krajów o wysokiej chorobowości gruźlicy lub dodatniego wywiadu rodzinnego

Czynniki predysponujące

ICD-10

  • J12 Wirusowe zapalenie płuc, niesklasyfikowane gdzie indziej
    • J12.0 Zapalenie płuc wywołane przez adenowirus
    • J12.1 Zapalenie płuc wywołane przez wirus RS
    • J12.2 Zapalenie płuc wywołane przez wirus paragrypy
    • J12.8 Zapalenie płuc wywołane przez inne wirusy
    • J12.9 Wirusowe zapalenie płuc, nieokreślone
  • J13 Zapalenie płuc wywołane przez Streptococcus pneumoniae
  • J14 Zapalenie płuc wywołane przez Haemophilus influenzae
  • J15 Zapalenie płuc wywołane przez bakterie, gdzie indziej niesklasyfikowane
    • J15.0 Zapalenie płuc wywołane przez Klebsiella pneumoniae
    • J15.1 Zapalenie płuc wywołane przez Pseudomonas
    • J15.2 Zapalenie płuc wywołane przez gronkowce
    • J15.3 Zapalenie płuc wywołane przez paciorkowce z grupy B
    • J15.4 Zapalenie płuc wywołane przez inne paciorkowce
    • J15.5 Zapalenie płuc wywołane przez Escherichia coli
    • J15.6 Zapalenie płuc wywołane przez inne tlenowe bakterie Gram-ujemne
    • J15.7 Zapalenie płuc wywołane przez Mycoplasma pneumoniae
    • J15.8 Inne bakteryjne zapalenie płuc
    • J15.9 Bakteryjne zapalenie płuc, nieokreślone
  • J16 Zapalenie płuc wywołane przez inne mikroorganizmy, niesklasyfikowane gdzie indziej
    • J16.0 Zapalenie płuc wywołane przez Chlamydia
    • J16.8 Zapalenie płuc wywołane przez inne określone mikroorganizmy
  • J18 Zapalenie płuc, patogen nieokreślony
    • J18.0 Odoskrzelowe zapalenie płuc, patogen nieokreślony
    • J18.1 Płatowe zapalenie płuc, patogen nieokreślony
    • J18.2 Hipostatyczne zapalenie płuc, patogen nieokreślony
    • J18.8 Inne zapalenie płuc, patogen nieokreślony
    • J18.9 Zapalenie płuc, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Rozpoznanie należy postawić przede wszystkim na podstawie badania przedmiotowego; dalsze badania dodatkowe można przeprowadzić w zależności od oceny ryzyka i indywidualnych czynników.
  • Nie ma jednego objawu przesądzającego o rozpoznaniu.
  • Objawy, które silnie sugerują rozpoznanie zapalenia płuc:
    • gorączka i tachypnoe
    • hipoksemia (sO2 ≤96%) i zwiększony wysiłek oddechowy (szmery oddechowe, rozszerzanie się nozdrzy, zaciąganie klatki piersiowej i dołka jarzmowego).3
  • Wyniki osłuchiwania różnią się znacznie i często nie są pomocne w różnicowaniu z innymi chorobami (zapalenie oskrzelików, zapalenie oskrzeli itp.).

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Zazwyczaj dzieci z zapaleniem płuc charakteryzuje ogólne pogorszenie stanu z towarzyszącą gorączką, tachypnoe, dusznością i kaszlem.
  • Typowe objawy towarzyszące to ból w klatce piersiowej i/lub ból brzucha, wymioty, odmowa przyjmowania pokarmu, obniżenie aktywności i zmiany czujności (apatia, nadmierne pobudzenie).
    •  
  • Inne ważne informacje z wywiadu lekarskiego
    • status szczepień (Pneumokoki? Krztusiec? Grypa? Haemophilus influenzae?)
    • narażenie na kontakt z osobami z objawami infekcji, wywiad epidemiologiczny, objawy u domowników
    • podróże zagraniczne
    • hospitalizacje
    • stosowanie antybiotyków w ostatnim czasie
    • znane choroby serca lub płuc
    • wrodzony lub wtórny niedobór odporności
    • schorzenia nerwowo-mięśniowe
    • możliwe ciało obce w tchawicy
    • kontakt z substancjami toksycznymi

