Document version compare

Informacje ogólne

Fale upałów stają się coraz częstsze; mogą zagrażać szczególnie dzieciom, osobom pracującym na zewnątrz, żyjącym samotnie, przewlekle chorym i starszym.
- negatywny wpływ na koncentrację ze znaczną podatnością na błędy i wypadki przy pracy
- obciążenie dla zdrowia psychicznego, prowadzi do zwiększonej agresji i skłonności do przemocy
- podwyższone ryzyko zaburzeń mózgowo-naczyniowych
- Podczas upałów częściej zdarzają się napady astmy, a podwyższone stężenie ozonu w powietrzu sprzyja nasilaniu się zaburzeń dróg oddechowych.
- Podczas fal upałów odnotowuje się znaczący wzrost liczby przedwczesnych porodów i wzrost ryzyka niskiej masy urodzeniowej lub poronienia.
- poważne obciążenie układu sercowo-naczyniowego, spowodowane między innymi odwodnieniem i innymi zaburzeniami równowagi wodno-elektrolitowej: zwiększone ryzyko zawału serca i zakrzepicy
- zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń nerek, np. ostrej i przewlekłej niewydolności nerek
- więcej pobytów na szpitalnych oddziałach ratunkowych i przyjęć do szpitala
- ryzyko zgonu, szczególnie u osób z chorobami przewlekłymi
Dodatkowe informacje w artykułach Przegrzanie i Udar cieplny, ostra faza leczenia.

Ze względu na ocieplanie się klimatu Europę mogą kolonizować pasożyty i owady z regionów subtropikalnych i tropikalnych. Lokalne wektory lepiej rozmnażają się w wyższych temperaturach.
Komar tygrysi (azjatycki)
- rozpowszechniony w południowej Europie
- Może przenosić różne patogeny wirusowe.
  - wirus Zika (przypadki we Francji)
  - wirus chikungunya
  - gorączka Zachodniego Nilu (ponad 2 tys. przypadków w UE w 2018 r.)
  - wirus dengi (przypadki we Francji)
Kleszcze (Ixodes ricinus)
- Przenoszą boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM).
- W związku ze zmianami klimatu kleszcze nie hibernują na zimę, pozostają aktywne zimą z możliwością zakażenia nawet w miesiącach zimowych.
- szczególnie dużo zakażeń KZM w gorących latach
Sinice (cyjanobakterie) i Vibrio vulnificus
- zwiększona reprodukcja przy wysokich temperaturach wody w jeziorach i w Morzu Bałtyckim

Wydłużony sezon pylenia z powodu dłuższych i cieplejszych pór letnich
- zwiększone narażenie alergików
- wzrost zachorowań na choroby alergiczne, takie jak astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa
Kolonizacja przez szczególnie alergenne rośliny z powodu ocieplenia klimatu
- Np. np. Ambrosia artemisiifolia (ambrozja bylicolistna, pochodząca pierwotnie z Ameryki Północnej)
Zanieczyszczenie powietrza spowodowane wpływającą na klimat emisją CO₂: pyłami zawieszonymi, aerozolami, tlenkami azotu
- Według danych WHO na całym świecie odnotowuje się 7 milionów zgonów rocznie z powodu zanieczyszczenia powietrza.
- wywołanie lub nasilenie:
  - raka płuca
  - POCHP
  - zakażeń dróg oddechowych
  - chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca lub udar mózgu
  - otępienia

Skutki psychiczne klęsk żywiołowych
Stres spowodowany upałem
- zwiększone uwalnianie hormonów stresu w wysokich temperaturach
- spadek sprawności umysłowej
- Upały mogą sprzyjać agresji i przemocy.
- Podczas fal upałów odnotowuje się wzrost przemocy fizycznej i domowej.

Zmiany klimatu wpływają na ekspozycję na promieniowanie UV.
- wzrost zachorowań na raka płaskonabłonkowego, raka podstawnokomórkowego i czerniaka
- fotodermatozy, oparzenia słoneczne
- udar cieplny
Choroby powodowane rozprzestrzenianiem się ciepłolubnych szkodników roślin
- zapalenie skóry wywołane przez korowódkę dębówkę

Ekstremalne zjawiska pogodowe (susze, upały, ulewne deszcze) negatywnie wpływają na rolnictwo.
- Zwiększona inwazja szkodników — owadów i grzybów — stanowi zagrożenie dla upraw.
Nieurodzaj skutkuje podwyższeniem cen żywności.
Ulewne deszcze, powodzie i okresy suszy wpływają na jakość i dostępność wody.
- możliwy wzrost liczby przypadków zapalenia żołądka i jelit

Specjalistyczna diagnostyka, terapia i doradztwo w przypadku niektórych zaburzeń i chorób opisano w poszczególnych podlinkowanych artykułach poświęconych chorobom.

Wyprzedzające ostrzeżenia o upałach, które powinny prowadzić do podjęcia następujących działań:
- unikanie dużego wysiłku fizycznego
- spożywanie odpowiedniej ilości płynów i elektrolitów
- chłodzenie pomieszczeń
- w ośrodkach w razie potrzeby pomoc ze strony personelu opiekuńczego i pielęgniarskiego
Porady dotyczące osobistych środków ostrożności w nagłych przypadkach
- omówienie i w razie potrzeby dostosowanie ochrony ubezpieczeniowej
Porady dotyczące środków ochrony przeciwsłonecznej
- przebywanie w cieniu w godzinach południowych
- stosowanie filtrów przeciwsłonecznych (co najmniej SPF 30, nakładać równomiernie, powtórzyć po 2 godzinach i po kąpieli)
- odpowiednia odzież, nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne
Porady dotyczące zdrowej diety z ograniczoną zawartością mięsa oraz aktywności fizycznej
- Planetary Health Diet: zdrowe odżywianie i ekologiczne rolnictwo
  - mniej produktów pochodzenia zwierzęcego
  - dieta oparta na roślinach
  - zmniejsza m.in. ryzyko sercowo-naczyniowe