Prezentacja swoista dla patogenu

  • Często występują zakażenia mieszane (wirusowe i bakteryjne).
  • Niektóre cechy infekcji mogą sugerować określoną etiologię.
    • przyczyna wirusowa
      • początek stopniowy
      • lekka gorączka
      • poprzedzony objawami nieżytowymi lub występującymi w trakcie - nieżyt nosa i/lub zapalenie gardła
      • objawy „grypopodobne”, takie jak bóle kończyn i głowy
    • przyczyna bakteryjna
      • gorączka >39°C
      • znaczne pogorszenie ogólnego stanu fizycznego
      • hipoksemia
      • objawy duszności i początkowo brak kaszlu (z powodu mniejszej gęstości receptorów kaszlowych w pęcherzykach płucnych)
    • infekcje atypowe - Mycoplasma spp.
      • nasilona duszność przy braku zmian osłuchowych
      • suchy kaszel
      • ból w klatce piersiowej
      • mogą pojawiać się dolegliwości pozapłucne, takie jak bóle stawów, niekiedy zajęcie wątroby oraz skóry lub błon śluzowych
    • zakażenie chlamydiami lub RSV
      • niemowlęta w pierwszych 4 miesiącach życia z tachypnoe i kaszlem
      • zakażenie chlamydiami, w szczególności z towarzyszącym zapaleniem spojówek
  • Dwufazowy przebieg gorączki może wskazywać na wtórne zakażenie bakteryjne.

Badanie przedmiotowe

  • W przypadku podejrzenia PZP należy zawsze przeprowadzić pełne badanie pediatryczne.

Obserwacja

  • Temperatura: gorączka?
  • Pogorszenie ogólnego stanu fizycznego?
  • Objawy odwodnienia?
  • Kaszel?
  • Zwiększona częstość oddechów?
  • Objawy niewydolności oddechowej?
    • zaciąganie międzyżebrzy, dołka jarzmowego
    • pojękiwanie
    • rozszerzanie się nozdrzy
    • sinica

Opukiwanie i osłuchiwanie

  • Wyniki osłuchiwania znacznie się różnią; często nie są one pomocne w odróżnieniu np. zapalenia oskrzelików lub zapalenia oskrzeli.
    • obecne mogą b yć są drobno-, średnio-- i grubobańkowe rzężenia, trzszczenia oraz oskrzelowy szmer oddechowy,niekiedy ściszenie szmerów.
    • zmiany mogą być obustronne lub zlokalizowane, w przypadku płatowego zapalenia płuc
  • Jednostronny stłumiony wypuk i/lub ściszony szmer oddechowy może wskazywać na powikłania opłucnowe, obecność wysięku i stanowić wskazanie do pogłębienia diagnostyki.

Badania uzupełniające

  • Pulsoksymetria
    • saturację O2 <95% podczas oddychania powietrzem atmosferycznym zwykle uznaje się za patologiczną, a saturacja O2 <92% wymaga leczenia tlenem i jest wskazaniem do hospitalizacji
  • Badania laboratoryjne
    • pacjenci z umiarkowanym PZP nie wymagają rutynowego pobierania krwi
    • na podstawie wartości CRP lub liczby leukocytów nie można wiarygodnie rozróżnić wirusowego i bakteryjnego zapalenia płuc.
    • leukocytoza > 20 000 lub leukopenia <3 000 jest wskazaniem do hospitalizacji
  • Szybkie testy antygenowe
    • w przypadku dostępności, wykonanie szybkich testów diagnostycznych w kierunku covid-19, grypy lub RSV mogą być przydatne w celu określenia etiologii i do diagnostyki różnicowej
  • Diagnostyka mikrobiologiczna
      • nie należy jej wykonywać rutynowo w umiarkowanym PZP
      • zwykle przeprowadzana u pacjentów hospitalizowanych 
      • wymazy z gardła nie nadają się do wykrywania najczęstszych patogenów bakteryjnych (pneumokoków, gronkowców i Haemophilus influenzae); nie jest możliwe wiarygodne rozróżnienie między zakażeniem a jedynie kolonizacją
  • Testy serologiczne
    • diagnostykę PCR lub serologiczną w kierunku patogenów bakteryjnych, takich jak np. pałeczka krztuśca, należy przeprowadzić w szczególności u pacjentów z ciężkim lub opornym na leczenie PZP lub powikłanym przebiegiem - zwykle w warunkach szpitalnych
      • badanie przeciwciał IgG przeciwko krztuścowi może być przydatne, jeśli kaszel wystąpił 2–4 tygodnie temu, a ostatnie szczepienie miało miejsce co najmniej 12 miesięcy temu.
  • Podejrzenie gruźlicy
    • jeśli istnieją wskazania do podejrzenia gruźlicy (wywiad lekarski, obraz kliniczny, wyniki badań rentgenowskich lub brak szczepienia w połączeniu z objawami klinicznymi) wskazana jest diagnostyka w tym kierunku w warunkach oddziału pulmonologicznego.
  • Podejrzenie legionellozy
    • w PZP związanym z podróżą ewentualnie oznaczenie antygenu Legionella pneumophila w moczu - w warunkach szpitalnych.

Diagnostyka specjalistyczna poza POZ

  • Posiew krwi
    • posiew tlenowy krwi należy wykonywać przy przyjęciu do szpitala pacjentów z ciężkim PZP
  • RTG klatki piersiowej
  • Ultrasonografia klatki piersiowej
    • coraz częściej stosowana metoda badania u dzieci i młodzieży.
    • ocena rozległości i struktury wewnętrznej wysięków opłucnowych, nacieków blisko ściany klatki piersiowej lub zaburzeń wentylacji
    • metoda z wyboru w ocenie przebiegu, szczególnie u dzieci młodszych
  • TK klatki piersiowej
    • zalecane bardzo restrykcyjne stosowanie ze względu na narażenie na promieniowanie jonizujące, wskazane tylko u wybranych pacjentów z powikłaniami lub wymagającymi interwencji torakochirurgicznej

Wskazania do skierowania do szpitala

  • Kryteria kliniczne, które mogą wskazywać na konieczność hospitalizacji:
    • ciężki przebieg z objawami wstrząsu
    • objawy neurologiczne, drgawki lub zaburzenia świadomości
    • wiek <6 miesięcy
    • bezdechy, obiektywne objawy duszności takie jak zaciąganie międzyżebrzy lub dołka jarzmowego, rozszerzanie się nozdrzy
    • hipoksemia (SO2 ≤92%), sinica
    • leukocytoza >20 000 lub leukopenia <3 000
    • liczba oddechów >70/min u niemowląt lub >40/min u starszych dzieci
    • tętno >160 u niemowląt lub >140 u starszych dzieci 
    • odmowa przyjmowania pokarmu, wymioty, odwodnienie
    • czas rekapilaryzacji >2 s
    • odczyn opłucnowy w badaniu RTG
    • wskazania socjalne
    • niepewność co do rozpoznania
    • współistnienie innych poważnych schorzeń

Leczenie

Cele leczenia

  • Leczenie objawowe, eliminacja patogenu

Ogólne informacje o leczeniu

  • Nie wszyscy pacjenci z PZP wymagają leczenia antybiotykami.
    • decyzja o włączeniu antybiotykoterapii zależy od wieku, obrazu klinicznego, przypuszczalnych patogenów i ewentualnie czynników ryzyka.
  • Ani objawy kliniczne, ani obraz radiologiczny nie dają jednoznacznych wskazówek co do tego, czy przyczyna jest z pewnością wirusowa, czy bakteryjna.
  • Niemowlęta i małe dzieci z umiarkowanym PZP bez gorączki lub z objawami niedrożności oskrzeli nie powinny od początku być leczone antybiotykami, ponieważ najprawdopodobniej przyczyną zapalenia płuc jest zakażenie wirusowe.
  • Pacjenci z umiarkowanym lub ciężkim PZP i gorączką powinni jak najszybciej rozpocząć antybiotykoterapię.
  • Zasadniczo należy dążyć do restrykcyjnego stosowania antybiotyków, również w kontekście rosnącej oporności patogenów.

Działania wspomagające

  • Podawanie tlenu
    • jeśli saturacja O2 ≤92% przy oddychaniu powietrzem atmosferycznym - wskazanie do hospitalizacji
  • Leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe
  • Nawadnianie
    • w razie objawów odwodnienia i braku możliwości nawadniania doustnego należy dzieco nawadniać pozajelitowo - co jest wskazaniem do hospitalizacji.
  • Skuteczność leków mukolitycznych, przeciwkaszlowych, wilgotnych inhalacji NaCl ani salbutamolu nie jest potwierdzona.
  • Fizjoterapia i ćwiczenia oddechowe nie mają wpływu na przebieg choroby i dlatego nie powinny być wykonywane u pacjentów z PZP bez współistniejącej choroby podstawowej lub powikłań.

Antybiotykoterapia1

  • Leczenie początkowe jest zwykle empiryczne i zależy od wieku dziecka oraz podejrzewanej przyczyny (typowe lub atypowe zapalenie płuc)
  • Leczenie dzieci do ukończenia 3. miesiąca życia musi być prowadzone w warunkach szpitalnych (antybiotykoterapia dożylna
  • Dzieci w wieku 4 miesiące - 4 lata:
    • najczęstszą przyczyną zapalenia płuc w tej grupie wiekowej są wirusy (RSV, grypa, paragrypa), dlatego u pacjentów w dobrym stanie ogólnym, zaszczepionym przeciwko pneumokokom można zalecić obserwację
    • czas leczenia: 7 dni w przypadku łagodnego przebiegu, 10 dni w przypadku cięższego przebiegu
    • amoksycylina doustnie  75-90 mg/kg m.c./dobę w 3 dawkach podzielonych
    • w przypadku alergii nienatychmiastowej na β-laktamy:
    • w przypadku alergii natychmiastowej na β-laktamy:
      • klarytromycyna doustnie 15 mg/kg m.c./dobę w 2 dawkach podzielonych
    • w przypadku braku poprawy po leczeniu empirycznym I rzutu, wskazana hospitalizacja
  • Dzieci w wieku 5 - 15 lat:
    • w tym przedziale wiekowym częste zakażenia atypowe
    • czas leczenia: 5 dni w przypadku łagodnego przebiegu, 5-7 dni w przypadku cięższego przebiegu, 7-10 dni w przypadku nawrotu, 14 dni w przypadku zakażeń atypowych
    • amoksycylina doustnie  75-90 mg/kg m.c./dobę w 3 dawkach podzielonych,  u dzieci ≥40 kg 0,5 - 1 g co 8 godzin
    • w przypadku alergii nienatychmiastowej na β-laktamy:
      • aksetyl cefuroksymu doustnie 20-30 mg/kgm.c./dobę w 2 dawkach podzielonych, u dzieci ≥40kg 500 mg co 12 godzin
    • w przypadku alergii natychmiastowej na β-laktamy:
      • klarytromycyna pdoustnie 15 mg/kg m.c./dobę w 2 dawkach podzielonych, u dzieci ≥40 kg 500 mg co 12 godzin
    •  w przypadku nawrotu, braku poprawy po zastosowaniu leczenia empirycznego I rzutu lub w przypadku stosowania antybiotyku w ciągu miesiąca poprzedzającego PZP:
    • w przypadku etiologii atypowej:
      • klarytromycyna doustnie 15 mg/kg m.c./dobę w 2 dawkach podzielonych, u dzieci ≥40 kg 500 mg co 12 godzin przez 14 dni
      • azytromycyna doustnie 10 mg/kg m.c./dobę w 1 dawce w 1. dobie, potem 5 mg/kg m.c./dobę w 1 dawce przez 4 dni, u dzieci ≥40 kg 500 mg w 1 dawce w 1. dobie, potem 250 mg w 1 dawce przez 4 dni
    • w przypadkach cięższych zakażeń lub niepewnej etiologii: amoksycylina + makrolid
  •  

Czas trwania leczenia

  • 5-7 dni w łagodnych przypadkach
  • 7-10 dni w cięższych przypadkach
  • 14 dni w przypadkach zakażeń atypowych
  • W przypadku pojawienia się powikłań (wysięk, ropniak opłucnej, ropień płuca): czas trwania leczenia musi być dostosowany do obrazu klinicznego i przebiegu choroby.

Leczenie szpitalnego zapalenia płuc

  • Definicja: początek objawów pojawiający się od 3. doby leczenia w szpitalu do 1 tygodnia po zakończeniu hospitalizacji
  • W każdym przypadku indywidualne leczenie
  • Decydujące znaczenie mają wyniki próbek mikrobiologicznych pobranych od pacjentów w trakcie hispitalizacji i mikroflora panująca na danym oddziale.

Szczepienie/zapobieganie

  • W celu zapobiegania PZP wszystkie dzieci powinny zostać poddawane obowiązkowym szczepieniom w terminach, zgodnie z PSO.4
  • Zaleca się coroczne szczepienia przeciwko grypie.
  • Zalecenia dotyczące szczepień przeciwko konkretnym chorobom zakaźnym można znaleźć w artykułach dotyczących danej choroby.

Szczepienie przeciwko pneumokokom4

  • Obowiązkowe (bezpłatne) szczepienie przeciwko pneumokokom obejmuje dzieci urodzone po 2016 roku.
  • Szczepienie przeciw S. pneumoniae jest wykonywane w populacji ogólnej jako szczepienie obowiązkowe (bezpłatne) w 1.– 2. roku życia, a w przypadku dzieci, które nie zostały poddane szczepieniu w odpowiednich termiach należy przeprowadzić szczepienie wyrównawcze, które jest obowiązkowe do ukończenia 5. roku życia. 
  • Wyjątkami od powyższej reguły są pacjenci z grup ryzyka, u których należy uzupełnić szczepienie przeciwko S. pneumoniae jako obowiązkowe do ukończenia 19. roku życia:
    • po urazie lub z wadą OUN przebiegającą z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego
    • przed lub po wszczepieniu implantu ślimakowego
    • przed lub po leczeniu immunosupresyjnym lub biologicznym
    • z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności, z nowotworami, małopłytkowością idiopatyczną, sferocytozą wrodzoną
    • z wrodzonymi wadami serca i przewlekłymi chorobami serca
    • z przewlekłą niewydolnością nerek lub zespołem nerczycowym
    • z chorobami metabolicznymi
    • z przewlekłymi chorobami płuc
  • Ze względu na niedojrzałość układu immunlogicznego można stosować wyłącznie szczepionki skoniugowane.
    • w szczepionkach skoniugowanych antygen jest połączony z cząsteczką nośnika białkowego. To sprzężenie wzmacnia odpowiedź immunologiczną.
  • Obowiązujące schematy szczepień
    • obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom w populacji ogólnej dzieci są realizowane w schemacie 2+1
      • 2 dawki szczepienia podstawowego (podane w odstępach 8 tygodniowych) w 1 roku życia oraz 3 dawka uzupełniająca podana w 2 roku życia (co najmniej po upływie 6 miesięcy od 2 dawki szczepienia podstawowego).
    • obowiązkowe szczepienia przeciw pneumokokom w grupach ryzyka oraz u wcześniaków w schemacie 3+1.
      • 3 dawki szczepienia podstawowego podane w odstępie 1 miesiąca w pierwszym roku życia oraz 4 dawka uzupełniająca podana w 2 roku życia.
  •  Preparaty szczepionek
    • obecnie na rynku zarejestrowane do szczepień dzieci przeciwko S. pneumoniae są 3 preparaty (wszystkie to szczepionki polisacharydowe, skoniugowane, adsorbowane):
      • 10-walentna (PCV10)
      • 13-walentna (PCV13)
      • 20-walentna (PCV20)
    • w ramach obowiązkowych szczepień populacyjnych, dostępne są PCV10 i PCV13
      • PCV10 dla ogólnej populacji
      • PCV13 dla wczśniaków urodzonych ≤ 26. tygodnia ciąży
    • jeśli rodzice zdecydują się zaszczepić dziecko preparatem PCV13 lub PCV20 (zapewniającymi szerszą ochronę przed inwazyjną chorobą pneumokokową) muszą pokryć koszt zakupu szczepionek.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Dzieci i młodzież z pozaszpitalnym zapaleniem płuc przebiegającym bez powikłań, zazwyczaj szybko i całkowicie wracają do zdrowia w przypadku wdrożenia odpowiedniego leczenia i zapewnieniu prawidłowej opieki.
  • Dzieci z niepowikłanym procesem zdrowienia mogą zazwyczaj powrócić do placówek opieki zbiorowej w ciągu 3–7 dni, a po upływie 1–2 tygodni mogą zwykle ponownie uczestniczyć w zajęciach sportowych.
  • Czynniki ryzyka nawracającego zapalenia płuc u dzieci (≥2 epizody w ciągu roku):

Powikłania

  • Występują rzadko
  • Możliwe powikłania obejmują bliznowacenie miąższu lub opłucnej, niedodmy, wysięk płynu opłucnowego, ropniak opłucnej lub rozstrzenie oskrzeli.

Rokowanie

  • Śmiertelność poza okresem noworodkowym jest w Europie bardzo niska (ok. 1 na 1500 hospitalizacji z powodu zapalenia płuc).
  • Jednak na całym świecie z powodu braku możliwości odpowiedniego leczenia u dzieci w wieku poniżej 5 lat, obsewruje się ponad 800 000 zgonów z powodu zapalenia płuc.5

Dalsze postępowanie

  • Wszyscy pacjenci z PZP powinni zostać poddani ponownej ocenie klinicznej po 48–72 godzinach od rozpoznania i rozpoczęcia leczenia.
  • Postępowanie z pacjentami, u których nie nastąpiła poprawa w ciągu 48–72 godzin, powinno obejmować:
    • kliniczną i laboratoryjną ocenę aktualnego nasilenia i przebiegu choroby
    • diagnostykę obrazową w celu określenia zakresu i ewentualnie progresji procesu zapalnego, wykluczenie obecności powikłań (takich jak np. wysięk opłucnowy, niedodma)
    • decyzję o zmianie leczenia
    • decyzję o ewentualnej konieczności hospitalizacji

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Medibas

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Dobrzańska A., Obrycki Ł., Socha P. Pediatria w praktyce lekarza POZ. wyd. MediaPress, Warszawa 2022.
  2. Waseem M. Pediatric Pneumonia. Medscape, last updated Jun 05, 2020. emedicine.medscape.com
  3. Shah SN, Bachur RG, Simel DL, et al. Does this child have pneumonia? The rational clinical examination systematic review. JAMA 2017; 318: 462-71. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2025, DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.93 dziennikmz.mz.gov.pl
  5. UNICEF. Save the Children and Every Breath Counts. Stand Januar 2020. Letzter Zugriff 23.10.22. www.unicef.org

Autorzy

  • Natalia Jagiełła, lekarz (redaktor)
  • Lino Witte, Dr. med., lekarz w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z medycyny rodzinnej, Frankfurt
J12; J120; J121; J122; J128; J129; J13; J14; J15; J150; J151; J152; J153; J154; J155; J156; J157; J158; J159; J16; J160; J168; J18; J180; J181; J182; J188; J189
lungebetændelse; pneumoni; Pneumonie bei Kindern
miąższ płucny; zapalenie płuc; infekcja; RSV; bakteryjne zapalenie płuc; wirusowe zapalenie płuc; Pediatric Community-aquired Pneumonia; infekcja dróg oddechowych; wrodzone zapalenie płuc; szpitalne zapalenie płuc
pzp
zapalenie pluc; infekcja drog oddechowych; wrodzone zapalenie pluc; szpitalne zapalenie p
Zapalenie płuc u dzieci
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Proces zapalny wywołany czynnikiem infekcyjnym, obejmujący pęcherzyki płucne. Częstość występowania: Częste u niemowląt i małych dzieci. Chorobowość w ciągu jednego roku u dzieci w wieku od 3 do 6 lat wynosi około 3%.
Pediatria
Zapalenie płuc u dzieci
/link/12d35dd6c9a04c4198c68473ad12513e.aspx
/link/12d35dd6c9a04c4198c68473ad12513e.aspx
zapalenie-pluc-u-dzieci
SiteDisease
Zapalenie płuc u dzieci
K.Reinhardt@gesinform.de
mail#j.dabrowska@medibas.pl
pl
pl
pl